Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Rozgrzewka językowa czyli pierwsze minuty lekcji języka obcego

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 10084 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Przeglądając starsze roczniki czasopisma 'Języki obce w szkole', w roczniku 1990 natknęłam się na serię ciekawych artykułów dotyczących zagadnienia rozgrzewki językowej. Ich autorzy, nauczyciele języków obcych, zastanawiają się, czym jest rozgrzewka w nauczaniu języka, jakie jest jej znaczenie i czemu ona służy.

Zajmują się również tematyką rozgrzewki językowej, czasem jej trwania, formami i sposobami jej przeprowadzenia.
Zainteresowałam się tymi artykułami ze względu na ich przydatność w mojej pracy, bowiem oprócz teoretycznych rozważań, można w nich znależć wiele wskazówek i materiałów do wykorzystania na lekcji. Myślę, że mogą się przydać nie tylko mnie, ale i moim koleżankom i kolegom uczącym języków obcych.

ROZGRZEWKA JĘZYKOWA CZYLI PIERWSZE MINUTY LEKCJI JĘZYKA OBCEGO

O sukcesie całego procesu uczenia się decyduje wiele czynników, ale nie zawsze chyba w pełni zdajemy sobie sprawę, jak duży wpływ na atmosferę i przebieg lekcji, a także aktywną postawę uczniów mają pierwsze minuty lekcji. Mogą to być minuty stracone, jeśli wypełnione są mechanicznym sprawdzaniem obecności i monotonnym sprawdzaniem pracy domowej. A przecież mogą być one prawdziwą rozgrzewką językową dla uczniów.

Funkcje rozgrzewki językowej

Jednym z głównych celów nauczania języków obcych w szkole podstawowej i średniej jest zdobycie przez uczniów pewnej elementarnej biegłości w zakresie sprawności mówienia a wiec również zdolności adekwatnego zachowania językowego w różnych, często nieprzewi-
dywalnych sytuacjach. Nauczenie produktywnego władania językiem obcym, nawet w elementarnym zakresie, jest zadaniem trudnym i długotrwałym. W warunkach szkolnych realizację tego zadania utrudnia szereg niekorzystnych czynników, takich jak :zbyt mała globalna liczba godzin przeznaczonych na naukę języka, przepełnione klasy, niedostateczna baza materiałowa oraz brak sytuacyjnego osadzenia na lekcjach ćwiczeń językowych. Wiadomo, że w warunkach naturalnych sytuacja komunikacyjna jest potężnym bodźcem, skłaniającym do aktywnego uczestnictwa w rozmowie. W warunkach mocno sformalizowanej szkolnej nauki języka obcego rozgrzewka językowa jest szczególnie godna polecenia jako jeden ze sposobów ukomunikatywnienia i urozmaicenia procesu lekcyjnego.

Rozgrzewka językowa powinna być składnikiem początkowej części lekcji. Uczeń jest pod względem uczuciowo – emocjonalnym znacznie bardziej podatnym obiektem poczynań dydaktyczno – wychowawczych nauczyciela na początku lekcji, aniżeli w jej części środkowej lub końcowej. Z tego względu początek lekcji w znacznym stopniu determinuje jej dalszy przebieg, ponieważ może on zachęcić ucznia do aktywnego udziału w lekcji, ale może też równie dobrze od niego odstręczać.

Jedną z głównych, jeśli nie najważniejszą funkcją rozgrzewki językowej jest więc funkcja motywacyjna – przykucie uwagi uczniów i rozbudzenie ich zainteresowania, a nade wszystko wywołanie w nich poczucia sukcesu i wiary we własne siły. Zaś głównym poczuciem sukcesu jest zdolność do użycia języka w konkretnych celach komunikacyjnych, do przekazania pewnych własnych treści, choćby w minimalnym zakresie. Rozgrzewka językowa jest poza tym powszechnie uważana za skuteczny środek stwarzania właściwego klimatu psycholo –
gicznego, atmosfery obcojęzycznej na lekcji oraz „przestawienia” uczniów tą drogą na język obcy. Wynikiem tego przestawienia się jest zwiększona gotowość mowna uczących się,
przejawiająca się m. in. w podświadomej adaptacji aparatu artykulacyjno – słuchowego
i językowo – kinestetycznego na język obcy, w zwiększonej uwadze, w jej koncentracji oraz w chęci zabrania głosu i powiedzenia czegoś o sobie. Ukształtowanie w umysłach
uczniów nowego mechanizmu językowego jest procesem stopniowym i długotrwałym. Systematyczne stosowanie rozgrzewki językowej może ten proces przyspieszyć i ułatwić. Swobodna, nieoceniana przez nauczyciela wymiana zdań i poglądów w pierwszych minutach lekcji wywołuje u uczniów żywe zainteresowanie, spontaniczność reakcji i uaktywnia słabszych uczniów, a w pewnym sensie zapewnia również uczniowi poczucie bezpieczeństwa. Za stosowaniem rozgrzewki przemawia także fakt podnoszony przez psychologów. Istnieją uczniowie, którzy aby rzeczywiście mogli pracować wykorzystując maksymalnie swoje możliwości muszą mieć przedtem rozgrzewkę. Są to uczniowie charakteryzujący się przewagą pobudzania nad hamowaniem. Z kolei uczniowie z przewagą hamowania nad pobudzaniem muszą mieć zapewniony czas na czynności przygotowawcze. Zazwyczaj nie są one podejmowane przez nich przed lekcją – pierwsze minuty rozgrzewki umożliwią im więc ich przeprowadzenie.

Z czysto dydaktycznego punktu widzenia rozgrzewka językowa jest traktowana jako jedno z narzędzi realizacji celu kształcącego, tj. utrwalania i rozwijania nawyków umiejętności mówienia. Jej podstawowym zadaniem jest powtórzenie określonej partii materiału językowego oraz wywołanie spontanicznych reakcji językowych uczniów, tak aby język obcy przestał być przedmiotem nauczania, a stał się narzędziem komunikacji. Ponadto rozgrzewka dla ucznia stanowi praktyczny sprawdzian jego umiejętności w zakresie sprawności mówienia, zaś dla nauczyciela może być źródłem cennych informacji dotyczących zaawansowania językowego uczniów, ich braków oraz koniecznych do przeprowadzenia ćwiczeń. Ponadto podczas rozgrzewki, z uwagi na jej konwersacyjny charakter, zawsze można znaleźć okazję do kształtowania określonych postaw młodzieży, a więc do realizacji celów wychowawczych.

Tematyka rozgrzewki językowej

Z motywującą, inspirującą funkcją rozgrzewki łączy się jej tematyka. Uczniowie wypowiadają się najchętniej na tematy, o których coś wiedzą, które ich bezpośrednio dotyczą i rzeczywiście zajmują. Treści podręcznikowe i tematy poszczególnych lekcji nie zawsze spełniają powyższe wymogi. Wydaje się zatem, że najodpowiedniejszą podstawą do przeprowadzenia rozgrzewki są następujące bloki tematyczne: otaczająca uczniów rzeczywistość oraz ich szkolne i pozaszkolne zainteresowania, a także korelacja międzyprzedmiotowa i informacje realioznawcze. Do tego celu szczególnie nadają się sytuacje standardowe, związane z prowadzeniem lekcji oraz sytuacje nieprzewidziane, a także tzw. tematy okazjonalne czyli wydarzenia lub zjawiska dziejące się w danym momencie i wymagające od nauczyciela i uczniów natychmiastowej, a nie przygotowanej reakcji językowej. Mogą to być zjawiska czy zdarzeni bezpośrednio obserwowane lub słyszane przez okno np. zjawiska przyrodnicze, wydarzenia na ulicy lub podwórku szkolnym), bądź też bieżące wydarzenia z życia poszczególnych uczniów, klasy, szkoły, rodzinnego miasta lub kraju. Czynnikiem dodatkowo inspirującym uczniów do czynnego uczestnictwa w rozgrzewce językowej może się okazać ich współudział przy ustalaniu jej tematyki, a nawet pozostawienie im znacznej swobody w tym względzie.

Czas trwania rozgrzewki językowej

Przygotowawczy charakter rozgrzewki językowej oraz jej usytuowanie w strukturze lekcji nakładają na nią dość sztywne ramy czasowe – mieszczą się one w granicach 5 – 10 minut. Bardzo ważną rzeczą przy przeprowadzaniu rozgrzewki jest tempo, nie tylko ze względu
na to , że jest to tylko jeden z elementów lekcji i że mamy jeszcze właściwy temat do
zrealizowania, ale również dlatego, że jeżeli będzie ona wymagała długiego myślenia, nie będzie przebiegać sprawnie i nie włączymy do niej jak największej liczby uczniów, ich uwaga zacznie się rozpraszać i, zamiast zachęty i mobilizacji do dalszego ciągu lekcji, uczniowie zniechęcą się całkowicie.

Formy rozgrzewki językowej

Ponieważ głównym celem dydaktycznym rozgrzewki jest doskonalenie sprawności mówienia, jej forma zależy nie tyle od dominanty (tj. sprawności wiodącej na danej lekcji} i tematu lekcji, ile od zaawansowania językowego uczniów. Główną formą rozgrzewki, zgodnie z jej przeznaczeniem, powinna być konwersacja, dyskusja czy wymiana poglądów. Jednak ten rodzaj wypowiedzi wymaga od uczniów dość znacznego zawansowania językowego. Jest on zazwyczaj poprzedzony szeregiem ćwiczeń o mniejszym stopniu trudności i samodzielności.

Na etapie początkowym rozgrzewkę językową wypełniają w zasadzie dryle językowe: leksykalne, gramatyczne i fonetyczne realizowane w miarę możliwości w postaci gier i zabaw, np.:

1 ćwiczenia leksykalne – grupowanie wyrazów według różnych kryteriów, układanie
wyrazów z liter, rozszerzanie zdań, domyślanie się znaczenia wyrazów;
2 ćwiczenia gramatyczne – dodawanie określeń do podawanych przez nauczyciela
rzeczowników, zastępowanie rzeczowników zaimkami osobowymi, rozpoznawanie
określonych form gramatycznych w odbieranych słuchowo zdaniach, układanie zdań i in.
3 ćwiczenia fonetyczne – ćwiczenia chóralne różnego rodzaju, a także recytacje lub wspólne odśpiewanie piosenki.

Na etapie początkowym i średnio zaawansowanym znaczne usługi oddaje stosowana powszechnie technika pytań i odpowiedzi. Jej wartość praktyczna i motywacyjna polega na tym, że wymaga od ucznia pewnej, często minimalnej kreatywności językowej i daje mu sposobność wyrażania pewnych własnych treści, stając się przez to źródłem poczucia sukcesu. Pytania powinny być zatem łatwe i proste, tak aby każdy uczeń mógł na nie odpowiedzieć, oraz zawierać wyłącznie znane słownictwo i struktury. Poza tym muszą one dotyczyć faktów dobrze uczniom znanych, aby mogli dać konkretne odpowiedzi. Z upływem czasu wypowiedzi uczniów stają się coraz dłuższe i bardziej samodzielne, a sama technika pytań i odpowiedzi przeradza się stopniowo w rozmowę kierowaną, w której dialog w coraz większym stopniu przeplata się z monologiem. Rozmowa kierowana jest jedną z najczęściej i najchętniej stosowanych form rozgrzewki językowej, gdyż pozwala na dość znaczną swobodę wypowiedzi z pomocą stosunkowo skromnych środków językowych. Technika pytań i odpowiedzi może być także przekształcona w tzw. rozmowę łańcuchową.

Rozgrzewka może mieć także charakter słuchowo – ustny. Składa się wtedy z dwóch części:audialnej (przygotowawczej) i mownej (zasadniczej). Część przygotowawczą tworzy pogadanka (opowiadanie) nauczyciela lub wysłuchanie tekstu nagranego, po którym
następuje mniej lub bardziej złożona konwersacja. Rozgrzewka językowa może też przybrać wyłącznie audialny charakter. Na etapie początkowym oraz w nauczaniu dzieci mogą ją wypełnić ćwiczenia imperatywne wykonywanie odbieranych słuchowo poleceń) oraz słuchanie bajek, przysłów, zagadek lub piosenek, a na etapie bardziej zaawansowanym i przy pracy z uczniami starszymi – słuchanie fragmentów słuchowisk i reportaży, ciekawostek realioznawczych lub popularnych przebojów.

Rola nauczyciela

Rozgrzewka językowa wymaga starannego przygotowania się nauczyciela. Jego głównym zadaniem na tym etapie lekcji jest przede wszystkim umiejętne wciąganie uczniów do wypowiedzi i wydobywanie od nich pewnych wiadomości czy informacji. Innym podstawowym warunkiem pomyślnego przebiegu rozgrzewki są predyspozycje osobowościowe i zdolności aktorskie nauczyciela, jego umiejętność wczucia się w rolę partnera w akcie komunikacji oraz autentyczne zainteresowanie tematem rozmowy.



Autor: Jadwiga Mróz
Pseudonim: JagodaM


Bibliografia: Języki obce w szkole,1990

1 Marek Szałek: O rozgrzewce językowej
2 Grażyna Wójcik: Rozgrzewka językowa w praktyce
3 Maria Sikucińska: Rozgrzewka językowa czyli pierwsze minuty lekcji języka obcego
4 Mirosława Dyka – Płonka: Rozgrzewka językowa, czyli pierwsze 5 minut lekcji j. obcego
5 Ewa Piechurska – Lesiuk: Pierwsze 5 minut lekcji. Jazz chants.
6 Lucyna Żyła: Rozgrzewka językowa, czyli pierwsze 5 minut lekcji języka obcego
7 Teresa Siek – Piskozub: Rozgrzewka językowa

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie