Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
"Uczeń trudny" - geneza problemu oraz propozycje rozwiązań

 

 Trudności wychowawcze pojawiają się nawet wówczas, gdy proces wychowania został zaplanowany i zorganizowany zgodnie z przesłankami teorii wychowania. Uzyskanie pełnego sukcesu jest uwarunkowane, poza działalnością samego nauczyciela, wieloma czynnikami. Wpływ na psychikę ucznia wywierają koledzy, klimat panujący w szkole, inni nauczyciele, a przede wszystkim środowisko pozaszkolne. Oddziałują na intelekt ucznia, jego światopogląd i postawy moralne informacje przekazywane przez telewizję, która kształtuje bogatszy, ale niejednolity obraz otoczenia u dzieci. Funkcjonujące w grupach rówieśniczych i rodzinie wartości, mogą być całkowicie odmienne od oficjalnie uznawanych w szkole i to także jest bariera na drodze do osiągnięcia zaplanowanych wyników wychowania. Uczeń pozostaje w kręgu oddziaływań środowiska kulturowego, innych osób i rodziny przez okres znacznie dłuższy i chociaż szkoła, jako instytucja nauczająca posiada rangę najwyższą, my nauczyciele wychowania fizycznego musimy zrozumieć, iż nasza praca jest tylko jednym z elementów kształtujących jednostkę. Jest ona jednak najważniejsza z racji powinności i przygotowania profesjonalnego do pracy wychowawczej. Nauczyciel wychowania fizycznego ma znacznie większe możliwości realizowania zadań wychowawczych. Z wypełnieniem tych zadań związana jest tzw. postawa wychowawcza. Jej atrybutami są: cierpliwość, otwartość emocjonalna i intelektualna, tolerancja i zgodność słów z działaniem. Pozwalają one nawiązać kontakt z uczniem, który jest podstawą wychowawczego oddziaływania. Efekt pracy wychowawczej zależy zatem od naszego postępowania, a może on być źródłem sukcesu lub porażki. Analiza pedagogicznej rzeczywistości pozwoliła na sporządzenie umownej klasyfikacji tzw. „uczniów trudnych”.
1. Uczeń emocjonalnie zahamowany - cechuje go lękliwość, niepewność, obawa przed wykonywaniem ćwiczeń, ogólna nadmierna bierność. Ten uczeń nie sprawia nauczycielowi kłopotów wychowawczych w dosłownym znaczeniu na lekcji. Stanowi jednak przypadek wychowawczy. Niebezpieczeństwo dla tego typu ucznia tkwi w tym, że nauczyciel zniechęca się ustawicznym zachęcaniem do aktywności na lekcji, rezygnuje z tego, pozostawiając w końcu wychowankowi jego problem, z którym sam uczeń nie potrafi sobie poradzić. To rzutuje na jego apatyczny stosunek do lekcji, kolegów i nauczycieli, a każde wykonanie ćwiczeń wywołuje w wyobraźni obraz niepowodzeń.
2. Uczeń nadpobudliwy zachowuje się na lekcji w sposób niezdyscyplinowany, niegrzecznie odpowiada nauczycielowi i często jest agresywny w stosunku do kolegów. Próby poskromienia tego ucznia przez nauczyciela przy pomocy ostrzejszych środków nie udają się, a surowsze postępowanie nauczyciela wywołuje bardziej niegrzeczna, arogancką postawę.



3. Uczeń „cyniczny”, który nadmiernie neguje wartości świata dorosłych, przyjmuje krytyczna wobec nich postawę, oraz niechęć do nawiązywania kontaktów, Konflikt między uczniem a nauczycielem powstaje na tle braku motywacji do współpracy.

Ocena postępowania wymienionych uczniów przez nauczycieli jest najczęściej lakoniczna i sprowadza się do zaobserwowania zewnętrznych przejawów zachowania się (niegrzeczny, pyskaty, przeszkadza), bez próby wniknięcia w przyczyny takiego zachowania się. Truizmem będzie stwierdzenie, że ani uczeń zahamowany emocjonalnie, ani nadpobudliwy nie zachowują się w sposób ujawniający brak zainteresowania dla lekcji, czy też ujawniający złośliwość, lub brak dobrej woli. Przyczyny tkwią bezpośrednio w psychice ucznia, ale pośrednio w wadliwie działającej atmosferze domu rodzinnego. Badania ujawniają, że najczęstszym powodem nadpobudliwości lub zahamowania emocjonalnego jest negatywny klimat wychowawczy w rodzinie. Atmosfera awantur, alkoholizm, stosowanie środków przymusu fizycznego przez rodziców, to czynniki składające się na zachowania uczniów. Dzieci staja się dla rodziców obiektem rozładowywania własnych napięć, stąd stosunek do nich jest zbyt rygorystyczny w porównaniu do przewinień. W wyniku takiej atmosfery kształtują się postawy agresji lub apatii. Dziecko o silnym układzie nerwowym kompensuje niepowodzenia, które spotykają go w życiu rodzinnym w postawie agresywnej, buntowniczej. Nie bez znaczenia jest również działanie wzorców zachowania się, jakie reprezentują we wzajemnych kontaktach rodzice - wobec siebie i wobec dzieci. W postawie agresywnej dostrzega dziecko nadpobudliwe możliwość obrony przed atakującym go zespołem bodźców z otoczenia. Stąd agresja fizyczna wobec kolegów jest kanałem rozładowywania napięć, jakie dostarcza mu środowisko rodzinne. Postawa ta stanowi swoisty mechanizm obrony przed ewentualnym zagrożeniem z zewnątrz. Zauważamy, że niegrzeczne, agresywne, buntownicze zachowanie, nie tyle wypływa ze złośliwości i jest postępowaniem zmierzającym do utrudnienia pracy nauczycielowi, ile stanowi wyraz sposobu bycia - jest normalnym, codziennym obrazem regulowania stosunków z otoczeniem. Łatwo przewidzieć, że próby przekształcenia tej postawy przez stosowanie środków opartych na karze nie przyniosą spodziewanych rezultatów, ponieważ kara jest normalnym elementem psychicznej egzystencji tego dziecka. Uczeń cechujący się słabym systemem nerwowym reaguje na niepowodzenia doznawane ze strony środowiska rodzinnego odmiennie. Nie odreagowuje on napięć w postawie agresywnej, a kumuluje je. O ile dzieci agresywne łatwo popadają w konflikty, o tyle dzieci zahamowane, zamykając się w sobie, izolują się od otoczenia, które jest dla nich źródłem przykrości. Stąd kłopoty w przystosowaniu się, obojętność dla wszystkiego co przynosi świat ludzi dorosłych, a często i nie rozumiejący motywów ich postępowania świat rówieśników. Źródeł postawy ucznia cynicznego także należy szukać w środowisku rodzinnym, które socjologowie określają jako zdezorganizowane, ale o wysokim poziomie ekonomiczny. Rodzina taka jest zdezorganizowana przede wszystkim z uwagi na brak stałych więzi uczuciowych, jakie powinny występować w normalnej, zdrowej rodzinie. Rodzice ucznia cynicznego zajmują z reguły dobrze płatne i eksponowane stanowiska pracy, ale czas jaki poświęcają obowiązkom zawodowym nie pozwala im na prawidłowe funkcjonowanie w roli ojca lub matki. Kontakty rodzinne mają wówczas charakter formalny i nie stanowią płaszczyzny do pogłębienia więzi uczuciowych. Konflikt między zwiększonymi zazwyczaj wymaganiami ze strony rodziców, a brakiem rekompensaty uczuciowej sprawia, że uczeń nie znajdując zaspokojenia potrzeb emocjonalnych ucieka od ludzi dorosłych. Cynizm, krytykanctwo, znieczulica oraz tworzenie koleżeńskich paczek powodują, że praca wychowawcza z tego rodzaju młodzieżą jest wyjątkowo trudna. Uświadomienie sobie źródeł zachowania się uczniów warunkuje dobór metod. Nauczyciel wychowania fizycznego dysponuje większymi możliwościami oddziaływania przez zmianę sytuacji, w jakiej może wychowanka umieścić. Korzystne tło dla wywierania wpływu buduje sama lekcja wychowania fizycznego - bardziej naturalna, sama w sobie wyzwalająca aktywność dziecka lub hamująca nadmierną. Należy jednak postępować zgodnie z zasadą, aby stworzona sytuacja była źródłem odczuwania własnej wartości, rozbudzania własnych możliwości dziecka. Tylko w ten sposób można doprowadzić do ukształtowania prawidłowego obrazu własnej osoby u dziecka zahamowanego, jak i nadpobudliwego. Należy uwzględnić również - jako środki wychowawcze - system funkcji jakie może uczeń pełnić na zajęciach wychowania fizycznego. Zasadą jest także łagodne, liberalne ocenianie poczynań, nawet jeśli czyny odbiegają jeszcze od sformułowanego celu. Środki zachęty będą szczególnie pożyteczne w tego typu pracy wychowawczej. Uczeń zahamowany, lękliwy, bierny, jak i agresywny musi poznać źródło własnego zachowania się stając się w ten sposób partnerem nauczyciela. Rozpoznanie charakteryzowanych uczniów trudnych, możliwe jest dzięki wnikliwej obserwacji postępowania, jak i zachowania się uczniów. Oprócz obserwacji samego ucznia nauczyciel powinien dokonać analizy dokumentacji. Pozwalają one na wstępna orientację co do klimatu wychowawczego w rodzinie. Niejednokrotnie oprócz wywiadu z wychowawcą, należy przeprowadzać indywidualne rozmowy z rodzicami. Generalna zasadą wychowawczą jest pozyskiwanie zaufania. Wszelka praca wychowawcza możliwa jest wtedy, gdy nauczyciel zostaje przyjacielem. Nietrudno zauważyć, że nauczyciel wychowania fizycznego ma w tym względzie ogromne możliwości, gdyż wycieczki, obozy, zawody, gry sportowe stają się naturalna płaszczyzną wspólnych więzi uczuciowych. W każdym przypadku dokładna analiza trudności wychowawczych i znalezienie źródła niepowodzeń daje dopiero podstawę do ingerencji wychowawczej. W swojej długoletniej praktyce prace z uczniami trudnymi opieram na własnych doświadczeniach, lecz nieraz trzeba sięgnąć do literatury.

Marek Sudziński

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 23:00:15
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:00:15) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie