Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Nowa koncepcja nadzoru pedagogicznego

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2817 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Sprawowanie nadzoru pedagogicznego dotychczas koncentrowało się na rozpoznawaniu istniejącego stanu rzeczy w szkole, czasami także na poszukiwaniu jego przyczyny oraz na przedstawianiu wniosków i wydawaniu zaleceń.
Wprowadzona od 1 września 1999r. reforma oświaty stawia nowe zadania dla nadzoru pedagogicznego, jak mierzenie, czyli rozpoznawanie, czy szkoła właściwie spełnia swoje funkcje: dydaktyczno-wychowawczą i opiekuńczą w świetle wymagań określonych w prawie oświatowym.
Przyjęte regulacje prawne wyraźnie wskazują, że od nowego nadzoru pedagogicznego oczekuje się, aby stał się narzędziem zapewniania jakości pracy szkół i placówek.
I chociaż wielu nie akceptuje określenia "uczeń-klient", "rodzic-klient" szkoły, a co za tym idzie stwierdzenia "Jakość to jest to, co zadowala a nawet zachwyca klienta" (w kontekście relacji szkolnych), to jednak nie można nie zgodzić się z twierdzeniem, że "Jakość to sposób myślenia, które powoduje, że stosuje się i bez przerwy poszukuje najlepszych rozwiązań" (E.Deming)(1).
Na dyrektorze szkoły, który jest pierwszym ogniwem w sprawowaniu nadzoru pedagogicznego spoczywa więc bardzo ważne zadanie, aby poprzez właściwą organizację pracy szkoły zapewnić uczniowi możliwość wszechstronnego rozwoju, zgodnie z przyjętymi w polskim systemie oświatowym standardami edukacyjnymi.

Od połowy lat 80-tych w krajach Unii Europejskiej zaczęto prowadzić prace mające na celu zreformowanie lub zmodyfikowanie poszczególnych elementów systemów edukacyjnych. Jednym z takich elementów stało się zarządzanie czy nadzór pedagogiczny. Efekty tych prac zastosowano również w Polsce.
O konieczności konstruowania nowej koncepcji nadzoru pedagogicznego zadecydowały trzy istotne przesłanki:
1) decentralizacja państwa i oddanie prowadzenia szkół i innych placówek oświatowych samorządom terytorialnym, a przez to zwiększenie autonomii szkół,
2) reforma oświaty,
3) nieskuteczność dotychczasowego nadzoru pedagogicznego z powodu koncentracji na:
a) formalnych aspektach pracy szkół, co owocowało przerostem kontroli i zaleceń nad doradztwem i inspirowaniem,
b) działaniach dyrektorów szkół tworzących tzw. podstawowy szczebel nadzoru pedagogicznego, co utrudniało współdziałanie wizytatorów z nauczycielami i społecznością lokalną,
c) łączenie nadzoru pedagogicznego (a zwłaszcza hospitacji i wizytacji) z oceną pracy nauczycieli i dyrektorów, co powodowało podporządkowanie się przez ocenianych kryteriom wyznawanym przez osoby oceniające, a nie kryteriom jakości.(2)
Decentralizacja - najogólniej mówiąc polega na zmianie miejsca podejmowania decyzji. Ograniczeniu podlegają rodzaj i liczba podejmowanych decyzji na szczeblu centralnym, przez co zwiększa się rola i zadania poziomu regionalnego i lokalnego. W praktyce oznacza to, że znaczna część decyzji podejmowana jest wielostopniowo.
Kolejny kierunek przeobrażeń związany jest z uspołecznieniem procesu podejmowania decyzji. Jest w pewnym sensie konsekwencją decentralizacji, czyli szerokiemu udziałowi społeczności lokalnych w decydowaniu o przyszłości lokalnych instytucji edukacyjnych.

Reforma oświaty przeprowadzona w 1999 r. spowodowała zmiany tendencji edukacyjnych. Nie ma już sporów, że podstawowym zadaniem edukacji jest wspieranie osobowości człowieka w ciągu całego życia. Oprócz tego zapewnienie powszechności dostępności do edukacji, a także:

  • humanizacja, wszechstronny rozwój osobowości,
  • integracja - nauki, technologii, treści kształcenia,
  • kreatywność - odpowiedzialność za własną karierę zawodową,
  • mobilność - dobre przygotowanie bazowe,
  • indywidualizacja - wzrost samodzielnej pracy i samokształcenie.(3)
    Ważną funkcją szkoły staje się więc uczenie uczenia się, kształtowanie umiejętności samodzielnego zdobywania informacji i ich przyswajania.
    Warto wiec zadać sobie pytanie - jaki powinien być nadzór pedagogiczny żeby sprostać tym wymaganiom?
    Ministerstwo Edukacji Narodowej obrało słuszna drogę. Zamiast poprawiać dotychczasowe rozporządzenia, aby mogło ono być zaadaptowane w nowej rzeczywistości stworzyło nowa koncepcję pełnienia nadzoru pedagogicznego.
    Nowy nadzór pedagogiczny - to mierzenie jakości pracy szkoły, co ma powodować jakościowy rozwój szkół, uzewnętrzniający się zwłaszcza w rozwoju każdego ucznia i w rozwoju zawodowym nauczycieli. Nadzór ma współtworzyć sytuację do kreowania szkoły samouczącej się i samodoskonalącej.
    Jednym z najważniejszych uregulowań zmieniających dotychczasowe pojmowanie nadzoru pedagogicznego jest oddzielenie funkcji kontrolnych i oceniających od funkcji wspomagania i doradztwa. Uzasadnieniem dla tego oddzielenia są wieloletnie doświadczenia i obserwacje dotychczas pełnionego nadzoru pedagogicznego, w którym funkcje kontrolne przeważały nad funkcjami doradczymi, a wizytator postrzegany był przez dyrektora placówki oświatowej jako bezpośredni przełożony. W efekcie nawet doradztwo przyjmowane było przez dyrektorów jako służbowe oczekiwanie wizytatora.
    Nie należy jednak popadać w skrajności i trzeba dopowiedzieć jasno, że w nowym nadzorze nie są wykluczone działania kontrolne i oceniające. Wizytator, czy też dyrektor zawsze jako przedstawiciel administracji oświatowej nie ma tylko prawo ale i obowiązek reagować np. na zauważone w szkole nieprzestrzeganie prawa oświatowego, nieprzestrzeganie praw ucznia czy różne ewidentne błędy organizacyjne.
    Chodzi jednak o to, by strategia pełnienia nadzoru pedagogicznego nie sprowadzała się do poszukiwania błędów w pracy szkoły, ale by scharakteryzować rolę szkoły w jej środowisku, wskazywać perspektywy rozwoju i doceniać, co do tej pory w szkole osiągnięto.
    Ważna wobec tego jest norma, że w pełnieniu nadzoru pedagogicznego dyrektor szkoły współpracuje z radą pedagogiczną, a wizytator współdziała z dyrektorem. W szkole oznacza to, że dyrektor ze swoimi nauczycielami powinien ustalić, jakie będą stosowane w danym roku formy wewnętrznego nadzoru pedagogicznego i czego ten nadzór będzie dotyczył. Procedury mierzenia jakości muszą być ukierunkowane na uzyskanie informacji pozwalających ocenić jakość świadczonej usługi edukacyjnej. Wizytator wobec tego będzie pełnił rolę "eksperta jakości pracy szkoły" i doradcy władz samorządowych w kreowaniu lokalnej strategii polityki oświatowej państwa.

    Nadzór pedagogiczny jest ciągle przedmiotem wielu badań twórców prawa oświatowego. Najbliższe moim wyobrażeniom o nim jest twierdzenie prof. J.Homplewicza:
    "...to działalność administracji oświatowej, zapewniająca prawidłowość funkcjonowania szkół i zakładów wychowawczych poprzez wydawanie właściwych zarządzeń i instrukcji, także pomoc i poradnictwo dla przezwyciężenia trudności i wykonania nałożonych na szkoły i zakłady zadań wychowania, nauczania i opieki".

    Przenikanie do Polski doświadczeń edukacyjnych z krajów Europy Zachodniej, zwłaszcza procesu podnoszenia jakości pracy szkół i placówek oświatowych (koncepcja TQM) powoduje, że nadzór pedagogiczny w naszym kraju poddawany jest ciągłej ewaluacji.
    Ważne jest by tym oczekiwaniom, dla dobra polskiej oświaty potrafili sprostać dyrektorzy szkół, którzy w przeważającej mierze nadzór pedagogiczny sprowadzają jedynie do kontroli i oceny pracy nauczycieli (tak są przynajmniej przez tych ostatnich najczęściej postrzegani). Muszą zrozumieć, że tradycyjne hospitowanie nauczycieli (a nie ucznia), zwykła kontrola jego dokumentacji nie odzwierciedla jakości nauczania w placówce. Zaś rzeczą pożądaną jest doradzanie i wspieranie ich rozwoju zawodowego.
    Jeżeli samej szkole zależy na osiąganiu wysokiej jakości pracy, stworzy zapewne mechanizmy wewnętrznego mierzenia tak, aby móc stale sprawdzać realizację własnych celów, sposobów funkcjonowania i osiągane wyniki. Ważne jest bowiem, by szkoła dostrzegała sama swoje problemy, a do ich określenia posługiwała się możliwie obiektywnymi narzędziami, pozwalającymi na rzetelne badanie poszczególnych obszarów działania, a w perspektywie modyfikowanie stylu pracy skutkujące odpowiednim, pożądanym z punktu widzenia dobra dziecka i ucznia poziomem pracy pedagogicznej.

    Przypisy:
    1. I.Dzierzgowska, Mierzenie jakości pracy szkoły, Warszawa 2000, s.9.
    2. S.Wlazło, Mierzenie jakości pracy szkoły, cz.III, Wrocław 1999, s.7.
    3. Vademecum menedżera oświaty, pod red. Cz. Plewki i H. Bednarczyka, Radom 2000, s.17.

    mgr Piotr Kuc
    Zespole Szkół im. Św. Brata Alberta
    w Żurawiczkach

  • Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

    X


    Zarejestruj się lub zaloguj,
    aby mieć pełny dostęp
    do serwisu edukacyjnego.




    www.szkolnictwo.pl

    e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
    - największy w Polsce katalog szkół
    - ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




    Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

    Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie