Proces kształcenia i wychowania dziecka rozpoczyna się w momencie jego narodzin. Pierwszymi osobami odpowiedzialnymi za kształtowanie u niego pozytywnych cech i umiejętności są przede wszystkim rodzice. To oni obserwując swoje dziecko na co dzień są świadkami rozwoju jego umiejętności samoobsługowych, manualnych, zachowania wśród rówieśników itp. Zauważają przy tym również pojawiające się nieprawidłowości, które jednak w tym okresie mają często charakter rozwojowy i nie budzą niepokoju. Kiedy natomiast dziecko rozpoczyna okres edukacji szkolnej mogą pojawić się takie dysfunkcje w jego rozwoju psychofizycznym, które zakłócą nabywanie nowych umiejętności. Do najczęściej spotykanych należą tu: zaburzenia korelacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej, pamięci fonologicznej oraz analizy i syntezy słuchowo-wzrokowej, nadpobudliwość ruchowa, skrzyżowana lateralizacja, wady wymowy. Rodzice zazwyczaj dostrzegają to lecz często nie potrafią nazwać i udzielić dziecku właściwej pomocy.
Osobą, do której zwracają się z tym problemem jest w pierwszej kolejności nauczyciel - wychowawca ich dziecka.
I tutaj doświadczenie zawodowe w tym zakresie skłoniło nas do podjęcia dodatkowych działań, prócz rozmów indywidualnych, mających pomóc rodzicom w rozwiązywaniu problemów dydaktyczno - wychowawczych ich dzieci. Zaproponowałyśmy rodzicom uczniów jednej z klas pierwszych udział w cyklu szkoleń mających na celu kształcenie u nich umiejętności dostrzegania powstających problemów dydaktyczno-wychowawczych u swoich dzieci, zapoznanie ze sposobami wstępnej diagnozy oraz z prostymi ćwiczeniami usprawniającymi zaburzone funkcje.
Mogli oni również dowiedzieć się, jakie instytucje wspierają rozwój dziecka i pomagają w rozwiązywaniu problemów dydaktyczno-wychowawczych.
Szkolenia odbywały się w okresie ostatnich dwóch lat. Przy wyborze tematyki kierowano się również propozycjami rodziców. Podczas zebrań śródrocznych (wywiadówek) wygłaszano prelekcje (np. promującą akcję "Cała Polska czyta dzieciom", "Zarządzanie czasem"), zaś w trakcie zajęć otwartych rodzice wraz ze swoimi dziećmi warsztatowo zapoznawali się z prostymi sposobami identyfikowania zaobserwowanej dysfunkcji oraz z różnymi ćwiczeniami usprawniającymi proces uczenia się dziecka.
Mimo, iż zajęcia, o których mowa organizowane były głównie dla rodziców uczniów, u których już zaobserwowano pierwsze symptomy dysfunkcji rozwojowych - cieszyły się one dużą popularnością wśród większości (nawet wśród tych osób, których dzieci nie mają problemów z nauką). Świadczy to o potrzebie prowadzenia takich szkoleń cyklicznie, gdyż rodzice oczekują tego typu pomocy ze strony szkoły.
Przykładowe scenariusze zajęć
Rolą nauczyciela - wychowawcy jest :
Wnikliwa obserwacja swoich uczniów,
Wyłonienie tych, u których występują symptomy deficytów rozwojowych,
Opracowanie zestawu ćwiczeń usprawniających zaburzone funkcje.
W związku z powyższym opracowałyśmy scenariusze zajęć dotyczących percepcji słuchowej, wzrokowej i motorycznej, zawierające zestawy ćwiczeń, które rodzice mogą wykorzystać do pracy ze swoją pociechą w domu.
Aleksandra Chromik
Bogusława Massalska
Szkoła Podstawowa nr 34 w Rybniku |
