Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Czynniki warunkujące osiągnięcia szkolne uczniów

 

 

Osiągnięcia szkolne uczniów są uwarunkowane czynnikami społecznymi, psychologicznymi i pedagogicznymi, a postępy ucznia w nauce zależą głównie od ich stopnia gotowości do pracy.

Poziom inteligencji uczniów jest niewątpliwie tym czynnikiem, od którego zależą w dużej mierze uzyskane przez nich wyniki w nauce. Równocześnie poziom uzdolnień umysłowych nie przesądza automatycznie o jakości tych wyników. Często bowiem bywa tak, że uczniowie bardzo zdolni, wykazują bardzo wysoki iloraz inteligencji, uzyskują w szkole wyniki nie współmiernie niskie w stosunku do możliwości intelektualnych, jakimi dysponują. Istnieje niezaprzeczalny związek pomiędzy poziomem inteligencji uczniów a warunkami ich życia w środowisku społecznym. Niekorzystne warunki środowiskowe, z reguły powodują obniżenie ogólnego poziomu jego sprawności umysłowej. Wśród różnych czynników biopsychicznych, determinujących postęp uczniów w nauce niemałą rolę odgrywają: temperament, cechy charakteru, niesprawne lub wadliwe funkcjonowanie narządów zmysłowych, niestałość emocjonalna, zły stan zdrowia oraz zaburzenia procesów poznawczych (Cz.Kupisiewicz: Niepowodzenia dydaktyczne, PWN, Warszawa 1972, s.23 i nast.).

Inną grupę czynników stanowią czynniki pedagogiczne. Czynnikiem decydującym o losach szkolnych uczniów jest praca dydaktyczno-wychowawcza szkoły i nauczyciela.

Uznając istotny wpływ czynników pedagogicznych na postępy uczniów w nauce, trzeba równocześnie zwrócić uwagę, iż czynniki te są bardzo liczne, a także bardzo różne. Do najważniejszych należą: treść formy, metody, oraz środki wychowania i nauczania a ponadto warunki w jakich przebiega praca dydaktyczno-wychowawcza np. nauka na jedną lub dwie zmiany, stan liczebny klasy, określony poziom kwalifikacji zawodowych nauczycieli i ich pozycja społeczna. Na brak postępów w nauce u dzieci ogromny wpływ ma także osobowość nauczyciela, jego poziom umysłowy i moralny, jego postępowanie, stosowane przez niego metody wychowania i nauczania. Brak postępów w nauce wiąże się z treścią, bądź też z organizacją lub metodami i środkami nauczania i wychowania. Dotyczą one głównie przeładowania programów, które wymagają od dzieci pracy ponad siły.

J.Konopnicki wyróżnia cztery grupy czynników warunkujących osiągnięcia szkolne uczniów (J.Konopnicki: Powodzenia... , s.89).

Pierwszą grupę stanowią czynniki intelektualne, które wiążą się z umysłowymi zdolnościami dziecka, czyli - jak się to dawniej nazywało - inteligencją.

Niski poziom umysłowy stanowi przyczynę niepowodzeń w nauce szkolnej ale nie jest on decydujący.

Duża liczba dzieci, które mają trudności w spełnianiu wymagań szkoły, dysponuje zdolnościami wyrażającymi się w umiejętnym manipulowaniu przedmiotami. Tych zdolności nie zmierzą żadne testy i nie może ich zauważyć w normalnym toku pracy żaden nauczyciel. Kto wie czy nie w tym właśnie tkwi przyczyna błędnego oceniania uczniów.

Drugą grupę czynników ściśle związanych z osiągnięciami uczniów w nauce szkolnej tworzą czynniki emocjonalne.

Wszelkie pomiary odchylenia emocjonalnego od normy są jeszcze trudniejsze niż różnorakie i kontrowersyjne badania zdolności umysłowych. Emocjonalne odchylenie od normy, które często nazywamy zaburzeniami emocjonalnymi ujawniające się między innymi w braku zaufania we własne siły, braku ochoty i ambicji do nauki, a przede wszystkim w braku umiejętności skupienia się jest często głównym powodem niemożliwości osiągnięcia sukcesu w nauce. Dlatego też nie możemy ich lekceważyć. Te formy zachowania się dzieci - bez względu na to czy są one wynikiem dziedziczenia, czy rezultatem nie fortunnych dla dziecka splotów okoliczności - są przeszkodami, które musimy usunąć, jeśli chcemy dziecku zapewnić powodzenie w nauce.

Trzecią grupę czynników stanowią czynniki społeczne.

W poszukiwaniu przyczyn społecznych niepowodzenia w nauce szkolnej należy zwrócić szczególną uwagę na organizację środowiska w jakim przebywa dziecko. Braki i niedomagania środowiska wychowawczego albo nie pozwolą na wyrobienie społecznej postawy u dzieci, albo przyczynią się do ukształtowania w nich antyspołecznej postawy. Wszelkie formy upośledzenia społecznego dziecka utrudniają, jeśli nie uniemożliwiają w ogóle powodzenie w nauce.

Nie wolno zatem dopuścić aby warunki społeczne decydowały o dalszych losach dzieci. Niepowodzenie w nauce to pierwszy etap krzywdy jaką społeczeństwo wyrządza dziecku. Żadne środki psychologiczne i dydaktyczne nie na wiele się przydadzą, jeśli dziecka spod wpływów tych warunków nie usuniemy.

Ostatnią grupę czynników wyodrębnionych przez J.Konopnickiego stanowią tzw. czynniki szkolne, które można podzielić na dwa rodzaje: organizacyjne i dydaktyczne. Pierwsze tkwią w samej organizacji szkoły i jej programach, drugie w niewłaściwej organizacji pracy dydaktycznej.

W organizacji szkolnictwa największą trudnością uniemożliwiającą jakiekolwiek działanie zaradcze jest jej sztywność.

Do przyczyn dydaktycznych w ścisłym tego słowa znaczeniu zaliczamy braki w wiadomościach w przedmiotach podstawowych, które z kolei uniemożliwiają dziecku osiągnięcie powodzenia w przedmiotach innych (M.Tyszkowa: Czynniki...).

Dydaktyczne przyczyny, które mogą wpłynąć na osiągnięcia szkolne uczniów według M.Tyszkowej to treści nauczania wyznaczone programem, organizacyjne warunki pracy szkoły oraz metody pracy nauczyciela. Gdy program nauczania nie jest dostatecznie przystosowany do możliwości umysłowych dzieci w danym wieku życia, w procesie uczenia się dzieci występuje wiele trudności, których narastanie prowadzi czasem do jawnych niepowodzeń szkolnych. Inną wadą programów nauczania, na którą zwraca się w badaniach nad przyczynami niepowodzeń szkolnych, jest ich przeładowanie.

Ponadto programy nauczania są na ogół przystosowane do możliwości dzieci przeciętnie zdolnych (M.Tyszkowa: Czynniki...).

Wyniki procesu nauczania zależą jednak w najwyższym stopniu od nauczyciela, metod i narzędzi jego pracy. Program, pomoce szkolne, wiedza pedagogiczna i ogólna nauczyciela stanowią narzędzie jego pracy dydaktycznej.

Konkretny przebieg procesu nauczania wyznaczony jest przez kwalifikacje zawodowe, stosunek do pracy i cechy osobowości nauczyciela. Poznanie uczniów i właściwe kierowanie ich uczeniem się, częsta kontrola wiadomości i nadzorowanie toku ich pracy oraz organizowanie pracy poszczególnych uczniów i grup stanowią warunki powodzenia w pracy dydaktycznej (M.Tyszkowa: Czynniki...).

Środowisko rodzinne jest podstawowym środowiskiem wychowawczym dziecka. Gdy w środowisku rodzinnym dziecka brak jest bodźców intelektualnych, gdy rodzice nie przejawiają żadnych zainteresowań kulturalnych i tłumią jego zainteresowania poznawcze, lekceważą jego naukę, a obowiązek uczęszczania do szkoły traktują jako narzuconą konieczność, dziecku brak jest bodźców koniecznych dla rozwoju umysłowego. Jeśli ponadto w rodzinie panuje atmosfera niepokoju uczuciowego, trudności materialnych i nieładu zewnętrznego, dziecko nie ma ani zewnętrznych, ani też psychicznych warunków dla pomyślnego wykonywania swojej pracy szkolnej i osiągnięcia w niej pozytywnych i zadawalających wyników (M.Tyszkowa: Czynniki...).

Na osiągnięcia szkolne mają również wpływ właściwości fizyczne dziecka tj. poziom rozwoju fizycznego i stan zdrowia. Długotrwałe i częste choroby powodują absencję w szkole i tym samym oczywiście, wpływają ujemnie na pracę szkolną ucznia. Pewne braki fizyczne jak krótkowzroczność lub słaby słuch mogą przeszkadzać w korzystaniu z lekcji, zwłaszcza gdy nauczyciel nie orientuje się, jaki jest stan zdrowia dziecka7.

Problem osiągnięć szkolnych jest skomplikowany, uzależniony od wielu czynników, podobnie jak cały proces uczenia się i nauczania. Dlatego też powodzenie w pracy szkolnej jest problemem rodziców, nauczycieli i społeczeństwa.

Donata Szczepankiewicz
Joanna Tyczko

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 23:39:55
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:39:55) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie