Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Przypadek Moniki

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 3852 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 
Anna Suska-Sochaczewska

OPIS I ANALIZA PRZYPADKU DYDAKTYCZNO - WYCHOWAWCZEGO

1. Identyfikacja problemu.

Przypadek Moniki – uczennica osiąga niskie wyniki w nauce i sprawia problemy wychowawcze dotyczące dużej absencji w szkole.

      Monika ma 13 lat i uczęszcza do klasy V a, której jestem wychowawczynią.
      Znam ją już drugi rok szkolny.Dziewczynka dojeżdża do szkoły z niewielkiej, popegerowskiej miejscowości.Wychowuje ją samotnie matka, która nadużywa alkoholu. Ojciec dziewczynki nie żyje od 2002 roku. Matka Moniki straciła pracę na skutek likwidacji PGR-u. Podejmowała się różnych prac dorywczych, lecz nigdzie nie została zatrudniona na stałe. Monika ma rodzeństwo . Trzech starszych braci z pierwszego małżeństwa jej matki, którzy założyli już swoje własne rodziny i młodszą o dwa lata siostrę Olę, uczennicę szkoły specjalnej. Sytuacja materialna w rodzinie Moniki jest bardzo trudna. Uczennica korzysta z bezpłatnych obiadów w świetlicy szkolnej, finansowanych z funduszy GOPS-u.Nie uczestniczyłaby również w życiu klasy ( wyjazdy do kina, na wycieczki ), gdyby nie pozyskiwane, z różnych źródeł, środki na te cele.
      W młodszych klasach Monika nie sprawiała większych problemów wychowawczych, co ustaliłam po rozmowie z jej byłą wychowawczynią.Na lekcjach zachowywała się prawidłowo. W relacjach z rówieśnikami nie miała problemów. Jednak już od samego początku podjęcia nauki w szkole, miała z nią duże kłopoty. Skutkiem tego było m.in. powtarzanie przez Monikę klasy II.
      Problemy w nauce szkolnej pogłębiły się w kl.IV i I półroczu kl. V. Do tego doszła bardzo duża absencja uczennicy. W pierwszym półroczu kl. V Monika opuściła 160 godz. lekcyjnych, w tym ...... to były godz. nieusprawiedliwione. Skutkiem tak dużej nieobecności były m.in. 4 oceny niedostateczne otrzymane na I półrocze kl. V.
      Monika jest dziewczynką spokojna, cichą, zamkniętą w sobie, stroniącą od kolegów i koleżanek, ale przy tym bardzo miłą i uczynną.
      Najczęściej przygląda się z boku różnym sytuacjom i zachowaniom innych. Zachęcona uczestniczy w różnych pracach i zadaniach, ale czeka na to, aż ktoś ją poprosi, sama raczej nie wykazuje inicjatywy i zaangażowania.
      Monika uczęszcza do klasy, w której szczególnie dziewczynki, stanowią zgrany i życzliwy zespół. Jest to bardzo cenne i ważne w przypadku Moniki, ponieważ w trudnych sytuacjach może liczyć na swoje koleżanki. Nigdy nie odmówią jej pomocy, a nawet zachęcają Monikę np. do odrabiania lekcji w świetlicy szkolnej, w której często razem przebywają, czekając na odwóz do domu szkolnym autobusem.Pomimo tego dziewczynka bardzo często przychodzi nieprzygotowana do lekcji. Nie odrabia prac domowych, nie uzupełnia często opuszczanych zajęć. Na lekcjach, pomimo pozornego skupienia, nie bierze w nich udziału.
      Na początku każdego roku szkolnego długo nie posiada potrzebnych ćwiczeń, podręczników, zeszytów.Matka Moniki otrzymuje pieniądze z funduszów pomocy społecznej na wyprawienie dziewczynki do szkoły, ale przeznacza je zapewne na inny cel.
      Po wielu wnikliwych rozmowach, obserwacjach i spostrzeżeniach stwierdziłam u Moniki brak jakiejkolwiek motywacji do nauki, co zapewne wynika z jej bardzo trudnej sytuacji domowej oraz niewłaściwych wzorów, przykładów i przeżytych doświadczeń.
      Dziewczynka pozbawiona opieki, troski i podstawowych warunków bytowych, często przebywa u znajomych, sąsiadów, czy rodziny. Osamotniona Monika nie potrafi poradzić sobie ze swoimi problemami, a jej zachowanie jest jej nieświadomą prośbą i wołaniem o pomoc – dlatego zwróciłam uwagę na sytuację Moniki.

2.Geneza i dynamika zjawiska.

      Dane z poczynionych przeze mnie obserwacji, wzbogacone m.in. wywiadem środowiskowym , analizą dokumentów, rozmową z wychowawczynią z klas młodszych, a także nauczycielami przedmiotów, świetlicy i pedagogiem szkolnym, pozwoliły mi poznać genezę problemów Moniki oraz ich rozwój w czasie.
      Już od początku uczęszczania do szkoły podstawowej, Monika nie radziła sobie z nauką. W klasie I, na wniosek nauczyciela – wychowawcy, została skierowana na badania do poradni psychologiczno-pedagogicznej z powodu trudności w nauce. Na podstawie badań stwierdzono u Moniki – ogólny rozwój umysłowy opóźniony, a przyczyn trudności w nauce upatrywano w niskim potencjale umysłowym dziecka, fragmentarycznych deficytach rozwojowych oraz w słabej stymulacji środowiskowej.W zaleceniach, oprócz wskazówek jak pomóc dziecku i jak z nim pracować, znalazło się zalecenie skierowania Moniki na kontrolne badanie po upływie jednego roku.
      W II klasie Monika została poddana ponownemu badaniu w poradni.
Wykazało ono znacznie niższy niż przeciętny ogólny rozwój umysłowy w stosunku do badania poprzedniego. Nastąpił więc nieznaczny postęp w rozwoju intelektualnym dziecka. Honorowano zalecenia poradni. Dziewczynka miała obniżone wymagania programowe. Jednak nie uczęszczała na zajęcia wyrównawcze, gdyż takie nie były prowadzone w klasie, do której uczęszczała. Nawiązanie kontaktu z matką Moniki nie przyniosło pożądanego efektu.Dziewczynka powtórzyła II klasę.W kolejnych latach nauki szkolnej po podjęciu określonych działań ( m.in. udział dziecka w zespole korekcyjno- kompensującym) problemy nieznacznie, ale się zmniejszyły. Dało to nadzieję, że praca z Moniką zmierza w dobrym kierunku, a postępy w rozwoju umożliwią kontynuowanie nauki w szkole podstawowej.
      W kl. IV pojawiły się jednak poważniejsze kłopoty w nauce, które groziły nawet kolejnym powtarzaniem roku. W związku z tym dziewczynka została ponownie skierowana na badania psychopedagogiczne, w trakcie których stwierdzono ogólną sprawność umysłową niższą niż przeciętna. Z opinii wynikał również opóźniony rozwój strony słowno-pojęciowej inteligencji, ubogi zasób podstawowej wiedzy ogólnej, obniżony grafizm pisma oraz obniżony poziom spostrzegania i pamięci wzrokowej. Przyczynami trudności dydaktycznych były obniżone możliwości umysłowe dziecka, deficyty rozwojowe oraz słaba stymulacja środowiskowa.
      Jednak systematyczne uczęszczanie do szkoły, chęć poprawy ocen a także właściwa motywacja do nauki umożliwiły Monice promocję do klasy V.
      Na początku roku szkolnego w klasie V zauważyłam, że Monika stała się jeszcze bardziej zamknięta w sobie. Izolowała się od rówieśników, trudno było z nią nawiązać kontakt. Poza tym coraz częściej zaczęły jej się zdarzać nieobecności – najpierw były to pojedyncze dni, a później w miarę upływu roku szkolnego, całe ciągi kolejnych dni, a nawet tygodni.
      Kontaktu z matką Moniki nie miałam, ponieważ nie przychodziła na zebrania klasowe ( w I półroczu było ich 5 ), nie stawiała się również na moje wezwania wpisywane do dzienniczka.Gdy absencja dziewczynki wyniosła ponad 160 godz. poinformowałam o zaistniałej sytuacji i problemie dyrektorkę szkoły. Pani Dyrektor podjęła natychmiastowe działania i interwencję. Udała się z wizytą domową i przeprowadziła rozmowę z matką Moniki. Przypomniała, jakie są jej obowiązki wobec dziecka oraz przedstawiła konsekwencje sprawowania niewłaściwej opieki nad dzieckiem.Zobowiązała również matkę Moniki do systematycznego posyłania dziecka do szkoły oraz dopilnowywania jej w spełnianiu obowiązków szkolnych.
      Po tych działaniach Monika zaczęła systematycznie uczęszczać do szkoły. Stara się jak najlepiej, w miarę swoich możliwości i warunków, wypełniać obowiązki szkolne. Chętniej podejmuje różne działania, jest aktywniejsza, nawiązuje rozmowę, zwierza się ze swoich problemów. Jest czystsza, zadbana, częściej się uśmiecha.
      Analizując sytuację rodzinną i szkolną Moniki sądzę, że zaburzone zachowanie i problemy w nauce wynikają z trudnej sytuacji domowej, w jakiej się znalazła oraz z obniżonych możliwości i zdolności umysłowych, na które dziewczynka nie ma wpływu.Pochodzi ona z niepełnej rodziny, opiekuje się nią matka nadużywająca alkoholu, niezaradna życiowo i wychowawczo, która nie jest dobrym dla niej wzorem.

3. Znaczenie problemu

     Kłopoty, radości, szczęście i troski to uczucia najczęściej towarzyszące dzieciom w ich rodzinnych domach. Największym ukoronowaniem starań domu rodzinnego jest uśmiech dziecka. Monika uśmiecha się bardzo rzadko, gdyż rodzina, w której się wychowuje nie zaspakaja jej podstawowych potrzeb.W domu, gdzie nie ma pieniędzy na podstawowe potrzeby życiowe, dzieci nie mają książek, zabawek, nie ma nawet prądu , bez którego nie wyobrażamy sobie życia, a mama sięga po alkohol, nie ma mowy o normalnym, pełnym rozwoju dziecka.
      Problemy Moniki mogą mieć wpływ na jej dalszą edukację, wyniki w nauce, a nawet ukończenie szkoły, a szczególnie na kształtowanie się jej właściwego charakteru.
      Negatywny przykład nadużywającej alkohol matki, a przez to brak poczucia bezpieczeństwa oraz pogłębiające się kłopoty w nauce, mogą doprowadzić Monikę do utraty wiary w siebie i swoje możliwości, sukcesy i powodzenie. Mogą być przyczyną jej załamania nerwowego, a nawet ucieczki z domu.
      Nieakceptowane zachowanie, samowolne opuszczanie zajęć szkolnych, brak motywacji do nauki, bunt przeciwko szkole mogą być nieświadomą prośbą tego dziecka o pomoc i zainteresowanie.
      Monika wymaga pomocy ze strony dorosłych: wychowawcy, pedagoga, nauczycieli, wychowawców świetlicy.

4. Prognoza

Prognoza pozytywna:
      Po podjęciu działań terapeutycznych w szkole, świetlicy, większej pomocy i wsparcia ze strony nauczycieli, pedagogów i domu Monika:

  • podniesie wiarę we własne możliwości i umiejętności,
  • zrozumie jaką wartością jest nauka w szkole,
  • chętniej będzie zdobywała nową wiedzę i umiejętności,
  • opanuje podstawowe wiadomości,
  • ukończy szkołę podstawową z pozytywnym wynikiem,
  • napisze sprawdzian wiadomości na koniec klasy szóstej na dobrym poziomie.
Oczywiście oddziaływanie samego wychowawcy nie rozwiąże jej problemów domowych. Nadużywająca alkohol matka powinna zgłosić się na leczenie.

Prognoza negatywna:

     Jeśli dziewczynka nie uzyska pomocy nastąpi pogłębianie się braków w zdobywaniu wiedzy i umiejętności – Monika nie ukończy szkoły podstawowej. Uczennica straci motywację do dalszej nauki i pokonywania trudności. Może zacząć chodzić na wagary – najpierw będą to ucieczki z pojedynczych lekcji, a potem z całych dni. Zacznie notorycznie kłamać i wymyślać różne historie w celu usprawiedliwiania swojego postępowania.
Straci zaufanie w oczach innych i trudno jej będzie je odzyskać.
Pogłębiające się problemy mogą być przyczyną załamania nerwowego, a nawet ucieczki z domu.

5. Propozycje rozwiązań.

      Celem nadrzędnym wychowawcy jest odbudowa u Moniki wiary w siebie, w swoje możliwości i wartości, a także zachęcenie jej do nauki. Dziewczynka powinna zrozumieć, że nie jest odpowiedzialna za sytuację w rodzinie. Należy ją zachęcić do wyrażania uczuć, potrzeb i nauczyć umiejętności proszenia o pomoc i przyjmowania jej od innych, a także dzielenia się swoimi problemami.
Główne zadania, jakie postawiłam sobie i je realizuję to:
  • nawiązanie głębszego kontaktu z dziewczynką i zachęcenie jej do systematycznej nauki,
  • pozytywne ocenianie ze swojego przedmiotu ( przyrody) nawet za najdrobniejsze osiągnięcia,
  • rozmowy z innymi nauczycielami i prośba o danie jej szansy na wyjście z trudnej sytuacji w nauce,
  • konsultacja z pedagogiem i wspólne ustalenie dróg postępowania,
  • zorganizowanie pomocy w nauce podczas pobytu Moniki w świetlicy szkolnej,
  • przydział ról w klasie, aby poczuła się potrzebna i doceniona- podlewanie kwiatów, karmienie ryb w akwarium i chomika.
  • nawiązanie pozytywnych relacji w klasie służących budowaniu akceptacji i poczucia bezpieczeństwa,
  • szybkie, rzeczowe interwencje w przypadku niewłaściwych zachowań dziewczynki np. nieusprawiedliwione opuszczanie zajęć w szkole,
  • organizowanie pomocy przy zakupie podręczników i niezbędnych przyborów szkolnych,
  • pozyskiwanie sponsorów w celu dofinansowywania wycieczek i wyjazdów klasowych,
  • nawiązanie kontaktu z opieka społeczna, przeprowadzającą wizyty domowe i udzielającą rodzinie wsparcia finansowego,
  • zobowiązanie matki Moniki do częstszego i stałego kontaktu z wychowawcą klasy.
6.Wdrażanie oddziaływań i ich efekty.

     Udało mi się nawiązać z Moniką bliższy kontakt.Odbyłyśmy już kilka szczerych i długich rozmów. Zauważyłam, że często sama szuka okazji , aby porozmawiać ze mną.Opowiada wówczas jak jej się wiedzie, o czym marzy, co planuje. Zorganizowałam Monice pomoc koleżeńską w nauce. Dziewczynki z klasy bardzo chętnie udzielają jej pomocy w odrabianiu lekcji i przygotowywaniu się do zajęć szkolnych. Najczęściej robią to po lekcjach w świetlicy szkolnej. Poprosiłam również panie ze świetlicy, aby zwróciły szczególną uwagę na pracujące uczennice z mojej klasy.
      Monika systematycznie poprawia oceny z różnych przedmiotów. Wie, że w razie niepowodzenia ma szansę poprawy, jest to jednak uzależnione od jej chęci i inicjatywy. Duże postępy w nauce uczyniła Monika z j. polskiego. Pani ucząca tego przedmiotu bardzo chwali przygotowanie Moniki do lekcji, jej aktywność i zapał. Zauważyłam, że sukcesy w nauce dodają jej motywacji i bardzo mobilizują do jeszcze większego wysiłku. Nauczyciele, którzy uczą Monikę, zauważyli zmianę w stosunku uczennicy do nauki szkolnej. Sam fakt systematycznego uczęszczania do szkoły bardzo wpłynął na poprawę jej ocen.
      Pod wpływem sukcesów w nauce umocniła się pozycja Moniki w klasie, a nawet w szkole. Dziewczynka nie stoi już samotnie na korytarzu szkolnym podczas przerw. Poza tym ma do wypełnienia ważne zadania, które wykonuje razem z koleżankami. Polegają one na podlewaniu kwiatów w klasopracowni przyrody oraz karmieniu i wykonywaniu czynności porządkowych przy hodowli chomika. Obowiązki te Monika wykonuje wzorowo i z ogromnym zaangażowaniem, co wpłynęło na to, że poczuła się potrzebna i ważna. Została jej również przydzielona rola w szkolnym przedstawieniu z okazji Świąt Wielkiej Nocy - Misterium Pasyjnym.
      Po raz pierwszy, odkąd jestem jej wychowawczynią, przyniosła na zabawę choinkową, podczas której organizujemy klasowy poczęstunek, napoje , plastikowe kubeczki oraz ciastka. Nie czuła się już zażenowana, że uczestniczy w poczęstunku przygotowanym przez inne dzieci.
      Na godzinach wychowawczych omawiam zagadnienia dotyczące wzajemnej akceptacji i więzi w zespole klasowym.Organizuję zabawy integrujące wychowanków. Zauważyłam, że pod wpływem tego zmieniło się bardzo zachowanie i wzajemny stosunek do siebie u moich uczniów. Są życzliwi, uczynni, pomocni, solidarni, co dotyczy również Moniki.
      Nie mam już potrzeby podejmowania jakichkolwiek działań dotyczących nieobecności Moniki. Do szkoły uczęszcza systematycznie i od momentu zajęcia się przeze mnie tym zagadnieniem, nie opuściła ani jednego dnia w szkole. Nawet gdy spóźniła się na autobus szkolny, przyjechała do szkoły PKS-em. Świadczy to o tym, że Monika zrozumiała, jaką wartością jest nauka oraz jaki wpływ ma ona na jej dalsze losy.
      Mama Moniki, która do tej pory unikała kontaktu ze mną, wezwana, zgłosiła się na rozmowę, była również obecna na ostatnim zebraniu rodziców. Poinformowałam ją o postępach córki w nauce, przedstawiłam i dokładnie omówiłam procedury, jakie obowiązują rodziców w kontaktach z naszą szkołą i nauczycielami. Prosiłam o pomoc i rozumne wsparcie moich działań, a także o częsty kontakt ze mną. Mama Moniki cieszy się z sukcesów córki, zauważyła zmianę w stosunku Moniki do szkoły.Twierdzi, że Monika chętnie teraz chodzi do szkoły, nie szuka sposobów, aby opuszczać lekcje, opowiada o tym, co wydarzyło się w klasie, nie trzeba jej ciągle zaganiać do odrabiania lekcji. Lubi, jak dawniej biegać na dworze, ale wie, że najważniejsze są lekcje.
      Monika dzięki moim działaniom stara się jak najlepiej wypełniać swoje obowiązki. Coraz częściej się uśmiecha, ma koleżanki, z którymi podejmuje różne zadania i spędza wspólnie czas. Odwiedza często bibliotekę szkolną, wypożycza systematycznie książki, zaoferowała swoją pomoc pani w bibliotece. Czuje się potrzebna i akceptowana. Bardzo cieszy mnie fakt, że podjęte przeze mnie działania przyniosły oczekiwany skutek.

Anna Suska – Sochaczewska.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie