Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Agresja u dzieci

 

 
Przykładowe formy zajęć w świetlicy szkolnej pomocne w przeciwdziałaniu agresywnym zachowaniom dzieci.

     Świetlica szkolna stanowi ważne dla szkoły ogniwo wychowania. Brak systemu klasowo-lekcyjnego, podziału na przedmioty oraz ocen nastawionych na selekcję, stwarza szczególnie sprzyjającą atmosferę do prawidłowego i wielostronnego rozwoju osobowości dziecka.
     Do świetlicy w której pracuję uczęszczają dzieci z klas 1 – 4(w tej grupie znajdują się również dzieci z klas integracyjnych ) w godzinach od 730 do 1630 .
Dla wielu dzieci jest to miejsce, w którym spędzają większą część czasu podczas swojego pobytu w szkole. Chcąc zapewnić dzieciom jak najlepszą opiekę, staram się wraz z moimi koleżankami Dorotą Kamysz-Figa i Danutą Kmitą tak zagospodarować dzieciom czas, aby mogły w świetlicy wypocząć, pobawić się, a także rozwijać swoje zainteresowania i zamiłowania. W swojej pracy wykorzystujemy różne programy szkolne, tworzymy zespoły zadaniowe, organizujemy imprezy i uroczystości.
      Dużą trudnością, a czasem wręcz przeszkodą w organizowaniu wielu zajęć, jest bardzo duża liczba dzieci uczęszczających do świetlicy (ok. 150 dzieci). W tak licznej, hałaśliwej grupie małych dzieci, często obserwujemy zachowania, które można nazwać agresywnymi – bicie, kopanie, niszczenie przedmiotów , a także przezywanie, skarżenie, wyśmiewanie, dokuczanie innym.
     W tej grupie przejawiającej pewne formy uciążliwego zachowania są dzieci:

  • nadmiernie energiczne ( tryskające energią, nieustające w działaniu dopóty, dopóki nie padną ze zmęczenia o stylu bycia hałaśliwym, lecz nie agresywnym )
  • nadpobudliwe ( niechętnie zajmujące się w ciągu dłuższego czasu jedną czynnością, z reguły ruchliwe, mające zasadnicze trudności w koncentracji uwagi )
  • impulsywne (z powodu swojej impulsywności często wpadające w kłopoty, nie zastanawiające się nad swoim działa- niem, nierozważne, częściej przeszkadzające niż inne dzieci )
  • łatwo wpadające w gniew ( zachowujące się prowokująco, o wybuchowości posiadającej element wrogości )
  • uparte (mające trudności z przestrzeganiem granic, nieustające w narzekaniu i marudzeniu, mające tendencję do trace- nia kontroli nad sobą )
     Takie dzieci swoim niepokojem, wzmożoną, niepohamowaną ruchliwością, nieprzestrzeganiem regulaminu, ciągłym pożądaniem nowych sytuacji, nieraz agresywnością bardzo utrudniają pracę w zorganizowanej, licznej grupie.
     Niektóre nasze działania, realizowane programy, organizowane zajęcia, zabawy uważam za szczególnie pomocne w zmniejszaniu i zapobieganiu negatywnym zachowaniom dzieci.

Poniżej przedstawiam realizowane przeze mnie i moje koleżanki różne formy pracy w świetlicy szkolnej.

     Wykorzystujemy w naszej świetlicy program profilaktyczno-wychowawczy "Spójrz inaczej" Andrzeja Kołodziejczyka. Celem programu jest kształtowanie osobowości dziecka i wspieranie jego rozwoju zarówno poprzez proponowane treści, jak również osobisty kontakt nauczyciela z dziećmi. Uczestnictwo dziecka w tych zajęciach powinno sprawić, że będzie sobie ono lepiej radziło z rozwiązywaniem problemów, których dostarcza mu życie, będzie lepiej rozumiało siebie, umiało współżyć z innymi i potrafiło również znajdować w samym sobie oparcie w trudnych sytuacjach.
     Treści programowe realizowane są w następujących blokach tematycznych: Uczestnictwo w grupie ; Postrzeganie siebie i rozumienie swoich uczuć ; Rozwiązywanie problemów ; Dbanie o zdrowie.
     W naszej świetlicy program " Spójrz inaczej " wprowadzamy w całości, organizując zajęcia systematycznie raz w tygodniu. Uczniowie chętnie biorą w nich udział, wnosząc wiele własnych spostrzeżeń. Program ten pomaga realizować wiele celów wychowawczych, między innymi pomaga zmniejszać występowanie takich negatywnych zjawisk jak dokuczanie, skarżenie, zazdrość. Szczególne znaczenie w tym względzie ma blok tematyczny : Rozwiązywanie problemów. Konflikty i problemy są nieuniknione, choćby dlatego, że różnimy się między sobą, mamy odmienne potrzeby i zainteresowania, różnią nas nasze myśli, emocje i nasze zachowanie w tych samych sytuacjach. Ważne jest, aby zdawać sobie z tego sprawę, nie traktować konfliktów jako czegoś nienaturalnego i złego, lecz szukać sposobów ich łagodzenia i rozwiązywania. Najbardziej zbliżają ludzi i sprzyjają wzajemnemu zrozumieniu sytuacje, w których wspólnie udało się rozwiązać istniejący problem. Proponowane ćwiczenia w tym bloku tematycznym mają nauczyć dzieci rozstrzygania problemow i podejmowania samodzielnych decyzji. Dzieci analizują przyczyny powstawania konfliktów i poszukują sposobów ich rozwiązywania. Dowiadują się, że ludzie mają prawo do błędów i że konflikty są naturalnym zjawiskiem w kontaktach między ludźmi. Uczą się konstruktywnego ich rozwiązywania, negocjowania, przepraszania i przebaczania. [ 1 ]
     W czasie zajęć z cyklu "Spójrz inaczej" dzieci najczęściej siedzą w kręgu, co sprzyja wyrażaniu uczuć, słuchaniu odczuć innych, umożliwia nawiązanie kontaktu wzrokowego. Obok słownych wypowiedzi dzieci często wypowiadają się za pomocą rysunków, piosenek, a także odgrywają scenki na wybrane tematy, co daje im możliwość przeżycia sytuacji.
     Ważną formą pracy w świetlicy szkolnej jest organizowanie wszelkiego rodzaju zabaw ruchowych. Są one formą działalności ruchowej najbardziej odpowiadającą potrzebom dziecka, wynikającą z jego rozwoju. Wielka ich różnorodność, wszechstronność oddziaływania oraz łatwość organizowania sprawia, że zajmują one czołowe miejsce w mojej codziennej pracy z dziećmi. Zabawy te wprowadzają radosny nastrój i dobre samopoczucie, dają dziecku możliwość zaspokojenia naturalnej potrzeby ruchu. Hamowanie tej potrzeby może być przyczyną złego samopoczucia dziecka, rozdrażnienia, złośliwości, a nawet agresywnych zachowań. Obok korzystnego wpływu na stan zdrowotny dzieci zabawy ruchowe utrwalają wiele pojęć i wiadomości, kształtują nawyki kulturalne, pozytywne cechy charakteru, a w szczególności świadomą dyscyplinę oraz umiejętność współżycia w zespole. Zabawa ruchowa jest przygotowaniem do społecznego współdziałania i współżycia, uczy dziecko przystosowania się do całego zespołu. Konieczność dostosowania się, przestrzegania przepisów w zabawie dyscyplinuje dziecko, uczy je opanowania, przyzwyczaja do dokładności, odpowiedzialności i uczciwości. Udział w zabawie pozwala dziecku oceniać swoje możliwości w porównaniu z innymi, a wynik budzi wiarę we własne siły, staje się źródłem zdrowego optymizmu. Różnorodność kontaktów jakie w toku zabaw wytwarzają się między dziećmi na tle rozmaitych przepisów zabaw, stwarza również bogate podłoże do rozwijania uczuć koleżeńskich, umiejętności współdziałania w zespole, uczynności, chęci przyjścia z pomocą innym. Przykładowe zabawy tego typu cieszące się dużą popularnością wśród dzieci w mojej świetlicy to różnego typu tory przeszkód z wykorzystaniem obręczy, piłek, woreczków, skakanek, kręgli itp., zabawy z wielką kolorową chustą, ze skaczącą piłką, a także wiele innych proponowanych np. w ksążkach "Księga gier i zabaw"-Maria Kachel i "Gry i zabawy"- Justyna Święcicka.
     Jeszcze inną formą pracy z dziećmi w świetlicy są zajęcia umuzykalniające. Nie wszystkie dzieci chętnie uczą się tekstu piosenek. Aby uatrakcyjnić zajęcia zachęcamy dzieci do ilustracji i inscenizowania piosenek, czyli zobrazowania treści tekstu piosenki za pomocą ruchu, gestu, mimiki. Bezpośredni udział w inscenizacji lub ilustracji piosenki sprzyja rozśpiewaniu się grupy, pomaga dzieciom mniej muzykalnym włączyć się do śpiewu. Obmyślanie przez dzieci ruchów zastosowanych do treści piosenki kształci wyobraźnię, pobudza fantazję i spostrzegawczość. Obmyślając inscenizację dzieci ośmielają się i zaczynają coraz odważniej występować z własną inicjatywą, poddając wciąż inne pomysły swoje, służące do zilustrowania tekstu.Taka forma zajęć może sprawić, że niesforna gromada dzieci zmienia się nie do poznania w harmonijną grupę osób, złączonych ze sobą jednakowym ruchem i rytmem.
     W czasach, gdy następuje konieczność większej specjalizacji, a równocześnie wszechstronności, takie też są oczekiwania rodziców względem szkoły (świetlicy szkolnej). Pragną, aby ich dzieci działały w kółkach plastycznych, muzycznych, teatralnych, sportowych – w zależności od zainteresowań.
     W odpowiedzi na oczekiwania rodziców wprowadziłyśmy do naszej świetlicy nową formę pracy z dziećmi - zespoły zadaniowe (koła zainteresowań). Zajęcia zespołów odbywają się w godzinach pracy świetlicy, raz w tygodniu ze stałą grupą dzieci, w odrębnej sali, co sprzyja spokojnej, uważnej i efektywnej pracy. Dostarczają one uczniom wiele radości, kształcą przyszłych aktywnych odbiorców sztuki, rozwijają uzdolnienia artystyczne i sprzyjają pogłębianiu wiedzy zdobytej na lekcjach.
     Od września ub. roku opiekuję się kołem plastycznym. Uważam, że wszelkie formy aktywności plastycznej mogą spełniać rolę osobliwego i atrakcyjnego instrumentu kształcąco-wychowawczego. Dostarczają przeżyć, wyzwalają inwencję i wyobraźnię.
     Z roku na rok maleje zainteresowanie dzieci ich własną działalnością na rzecz zabaw, które organizują same na wzorcach zaczerpniętych najczęściej z gier komputerowych. Z klocków budują różnego rodzaju broń, kąciki lalek są miejscem domowych awantur. Dzieci wykazują coraz większy niepokój wewnętrzny i rozdrażnienie.
     Udział w różnego rodzaju formach aktywności plastycznej służy wyciszeniu emocji i umożliwia wyrażanie własnych odczuć, uświadamia dzieciom, że każda praca przynosi efekty, cieszy, jak coś nowego, własnego. Poprzez rozwój twórczości plastycznej dzieci zwiększają swoją aktywność i samodzielność działania. Na zajęciach uczniowie z wielką przyjemnością oddają się ekspresji plastycznej, poznają nowe techniki, biorą udział w licznych konkursach. Ich prace zdobią świetlicę i inne pomieszczenia szkoły.’
     Pomysłów do realizacji zajęć dostarczają mi między innymi takie książki jak: "Sztuka w przedszkolu"- Marta Jałocha, oraz książki z cyklu "Każde dziecko to potrafi".
     W naszej świetlicy działa także zespół taneczny, który obok nauki różnorodnych tańców, daje dzieciom możliwość własnej twórczości (wiele układów stworzyli uczniowie). Od kilku lat nasi wychowankowie tworzą ciekawe przedstawienia w świetlicowym teatrzyku. Zespoły te próbują sił na licznych konkursach i przeglądach, zajmując wysokie lokaty (Grand Prix w roku 1999, I miejsce w latach 2000, 2001, 2002, 2003).
     Ostatnio powstał w naszej świetlicy nowy nowy cykl zajęć zatytułowany "Bajki naszego dzieciństwa". Co miesiąc wybieramy jedną bajkę i przez tydzień gości ona w naszej świetlicy. Aby zajęcia były atrakcyjne wybieramy szczególnie lubiane przez dzieci bajki w większości W. Disney’a. Rodzice nie zawsze mają czas, aby rozmawiać z dziećmi o tym co przeczytały lub obejrzały. Nie wykorzystują w pełni zawartych w tych utworach wartości poznawczych, moralnych i emocjonalnych. Staramy się razem z dziećmi szukać tych wartości w dobrze im znanych bajkach. Przed zajęciami prowadzonymi w oparciu o wybraną bajkę przypominamy jej treść, czytając książkę oraz oglądając film. Zajęcia tygodniowe organizujemy według następującego schematu: I- zabawy służące ustaleniu kolejności zdarzeń, imion bohaterów oraz wstępnej ocenie ich postaw ; II-zajęcia plastyczne ; III- zajęcia poruszające jeden ważny problem wychowawczy, analogiczny do takiego, z którym możemy się spotkać w świetlicy ; IV- zabawy muzyczne powiązane z nauką piosenek z filmu lub tematycznie związanych z treścią bajki ; V- zabawa animacyjna.
     W tym roku w miesiącu lutym gościła w naszej świetlicy bajka pt. "Dzwonnik z Notre Dame". Na podstawie tej bajki, przeżyć głównego bohatera Quasimodo poruszyłyśmy problem dokuczania, w szczególności osobom, które z powodu swego wyglądu rożnią się od innych ludzi (Quasimodo miał oszpeconą twarz, miał garba). Celem naszych zajęć było uświadomienie dzieciom, że "inny" nie oznacza gorszy (Quasimodo był brzydki, lecz był dobrym człowiekiem – miał "piękną duszę"), a także szukanie sposobów rozwiązywania takich sytuacji. Wyśmiewanie, przezywanie, czasem z powodu "inności" ( do świetlicy uczęszczają dzieci z klas integracyjnych), to sytuacje, które często mają miejsce w naszej świetlicy. Myślę, że cykl zajęć poświęcony bajce pt. "Dzwonnik z Notre Dame" miał pozytywny wpływ na zmniejszenie tego typu negatywnych zachowań.
     Aby zachęcić dzieci do uczestnictwa w zajęciach proponujemy zabawy i metody aktywizujące. W czasie zajęć opartych na bajce pt. "Dzwonnik z Notre Dame" dzieci wykonywały różne rekwizyty : instrumenty muzyczne (tamburyna, grzechotki- marakasy, harmonijki ), ozdoby stroju cygańskiego (bransoletki), rysowały ciekawe ilustracje do bajki, uczyły się piosenki, tańca, poznawały rytmy zespołów cygańskich, a także zdobywały informacje o Francji – kraju, w którym toczy się akcja bajki. Na zakończenie odbyła się wspaniała zabawa animacyjna, na której dzieci mogły zaprezentować zdobyte umiejętności (piosenka, taniec, scenki teatralne) i wiadomości w zorganizowanych licznych konkursach.
     W czasie zabaw dowolnych rodzajem zajęć zasługującym na polecenie są gry stolikowe i zabawy konstrukcyjne. Zajęcia te ćwiczą dziecko w powstrzymywaniu reakcji, wyrabianiu umiejętności spokojnego oczekiwania, podporządkowywaniu ogólnej aktywności ruchowej głównemu celowi działania, precyzyjności ruchów, opanowywaniu, koncentrowaniu uwagi oraz umiejętności zajmowania się w ciągu dłuższego czasu jedną czynnością.
     Doskonałym materiałem do zabaw konstrukcyjnych są klocki, dla dzieci młodszych większe, dla starszych – mniejsze i bardziej skomplikowane (np. klocki lego). Klockami dzieci najczęściej bawią się same, udział osoby dorosłej potrzebny jest w przypadku braku inicjatywy dziecka.
     Gry stolikowe wymagają zazwyczaj uczestnictwa większej liczby dzieci, podczas gdy zabawy konstrukcyjne mogą być wykonywane indywidualnie. Zaletą gier jest to, że posiadają reguły, którym uczestnicy podporządkują się dobrowolnie. Reguły bywają rozmaitego rodzaju, znaczenie niektórych z nich jest specjalnie dodatnie. Na przykład w wielu grach atrakcyjne dla dziecka czynności wykonywane są kolejno. Dziecko śledząc przebieg gry, każdorazowo oczekuje na swój aktywny udział w niej i do właściwego momentu powstrzymuje reakcje. Ćwiczy w ten sposób bardzo trudne procesy hamowania, a ponieważ wszystko odbywa się w atmosferze zabawowej, zadanie nie jest oceniane jako uciążliwe i nieprzyjemne. Ponadto gry planszowe, szczególnie różnego rodzaju quizy są źródłem wielu ciekawych informacji. Tego typu gry znajdujące się w naszej świetlicy to np. quizy: geograficzny, zoologiczny, o przysłowiach, gra planszowa "Podróże po Polsce", ortograficzna loteryjka obrazkowa oraz wiele innych.
     Ważne miejsce w pracy świetlicy szkolnej zajmują także cotygodniowe zajęcia tematyczne związane np. z porami roku, świętami, aktualnymi wydarzeniami. Organizując tego typu zajęcia korzystamy z książki Lucyny Bzowskiej i Renaty Kownackiej pt. "Uczymy się bawiąc"( Propozycje bloków tematycznych zabaw i metod aktywizujących w klasach I- III ). Autorki proponują atrakcyjne dla dzieci zajęcia, kształcące kreatywność, wyobraźnię, akceptację samego siebie. W publikacji tej można również znaleźć wiele ciekawych propozycji zabaw integrujących grupę, mających na celu poprawienie atmosfery w zespole, uczących w kulturalny sposób wyrażania swoich uczuć, potrzeb, pozwalających na analizę swojego zachowania, uczących kompromisów (np. zabawa "Magiczna skrzynia", "Żeby było lepiej").
     Bardzo ważnym ogniwem naszej pracy są imprezy i uroczystości. Pełnią one istotną rolę wychowawczą – rozwijają wrażliwość estetyczną, angażując do pracy wszystkich uczniów sprawiają, że dzieci czują się ważne, współodpowiedzialne za powierzone im zadania, widzą efekty swojej pracy. Podniosła atmosfera, zabawa, śmiech sprawiają, że uroczystości takie są źródłem niezapomnianych wrażeń dla wielu wychowanków. Co roku w naszej świetlicy organizujemy: andrzejki, mikołajki, bal karnawałowy, Wiosenny koncert rozkwitających talentów (zapraszamy dzieci, które posiadają ciekawe zdolności, rozwijają swoje umiejętności poza szkołą, np. ćwiczą szermierkę, karate, grają na instrumentach, piszą wiersze itp. ), Sportowy festyn z okazji Dnia Dziecka, Uroczyste zakończenie zajęć świetlicowych (przygotowujemy program artystyczny, wręczamy nagrody i upominki, organizujemy loterię bez pustych losów, kończymy wesołą dyskoteką), a także imprezy okolicznościowe np. uroczyste obchody Święta Babci i Dziadka.
     Systematyczna forma zajęć w świetlicy szkolnej, pogodny nastrój i spokój opiekuna, staranna organizacja grupy, czuwanie, by stosunki między dziećmi były prawidłowe, szybka i taktowna ingerencja w przypadku nieporozumień to niezbędne czynniki zapewniające dziecku poczucie bezpieczeństwa. Chcąc uczyć dzieci właściwych zachowań ,sami przede wszystkim musimy być modelem nieagresywnego zachowania.

[1] Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T. "Spójrz inaczej" . Program zajęć wychowawczo – profilaktycznych dla klas 1- 3 szkół po- dstawowych. Wydawnictwo ATE s.c. Skarżysko – Kamienna 1999.mgr Bożena Iwańska
Nauczyciel Świetlicy
Szkoła Podstawowa nr 107 w Krakowie

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 23:12:36
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:12:36) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie