SCENARIUSZ APELU SZKOLNEGO
1.Apel rozpoczyna przewodniczący Samorządu Uczniowskiego, który rozpoczyna uroczystość odśpiewaniem HYMNU PAŃTWOWEGO.
2.Zabranie głosu przez Dyrektora Gimnazjum.
3.Przewodniczący samorządu uczniowskiego przypomina historię obchodów w/w uroczystości.
TREŚĆ WYSTĄPIENIA:
„Rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja obchodzili polscy patrioci uroczyście już podczas rozbiorów, pomimo represji i sprzeciwu zaborców.
Szczególnie doniosłe uroczystości odbywały się pod koniec XIX wieku w Galicji, gdzie Polacy posiadali szeroką autonomię.
Wielkim świętem państwowym, rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja była w okresie międzywojennym. Po II wojnie światowej, w nowej rzeczywistości politycznej i ustrojowej, zaprzestano obchodzenia tej rocznicy.
Dopiero 6 kwietnia 1990 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zadecydował przywrócić jako święto państwowe dzień 3 Maja tj. rocznicę uchwalenia pierwszej polskiej Konstytucji w 1791 roku”.
4.Następnie rozpoczyna się część artystyczna przygotowana i wykonana przez młodzież. Młodzież podzielona jest na trzy grupy:
a)przedstawiającą część narracyjną,
b)recytującą utwory literackie,
c)wykonującą utwory muzyczne (chór szkolny).
5.Chór szkolny śpiewa z podkładem muzycznym pieśń pt. „Opowiedz nam Ojczyzno” Słowa: J Szczepkowski, muzyka: M Kucharska i T Margot.
Słowa:
Opowiedz nam, moja Ojczyzno,
Jak matka dzieciom ciekawym,
O latach znaczonych blizną,
Na wiekach chwały i sławy!
Wytłumacz nam, tak jak umiesz,
Skąd biel i czerwień sztandarów,
Niech ludzie tu żyją w dumie,
że taki wydał ich naród!
A jeśli wielka historia
I dla nas ma trochę miejsca,
Bądź z wiernych mi najwierniejsza
I mnie weź sobie do serca!
6.I NARRATOR:
„Po pierwszym rozbiorze Polski dążenie do reform stawało się coraz silniejsze oraz ogarniało znaczne kręgi społeczeństwa szlacheckiego. Obóz propagujący reformy, zwany patriotycznym, dążył do przeprowadzenia pewnych reform ustrojowych, zniesienia kurateli caratu, poprawy stanu obronności państwa drogą powiększenia armii.
Przeciwny tym zamierzeniom obóz opozycji magnackiej był wrogi wszelkim reformom i zamierzał nadal opierać się na protekcji rosyjskiej. Król i stronnictwo dworskie dążyło do wzmocnienia władzy królewskiej i powiększenia sił zbrojnych, ale w oparciu o carat.
Walka pomiędzy tymi stronnictwami miała się rozegrać na Sejmie, który rozpoczął obrady w 1788 roku.
I RECYTATOR:
Ojczyzno moja, na końcu upadla!
Zamożna kiedyś i w sławę, i w siłę!...
Ta, co od morza aż do morza władała,
Kawałka ziemi nie ma na mogiłę…
Jakże ten wielki trup od żalu wzrusza!
W tym ciele była milionów dusza…
(F Karpiński – „Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta).
II RECYTATOR:
Czegoż się błędny uskarżasz, narodzie,
Los twój zwalając na obce uciski?
Szukaj nieszczęścia w twej własnej swobodzie
I bolej na jej opłakane zyski.
Żaden kraj cudzej potęgi nie zwabił
Który sam siebie pierwej nie osłabił.
Stargawszy węzeł pokoju i zgody
Niegdyś najwyższej władzy osadzony,
Rozbiegliście się jako liche trzody,
Bez wodza, rządu, rady i obrony.
Ostygło dobra publicznego serce,
Albo pochlebce, alboście oszczerce.
(A Naruszewicz – „Glos umarłych”)
7.II NARRATOR:
„Prace Sejmu Czteroletniego uwieńczyło uchwalenie nowej Konstytucji w dniu 3 Maja 1791 roku. Choć połowiczna w kwestiach społecznych, stanowiła poważny krok naprzód w dziele reformy państwa. Wiele jej postanowień, znoszących zacofane wolne elekcje, konfederacje, rokosze i liberum veto, było zdecydowanie postępowych.
Nic dziwnego, że mocarstwa zaborcze potraktowały ją jako groźny dla nich przejaw „zarazy rewolucyjnej” ciągnącej od Francji, która w tym czasie przeżywała wielką rewolucję burżuazyjną.
Ustawę majową ostro zwalczała opozycja magnacka w kraju, gdyż ograniczała poważnie jej wpływy na rządy w państwie”.
8. Chór szkolny śpiewa pieśń pt. „Polonez Trzeciego Maja”.
Słowa:
Zgoda Sejmu to sprawiła,
Że nam wolność przywróciła.
Wiwat, krzyczcie wszystkie stany,
Niech nam żyje król kochany.
Taka jest narodu wola:
Za twych braci i za króla
Obywatel każdy, wszędzie,
Życie swoje łożyć będzie.
Wiwat Sejm i naród cały!
Dziś nam nieba żywot dały.
Wiwat krzyczcie wszystkie stany,
Niechaj żyje król kochany!
III RECYTATOR:
Staliśmy ongiś na rozstaju,
Wielu minionych, błędnych dróg-
Tyś wywiódł nas, o Trzeci Maju,
Na prawy próg.
Myśl nasza rwała się w rozterce,
W zamęcie chceń, w chaosie prób –
Tyś zbudził prawe, wielkie serce,
Złu wyrwał łup.
I dusz polska dzięki tobie
Rozkwitła pięknem wiernych tchnień
Więc zawsze, w szczęściu czy w żałobie –
Ten pomnisz dzień.
(H Duninówna „3 Maj”)
IV RECYTATOR:
Więc, gdy oto zajaśniał
Blask promienny, majowy,
Niechaj wszystkie czczą serca
Ten dzień wielki, godowy.
Niechaj okrzyk narodu
W świat daleko poleci:
- Wolność, równość niech żyją,
Niechaj żyje maj trzeci!
(B Sadowiska-Klimkowska „3 Maja”)
9.III NARRATOR:
27 kwietnia 1792 roku przedstawiciele opozycji magnackiej podpisali w Petersburgu akt konfederacji, który potem ogłosili w miasteczku Targowica na Ukrainie pod fałszywą datą 14 maja. Akt ten unieważniał Konstytucję 3 Maja i całą działalność Sejmu oraz oficjalnie wezwał do udzielenia zbrojnej pomocy celem przywrócenia dawnej formy rządów Rzeczypospolitej.
18 maja 1972 roku wojska carskie przekroczyły granice Korony i Litwy.
Pomimo stawiania oporu wojskom rosyjskim pod Zieleńcami i Dubienką, nastąpił ogólny odwrót wojsk polsko-litewskich w stronę Wisły. Król jednak, od początku traktował wojnę jako demonstrację wojskową i 24 lipca przystąpił do konfederacji targowickiej oraz nakazał zaprzestania działań wojennych. Konsekwencją przegranej Polaków był II rozbiór Polski w 1793 roku, a następnie w 1795 roku III rozbiór, który zlikwidował niepodległe państwo polskie na 123 lata!
10.V RECYTATOR:
Oj, Targowiczanie
Dobrze się nazwali!
Jak Judasza, za srebrniki,
Polskę stargowali!
Stargowali Polskę
I tę wolność bratnią!
Zagasili nad Ojczyzną
Gwiazdę jej ostatnią!
Zagasili blaski
W tej polskiej koronie,
Podeptali orły białe,
I Litwy pogonie!
(M Konopnicka – „Targowica”)
IV NARRATOR:
„Dzieło jednak Konstytucji 3 Maja nie zginęło. Przeszła ona do historii jako druga na świecie, po konstytucji amerykańskiej z 1787 roku a pierwsza w Europie przed konstytucją francuską z 1791 roku, demokratyczna ustawa, zasadnicza XVIII wieku”.
11.Na zakończenie apelu chór szkolny śpiewa pieśń pt. „Nauczmy się na pamięć tego kraju”.
Słowa: Z staweczki, Muzyka M Sewen.
Słowa:
Jeżeli tutaj domu próg,
Jeżeli serce stąd przychodzi,
Na miedzach śpi czerwony głóg,
A chleb powszedni tu się rodzi.
Jeżeli źródła biją stąd
By dać początek modrej Wiśle,
I jeśli tu – najbliższy ląd
O którym zawsze będziesz myśleć…
Nauczmy się na pamięć tego kraju,
Litera po literze, dzień po dniu,
Co oczy po horyzont ogarniają,
Co zdarzyć się nam może tylko tu,
W złocistym lipcu czy zielonym maju,
Od wschodu słońca aż po nocy cień.
Nauczmy się na pamięć tego kraju,
Jednego w całym świecie
Jak własny dzień…
12.Dyrektor Gimnazjum dziękuje organizatorom i wykonawcom za przygotowanie
i przeprowadzenie uroczystego apelu rocznicowego dotyczącego uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Autor: Wojciech Prokopiuk |
