Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Rola szkoły w procesie realizacji zadania rozwojowego: przygotowywanie się małżeństwa i życia rodzinnego

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 1388 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Psychologia rozwojowa bada zmiany psychologiczne, jakie zachodzą w człowieku między jego przyjściem na świat a późnymi latami życia. Większość badań dotyczy dzieciństwa i okresu adolescencji. Badania nad rozwojem w dorosłości pojawiły się dopiero po II wojnie światowej. Zainteresowanie człowieka skupia się na rozwoju indywidualnym w określonym kontekście społecznym i związkach z innymi. Centralny problem dorastania: "Kim jestem?" zostaje w dorosłości zastąpiony nowym, wyrażonym przez pytanie: "W jaki sposób zrealizuję swoje aspiracje?" albo: "Dokąd zmierzam?". Idea stworzenia ogniska domowego ulega precyzji. Optymalnym środowiskiem przygotowującym dzieci i młodzież do dorosłego życia jest rodzina. Budulcem do tworzenia tej ważnej wspólnoty ludzkiej, traktowanej z szacunkiem przez wszystkie kultury, poczynając od najdawniejszych jest miłość - siła, dzięki której człowiek może się harmonijnie rozwijać i doznawać szczęścia.

Uważam, że szkoła może spełniać pomocną rolę w przygotowaniu młodzieży do małżeństwa i życia rodzinnego.

Przeprowadzone badania potwierdziły, że młodzież oczekuje od dorosłych przekazania takiej wiedzy i takich umiejętności, które pozwolą im w przyszłości zachować i pomnożyć miłość, jaką obdarzają się ludzie w chwili podejmowania decyzji o założeniu rodziny.

Wychowanie powinno z jednej strony opierać się na wiedzy o człowieku, z drugiej - na wiedzy o wartościach, zwłaszcza wartościach moralnych, które przecież szkoła podnosi.

Wartości są tym, w imię czego wychowawca podejmuje swoją działalność, jak i tym, co stara się on w wychowaniu kształtować.

Ideał wychowawczy, wyznaczający cel i metody oddziaływań musi wyrastać z aksjonalnego charakteru natury ludzkiej oraz tych wartości, które są niezbędne do osiągnięcia doskonalszego bytu ludzkiego i optymalnego rozwoju człowieka we wszystkich jego wymiarach - fizycznym, psychicznym, społecznym i duchowym.

Ostatnio coraz częściej mówi się o kryzysie rodziny i o zagubieniu jednostki w świecie. Za jedną z przyczyn tych negatywnych zjawisk uważa się załamanie się systemu wartości, który regulował zarówno życie konkretnych jednostek jak i życie rodziny i całych społeczeństw. Z faktu, że rodzina jako instytucja przeżywa obecnie kryzys nie wynika jednak, że jest jakaś inna instytucja, która może ją zastąpić w zaspokajaniu podstawowych potrzeb człowieka. Tylko w rodzinie dziecko może zyskać miłość, akceptację i poczucie pełnego bezpieczeństwa, które są podstawą kształtowania się zdrowej, dojrzałej osobowości, co szkoła stara się bardzo podkreślać. Człowiek jest plastyczny, kształtuje swoje poglądy i postawy, nabywa je ze swojego środowiska. W szkole uczeń spędza istotną część swojego życia, a więc ulega wpływowi długo i systematycznie. Młody człowiek spotyka się w szkole z rówieśnikami i z dorosłymi. Przekonuje się, że życie polega nie tylko na przyjmowaniu, ale i jednocześnie na dawaniu. Ciągła wymiana myśli, emocji, uczuć stanowi w szkole rodzaj życiowej gry. Istnienie młodego człowieka i jego wola działania zależy od tych, wokół których toczy się jego życie. Środowisko szkoły jest okazją do uczenia się, podpatrywania ról, jest odniesieniem.

Szkoła może stanowić w przygotowaniu małżeństwa wzorzec zamierzony i niezamierzony. Bardzo dokładnie sprecyzowane są programy wychowawcze dla różnych typów szkół, poszczególnych klas. Zawierają treści odnoszące się do prawidłowej realizacji tego zadania. Naturalnym i ważnym walorem materiałów wychowania prorodzinnego jest szerokie wykorzystanie dialogu, zbiorowej dyskusji jako inspiracji do osobistych przemyśleń oraz opanowywania umiejętności trafnego wyboru poglądów i postaw oraz oceny przeżywanych indywidualnych trudności, potrzeb i pragnień. Podkreślona problematyka prorodzinna może skłaniać uczniów do głębszych refleksji nad znaczeniem i społecznymi funkcjami rodziny, a również nad zadaniami wszystkich jej członków. Rozważania nad kryterium oceny małżeństwa, rodziny, sposobami zapobiegania konfliktom, mogą łączyć się z dotychczasowymi i obecnymi doświadczeniami uczniów, dotyczącymi również ich wzajemnych kontaktów z rodzicami. Propozycje wszystkich zadań dla uczniów umieszczone w dziesięciu blokach programowych, mogą być wykorzystane w dowolnej kolejności. Jest to obszerny zestaw tematów, z których można czerpać zgodnie z preferencjami i umiejętnościami wychowawcy oraz z zapotrzebowaniem, stopniem dojrzałości (wg oceny wychowawcy) i z zainteresowaniami uczniów. Większość zajęć jest pomyślana jako maksymalnie uaktywniająca uczniów.

Okres dorastania, to czas szukania odpowiedzi, "pęd" szukania wzorców. Na to naturalne zapotrzebowanie szkoła może odpowiedzieć różnymi sposobami przekazu. Wzorcem niezamierzonym szkoły jest komunikacja pozawerbalna - stosunek nauczyciela do rodziny, do małżeństwa i konkretnie - do współżycia seksualnego, poczęcia, ciąży, antykoncepcji. Czasem jest to konsekwentna walka na poziomie filozofii życia. Emanuje z człowieka: "Czy jest spełnionym mężem, żoną, ojcem, matką...?" "Czy jest to człowiek zadowolony i szczęśliwy...?" Może realizując problem, nauczyciel nagle uświadamia sobie, że porusza swoje sprawy, ponieważ on jest w rodzinie. Więc jest to praca osobista? Trzeba mieć dobry porządek ze sobą, dobre ułożenie swoich spraw, bo noszenie w sobie żalu, złości, gniewu, osobistej urazy do małżeństwa i rodziny, negatywne doświadczenia - mogą w sposó niewerbalny zniekształcić obraz i oddziaływanie nauczyciela.

Kobiety bardzo często rezygnują z własnej kariery zawodowej, aby posiadać dom i być dobrymi matkami, co prowadzi do większego niż w przypadku mężczyzn niezadowolenia z małżeństwa. Obecne oczekiwania społeczne, dotyczące ról w małżeństwie są mniej sztywne, niż kiedyś. Znacznie więcej młodych ludzi skłania się ku idei wspólnych ról w małżeństwie. Na losie każdego młodego człowieka mogą zaważyć kwestie etniczne i to ze względu na rozpowszechnione w społeczeństwie uprzedzenia i przejawy nietolerancji, jak i tradycje własnej grupy, dyktujące na przykład podejście do zgodnego z płcią podziału ról.

Uważam, że duże znaczenie w realizacji omawianego zadania rozwojowego mają: kompetencje nauczyciela - dogłębne poznanie tematu zintegrowane z całością życia i rozwojem osobowości, wiedza psychologiczna oraz umiejętność przekazu. Wiedza ta powinna być przekazywana przez psychologów, doświadczonych pedagogów oraz odpowiednio przygotowanych wychowawców - znawców zagadnień, cieszących się zaufaniem młodzieży. A przecież w szkołach są takie osoby. Wydaje mi się, że treści przygotowywania małżeństwa i życia rodzinnego nie powinny być przekazywane jedynie przez lekarzy i seksuologów, ponieważ spowodowałoby to jednostronne potraktowanie zagadnienia. Zawężanie problemów małżeństwa i rodziny do wiedzy seksuologicznej byłoby niewskazane i niebezpieczne.

Powinno się pomóc młodzieży w zrozumieniu tych podstawowych dla człowieka zagadnień bez fałszu, obłudy i półprawd, ale zawsze w sposób dostosowany do wieku i poziomu umysłowo-emocjonalnego odbiorców.

Myślę, że szkoła - nauczyciele mają to wyczucie. Każde pytanie powinno mieć odpowiedź, a każda odpowiedź powinna dotrzeć do ucznia w formie poważnej, precyzyjnie sformułowanej i zrozumiałej.

Zadania wychowawcze w okresie adolescencji są równie łatwe do określenia, co trudne w realizacji. Chodzi przede wszystkim o ułatwienie młodzieży przejścia przez te niespokojne lata, o umożliwienie im wyminięcia zbędnego pobudzenia czy niebezpiecznych doświadczeń. Z tej racji ścisły kontakt między wychowawcą a uczniem jest rzeczą konieczną. Uczeń, oprócz dobrego nauczyciela, którego wiedzę podziwia, poszukuje wychowawcy pełnego zrozumienia, zdolnego do skrytykowania go, ale również do podtrzymywania w sytuacjach trudnych. Na każdej godzinie wychowawczej powinien znaleźć się czas przeznaczony na wyjaśnienie nieporozumień z nauczycielami, wzajemnych pretensji, zarzutów, a także na propozycje usprawnienia pracy w szkole. Młodzież ma obsesję, że nauczyciele lekceważą ich opinie i wcale ich nie słuchają. Wychowawca ma prawo i obowiązek proponować taką tematykę zajęć, którą uzna za pożyteczną, ciekawą i rozwijającą.

Myślę, że szkoła może spełniać tę pomocną rolę prorodzinną, jest to na pewno przydatne. Jest to szansa dla uczniów, którzy są spragnieni takich treści. Bardzo dobrze, że problem w ogóle został zauważony i podejmuje się próby złapania równowagi w tak obszernych i powiązanych problemowo treściach.

W sondażach Polaków szczęśliwe życie rodzinne przedstawia się na pierwszym miejscu. Młodzież pragnie takiej rodziny, dlatego w pewnym stopniu ciąży na szkole jakaś odpowiedzialność ze względu na to zapotrzebowanie na subiektywne poczucie szczęścia i dla obiektywnego! społecznego dobra.

Rola wychowawcy, o ile jest opieką kończy się około dwudziestego roku życia. Nawet, jeżeli młody człowiek dalej studiuje trzeba zrobić wszystko, aby w tym momencie został przyzwyczajony do pracy, do myślenia i do decydowania o sobie. Dla młodych ludzi rozpocznie się przygoda własnego istnienia. Będzie ona także na swój sposób wychowaniem, ale odtąd samo życie będzie ich wielkim wychowawcą. Szkoła może spełniać pomocną rolę w przygotowaniu do małżeństwa i życia rodzinnego. Ciągle jednak nie mogę oprzeć się wrażeniu, że czas poświęcany na realizację tego zadania jest niewielki - jest to poważny kontraragument. Lekarze i seksuolodzy nie mają dostępu do szkół ze względu na problemy finansowe Oświaty. Zaś oddziaływania psychologa i pedagoga szkoły są słabe, indywidualne, niesystematyczne, anonimowe. Pozostaje nauczyciel, odczuwający często niepokój i trudności w odniesieniu do niektórych treści, jak i form ich podania.

W sytuacji głębokich przemian cywilizacyjnych, gdy życie rodziny staje się coraz bardziej zagrożone, pojawiła się potrzeba wprowadzenia do programu szkolnego również tej problematyki. Nauczyciele mogą wspomagać i uzupełniać oddziaływania rodziców. Mogą ukazywać prawa rozwoju osobowości, uczuć i kontaktów międzyludzkich.

Młodzież opuszczająca szkołę, powinna podchodzić do problematyki małżeństwa i rodziny w sposób świadomy i odpowiedzialny. Często działalność zawodowa, a potem stworzenie własnego domu stabilizuje sposób postępowania. Jednak czasem nie potrafią oni założyć własnych trwałych rodzin, gdyż nie mają odpowiednich wzorców.

Walka o zdrową rodzinę będzie jednym z najtrudniejszych zadań ruchu społecznego. Nie można jednak przed zdaniem tym uchylać się, gdyż wynik tej walki zadecyduje o przyszłości całej naszej Ojczyzny.

Literatura.
1. Augustyn, J. (1998). Integracja seksualna. Kraków: Wydawnictwo WAM.
2. Birch, A. Malim, T. (1998). Psychologia rozwojowa w zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Coleman, J. C. (1997). Psychologia rozwojowa. Poznań. Zysk i S-ka Wydawnictwo.
4. Debesse, M. (1996). Etapy wychowania. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
5. Hamer, H. (1993). Program lekcji wychowawczych. MEN. Warszawa: Wydawnictwo VEDA.
6. Król, T. (1994). Wędrując ku dorosłości. Praca zbiorowa. Warszawa-Kraków.
7. Ostrowska, K. Ryś, M. (1997). Przygotowanie do życia w rodzinie. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam".

mgr Maria-Jolanta Zagórowska
Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego w Poznaniu

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie