Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Rozwijanie wartości pracy

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 7654 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Rozwijanie wartości pracy
w procesie edukacji


Opracowanie:
mgr Ewa Lewczuk
n-lka nauczania zintegrowanego




W świecie istnieje wszechzwiązek rzeczy i zjawisk. Zjawiska społeczne zaś należą do najbardziej skomplikowanych. Związane jest to, między innymi, z ich wielowarstwowością, wieloaspektowością i bogactwem uwarunkowań – często trudnych do wykrycia i jednoznacznego określenia.
“Praca” i “moralność” to dwa złożone zjawiska społeczne i dwie bardzo ważne dla człowieka wartości. Decydują one o naszych warunkach życia, jego sensie, miejscu jednostki w społeczeństwie, a nawet – o wytworzonej przez nią koncepcji szczęścia i możliwości jego osiągania. Istnieją między nimi wielorakie powiązania.
W okresie przyspieszania przemian politycznych, społecznych i gospodarczych, w jaki weszło polskie społeczeństwo, rozważania dotyczące zależności między pracą i moralnością jednostki jest niezwykle ważne. Ich rezultaty mogą mieć znaczenie teoretyczne i praktyczne, tym bardziej , że jest to zagadnienie w literaturze filozoficznej, pedagogicznej, etycznej, socjologicznej zwykle pomijane bądź traktowane zbyt ogólnikowo i jednostronnie, miewające też piętno skażeń ideologicznych i politycznych .
Pisząc niniejszą pracę, zasadne będzie wyjaśnienie pojęcia “praca”, gdyż pojęcie to jest różnie pojmowane i definiowane przez przedstawicieli poszczególnych nauk, a nawet w ramach tej samej funkcjonują różne określenia.
Okazuje się jednak, że jest coś wspólnego dla tych różnorakich sposobów pojmowania pracy. A mianowicie są dwie jej cechy nieodłączne: celowość działania i wysiłek (fizyczny, umysłowy). Według powyższych rozważań S. Pikus podaje następującą definicję pracy: „Praca to każdy celowy wysiłek” .
Natomiast T. Nowacki definiuje pracę jako działalność, w wyniku której powstają wytwory kultury, dobra materialne i usługi . Praca występuje na pewno wszędzie tam, gdzie efektem czynności człowieka jest produkt materialny lub innego rodzaju dobro, spożytkowane przez wykonawcę lub innych ludzi. Obok działalności produkcyjnej występuje praca umysłowa, której wynikiem są dzieła naukowe, teorie, projekty budowli, projekty urządzeń technicznych i wytwory innych dziedzin sztuki. Innym rodzajem pracy jest działalność usługowa. Wyniki tej działalności służą tworzeniu warunków do prawidłowego i możliwie najlepszego zaspokajania potrzeb zarówno materialnych, jak i duchowych. Tak więc wynikiem każdej pracy jest produkt lub wytwór bądź stworzenie warunków do społecznego korzystania z produktów i wytworów .
Według M. Mastowskiej-Psiuk “Praca to działalność celowa, zmierzająca do wytworzenia dóbr materialnych lub kulturowych zaspokajających potrzeby człowieka” . Ma sens tylko wówczas, jak twierdzi autorka, gdy staje się radosną pasją tworzenia, praca to wyzwolenie, radość i twórczość.

Nasz kraj znajduje się w obliczu rozległych przemian ekonomicznych i społecznych. Rynkowa struktura naszej gospodarki i kapitalistyczne stosunki produkcyjne będą niewątpliwie powodowały zmiany współczesnej orientacji i mentalności.
Grozi nam stymulacja postaw i orientacji merkantylnych i konsumpcyjnych. Już teraz sporo ludzi zamiast rzetelnie i wydajnie pracować myśli tylko o tym, by handlować, zarabiać na chwilowej koniunkturze. Nie ulega wątpliwości, że racjonalne postawy konsumpcyjne mogą sprzyjać rozwojowi ekonomicznemu. Hasło “mieć” nie powinno niszczyć stosunków międzyludzkich i nasilać egoistycznych i rywalizacyjnych postaw.
Należy budować i realizować pedagogikę racjonalnej, humanistycznej aksjologii, w której wartości personalne, społeczne, będą górowały wad wartościami konsumpcyjnymi.


W dzisiejszych czadach kryzysu różnych teorii wychowanie, poszukiwań nowych koncepcji i wartości wychowania nie można zapominać o wychowaniu przez pracę. O wychowaniu przez pracę mówi się i pisze stosunkowo dużo i od dawna. Wystarczy odwołać się chociażby do takich pozycji książkowych, jak T. Nowackiego: “Wychowanie przez pracę”, czy też do licznych opracowań na temat kształcenia politechnicznego, żeby dojść do przekonania, że problem nie jest nowy i nadal aktualny, ponieważ nie zyskał dotychczas odpowiedniego do rangi i potrzeb rozwiązania.
Wychowanie przez pracę nie stanowi izolowanej dziedziny lecz pozostaje w wielostronnych i ścisłych związkach z całokształtem rozwoju młodego pokolenia. Takie ujęcie nakłada obowiązek uwydatnienia związków wychowawczych przez pracę z rozwojem moralno-społecznym dziecka, rozwojem fizycznym i estetycznym, z kształceniem umysłowym, zwrócenia uwagi na stosunek wychowania przez pracę do kształcenia politechnicznego jest wyposażenie dzieci w umiejętność praktycznego działania, to znaczy działania na rzeczywistość, w rzeczywistości, powodującego zmiany w materialnych zjawiskach i przedmiotach . Jeśli przyjmiemy, że działaniem są wszelkie ukierunkowane ciągi czynności, podejmowane dla rozwiązania jakichś sytuacji, to ze względu na temat rozważań, jako podstawowe kryteria należy wyróżnić: zabawę – uczenie się – pracę.
Z filozoficznego, ani z psychologicznego punktu widzenia, nie ma możliwości odróżnienia tych trzech rodzajów działalności, gdyż wszystkie przedstawiają się jako procesy pobudzeń przez rozmaite bodźce i “odpowiedzi” organizmu na to pobudzenia, w postaci jakichś procesów lub ruchów. Każdemu też rodzajowi tych czynności może towarzyszyć wielki wysiłek .

Tak więc przez całe życie człowiekowi towarzyszą w odpowiednich proporcjach, te trzy podstawowe formy działalności: zabawa, nauka, praca. Kolejność ta odpowiada porządkowi pojawiania się, a głównie dominowania poszczególnych form działalności w życiu człowieka.
Wiek przedszkolny to okres dominacji zabaw, jednak w życiu dziecka poza zabawą pojawiają się stopniowo pewne elementy nauki i pracy. Te trzy typy działalności przedszkola wzajemnie się uzupełniają.
Granica między zabawą a pracą w działalności dziecka często się zaciera. Są jednak kryteria, które odróżniają pracę od zabawy. Działanie zabawowe jest zespołem czynności, przy wykonywaniu których nie kładzie się nacisku na wynik, pozostałe atrybuty zabawy to dobrowolność, przyjemność, która jest głównym celem.
Nie udało się dotąd nikomu jednoznacznie ustalić, kiedy i jak w rozwoju społeczeństwa ludzkiego pojawiły się rozwinięte formy zabawy, głównie zabawy konstrukcyjne i tematyczne, oraz jaki był ich związek z pracą. Z badań nad życiem ludów pierwotnych wynika, że prawdopodobnie prymitywne formy pracy przy bardzo prostych narzędziach stwarzały warunki wczesnego zajmowania się przez dzieci pracą użyteczną. Rozwój tych form i narzędzi stał się powodem pojawienia się u dzieci zastępczych form pracy – w postaci zabawy. Grając role dorosłych, dzieci zaczynały postępować niby jak oni i wykonywać ich czynności robocze “na niby”.
Większość dzieci w krajach cywilizowanych nie wykonuje pracy bezpośrednio użytecznej, to jet tej, która jest udziałem dorosłych. Obserwując zatrudnienia osób starszych, dzieci chętnie przenoszą ich treści w świat swoich zabaw, zabawa zastępuje im nie tylko uczenie się, lecz także pracę, jest ich swoistą “pracą” .
Ta dziecięca zabawa – praca nie służy wprawdzie wytwarzaniu niezbędnych do użycia dóbr i tym się różni od pracy starszych. Polega wszakże na tworzeniu dzieł mających wartość dla samych dzieci, jest wykonywana z dużym na ogół wysiłkiem, staje się przy tym ważnym czynnikiem poznawania przez dziecko otaczającego je świata oraz służy kształtowaniu jego osobowości.
Dziecko ma szansę osiągnąć w swej zabawie – pracy kolejne stadia, znamionujące postęp w jego czynnościach wytwórczych i twórczych. Stadium przygotowawcze w każdym rodzaju twórczości polega na wprzęganiu czynności typu manipulacyjnego do zabawy z treścią, którą z reguły stanowią już jakieś odmiany zatrudnienia dorosłych. Mogą to być schematycznie ujęte budowle bądź schematyczne rysunki czy nieskładne teksty i melodie. Stopniowo schemat zaczyna się rozrastać w zabawie konstrukcyjnej czy tematycznej i twory dziecka nabierają charakteru typowego dla danej dziedziny wytwórczości. Wiele dzieci przekracza i ten próg przechodząc do tworzenia – w związku z zabawą lub już poza niż – dzieł będących świadectwem wyraźnego postępu w pracy wytwórczej czy twórczej. Wpływ na to mają takie czynniki, jak zdolności twórców, ich zainteresowania i pracowitość oraz fachowa i umiejętnie udzielana pomoc pedagogiczna.
Reasumując należy podkreślić iż, zabawa – praca rozwija u dzieci następujące operacje umysłowe: porównywanie, sprawdzanie, kształtuje wyobraźnię i postawy twórcze, uczy współżycia i współdziałania, przysposabiając dzieci do życia społecznego, szczególnie przez to, że staje się prototypem przyszłej pracy.
Praca jest zawsze czynnością lub działaniem przebiegającym celowo, zmierzającym do osiągnięcia wyniku.
Mówiąc o pracy dziecka w wieku przedszkolnym, mamy na myśli jego działanie, których końcowym efektem jest konkretny wytwór, lub też wykonanie z góry nakreślonego i użytecznego zadania. Dziecko nie przechodzi od zabawy do pracy w sposób samorzutny i naturalny. Tak jak uczymy dziecko zabawy tak samo trzeba kierować przyswajaniem przez nie wielu koniecznych w życiu sprawności i umiejętności osiąganych w procesie pracy. Aby praca z czysto technicznych “zajęć” dzieci stała się elementem oddziaływania wychowawczego, musi być połączona z całym zespołem zabiegów wychowawczych.
Wychowanie przez pracę i do pracy rozpoczyna się od samoobsługi. Znaczenie tego działu pracy w wychowaniu dotyczy głównie przyswajanie przez dziecko koniecznych w życiu sprawności, jak: jedzenie, ubieranie się, mycie itp. Sposób uczenia pierwszych samodzielnych prac ma duże znaczenie dla dalszego rozwoju dziecka oraz jego późniejszego stosunku do wszelkiej pracy. Uczenie pierwszych czynności samoobsługowych wymaga od rodziców i wychowawców ogromnej cierpliwości. Dziecko sprawne w samoobsłudze staje się odważniejsze, rozwija zaradność, poznaje własne możliwości, nabiera poczucia własnej wartości wobec rodziców i kolegów. Uczy się przy tym posługiwania narzędziami i sprzętami domowymi, sprzątania i pomocy dorosłym.
W wieku przedszkolnym kształtują się postawy stosunku dziecka do pracy. W rozwoju właściwego nastawienia do pracy wyróżnić można kilka etapów:
1) Dziecko rozumie znaczenia swej pracy, ale nie potrafi jeszcze doprowadzić jej do końca; wymaga stałej kontroli ze strony dorosłych lub starszych dzieci,
2) Dziecko wykonuje obowiązki, ale tylko ściśle swoje i związane z samoobsługą. Kontrola zewnętrzna nie jest na tym etapie potrzebna,
3) U dziecka powstaje potrzeba pomagania innym: należy stwarzać mu możliwości takiego działania,
4) Dziecko rozumie zakres swoich obowiązków i nie trzeba mu już o nich przypominać,
5) Dziecko zaczyna wykorzystywać w nowych warunkach i w różnych rodzajach działalności swoje doświadczenia, swój stosunek do ludzi i obowiązków. Zadania swe doprowadza do końca i interesuje się nie tylko rezultatem pracy własnej, ale i innych .
W działalności wychowawczej bardzo istotne jest, aby dziecko wykonując daną pracę wiedziało, jaki jest jej cel. Ma to zasadniczy wpływ na przebieg wykonywanej przez nie pracy i na samopoczucie dziecka, gdyż widzi ono efekt – korzyść ze swej pracy, kiedy doprowadza ją do końca.
Kiedy dziecko jest zainteresowane osiągnięciem określonego celu, wyzwala się u niego chęć podejmowania pracy z własnej inicjatywy. Po wykonani pracy powinna nastąpić sprawiedliwa i dokładna jej ocena. Dziecko tego oczekuje, chce być zauważone, ocenione i pochwalone, bądź nagrodzone przez dorosłych. Nagrodzone czynności generalizują potrzebę sukcesu, a to bardzo istotnie wpływa na kształtowanie się samooceny.
W działalności dziecka przedszkolnego możemy wyróżnić następujące rodzaje pracy: prace związane z samoobsługą, prace związane z życiem w grupie (głównie prace porządkowe), prace związane z hodowlą roślin, opieką nad zwierzętami, dyżury w przedszkolu i prace na rzecz innych (np. pomoc starszym) . Większość wymienionych prac wymaga działalności zespołowej, która sprzyja kształtowaniu się umiejętności współpracy i współdziałania oraz umożliwia podjęcie zabiegów wychowawczych, zmierzających do wytworzenia prawidłowych stosunków interpersonalnych w grupie.
W procesie pracy dokonuje się też rozbudzenie i rozwijanie uczuć społecznych, np. życzliwość, chęci pomocy innym, współczucia. Funkcje ich symulatorów spełniają organizowane przez dorosłych sytuacje, w których powierza się dziecku zadania, wymagające wykonania określonych czynności prospołecznych. Tego rodzaju uczucia w motywacji działania są wychowawczo bardzo istotne, gdyż udział dziecka w pracy jedynie z racji spełnienia obowiązku lub tym bardziej pod przymusem nie przynosi pożądanych efektów wychowawczych. Praca nie może być odczytywana przez nie jako kara. Nawet, kiedy podejmuje ono działanie pod przymusem, rezultat pracy powinien je zadowalać, sprawiać mu przyjemność. Satysfakcja z efektów wysiłku stanowi podstawę kształtowania właściwego stosunku do pracy.
Bardzo ważne jest wykonywanie przez dzieci pracy dostosowanej do ich możliwości fizycznych i psychicznych oraz odpowiednio dozowanej. Praca ponad siły odbija się niekorzystnie, zarówno na fizycznym, jak i psychicznym rozwoju dziecka, ogranicza jego radość życia, hamuje ogólny rozwój.
Rozwijanie wartości pracy w edukacji wczesnoszkolnej jest również bardzo ważne. W dużym stopniu przebieg tego procesy zależy od nauczycieli, którzy powinni umiejętnie i trafnie dokonać wyboru zagadnień związanych z wychowaniem przez pracę oraz sposobów ich realizacji. Analizując cele programów nauczania w klasach I – III wyłania się brak relacji dziecko – wychowanie – praca. Wydaje się, iż powinna ona stanowić istotę wszechstronnego rozwoju osobowości dziecka.
I tak na przykład głównym kryterium doboru treści programowych edukacji środowiskowej są potrzeby poznawcze dziecka, jego doświadczenia życiowe i potrzeby organizowania nowych doświadczeń istotnych w rozwoju osobowości dziecka. W programie uwzględnia się treści geograficzne, historyczne, przyrodnicze, techniczne, społeczne, a także elementy orientacji zawodowej, które są istotnym uwarunkowaniem w procesie wychowania przez pracę, co wiąże się w późniejszym okresie życia u dziecka z podjęciem decyzji wyboru zawodu. Realizacja treści programowych powinna ułatwić uczniom rozróżnianie ogólniejszych prawidłowości występujących w życiu ludzi i w świecie przyrody, stanowi podstawę kształtowania postaw. Oczywiści istnieje bezsporna potrzeba modyfikacji obecnych programów nauczania, gdyż nie są one doskonałe. Modyfikację nauczania początkowego trzeba ujmować w aspekcie kompleksowym, a mianowicie trzeba nie tylko udoskonalić programy, lecz także warunki pracy nauczycieli, wyposażanie klas w zestawy niezbędnych środków dydaktycznych, kształcenia, dokształcanie i doskonalenie nauczycieli .
Ponadto tradycyjny system klasowo – lekcyjny już od dawna jest przedmiotem krytyki, wprowadza bowiem do procesu nauczania sztywne ramy organizacyjne. Elastyczne regulowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej jest przyczynkiem do realizacji skuteczności wychowania przez pracę. Nauczyciel, prowadząc lekcję, stawia sobie określone zadania dydaktyczno-wychowawcze, zakładane efekty, analizuje treści działów programowych, opracowuje poszczególne tematy tygodniowych ośrodków kompleksowych, scenariusze zajęć uwzględniające zasadę wariantowości oraz oprzyrządowanie dydaktyczne. Osiągnięcie zadań stanowi istotę aspektu człowiek – wychowanie – praca.
W wychowaniu dzieci i młodzieży praca odgrywa bardzo ważną rolę. Możemy wyróżnić trzy aspekty wychowawczej roli pracy:
1) AKTYWIZULĄCY – efekty mogą być osiągnięte poprzez samą działalność. Wdrażanie do pracy ma wyrobić w dziecku postawę, pozytywny stosunek do otoczenia i przekonanie, że można je zmieniać poprzez działanie.
2) USPOŁECZNIAJĄCY – poprzez pracę wychowanek zostaje wprowadzony w całość stosunków i zależności społecznych. Współpracując w grupie wyrabia w sobie przekonanie o potrzebie wspólnego wysiłku, wspólnego organizowania, koordynacji działania, solidarności i dyscypliny. Kształtuje postawę społecznego zaangażowania oraz użyteczności i gospodarności.
3) PRODUKCYJNY – poprzez pracę kształtuje postawę szacunku do pracy i jej produktów, świadomość konieczności pracy jako źródła wartości moralno-społecznych .
Proces wychowania przez pracę powinien być już stosowany do najwcześniejszego okresu życia, początkowo głównie w rodzinie, w przedszkolu a następnie w procesie edukacji w szkole.
Praca nie może być formą przymusu ani też rywalizacji, powinna też być dostosowana do możliwości psychofizycznych wychowanków ich sprawności i wiedzy. Należy zachęcać do pracy poprzez wytyczenie określonego celu, który mają osiągnąć. Są pewne, określone prace, które wdrażają do pracy i kształtuję określone przyzwyczajenia i nawyki np.:
· porządkowanie sali przed wyjściem do domu,
· porządkowanie i naprawiania zabawek, przedmiotów po skończonej zabawie,
· pielęgnowanie roślin w klasie,
· opowiadanie, obserwowanie pracy ludzi w różnych zawodach (podczas wycieczek),
· przygotowywanie pomocy dydaktycznych – zbieranie ilustracji, okazów, przedmiotów, które mogą być przydatne do pracy na zajęciach,
· działanie w samorządach uczniowskich itp.


Myślę, że istnieje wiele możliwości, w procesie nauczania różnych przedmiotów, zastosowania elementów pracy. Umiejętne ich wykorzystanie, w naturalny sposób wplecione w realizację treści programowych, może przynieść bardzo dobre efekty w procesie wychowania przez pracę, poprzez rozbudzanie zainteresowań przedmiotem, uzyskiwanie lepszych ocen, opanowanie umiejętności posługiwania się prostymi narzędziami pracy. Bardzo ważne w wychowaniu przez pracę jest kształtowanie trwałych postaw wobec pracy i ludzi pracy, rozszerzenie wiedzy o zawodach i właściwy wybór szkoły przygotowującej do danego zawodu.
Ważnym czynnikiem w wychowaniu przez pracę będzie rozwijanie pozytywnej motywacji w stosunku do nauki i pracy, aktywnego uczestnictwa w życiu klasy i szkoły, poszanowanie mienia społecznego, a więc i tych urządzeń technicznych, z którymi spotyka się uczeń w pracowniach i gabinetach szkolnych.
Na efektywność wychowania przez pracę w szkole rzutuje wiele czynników, które można ująć w trzy podstawowe grupy dotyczące:
· nauczyciela,
· szkoły,
· ucznia .
Według autorki najważniejszą grupą czynników była, jest i będzie niewątpliwie grupa pozostająca w ścisłej korelacji z postacią nauczyciela.
Zaliczamy do niej między innymi:
1) przygotowanie zawodowe,
2) zaangażowanie nauczyciela,
3) serdeczny i życzliwy stosunek do uczniów,
4) umiejętność stwarzania właściwej atmosfery,
5) umiejętność przekazywania wiedzy,
6) uwzględnianie i urozmaicanie samodzielnych ćwiczeń uczniowskich,
7) wspólne zainteresowanie i troską o prawidłowy przebieg ćwiczeń,
8) uwzględnianie korelacji między poszczególnymi przedmiotami,
9) wyposażenie pracowni i gabinetów
Oczywiście nie jest to wyczerpująca lista czynników uzależnionych od samego nauczyciela, ale z pewnością są to czynniki bardzo istotne, odgrywające ważną rolę w procesie nauczania i uczenia się jak również w procesie wychowania przez pracę.
Każdy nauczyciel spełnia właściwie trzy podstawowe funkcje: nauczającą, kształcącą i wychowawczą. Musi być zatem nie tylko dobrym dydaktykiem, ale wychowawcą i pedagogiem. Ponadto staje się mistrzem, animatorem i przyjacielem, na którym uczniowie zawsze mogą polegać. Wychowując dla demokracji świadomie oddziałujemy na wychowanie jako podmiot wychowania, tak, aby przygotować go do życia i pracy w społeczeństwie demokratycznym w stale zmieniającym się świecie.
To jakie wartości wniesie do życia kraju pokolenie, które dziś jeszcze uczy się w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, zależy od szerokiego splotu czynników oddziałujących na każdego wychowanka i kształtujących go w konkretnym, świadomym działaniu, różnych dziedzinach aktywności.
Wychowanie przez pracę jest systemem działań wychowawczych opartych na filozofii pracy i uznających decydujące znaczenie pracy dla rozwoju społeczeństwa, jego kultury i gospodarki, organizacji i funkcjonowania oraz osobowościowotwórczą wartość pracy w rozwoju jednostek . T. Nowacki twierdzi również, że system ten ma na celu rozwinięcie u młodzieży pozytywnych postaw wobec pracy, umiejętności pracy i współżycia przez szereg środków, prowadzących do harmonijnego wprowadzenia jednostek w świat ludzkiej pracy jako aktywnych uczestników. Autor w swojej pracy przedstawia też rodzaje prac, w których mogą brać udział uczniowie. Analiza możliwości prac usługowych uczniów obejmuje problematykę wychowania przez pracę w rodzinie, prac dzieci w przedszkolach oraz rozwój prac usługowych w szkole. Twierdzi również, że uczniowie powinni sami utrzymywać szkołę i jej otoczenie w czystości i porządku, a dorośli mogą pełnić funkcje doradcze i instruktorskie. Od prac usługowych zostały zaliczone te rodzaje działalności, które pomagają w życiu i funkcjonowaniu społeczeństwa uczniowskiego (samorząd), jak również działalność kulturalna skierowana na środowisko szkoły.
Jedną z dziedzin aktywności, niezwykle ważną z punktu widzenia naszej edukacji, jest działalność uczniów nosząca miano pracy społeczno-użytecznej, bezinteresownej, wynikającej z autentycznych potrzeb, służącej ogółowi . Oceniając wychowawcze walory tej pracy najważniejsze jest to, jakim staje się uczeń w wyniku uczestnictwa w procesie pracy.
W. Komar twierdzi również że:
1) praca jest jedna: uczeń bowiem jest także, jak każdy pracownik, jednostką wykonująca określoną celową działalność, w procesie której poznaje i przekształca rzeczywistość, otoczenie, samego siebie, realizuje swoje oczekiwania, pragnienia, jest wreszcie oceniany, współdziała z innymi;
2) wychowując przez pracę, czyniąc z niej m.in. środek wychowania “tutaj i teraz”, przygotowujemy go do pracy realnej, która kiedyś stanie się jednym z podstawowych elementów treści jego życia .


Pisząc na temat rozwijania wartości pracy w procesie edukacji należy określić stosunek do pracy w warunkach zachodzących zmian społecznych i ekonomicznych.
Pozytywny stosunek do pracy obejmuje takie wartości jak: obowiązki, staranność, rzetelność, pełne zaangażowanie. Jest pochodną wpływu wielu czynników i związany jest z własnym wizerunkiem. O stosunku do pracy decydują również: potrzeba osiągnięć i potrzeba uznania.
Powszechnie mówi się, że praca w Polsce jest chora. Można mieć nadzieję, że zaostrzenie reguł gry ekonomicznej i powiązanie płac z efektywnością może poprawić stosunek ludzi do pracy.
Przyszłe postawy pracowników związane z rzetelnością, odpowiedzialnością i efektywnością mogą być kształtowane w szkole przez:
· wyprzedzanie życia społecznego; poświęcanie większej uwagi kształtowaniu obowiązkowości, odpowiedzialności, solidności w nauce, pracy społecznej i działalności pozalekcyjnej,
· wdrażanie do porządku i poszanowania mienia własnego i cudzego,
· uczenie planowania pracy,
· przyzwyczajenie do planowania, organizacji i działalności indywidualnej i zespołowej .
W tej dziedzinie indywidualizmowi panującemu w procesie nauczania można przeciwstawić ideę współpracy w nauce, współodpowiedzialności, wzajemnej pomocy.
Rozterki i niepokoje związane z przyszłą pracą przeżywa wielu młodych ludzi.
Polska znajduje się w okresie przejściowym i boryka się z wieloma trudnościami. Pamiętać jednak należy, że Plaska będzie takim krajem, jakim my go uczynimy wychowując nowe społeczeństwo. Młode pokolenie należy wychować w przekonaniu, że nauka jest potrzebą jako element kształtujący styl życia, postawę i osobistą kulturę. Wychowankowie muszą zdobywać w szkole świadomość, że praca stawać się musi coraz bardziej terenem samorealizacji, wyrazem zamiłowań, uzdolnień, pasji czy ambicji. W aktualnej rzeczywistości polskiej wielu ludzi przejawia negatywny stosunek do pracy. Pragną zdobywać wszystko tanim kosztem. Przejawiają ogromną niechęć do systematycznej, solidnej i wytężonej pracy zarówno umysłowej jak i fizycznej. W robieniu zaś kariery zawodowej wykorzystują układy i znajomości, a nie zdolności, kompetencje i doświadczenie. W tym między innymi należy upatrywać przyczynę korozji postaw moralnych wobec pracy wśród młodzieży. Uwzględniając współczesne realia społeczno-polityczno-ekonomiczne, coraz częściej mówi się na temat konieczności ukształtowania takiego etosu pracy, by każdy poczuwał się si odpowiedzialności za to, co robi.
