Program opracowała:
mgr ELŻBIETA DACKO
1. WPROWADZENIE
Program został opracowany w oparciu o Podstawę programową kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych i gimnazjów z dnia 15.02.1999 r. (Dz. U. nr 14). Jest przeznaczony dla uczniów kl. IV - VI szkoły podstawowej, którzy wykazują zainteresowania przyrodnicze i wyrażają chęć działania na rzecz środowiska.
Program realizowany będzie w ramach zajęć pozalekcyjnych na kółku przyrodniczym, w wymiarze 1 lekcji tygodniowo, w ciągu całego roku szkolnego.
2. CELE GŁÓWNE PROGRAMU
- Rozwijanie zainteresowań przyrodniczych.
- Dostrzeganie i wartościowanie zmian zachodzących w środowisku.
- Zdobywanie umiejętności obserwacji, opisu i gromadzenia informacji na temat obiektów i zjawisk przyrodniczych.
- Ochrona przyrody i zabieganie o właściwe kształtowanie środowiska.
- Inspirowanie i podejmowanie działań na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego.
- Kształtowanie wrażliwości ekologicznej i odpowiedzialności za środowisko.
- Podejmowanie działań promujących właściwy styl życia.
3. CELE SZCZEGÓŁOWE
Uczeń:
- Rozumie i uzasadnia potrzebę ochrony przyrody.
- Wymienia obszary chronione w regionie, w Polsce i na świecie.
- Stosuje zasady zachowania się na terenach chronionych.
- Podaje źródła zanieczyszczeń w swoim regionie.
- Podejmuje działania mające na celu poprawę stanu środowiska najbliższej okolicy.
- Opisuje krajobraz, gromadzi informacje i wykazuje zmiany wywołane działalnością człowieka.
- Potrafi sporządzić notatkę z przeprowadzonych obserwacji.
- Rozróżnia naturalne i sztuczne zbiorniki wodne oraz cieki wodne w najbliższej okolicy.
- Wyróżnia stany skupienia wody i opisuje jej krążenie w przyrodzie.
- Uzasadnia potrzebę ochrony wody przed zanieczyszczeniami.
- Wykazuje obecność powietrza w otoczeniu, podaje jego skład i cechy.
- Wyjaśnia znaczenie tlenu dla procesów spalania i procesów życiowych.
- Podaje źródła zanieczyszczeń gleby.
- Rozpoznaje na ilustracjach gatunki zwierząt, których życie jest związane z glebą.
- Ocenia przydatność skał i minerałów w gospodarce człowieka.
- Proponuje różne rodzaje zabiegów rekultywacyjnych gleby.
- Dokonuje podziału surowców mineralnych, potrafi przewidzieć negatywne konsekwencje wyczerpywania się surowców, zwłaszcza energetycznych.
- Rozpoznaje zwierzęta żyjące w różnych środowiskach i wskazuje ich cechy przystosowawcze.
- Wymienia i wskazuje miejsca występowania gatunków roślin i zwierząt chronionych w Polsce.
- Wykonuje preparaty i prowadzi obserwację mikroskopową komórek roślin i zwierząt.
- Potrafi segregować odpady.
- Podaje przykłady odnawialnych i nieodnawialnych zasobów przyrody.
- Rozumie potrzebę organizowania akcji tj. „Dni Ziemi” i „Sprzątanie świata”, bierze w nich aktywny udział.
- Uczestniczy w sprzątaniu otoczenia w sposób bezpieczny dla siebie i innych.
- Czuje się współodpowiedzialny za zasoby środowiska lokalnego.
- Wskazuje i wartościuje zmiany w krajobrazie wywołane działalnością człowieka.
- Gromadzi kolekcję liści drzew z najbliższej okolicy.
- Rozumie potrzebę ochrony kompleksów leśnych, potrafi określić znaczenie gospodarcze i przyrodnicze lasu.
- Opisuje przebieg procesu fotosyntezy.
- Rozpoznaje podstawowe zjawiska atmosferyczne, wymienia i opisuje elementy klimatu.
- Ocenia znaczenie prognozy pogody.
- Wymienia zasady opieki nad zwierzętami domowymi.
- Potrafi określić wymagania, niektórych roślin doniczkowych.
- Samodzielnie lub we współpracy prowadzi hodowle rybek, małych ssaków lub doniczkowych roślin ozdobnych.
- Ustala reguły prawidłowego planowania zajęć, sporządza racjonalny plan dnia ucznia.
- Dba o własne zdrowie, higienę osobistą i porządek w najbliższym otoczeniu.
- Opisuje położenie obiektów geograficznych na mapie i odczytuje informacje o wybranych krajobrazach świata.
- Postępuje tak, aby nie szkodzić otoczeniu.
4. TREŚCI NAUCZANIA:
- Formy ochrony przyrody w naszej gminie i województwie.
- Działania na rzecz ochrony przyrody:
- zimowe dokarmianie ptaków,
- ochrona kasztanowców przed szrotówkiem kasztanowcowiaczkiem,
- udział w akcji „Sprzątanie Świata”.
- Obserwacja, opis i gromadzenie informacji o zjawiskach zachodzących w najbliższej okolicy.
- Krążenie wody w przyrodzie. Oszczędne gospodarowanie zasobami wody.
- Powietrze i jego właściwości.
- Litosfera i jej bogactwa.
- Zwierzęta naszych łąk, pól i lasów.
- Rośliny i zwierzęta chronione w Polsce.
- Komórkowa budowa organizmów żywych.
- Zbiórka i segregowanie surowców wtórnych.
- Ziemia zielona planeta - obchody Dnia Ziemi.
- Udział w konkursach o tematyce przyrodniczej.
- Działalność człowieka i jej wpływ na środowisko.
- Funkcje przyrodnicze i gospodarcze lasu.
- Zjawiska pogodowe na kuli ziemskiej.
- Rośliny w naszym mieszkaniu.
- Zwierzęta domowe – nasi ulubieńcy.
- Racjonalny tryb życia warunkiem zdrowia i dobrego samopoczucia.
- Wybrane krajobrazy świata i sposoby przedstawiania ich na mapie.
- Obszary chronione oraz ich znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej. Zasady zachowania się na obszarach chronionych.
PROCEDURY OSIAGANIA CELÓW
Metody i formy pracy.
Realizacja programu umożliwi uczniom rozwijanie zainteresowań poznawczych, rozumienie zjawisk i kształtowanie odpowiednich postaw a także zaspokajanie ciekawości świata. Dlatego w procedurach osiągania celów dominują takie metody i formy pracy, jak: zajęcia terenowe, obserwacja, pogadanka, doświadczenie, praca z mapą, praca z różnymi przyrządami, np.: mikroskopem, lupą, lornetką, praca z materiałem źródłowym - encyklopedią, przewodnikiem, czasopismem popularno-naukowym, filmem, kluczem do oznaczania roślin i zwierząt oraz wykorzystanie technologii komputerowej.
Na zajęciach uczniowie będą podejmować pracę indywidualną, grupową lub zbiorową. Będzie się ona odbywać zarówno w klasie, na podwórku szkolnym, parku, ogrodzie, wycieczce lub w domu ucznia.
6. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
Kształcenie w ramach kółka przyrodniczego jest ściśle powiązane z nauczaniem na lekcjach przyrody w klasach 4-6 i umożliwia uczniom uzyskanie następujących osiągnięć:
- Całościowe postrzeganie rzeczywistości przyrodniczej
- Obserwowanie przyrodniczych składników środowiska i ich opis.
- Planowanie i prowadzenie przyrodniczych obserwacji i doświadczeń, wykonywanie prostych pomiarów i prezentowanie ich wyników.
- Dostrzeganie walorów przyrodniczych i kulturowych najbliższego regionu.
- Znajomość prawnie chronionych obiektów i obszarów przyrodniczych oraz gatunków zwierząt i roślin w tym regionie.
- Rozpoznawanie pospolitych roślin i zwierząt z wykorzystaniem atlasów i prostych kluczy.
- Właściwe korzystanie z dostępnych źródeł wiedzy przyrodniczej.
- Dostrzeganie wpływu działalności człowieka na środowisko przyrodnicze, wprowadzanie prośrodowiskowych zmian w swoim postępowaniu.
- Postrzeganie związków przyczynowo-skutkowych w przebiegu poznanych zjawisk przyrodniczych.
- Dbałość o zdrowie poprzez stosowanie zasad higieny i korzystanie z różnych form rekreacji.
- Racjonalne organizowanie czasu wolnego i nauki.
7. METODY OCENY OSIĄGNIĘĆ UCZNIA I EWALUACJA PROGRAMU.
Przedmiotem sprawdzania będą wiadomości, umiejętności i sfera motywacyjna, czyli postawy uczniów. Całościowe ujęcie działań dzieci na zajęciach pozwoli w pełni wartościować ich osiągnięcia i sprzyjać dalszemu rozwojowi. Do tego celu zostaną wykorzystane następujące metody: obserwacja pracy ucznia, kontrola wypowiedzi, udział w konkursach i kontrola prac konkursowych, aktywność na zajęciach terenowych, prezentacja prac ucznia w formie graficznej, samodzielne planowanie i przeprowadzanie obserwacji, wnioskowanie na podstawie dokonanych obserwacji, samodzielne wykonywanie doświadczeń i eksperymentów.
Analiza wyników metod oceny, wyniki ankiet przeprowadzanych wśród uczniów, a także rozmowy z nauczycielami i rodzicami na temat postaw dzieci należących do kółka pomoże ocenić program i ewentualnie modyfi-kować go, dostosowując do potrzeb uczniów.
8. LITERATURA
- Augustyniak M., Przyroda. Program przedmiotu blokowego w klasach IV-VI szkoły podstawowej, Wydawnictwo M. Rożak, Gdańsk 1999.
- Domachowski R., Klimuszko B., Sokołowska J., Wilczyńska-Wołoszyn M., Program nauczania przyrody w szkole podstawowej, Wydawnictwo ŻAK, Warszawa 1999.
- Gac-Pamuła i Zespół., Przyroda w szkole. Poradnik dla nauczyciela, Wydawnictwo CODN, Warszawa 1999.
- Przewodnik młodego przyrodnika, Wydawnictwo DEMART.
Opracowanie:
Elżbieta Dacko
SP Stubno
elzbieta.dacko@op.pl |
