Wyjazdy w ramach ,, zielonych szkół” są organizowane z reguły w miejsca, gdzie jest dużo zieleni. Dają one dzieciom okazję do zdrowego wyżycia się w słońcu i na świeżym powietrzu. Pęd u dzieci w młodszym wieku szkolnym do ruchu, przygody i obcowania z przyrodą pozostawia trwałe i korzystne ślady w ich osobowości. Dla dzieci mieszkających w dużych aglomeracjach miejskich jest to szansa na zmianę klimatu. Uczniowie wyjeżdżają w ciągu całego roku w różne regiony Polski. Są to wyjazdy tygodniowe lub nieco dłuższe. Podczas ,,zielonych szkół” uczniowie uczą się i wypoczywają. Na poziomie nauczania zintegrowanego zajęcia prowadzi jeden nauczyciel i w związku z tym istnieje łatwość połączenia nauki z wypoczynkiem. Proponowane gry i zabawy powinny się odbywać w plenerze ( łąka, boisko, leśna polana). Rekwizyty potrzebne do przeprowadzenia zajęć ruchowych powinny być proste, typu: szyszki, piłki, skakanki, artykuły piśmiennicze. Poniższe gry i zabawy są usystematyzowane w trzech grupach: gry i zabawy wkomponowane w dni aktywności dzieci; gry i zabawy w ciągu dnia; imprezy sportowe.
1.Gry i zabawy wkomponowane w dni aktywności dzieci
,,Wiewiórki, orzechy i żołędzie”
Miejsce: polana leśna Przebieg: Dzieci dobierają się trójkami i rozstawiają na polanie. Każda osoba pełni jakąś rolę: wiewiórki, orzecha lub żołędzia. Nauczyciel wywołując jedną z tych nazw powoduje, że musi ona znaleźć dla siebie nową trójkę. Z sytuacji tej powinna skorzystać osoba, która dotychczas nie miała swojej trójki. Jeżeli zdoła ,,wejść” w jedną z trójek przybiera nazwę uczestnika, który ją opuścił. Należy zadbać, aby zmiany były dość częste.
,, Co ciekawego jest w lesie”
Miejsce: las Pomoce: luźne kartki, ołówki Przebieg: W czasie spaceru przez las prowadzący poleca uważnie rozglądać się wokół siebie. Po chwili nauczyciel prosi, aby dzieci usiadły - dobierając się w pary i wypisały na kartkach, co ciekawego spostrzegły. Mogą tu wymienić , np. warstwy lasu, nazwy drzew i ich owoce, rodzaje drzew ( liściaste, iglaste), inne rośliny, ptaki, zwierzęta. Zwycięża ta para, która potrafiła wymienić najwięcej elementów związanych z lasem.
,, Zięby i kukułki”
Miejsce: polana leśna z rzadka porośnięta drzewami i krzewami Pomoce: karteczki z własnym nazwiskiem Przebieg: Nauczyciel dokładnie określa miejsce zabawy i dzieli grupę na dwa zespoły: zięb i kukułek. Każda ,,zięba” wije gniazdko z suchej trawy, umiejętnie kryje je w oznaczonym miejscu ( drzewo, krzew) i wkłada do gniazdka kartkę za swoim nazwiskiem. Po upływie określonego czasu zięby wracają na miejsce zbiórki, a kukułki wyruszają na poszukiwanie gniazd i kartek. Zabawę powtarzamy dwa razy, aby zespoły zamieniły się rolami. Wygrywa ta grupa, która odnalazła więcej kartek.
,, Gajowi i kłusownicy”
Miejsce: las Przebieg: Połowa uczestników zabawy kryje się w lesie w ściśle określonym obszarze. Mogą się ukryć i maskować w dowolny sposób, ale tak, aby nie niszczyć zieleni. Parę minut później gajowi wyruszają w las w celu odszukania kłusowników. Kłusownik nie może uciekać, opuszczać kryjówki, a jeżeli zostanie wykryty – udaje się na miejsce zbiórki. Zabawę powtarzamy dwukrotnie. Wygrywa ten zespół, który wykryje więcej kłusowników.
,,Krasnoludek”
Miejsce: las, boisko, łąka Przebieg: Dzieci ustawiają się w kole. Śpiewają piosenkę, a jednocześnie przy kolejnych powtórzeniach piosenki wykonują dodatkowe czynności ( ugięcie kończyn górnych w stawach łokciowych, marsz na wewnętrznych częściach stóp z ugięciem kończyn dolnych w kolanach, odchylenie bioder w tył, odchylenie głowy w tył). Ostatnie powtórzenie dzieci śpiewają z wyciągniętym językiem.
2. Gry i zabawy w ciągu dnia
,,Wyścig piesków”
Miejsce: łąka Przebieg: Prowadzący dzieli grupę na dwa równoliczne zespoły. Uczestnicy ustawiają się w szeregu – wszyscy podają sobie ręce. Na sygnał pierwsi z każdego szeregu rozpoczynają bieg na czworakach z wymijaniem uczestników swego szeregu pod wyciągniętymi rękami. W czasie posuwania się wężykiem starając się nie dotknąć wymijanych oraz unikają posuwania się na kolanach. Po wykonaniu zadania stają na końcu szeregu i podają ręce ostatniemu uczestnikowi. Z kolei wybiega następny zawodnik. Bieg kończy się, gdy wszyscy członkowie zespołu wykonają zadanie.
,,Zaganianie piłki – świnki”
Miejsce: polana leśna Pomoce: piłka Przebieg: Uczestnicy zabawy siedzą w dużym kole i uderzając pięścią piłkę starają się ją wybić poza krąg siedzących. Piłka – świnka nie może jednak przedostać się ponad siedzącymi, a tylko między nimi, tocząc się po ziemi. Uczestnicy uderzają piłkę prawą lub lewą ręką w zależności od potrzeby ,,przepędzając” ją od siebie i pilnując, aby nie wydostała się z ich winy na zewnątrz koła.
,, Piłka w tunelu”
Miejsce: boisko, polana Pomoce: piłki Przebieg: Pierwszy z każdego rzędu toczy piłkę przez tunel utworzony z nóg wszystkich uczestników zabawy stojących w rzędzie. Toczącą się piłkę popychają inni, aby jak najszybciej dotarła do ostatniego gracza. Ten biegnie z piłką na początek rzędu i ponownie wtacza piłkę do tunelu. Czynność tę powtarzają wszyscy zawodnicy. Wygrywa rząd, którego zawodnicy szybciej wykonają powtarzane czynności.
,,Igła i nitka”
Miejsce: polana leśna Przebieg: Zespoły ustawiają się w rzędach trzymając się za ręce. Na sygnał prowadzącego pierwsi z rzędów biegną na koniec swojego rzędu ciągnąc za sobą całą swoją drużynę, a następnie przebiegają między przedostatnim a ostatnim zawodnikiem swojej drużyny. Na skutek takiego zaplatania cały rząd musi się odwrócić twarzą w przeciwnym kierunku niż to miało miejsce w początkowej fazie zabawy, a każde dziecko ma ręce zaplecione skrzyżnie na wysokości brzucha. Wygrywa ten zespół, który,, zaplecie” się jako pierwszy.
3. Imprezy sportowe
Jedną z ciekawszych i wartościowszych wychowawczo form aktywności dzieci są zawody i imprezy sportowe. Powinny one być dobrą szkołą kształtowania charakteru, wdrażać do dyscypliny, solidnej pracy koleżeńskiej i współdziałania w zespole. Impreza sportowa powinna uwzględniać następujące elementy: uroczyste otwarcie, program sportowy i uroczyste zakończenie. Uwzględniając liczbę uczestników należy tak dobierać konkurencję, by impreza była zwarta, sprawna organizacyjnie, a jej czas trwania zamykał się w granicach 45 – 60 minut.
PODSUMOWANIE
Realizacja gier i zabaw w nauczaniu zintegrowanym w ramach ,,zielonych szkół” wydaje się dla nauczyciela polem działania szczególnie wdzięcznym ze względu na dwa istotne fakty, a mianowicie: mnogość i różnorodność sytuacji wychowawczych, wynikających w sposób naturalny, bez konieczności sztucznego ich stwarzania; emocjonalne i najczęściej pozytywne zaangażowanie ucznia, co pozwala nauczycielowi na obiektywną i trafną ocenę jego osobowości. Zaproponowane gry i zabawy można modyfikować i zmieniać w zależności od liczby uczestników, ich psychofizycznych możliwości, wielkości i ukształtowania terenu czy też posiadanego sprzętu. Proponowany zestaw zawiera oprócz gier i zabaw ruchowych o starszym rodowodzie, znane i stosowane od wielu lat na zajęciach z dziećmi. Jedynym kryterium ich doboru były ich walory wychowawcze, przydatność w stymulowaniu harmonijnego rozwoju i kształtowanie sprawności fizycznej, a także nieprzemijającą atrakcyjność.
Urszula Misiak
|