Aby w aktualnej polskiej rzeczywistości przygotować dzieci i młodzież do właściwego wykonywania pracy w przyszłości należy:
· uczyć dzieci i młodzież zamiłowania do pracy,
· podkreślać znaczenie odpowiedzialności za podejmowanie działań,
· uczyć współżycia z innymi ludźmi,
· od najmłodszych lat powierzać odpowiednie funkcje w rodzinie, klasie, szkole,
· uczyć doceniać wartości pracy własnej i drugiego człowieka,
· ukazać jaj znaczenie jako trudu fizycznego lub wysiłku umysłowego,
· wskazać na zadowolenie z dobrze spełnionego obowiązku,
· uzmysławiać, jakie czynniki są konieczne do dobrego wykonywania pracy (zdolności, wykształcenie).
Uczeń kończący szkołę podstawową powinien znać z własnego doświadczenia, co znaczy trud pracy.
W przygotowaniu do pracy należy uwzględniać realia dnia dzisiejszego, jak też przewidywany w przyszłości stan kraju i społeczeństwa.
Od kilku dziesięciolecia psychologia podkreśla, że podstawowe cechy i struktury osobowości kształtują się bardzo trwale w okresie dzieciństwa. Jeżeli w mądry sposób są one kształtowane przez pracę, nie zniszczą ich różne kryzysy wewnętrzne i zewnętrzne, kiedy dziecko dorośnie.
Bardzo wiele cech osobowości można poprawnie kształtować tylko w procesie pracy, w konkretnych sytuacjach życiowych, w czasie wykonywania określonych zadań.
Wychowanie tylko za pośrednictwem treści werbalnych, ideowych, z niedocenianiem lub lekceważeniem pracy, wysiłku i płynącej z tego satysfakcji prędzej czy później musi zakończyć się niepowodzeniem, kiedy młodzież staje się dorosła, a szanse wychowania do pracy i przez pracę zostały bezpowrotnie stracone w dzieciństwie, co stwierdzają często w zakłopotaniem rodzice i wychowawcy.









Bibliografia

1. Tadeusz Nowacki “Praca i wychowanie”, Warszawa, 1980r.
2. Stefan Pikus “Moralne aspekty pracy”, Słupsk, 1995r.
3. Maria Mostowska-Psiuk “Etos pracy” W: Propozycje zagadnień i działań wychowawczych w pracy wychowawcy klasowego, Warszawa, 1993r.
4. Wincenty Okoń “Zabawa – praca” W: Zabawa a rzeczywistość, Warszawa, 1987r.
5. Mieczysław Raś “O roli pracy w wychowaniu dziecka”, Wychowanie w Przedszkolu nr 5, 1995r.
6. Tadeusz Nowacki “Wychowanie przez pracę “, Życie Szkoły nr 5, 1983r.
7. Maria Piotrowska “Wychowanie przez pracę w klasach początkowych”, Życie Szkoły nr 5, 1983r.
8. Jadwiga Nowak “Wychowanie przez pracę”, Życie Szkoły nr 2, 1984r.
9. Danuta Łukaszewska “Rola nauczyciela w procesie wychowania przez pracę podczas ćwiczeń laboratoryjnych”, Życie Szkoły nr 10, 1983r.
10. Witold Komar “Kryteria oceny wychowania przez pracę”, Życie Szkoły nr 10, 1983r.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie