Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Agresja- spojrzenie naukowe

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 4844 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 Agresja


Pojęcie

Agresją nazywamy wszystkie zachowania fizyczne lub werbalne np. krzyk, groźby, upokarzanie, wyśmiewanie, lekceważenie, obmawianie skierowane najczęściej przeciwko komuś lub czemuś (Grochulska). Inaczej są to zachowania podejmowane z zamiarem skrzywdzenia lub zniszczenia (Zimbardo). Przedmiotem agresji najczęściej bywają inni ludzie, zwierzęta, przedmioty, instytucje, normy, idee. Może też być nim sam agresor - mówimy wtedy o autoagresji.
Agresja może występować sporadycznie, lub być stałą tendencją w zachowaniu- mówimy wówczas o wrogości, nawyku napastowania, agresywności. Takie agresywne zachowanie staje się wtedy kryterium poczucia własnej wartości i np. w podkulturach przestępczych jest nakazem normatywnym.
Niektórzy psychologowie wyróżniają a. prospołeczną czyli działania w obronie innej osoby, chronienie porządku publicznego oraz a. antyspołeczną- inicjowanie ataku i działania niezgodne z normami społecznymi. Niekiedy, te agresje występują wspólnie (a.prospołeczna może towarzyszyć antyspołecznej )np. w sytuacji gdy policjant przekracza swe uprawnienia.

Koncepcje wyjaśniające genezę

1. Agresja jako wrodzony instynkt walki. Późniejsze modyfikacje doprowadziły do wyróżnienia instynktu agresji i zachowań agresywnych podatnych na wpływy zewnętrzne.
2. Agresja jako czynnik wyzwalający ewolucję i jednocześnie sam jej podlegający (Lorenz 1972). Agresja człowieka pierwotnego i współczesnego jest na podobnym poziomie. Obecnie jednak agresja nie jest niezbędna do przetrwania a także niestety nie wypracowano odpowiednich, powszechnych form jej hamowania lub rytualizacji (rywalizacja zawodowa, sportowa)-stąd taka wielość zachowań agresywnych. Ludzie mogą regulować swój instynkt agresji dzięki poczuciu odpowiedzialności.
3. Hipoteza frustracji – agresji (uczeni z Yale). Zakłada ona, że frustracja (frustracja to stan, który jest następstwem udaremnienia osiągnięcia celu)
zawsze prowadzi do agresji a agresja zawsze jest skutkiem frustracji. Późniejsze badania dowiodły jednak, że frustracja może wywoływać zachowania nie agresywne, natomiast przyczyną agresji nie zawsze jest frustracja.
4. Agresja może być wytwarzana na drodze społecznego uczenia się: wzorce, umożliwienie osiągnięcia założonych celów dzięki zachowaniom agresywnym.
5. Reykowski dzieli agresję na
 reaktywną- wywołaną przez frustrację oraz bodźce bólowe i drażniące
 spontaniczną- zależącą od właściwości osobniczych np. dużego zapotrzebowania na bodźce silnie stymulujące
 uwarunkowaną społecznie- wynikającą ze wzorów i norm ( czasem bywa pożądana np. w wojsku)
Skorny wyróżnia agresję frustracyjną, naśladowczą, patologiczną, instrumentalną. Zimbardo agresje patologiczną i frustracyjną, podobnie jak Bandura traktując zjawisko jako wynik społecznego uczenia się. Grochulska podobnie uważa dodając, że agresja zależy także od czynników wrodzonych.



Rodzaje agresji.
Na podstawie prób wyjaśnienia genezy zachowań agresywnych możemy wyróżnić umownie trzy podstawowe rodzaje agresji.
1. agresja patologiczna- powstaje wskutek wystepowania zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego, wynikających z czynników anatomicznych, fizjologicznych, hormonalnych. Można do niej zaliczyć agresje spontaniczną-wg klasyfikacji Reykowskiego, oraz psychopatię.
2. agresja frustracyjna- reakcja na frustrację.
Frustracja to stan, który jest następstwem udaremnienia osiągnięcia celu i może być krótko lub długo trwały.
Źródła frustracji mogą być zewnętrzne- przeszkody fizyczne (zepsuty samochód),lub psychologiczne(brak informacji, zakazy) albo wewnętrzne tkwiące w samej jednostce, związane z jej właściwościami fizycznymi, psychicznymi, np. stawianie sobie nieadekwatnych celów, przezywanie konfliktów motywacyjnych powodujących zaniechania działania.
Nie każde przeszkody wywołują frustrację, jej nasilenie zależy od:
 znaczenia danego celu np. badania przeprowadzone w 1968r (Bandura i Walters) wskazują, że dla dorastającej młodzieży szczególne znaczenie ma blokada potrzeby uznania społecznego, afiliacji i samodzielności.
 powtarzalności sytuacji frustracyjnej- często niepowodzenia traktowane oddzielnie mogą się wydawać błahe.
Udaremnienie osiągnięcia celu wywołuje oprócz gniewu i złości ,lęk, rozczarowanie, przygnębienie, poczucie winy. Poczucie winy może powodować zachowania autoagresyjne(Rosenzweig). Następstwem pozostałych emocji mogą być zachowania obronne: ucieczka, fantazjowanie, fiksacja, regresja, represja(wyparcie). Oczywiście najbardziej konstruktywna reakcja na frustracje to modyfikacja sposobu działania, szukanie celu zastępczego a nawet rezygnacja z osiągnięcia celu.
Pomimo dużego znaczenia frustracji w powstawaniu agresji mechanizm ten nie jest do końca wyjaśniony. Uważa się, że agresja występuje najczęściej wówczas, gdy jednostka winę za swoje niepowodzenia słusznie lub nie przypisuje innym. Tendencje do agresji wzmaga stały, powtarzający się atak oraz cechy temperamentalne.
Agresja frustracyjna może być wzmacniana przez uczenie się społeczne- gdy zachowania agresywne przyniosły aprobatę środowiska, następne zachowania będą miały znamiona agresji.
Ten rodzaj agresji może ulegać przemieszczeniu- czyli skierowaniu jej na inne osoby takie zachowanie może być powodowane:
• lękiem przed źródłem frustracji np. praca→ rodzic→ dziecko
• niedostępnością lub nieznajomością źródła frustracji- agresja grup społecznych skierowana przeciwko np. Murzynom, Żydom – kończy się na znalezieniu „kozła ofiarnego”.
Długotrwała frustracja może doprowadzić bądź do nerwic- gdy dominuje lęk, poczucie winy, bądź do zaburzeń socjalizacji. Istotną rolę w kierunku patologizacji rozwoju odgrywa interakcja pomiędzy właściwościami jednostki a wpływami społecznymi.
3. agresja wyuczona społecznie- rezultat nagród i kar oraz modeli i norm z jakimi spotyka się jednostka.
Ta agresja może wystąpić u kogoś, kto uważa, że takie zachowanie przyniesie mu określone korzyści. Uczenie społeczne może więc być pierwotną przyczyną agresji, może także wzmacniać agresję już występującą.
• agresja instrumentalna- ma określony cel, osiągany poprzez zachowanie agresywne. Dzięki mechanizmowi warunkowania człowiek uczy się, że agresja prowadzi do zaspokojenia potrzeb i osiągania korzyści np. krzyk małego dziecka jako żądanie. Często podłożem tej agresji jest frustracja i jeżeli zachowanie agresywne umożliwią osiągnięcie celu staną się dominującym sposobem zachowania.
Występowanie tego rodzaju agresji zależy od aprobowanych norm panujących w najbliższym otoczeniu: rodzice, przyjaciele, koledzy.
• agresja naśladowcza- wywołana przez tzw. modelowanie czyli wywoływanie określonych zachowań przez dostarczanie określonych wzorów. Wzorców mogą dostarczać osoby z najbliższego otoczenia oraz środki masowego przekazu, gry komputerowe.
Modelowanie jest bardzo skuteczne u dzieci i dorastającej młodzieży, można za jego pomocą kształtować zarówno zachowania pro- jak i a-społeczne. Młodsze dzieci, zwłaszcza chłopcy widząc zachowanie agresywne na ekranie nie wnika w motywację takiego zachowania- często więc może się uczyć agresji instrumentalnej. Przeprowadzane badania wykazują, że agresja na ekranie jest o wiele bardziej ciekawa niż zachowania bohaterów neutralne lub nie agresywne. Równocześnie następuję habituacja bodźców i potrzeba coraz silniejszych doznań o podłożu agresywnym.
Agresji naśladowczej dotyczy katharsis Freuda,(uważał agresje za popęd)psychoanalitycy uważali, że demonstrowanie i oglądanie agresji prowadzi do oczyszczenia z tendencji agresywnych- niestety jest to pogląd całkowicie błędny.
Z agresją naśladowczą i instrumentalną łączy się generalizacja agresji- czyli agresywne odnoszenie się do większości osób, przedmiotów, takowe rozwiązywanie problemów.
W przypadku agresji naśladowczej możemy mówić o zgeneralizowanym efekcie modelowania- przenoszeniu zachowań agresywnych na inne sytuacje niż pokazywane modele. W agresji instrumentalnej w miarę nabywania doświadczenia , reakcje agresywne są modyfikowane, atakowane są obiekty słabe, unika się kontaktu z silniejszymi lub podporządkowuje im.

Karanie.
W modelowaniu zachowań agresywnych - niektóre badania pokazują, że jeśli agresywny model zostaje ukarany, to zmniejszają się tendencje agresywne widza. Część badaczy uważa, jednak, że ważny jest stan emocjonalny widza- kara wpływa hamująco tylko na osoby, które w czasie oglądania były rozzłoszczone.
Generalnie uważa się, że kary hamują zachowania agresywne. Muszą być połączone z nagradzaniem zachowań pożądanych oraz nie mogą być zbyt surowe. Kary fizyczne są wzorem zachowania agresywnego powodują przemieszczenie i nasilenie agresji. Często rodzice maltretujący swoje dzieci w dzieciństwie byli maltretowani. Dlatego należy zapobiegać agresji a utrwaloną poddać odpowiedniej terapii.

Autor: Beata Kozioł

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie