Prawie wszyscy jesteśmy rodzicami i jako rodzice powinniśmy mieć prawo współdecydowania o losach własnego dziecka i o tym co się z nim dzieje w 1 jego dziecięcego życia. Tyle bowiem czasu spędza dziecko w szkole. Słyszy się częste narzekania, że rodzice mało zajmują się swoimi dziećmi, że są zbyt zajęci pracą, zarabianiem pieniędzy i nie mają czasu ani sił na kontakty ze szkołą. Często sami nie potrafią lub nie chcą włączyć się w życie szkoły. Kiedy na pierwszej wywiadówce wybiera się klasowe trójki nauczyciel widzi opuszczone głowy rodziców i ich myśli: "może mnie nie wywoła". Jednak warto najpierw przedstawić rodzicom korzyści, które wynikają z ich udziału w życiu klasy, szkoły. Narzekania na bierność rodziców nic nie dają. My, nauczyciele i szkoła jako zorganizowana struktura, która zatrudnia fachowców powinniśmy próbować zmienić nastawienie rodziców, którzy są zbiorem luźnych osób. Aby szkoła dobrze funkcjonowała należy podkreślić, że rodzice w szkole są bardzo potrzebni. Po co?- można zadać takie pytanie (cytuję za panią Dzierzgowską):
- "gdyż istnieje wspólny cel rodziców i nauczycieli: zarówno rodzicom, jak i nauczycielom zależy na rozwoju dziecka;
- rodzice ponoszą odpowiedzialność za opiekę i wychowanie dziecka i nie są z niej zwolnieni, gdy posyłają dziecko do szkoły;
- szkoła uczy i wychowuje dzieci, dla których niezwykle istotne są jednolite zasady postępowania w sprawach wychowawczych wśród dorosłych;
- rodzice wywierają ogromny wpływ na przyswajane przez dzieci wartości, przekonania i zachowania- szkoła dopełnia działanie domu;
- bez współdziałania z rodzicami szkoła nie poradzi sobie np. z takimi problemami, jak agresja i inne patologie;
- profilaktyka (np.. uzależnień) musi obejmować takie działania rodziny
- rodzice są głównymi klientami szkoły;
- rodzice płacą na szkołę podatki;
- szkoła może pomóc rodzicom w ich kłopotach wychowawczych;
- rodzice mogą pomóc szkole w jej kłopotach organizacyjnych;
- oczekiwania rodziców to ważna informacja dla szkoły planującej swoje zadania;
- opinia rodziców o szkole może być pożyteczną informacją i służyć poprawie jakości jej pracy;
- rodzice mają prawo do rzetelnej informacji o swoim dziecku;
- rodzice mają prawo do wyrażenia swojej opinii o szkole;
- integracja grupy rodziców może przyczynić się do większej integracji dzieci w szkole;
- wśród rodziców jest wielu fachowców, z których wiedzy i umiejętności szkoła może korzystać."
O każdym z tych punktów można bardzo dużo powiedzieć i każdy z nich ma na celu stworzenie dobrych, a nawet bardzo dobrych relacji rodzic- uczeń- nauczyciel i odwrotnie.
Działalność rodziców w polskim systemie oświaty regulują następujący akty prawne:
- Konwencjach o prawach dziecka
- Ustawa o systemie oświaty
- Zarządzanie nr 14 MEN w sprawie ramowego statutu szkoły publicznej.
Obowiązujące u nas prawo pozwala na bardzo wiele i wskazuje praktycznie na dowolną współpracę rodziców i szkoły. Ważne jest tylko, aby obie strony mogły współpracować.
Rodzice by chcieli ze szkołą współpracować powinni znaleźć w niej odpowiedni klimat, aby czuli się potrzebni i ważni. Nie mogą być lekceważeni, a muszą się poczuć prawdziwymi, równymi partnerami dyrektora i nauczycieli. Wiele jest przykładów na to co rodzice mogą dać szkole, ale również szkoła winna pomóc rodzicom w pokonaniu pewnych barier. Pozytywne przykłady wyjścia do rodziców np.
- urządzenie szkoły (ze wskazaniem kącika do rozmów) Nie powinno się o intymnych często sprawach rozmawiać na korytarzu wśród krzyczących dzieci. Powinno się wydzielić gablotę informacyjną- stałe, aktualne informacje dla rodziców np. o dniach i godzinach pracy dyrektora, pedagoga, wychowawcy, o terminach zebrań, terminach kwalifikacji. Może być także w gablocie informacja o organizacji roku szkolnego (terminach ferii, dniach wolnych, wywiadówkach, tzw. kalendarz roku szkolnego).
- przemyślane organizowanie zebrań z rodzicami (różne formy na pierwsze spotkania z ankietą dotyczącą oczekiwań rodziców, wywiadówki, dni i zajęcia otwarte),
- sposób przekazywania rodzicom informacji o ocenach i postępach dzieci,
- rozpoznawanie oczekiwań rodziców,
- zbieranie opinii rodziców o szkole,
- przekazywanie rzetelnych informacji,
- prowadzenie korespondencji,
- organizowanie wspólnych działań rodziców, nauczycieli i uczniów,
- prowadzenie szkoleń dla rodziców (z formą zachęty),
- wykorzystywanie rodziców- ekspertów,
- roli szkoły w systemie działań prorodzinnych.
Dla rodziców ważne są informacje o własnym dziecku. Czasem nauczyciel przesyła rodzicom korespondencję. Najczęściej dotyczy ona:
- zawiadomienia o najbliższym zebraniu,
- uwag, zwykle krytycznych, o postępach lub zachowaniu dziecka,
- przypomina o konieczności dokonywania opłat w szkole.
Korespondencja szkoły z rodzicami powinna:
- być opatrzona wszystkimi elementami wzajemnego szacunku
- zwierać konkretną informację, napisaną jasnym językiem
- dotyczyć wszystkich ważnych dla rodziców wiadomości, a nie tylko złych,
- mieć elegancką formę edytorską,
- być poufna, jeżeli zawiera treść przeznaczoną "tylko dla dorosłych".
Dorosłym- zarówno nauczycielem jak i rodzicom zależy na jak najlepszym i najpełniejszym, rozwoju dziecka. Powinien przyświecać im taki cel jakim jest - dobro dziecka i dla niego należy stwarzać jak najlepsze warunki do rozwoju, nauki i życia. Często w praktyce działania rodziców nie idą w parze z działaniami szkoły, gdyż:
- rodzice nie mają czasu,
- zniechęca ich szkoła, gdyż nie stworzyła klimatu,
- rodzice czuję się w szkole intruzami,
- nie uświadamiają sobie, jak ważne jest takie współdziałanie.
To nauczyciele powinni inicjować wspólne działania z rodzicami, poprzez dobro ich dzieci. Mogą razem tworzyć lub urządzać np. zabawy uroczystości lub opiekę podczas dyskotek, sport rodzinny, teatr rodzinny, wyjazdy na biwaki, wycieczki itp.
Wspólne działanie rodzic-nauczyciel przyniesie większy efekt niż pomijanie rodziców w systemie szkolnym. Postarajmy się młodego człowieka traktować jako partnera w rozmowie, w działaniach i postępujmy zgodnie z jego oczekiwaniami. Wiele dobrego możemy razem zdziałać dla uczniów- my nauczyciele, a dla swych dzieci- Wy rodzice. Warto na końcu przypomnieć sobie dekalog dla rodziców i wychowawców z "Konwencji o prawach dziecka" przyjętej przez zgromadzenie Ogólne ONZ z 20.11.1989r.
"Dekalog dla Rodziców i Wychowawców"
- Nie upokarzaj dziecka, bo ono, tak jak ty, ma silne poczucie własnej godności.
- Staraj się nie stosować takich metod, których sam w dzieciństwie nie akceptowałeś.
- Pozwalaj dziecku dokonywać wyboru najczęściej jak możesz.
- Jeśli zachowałeś się wobec dziecka niewłaściwie, przeproś je i wytłumacz się. Nie bój się utraty autorytetu- dziecko i tak wie, kiedy popełniasz błędy.
- Nigdy nie mów źle o dziecku, szczególnie w obecności innych osób.
- Nie mów "zrobisz to, bo tak chcę"- jeżeli musisz czegoś zabronić, zawsze to uzasadnij.
- Jeśli wydajesz polecenia dziecku, staraj się nie stać nad nim i mówić z góry swego autorytetu.
- Nie musisz być za wszelką cenę konsekwentny, nie musisz być w zgodzie z innymi dorosłymi przeciw dziecku, jeżeli wiesz, że oni nie mieli racji.
- Gdy nie wiesz, jak postąpić, pomyśl, jak ty poczułbyś się, będąc dzieckiem.
- Staraj się być czasem adwokatem własnego dziecka.
Literatura:
- "Rodzice w szkole"- Irena Dzierzgowska, wyd. CODN IV Warszawa 1999
- Cykl "Rodzina i dom"- Maria Klimowa- "Zabawy z moim dzieckiem"
- "Nie tylko dla rodziców"- Kazimierz Jankowski
- "Współdziałanie nauczycieli i rodziców w procesie wychowania"- Mieczysław Łobacki
- "Dziecko w konflikcie z rodziną"- Natalia Han- Ilgiwicz
- "Szkoła- dzieci- rodzice"- Marian Rataj
- "Rodzice i dzieci w młodszym wieku szkolnym"- Halina Filipczuk
mgr Zofia Maciąg
nauczyciel nauczania zintegrowanego
PSP w Dobryszycach |
