Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Agresja, powstanie i sposoby zapobiegania

 

 Życie codzienne dostarcza nam wielu przykładów świadczących o przejawie agresji wśród ludzi. W telewizji, czasopismach znajdujemy dużo informacji o rozbojach, włamaniach, kradzieżach itp. Specjaliści biją na alarm, podając fakty o wzroście agresji wśród najmłodszego pokolenia. Już małe dzieci na wiele sytuacji trudnych reagują agresywnie: krzykiem, biciem, płaczem. Agresja pojawia się w sposób gwałtowny i bezpośredni, często występuje z niechęcią do nauki. Coraz częściej dorośli, rodzice, nauczyciele, mimo usilnych zabiegów, nie potrafią poradzić sobie ze wzrastającą agresją. Co jest przyczyną takich zachowań?
      Świat, w którym żyjemy, bardzo często stawia nas w sytuacji,, w której czujemy się niepewnie, jesteśmy rozczarowani. Nie zawsze możemy zaspokoić potrzeby swoje i najbliższych. Rodzice starają się stworzyć dzieciom jak najlepsze warunki, w których bezstresowo mogłyby przeżyć beztroskie dzieciństwo. Chroniąc więc swoje pociechy przed wszystkimi złymi doświadczeniami, zaspokajają potrzeby, ale też i zachcianki. Nie chcą, by ich dziecko było gorsze od innych. Taka postawa rodziców może przynieść skutki odwrotne od zamierzonych. Jeśli wychowanie ograniczy się tylko do zaspokojenia potrzeb materialnych, to między dzieckiem a rodzicami nie rozwija się więź i porozumienie. Chociaż dziecku niczego nie brakuje, rolę wychowawcy przejmuje telewizor lub komputer.
      Inną przyczyną agresji wśród dzieci jest bieda. Złe warunki materialne rodziny, uniemożliwiające zaspokajanie potrzeb i pragnień dziecka, powodują reakcję obronną w postaci agresji, najczęściej w stosunku do młodszych kolegów. W dalszej kolejności na postawy dzieci oddziałują środki masowego przekazu, pokazujące okrucieństwo i przemoc. Niektórzy rodzice mniej lub bardziej świadomie aprobują agresywne zachowania dzieci, traktując je jako formę samoobrony przed wrogim otoczeniem.
      Przyczyną agresywnego zachowania może być również szkoła, a w szczególności niepowodzenia w nauce. Współczesna szkoła wymaga od dzieci dużej wiedzy, umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, ciągłego poszukiwania nowych rozwiązań. Dziecko o mniejszej odporności emocjonalnej zaczyna się w tym wszystkim gubić. Nauczyciel, często pracujący w licznej klasie, nie ma możliwości poznania problemów ucznia i udzielenia mu pomocy.

Wpływ frustracji na zachowanie się.

      We współczesnym świecie coraz częściej jest tak, że potrzeby występujące u danego osobnika nie zostają zaspokojone. Tę sytuację nazywamy frustracją. Towarzyszy jej przykry stan emocjonalny, poczucie niezadowolenia, zawodu, rozczarowania. Sytuacje frustracyjne powodują blokadę potrzeb. Osobnicy wówczas przejawiają różne reakcje frustracyjne, które można podzielić na prawidłowe /dobre/ i nieprawidłowe /złe/. Wśród nieprawidłowych sytuacji frustracyjnych ważne miejsce zajmuje agresja. Wielu autorów różnie ją definiuje. Według Rudolfa Mandla "agresja w ścisłym słowa tego znaczeniu jest aspołecznym sposobem zachowania się wynikającym z wrogich tendencji i chęci szkodzenia innym lub niszczenia."
      Według Jeno Ranschburga "agresją nazywamy każde zamierzone działanie – w formie otwartej lub symbolicznej – mające na celu wyrządzenie komuś szkody, straty lub bólu."
      Według Zbigniewa Skornego "agresja polega na wystąpieniu inicjowanego ataku wyrządzającego szkody fizyczne lub moralne określonym osobom lub grupom społecznym".
      Wszelkie zachowania agresywne są szkodliwe dla ich przedmiotu, wyrządzają mu obiektywnie stwierdzalne szkody materialne lub moralne. Szkody materialne przyjmują formę uszkodzenia ciała, uszkodzenia i zniszczenia przedmiotów. Szkody moralne są następstwem zadania bólu, sprawienia przykrości, poniżenia czyjeś godności, wytworzenia negatywnej opinii w otoczeniu, zahamowania przejawianej dotychczas aktywności.
Można wyróżnić:

  1. Agresję fizyczną – uderzenia, pobicie kogoś, uszkodzenia lub zniszczenie mienia społecznego lub osobistego.
  2. Agresję słowną – przezwiska, wyzwiska, insynuacje, nieuzasadnione podejrzenia lub oskarżenia poniżające daną osobę lub wzbudzające w niej poczucie krzywdy.
  3. Agresję bezpośrednią – gdy skierowana jest na osoby będące powodem doznanej frustracji, /np. chłopiec złośliwie wyśmiany przez kolegę dotkliwie go pobił/.
  4. Agresję przemieszczoną – gdy skierowana jest ona na osoby, które nie miały nic wspólnego z frustracja doznaną przez osobnika, /np. dziecko surowo karane w domu zachowuje się agresywnie w stosunku do swych słabszych kolegów bijąc ich lub dokuczając/.
          Ta forma agresji ma szczególnie niekorzystny wpływ na współżycie społeczne, gdyż atakowane są osoby bez żadnego zrozumiałego przez nich powodu. To z kolei wzbudza chęć zemsty i odwetu za niesprawiedliwe traktowanie. Narastają konflikty interpersonalne.
  5. Agresja naśladowcza – gdy agresywne zachowanie jest następstwem oddziaływania określonych modeli zachowania się.
          W tej formie agresji osobnik mimowolnie naśladuje model i często nie uświadamia sobie, że zachowuje się agresywnie. Charakterystyczne jest również to, że brak typowej sytuacji frustracyjnej /poczucie krzywdy/. Modele wpływają na zachowanie się przede wszystkim wtedy, gdy są nimi osoby znaczące. Ten wpływ wzorów agresywnego zachowania się widoczny jest przede wszystkim u dorastających chłopców. Modelami dla nich są bohaterowie gier komputerowych, filmów, komiksów, uczestnicy niebezpiecznych wypraw, przygód, sportowcy itp. , którzy wzbudzają chęć ich naśladowania. Zadanie rodziców, wychowawców jest tutaj bardzo ważne. Po pierwsze powinni poznać te modele oraz cel ich zachowania agresywnego. Jeżeli model działa w obronie słabszych albo pokrzywdzonych, przeciw naruszeniu zasad praworządności np. Spiderman – wtedy wzory zachowań pełnią pozytywną funkcję w procesie socjalizacji. Jeżeli natomiast zachowanie agresywne ma charakter demonstracji siły, zaspokojenia osobistych ambicji, zdobycia przewagi nad innymi np. Hitler – tego rodzaju modele oddziałują niekorzystnie na rozwój społeczny.
  6. Agresja instrumentalna – motywem jej jest określony cel działania, agresja odgrywa rolę instrumentu – narzędzia do osiągania celu. /np. chłopak potrzebuje pieniędzy i wymusza je od innych dzieci, grożąc im pobiciem, w razie oporu bije/.
    Cel – pieniądze
    Instrument – groźba lub pobicie /agresywne zachowanie/
         Jeżeli takie zachowanie przynosi efekt, to często bywa tak, że następuje utrwalenie takiej strategii postępowania.
  7. Agresja patologiczna – jej przyczyn należy szukać w procesach chorobowych zachodzących w układzie nerwowym.
     Osoba chora zachowuje się agresywnie mimo braku wpływu frustracji, modeli, czy też celów działania realizowanych za pośrednictwem agresji. Patologiczne podłoże agresji można stwierdzić u dzieci nadpobudliwych psychoruchowo, epileptyków, schizofreników, oligofreników, psychopatów. W tej sytuacji należy przestrzec przed przedwczesnym i niewłaściwym kwalifikowaniem zachowań agresywnych. Tylko wtedy można je tłumaczyć wpływem procesów patologicznych zachodzących w organizmie, gdy wykazały je właściwe badania.

Jak zapobiegać agresywnemu zachowaniu się?
  1. Kary – ich funkcja polega na wytworzeniu lęku przed karą, który ma przeciwdziałać ponownemu wytworzeniu agresji W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że kary nie powodują zaniku agresywnego zachowania się, ale wywołują przemieszczanie się agresji.
  2. Kształcenie umiejętności reagowania na frustrację.
    SUBSTYTUCJA – potrzeba zostaje zaspokojona w sposób społecznie aprobowany /zastępcze zaspokojenie zablokowanej potrzeby/ np. Julka dokuczała Ewie z którą od dłuższego czasu się przyjaźniła. Ewa nie zaprosiła jej na urodziny – sytuacja frustracyjna. Julka mówi wszystkim, że nie ma ochoty pójść i woli obejrzeć film w telewizji.
    SUBLIMACJA – "uwznioślenie popędu". Pojęcie to często używa się w odniesieniu do potrzeb seksualnych, chodzi o zaspokojenie tych potrzeb za pośrednictwem nie seksualnych form aktywności np. pisanie listów, pamiętników, wierszy, zainteresowanie lekturą, działalność kulturalna, sportowa. Sublimacja spełnia bardzo pozytywną funkcję przystosowawczą u dorastającej młodzieży.
    KOMPROMIS – występuje w sytuacjach konfliktowych, gdy zachodzi sprzeczność interesów poszczególnych osób. W takiej sytuacji ustąpienie z części swych żądań może zapobiec narastaniu konfliktów.
    MOBILIZACJA - polega na zwiększeniu wysiłków zmierzających do zaspokojenia zablokowanej potrzeby. Występuje wtedy, gdy mimo doznanych niepowodzeń dana osoba nie rezygnuje z osiągnięcia celu umożliwiającego zaspokojenie potrzeby, /np. chłopaka nie przyjęto do zespołu sportowego, wówczas on mobilizuje się i usilnie ćwiczy swe umiejętności sportowe/.
    REZYGNACJA – jest w pewnych okolicznościach pozytywną reakcją frustracyjną, szczególnie wówczas, gdy pewne potrzeby zostają trwale zablokowane i uporczywe dążenie do ich zaspokojenia narażają osobnika na frustrację. Rezygnacja ma pozytywne znaczenie przystosowawcze, gdy towarzyszy jej substytucja pozwalająca na zaspokojenie zablokowanej potrzeby.
  3. W przypadku agresji patologicznej powinno zapewnić się dziecku właściwą opiekę lekarską, bo oddziaływanie wychowawcze nie daje rezultatów.
  4. Warto przyjrzeć się własnym relacjom z dziećmi, gdyż agresja jest komunikatem ze strony dziecka, że ma problemy, że nie radzi sobie z nimi. Dzieci, którym poświęca się zbyt mało czasu są mało tolerancyjne, niewrażliwe, a nawet bezwzględne w egzekwowaniu tego, co według nich im się należy.
  5. Warto nauczyć dziecko akceptować samego siebie, aby znalazło w sobie wartości, na których może się oprzeć, dobre wartości.
    Warto budować pozytywny obraz dziecka poprzez:
    • mówienie mu, jak bardzo jest ważne,
    • wysłuchiwanie tego, co ma nam do powiedzenia,
    • dawanie mu wsparcia,
    • wspólne przeżywanie jego radości i niepowodzeń,
    • nielekceważenie nawet błahych problemów dziecka.
         W efekcie wyrasta człowiek radosny, szanujący siebie i innych, otwarty na życie.
    Poczucie własnej wartości powinno dziecko wynieść z domu rodzinnego.
    Pamiętajmy:

    Dzieci są jak skarbonki, co się do nich włoży, to samo się wyjmie.
    Słowa ranią mocno jak pięść, jednak siniaki znikają, a urazy psychiczne nie. Sami bądźmy modelami nieagresywnego zachowania.

    Literatura:
    1. Ranschburg J. 1990, "Lęk, gniew i agresja", WsiP, Warszawa
    2. Miłosz J. 2002, "Biuletyn Wydawnictwa Edukacyjnego Żak" 22002 artykuł: "Agresja wśród dzieci oraz sposoby ich zapobiegania"
    3. Filipczuk H. 1980, "Potrzeby psychiczne dzieci i młodzieży" CRZZ Warszawa
    4. Skorny Z. 1996, "Proces socjalizacji dzieci i młodzieży" WsiP Warszawa
    Opracowały:
    Marzanna Kijowska
    Iwona Wiśniewska
    Alicja Zgrzendek

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 23:37:19
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:37:19) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie