Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Prawa dziecka - deklaracje i rzeczywistość

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 3949 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 Prawa człowieka i podstawowe wolności przysługują każdej istocie ludzkiej, a więc zarówno mężczyźnie i kobiecie, dziecku jak i dorosłemu czy starcowi. Prawa i podstawowe wolności człowieka zostały tak ustanowione dla dzieci. Dziecku zatem przysługują wszelkie uniwersalne prawa człowieka i podstawowe wolności oraz prawa dodatkowo zawarte w Konwencji o Prawach Dziecka, która jest współczesną, pełną i najbardziej aktualną kodyfikacją tych praw.
     20 listopada 1989 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych uchwaliło jednomyślnie Konwencję o Prawach Dziecka . Konwencję nazywa się Światową Konstytucją Praw Dziecka. Składa się ona z preambuły zawierającej 13 paragrafów, w których określone zostały założenia ogólne oraz z trzech części postanawiających. Pierwsza część zawiera 41 artykułów dotyczących zobowiązań państwa w zakresie realizowania poszczególnych praw dzieci. Część druga (art. 42-45) zawiera postanowienia określające sposób egzekwowania i kontrolowania zobowiązań państwa i trzecia (art. 46-54) określa zasady przystąpienia do Konwencji.
     Konwencja ustanawia status dziecka oparty na następujących założeniach:

  • dziecko jest samodzielnym podmiotem. Ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej,
  • dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności,
  • rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka,
  • państwo ma wspierać rodziny, a nie wyręczać ją w jej funkcjach.
Tworząc system ochrony dziecka kierowano się następującymi zasadami:
  • zasada dobra dziecka, oznaczającą iż wszystkie działania podejmowane są w najlepiej pojętym interesie dziecka,
  • zasada równości oznacza, iż wszystkie dzieci niezależnie od ich cech (koloru skóry, płci, narodowości itp.) mają być równe wobec prawa,
  • zasada trzecia dotyczy poszanowania praw i odpowiedzialność obojga rodziców za rozwój i wychowanie dziecka. Ochronie podlega autonomia rodziny i prawa obojga rodziców do decydowania o sprawach dziecka. Ostatnia z podstawowych zasad dotyczy pomocy państwa w zabezpieczeniu odpowiednich warunków socjalnych i zdrowotnych rodziny.
     Konwencja zawiera też pewne modyfikacje praw uniwersalnych, dostosowując je do potrzeb i możliwości dziecka. Te dodatkowe, ale bynajmniej nie mniej doniosłe prawa są dziecku niezbędne z uwagi na jego niedojrzałość fizyczną i umysłową, przy czym dzieckiem jest każda istota ludzka od 0-18 lat życia.
     Prawa dziecka zawarte w Konwencji nie są jedynymi prawami i podstawowymi wolnościami przysługującymi dziecku. Dziecku przysługują wszystkie prawa człowieka i podstawowe wolności zawarte we wszystkich dokumentach praw człowieka i uniwersalnych, regionalnych i narodowych. Konwencję o Prawach Dziecka należy traktować więc nie jako dokument oderwany od innych regulacji praw człowieka, lecz w ścisłym związku ze wszystkimi instrumentami promocji i ochrony praw człowieka. Rację ma Maria Santos Pais, sekretarz Komitetu Praw Dziecka, że prawa dziecka pojmowane są nie jako przeciwstawienie prawom dorosłych albo jako alternatywne w stosunku do praw rodziców, ale jako integralna część praw człowieka przynależnych wszelkim istotom ludzkim .
     Ochrona praw dziecka postrzegana jest współcześnie jako określona koncepcja działań społecznych związana z zagwarantowaniem praw dziecka do szczególnej ochrony i opieki w sytuacjach: zagrożenia podstawowych potrzeb rozwojowych, deprawacji, dyskryminacji.
     Aktualne rozwiązania legislacyjne na rzecz ochrony dziecka dotyczą zabezpieczeń zaakcentowanych przez społeczność międzynarodową, związanych z przyznaniem dziecku pełni praw i wolności jako jednostce ludzkiej, z której korzystanie ma być stosowne do osiąganej dojrzałości i samodzielności. Mają one odzwierciedlenie w kodyfikacji zawartej w Konwencji o Prawach Dziecka, w której obok praw ogólnych – obywatelskich, politycznych, kulturalnych, socjalnych i edukacyjnych – przyznano dziecku wiele praw specjalnych m. in. do szczególnej opieki i ochrony w przypadku braku rodziców, zaniedbań, dyskryminacji, wykorzystywania, deprawacji oraz niepełnosprawności.
     Wzrastające zainteresowanie ochroną praw dziecka zarówno w sferze życia publicznego, jak i podejmowanych badaniach teoretyczno-empirycznych wskazuje, że proces ochrony praw dziecka wiąże się z systemem zabezpieczeń społecznych (prawnych, socjalnych i opiekuńczo – wychowawczych) umożliwiających ich potencjalną i rzeczywistą realizację.
     Uchwalając Konwencję o Prawach Dziecka, Zgromadzenie Narodów Zjednoczonych potwierdziło ustaloną opinię, że prawa dziecka wymagają specjalnej ochrony. Wezwało wszystkich zainteresowanych do stałego polepszania sytuacji dzieci w całym świecie, do ich rozwoju i wychowania w warunkach pokoju i bezpieczeństwa.
     Konwencja obliczona jest przede wszystkim na promowanie i ochronę praw dziecka, które żyje w normalnej rodzinie i w normalnych pokojowych warunkach. Adresowana jest do wszystkich państw świata: biednych i bogatych. Konwencja ustanawia standardy praw dziecka, inspirując się realizmem – możliwością ich urzeczywistnienia we współczesnym świecie.
     Aby zabezpieczyć się przed ewentualnym negatywnym oddziaływaniem Konwencji, przewidziano w niej samej (art. 41), że w żaden sposób nie narusza ona postanowień, które w większym stopniu sprzyjają realizacji praw dziecka i które mogą być zawarte w prawie narodowym czy międzynarodowym obowiązującym dane państwa. Zawsze bardziej korzystne dla dziecka rozwiązania mają pierwszeństwo w stosunku do odnośnych postanowień Konwencji. W przypadku – co jest regułą – gdy postanowienia Konwencji są korzystniejsze dla dziecka niż wymogi innych aktów prawnych pierwszeństwo mają postanowienia Konwencji.
     Polska jest stroną Konwencji od 7.VII.1991 r., a więc jest związana jej postanowieniami. Stając się stroną Konwencji Polska zobowiązała się w granicach swej jurysdykcji respektować i gwarantować prawa zawarte w Konwencji wobec każdego dziecka bez jakiejkolwiek dyskryminacji, niezależni od rasy, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych, statusu majątkowego, niepełnosprawności, cenzusu urodzeń czy jakiegokolwiek innego Dotyczy to dziecka jak i rodziców czy opiekunów.
     Państwo jest zobowiązane do podejmowania właściwych ruchów dla zapewnień ochrony dziecka. Konwencja wymaga bezwarunkowej realizacji praw osobistych i politycznych dziecka. Konwencja o Prawach Dziecka jest wielostronną umową międzynarodową z dziedziny praw człowieka, zawierającą katalog praw dziecka jako istoty ludzkiej. Konwencja traktuje dziecko przede wszystkim jako podmiot praw i wolności, a nie tylko jako przedmiot ochrony . Nasuwa się zasadnicze pytanie: Jak prawo polskie realizuje założenia Konwencji i wszystkie jej szczegółowe wskazania, jaka jest sytuacja dziecka w prawie polskim?
     Podstawowym źródłem dla kształtowania przepisów prawa dotyczących ochrony dziecka i jego praw jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Przewiduje obowiązek państwa do otoczenia szczególnie troskliwą opieką wychowanie młodzieży, zapewnienie jej najszerszych możliwości rozwoju, prawo do nauki, bezpłatne szkolnictwo, powszechne i obowiązkowe szkoły podstawowe. Z kolei na rodziców nakłada obowiązek wychowania dzieci na prawych i świadomych swych obowiązków obywateli. Inne postanowienia Konstytucji zapewniają równouprawnienie wszystkich dzieci niezależnie od narodowości, rasy, wyznania, a także gwarantują dzieciom narodzonym poza małżeństwem te same prawa, jakie mają dzieci narodzone w małżeństwie.
     Konkretyzacja ogólnych postanowień Konstytucji dotyczących praw dziecka zawarta jest w wielu aktach ustawowych. Do najważniejszych należą: Kodeks Cywilny, Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy – z 1964 r., Ustawa o Postępowaniu w Sprawach Nieletnich z 1982 r. , Kodeks Karny z 1969 r., a także Kodeks Pracy z 1974 r., czy Ustawa o Systemie Oświaty z 1991 r..
     W prawie polskim pojęcie dziecka pokrywa się w ogólnym zakresie z pojęciem "dziecka" ustalonym w Konwencji, ponieważ według naszych przepisów Kodeksu Cywilnego "pełnoletni jest, kto ukończył lat osiemnaście".
     Główna zasada konwencji o nadrzędności dobra dziecka (interesów dziecka) znajduje odbicie w ustawodawstwie polskim.
     Konwencja silnie akcentuje prawo dziecka do wychowania w jego naturalnym środowisku, w atmosferze szczęścia, miłości i zrozumienia, w warunkach zapewniających mu prawidłowy rozwój fizyczny, moralny i społeczny. Konwencja wskazuje na prawa i obowiązki rodziców wobec dziecka. Ponadto Konwencja wyraźnie wypowiada się za rozszerzeniem niezależności osobistej dziecka w miarę jego dojrzewania, swobody wyrażania poglądów w sprawach, które go dotyczą, respektowania prawa dziecka do swobody myśli, sumienia, wyznania i prywatności. Rozszerzenie niezależności osobistej dziecka może więc oznaczać stopniową modyfikację zakresu władzy rodzicielskiej.
     W stosunkach rodzinnych obowiązki nie tylko dotyczą rodziców względem dzieci, ale również dzieci mają obowiązki względem rodziców i rodziny. Jednym z podstawowych wskazań w tym względzie jest przepis mówiący, że "Rodzice i dzieci obowiązani są wspierać się wzajemnie".
     Konkludując można powiedzieć, że prawo polskie jest w zasadzie zgodne z postanowieniami Konwencji o Prawach Dziecka. Podpisując Konwencję o Prawach Dziecka ONZ Państwa – strony uznają, że dziecko dla pełnego rozwoju swojej osobowości powinno wychowywać się w środowisku rodzinnym, atmosferze szczęścia, miłości, zrozumienia"
(preambuła)

     Rodzina to najstarsza i pod niejednym względem najważniejsza instytucja ludzka. Całe cywilizacje ostawały się lub przemijały zależnie od siły, czy słabości rodziny. Rodzina to przede wszystkim rodzice i dzieci. Rodzice ponoszą wspólna odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dzieci. Dla rodziców, którzy pragną szczęścia swych dzieci, wychowanie ich w dzisiejszym świecie jest prawdziwym wyzwaniem.
     Dla wychowania dziecka bardzo ważne jest wzajemna miłość między rodzicami. Jest ona ważniejsza od więzi rodzice – dziecko. Miłość męża i żony tworzy taki klimat w rodzinie, który w pierwszej kolejności wychowuje dziecko bez słów i pouczeń.
     Tak naprawdę dziecku nic nie da większego zadowolenia i szczęścia niż kochający się rodzice. Pierwszą i najważniejszą sprawą staje się zatem dla męża i żony praca nad doskonaleniem swojej miłości, nad coraz większym porozumieniem się oraz ciągle pogłębiającym się zaufaniem. To z kolei daje fundament oraz punkt wyjścia dla całego wychowania dziecka.
     Rodzice nie mogą zapominać, że wychowanie jest jedynie możliwe w atmosferze miłości. Jeśli jej zabraknie, to kończy się wychowanie, a zaczyna tresura i hodowla. Rozwój dziecka przebiega prawidłowo wtedy, gdy rodzice zaspokajają jego potrzeby: miłości, bezpieczeństwa i uznania.
Artykuł 18 zawiera bardzo ważny zapis i przesłanie:
  1. Państwa strony podejmują wszelkie możliwe starania dla pełnego uznania i zasady, że oboje rodzice ponoszą wspólna odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka. Rodzice lub w określonych przypadkach opiekunowie prawni ponoszą główną odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka. Jak najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka ma być przedmiotem ich największej troski.
  2. W celu zagwarantowania i popierania praw zawartych w niniejszej Konwencji, Państwa i Strony będą okazywały odpowiednią pomoc rodzicom oraz opiekunom prawnym w wykonywaniu przez nich obowiązków związanych z wychowywaniem dzieci oraz zapewnią rozwój instytucji, zakładów i usług w zakresie opieki nad dziećmi.
  3. Państwa – Strony będą podejmowały wszelkie właściwe kroki dla zapewnienia dzieciom pracujących rodziców prawa do korzystania z usług instytucji i zakładów w zakresie opieki nad dziećmi, do których są one uprawnione .
     W art. 18 Konwencji Praw Dziecka zapisano bardzo ważną informację m.in., że "Rodzice ponoszą główną odpowiedzialność za wychowanie dziecka. Jak najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka ma być przedmiotem ich największej troski". Rozumienie tych słów jest dla każdego oczywiste, ale jak realizować je w życiu? Przecież kochająca matka czy ojciec powie: "dbam o swoje dziecko i staram się dobrze je wychować". Dla każdego rodzica wychowanie rozumiane jest inaczej, a co więcej każdy rodzic wychowuje na swój sposób i nie ma na to gotowego przepisu.
     Rodzina wpływa na wzajemne odnoszenie się do siebie, sposoby zachowania się względem siebie członków rodziny i prowadzi do ich ustalenia się. Dziecko realizuje się w pełni tylko w rodzinie zgodnej, harmonijnie funkcjonującej. Rodzina kształtuje osobowość swych członków w takim kierunku, aby każdy z nich mógł wypełniać funkcje zgodne z wymaganiami swojej roli.
     Każde dziecko potrzebuje szczególnie dowodów prawdziwego uczucia ze strony rodziców, potrzebuje przejawów doceniania go i uznania. Bez tego nie ma ono żadnej pewności, że jest dobre, potrzebne, kochane i chciane. Dziecko szuka miłości ze strony rodziców, pragnie aby byli oni z niego zadowoleni, oczekuje od nich pomocy, zapewnienia mu spokoju i szczęścia. Podlega też kontroli ze strony rodziców, uczą je oni zdyscyplinowania, co pozwala mu uporać się ze swymi agresywnymi impulsami, wytwarza w nim potrzebę wewnętrznego ładu i daje poczucie bezpieczeństwa. Rodzina poprzez zamierzone oddziaływania opiekuńcze i wychowawcze, a także przez nie zamierzony wpływ, wynikający ze wzajemnych stosunków uczuciowych i zespołu interakcji między członkami oraz przez wzory osobowe rodziców przyczynia się do fizycznego, psychicznego i społecznego rozwoju dziecka. Równocześnie rodzice przekazują dziecku wartości, normy, wzory zachowań i obyczaje kulturowe społeczeństwa. Ucząc się postępowania według norm społecznych, zaczyna je już od wieku przedszkolnego internalizować i tworzyć własny ośrodek dyspozycyjny dla swego postępowania. W tym wielostronnym rozwoju dorośli mogą wydatnie pomóc dziecku swym przykładem i umiejętnym z nim postępowaniem. Mogą też utrudniać lub hamować rozwój, bądź wpływać niezamierzenie na jego dewiację, na kształtowanie się osobowości o cechach patologicznych. Ustalenie pozycji dziecka w rodzinie zależy przede wszystkim od rodziców, stosunków między nimi i między dziećmi i rodzicami. W wyznaczaniu miejsca w hierarchii rodziny ścierają się dwa odrębne światy: świat ludzi dorosłych i świat dzieci. Świat ludzi dorosłych – to w gruncie rzeczy świat ludzi rządzących, uprzywilejowanych i świat dzieci – świat poddanych, rządzonych, całkowicie zależnych od dobrej woli czy nawet kaprysu ludzi dorosłych. Między tymi dwoma światami istnieją bariery trudne do pokonania, tworzone (świadomie lub nieświadomie) przez starszych. Zależność dzieci od dorosłych (biologiczna, psychologiczna, ekonomiczna, socjalna, prawna) jest oczywiści do pewnych granic naturalna, nieunikniona, niezbędna, ale tylko do pewnych granic, dopóki nie narusza ona praw dziecka, a czasem narusza.
     Obecnie inaczej niż dawniej dorośli traktują dzieci, nie jako swoją własność, niemal przedmiot, którym można dowolnie rozporządzać, lecz jako samoistną, nadrzędną wartość. Dziecko jest równoprawnym członkiem, partnerem, zajmuje pozycję równorzędną z pozostałymi członkami rodziny.

Opracowała mgr Bogumiła Zamojska – Nauczycielka Przedszkola nr 33 w Lublinie ubiegająca się o stopień nauczyciela dyplomowanego

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie