Program wychowawczy „Moje wybory” przeznaczony jest do realizacji w ramach godzin wychowawczych w II okresie roku szkolnego w klasie VI Szkoły Podstawowej. Jest to czas, gdy uczniowie są w szczególnie trudnym okresie rozwojowym, łatwo ulegają złym wpływom środowiska. Wkrótce zostaną gimnazjalistami, co wiąże się z kolejnymi trudnymi sytuacjami w ich życiu. W programie tym chciałabym zwrócić szczególną uwagę uczniów na zagrożenia wynikające z uzależnień i wpoić im umiejętność asertywnego odmawiania, kształtować właściwe postawy i uczyć odpowiedzialności za swoje czyny.
WSTĘP
Godziny wychowawcze pełnią w życiu klasy bardzo ważną rolę. Jest to czas poświęcony na organizację pracy klasy, na rozwiązywanie konfliktów i problemów w zespole klasowym i w środowisku szkolnym, planowanie imprez szkolnych i klasowych, wycieczek. Jest to również czas, który nauczyciel-wychowawca przeznacza na wpajanie uczniom właściwych norm postępowania w życiu. W klasie VI szczególną uwagę chciałabym zwrócić na samodzielność dokonywanych przez uczniów wyborów. W tym okresie zwiększają oni swoje zainteresowanie środkami uzależniającymi, w większym stopniu ulegają wpływom środowiska rówieśniczego, mediów, pojawiają się pierwsze konflikty z rodzicami. Często nie potrafią poradzić sobie z własnymi emocjami. Proces ten nasila się w gimnazjum i wówczas wielu uczniów, nie sprawiających wcześniej kłopotów wychowawczych, ma trudności w odnalezieniu swojego miejsca w życiu, również w nowym środowisku szkolnym. Nie sposób jest zapobiec tym przemianom, tak typowym dla tego okresu rozwoju człowieka, należy jednak tak oddziaływać na uczniów, aby przygotować ich do tej sytuacji i pomóc w dokonywaniu słusznych wyborów.
Temu ma służyć program wychowawczy "Moje wybory". W programie tym chciałabym zwrócić szczególną uwagę uczniów na zagrożenia wynikające z uzależnień i wpoić im umiejętność asertywnego odmawiania, kształtować właściwe postawy i uczyć odpowiedzialności za swoje czyny. Tylko jednolite i wspólne oddziaływanie wszystkich nauczycieli na ucznia może przynieść pozytywne efekty. Musi on mieć świadomość, że prezentowane mu wzorce zachowań są wspólne dla wszystkich uczniów i nauczycieli.
I. Warunki realizacji programu
Program jest przeznaczony do realizacji w II okresie roku szkolnego w klasie VI w wymiarze 1 godz. lekcyjnej tygodniowo – łącznie 14 godzin.
Kolejność realizowanych tematów może być zmieniona, jeśli tego będzie wymagała sytuacja w klasie.
II. Cel ogólny programu
Kształcenie umiejętności świadomego i odpowiedzialnego podejmowania decyzji. Propagowanie zdrowego stylu życia i właściwych zachowań uczniów. Uczenie jak akceptować siebie i innych, jak poprawiać swoje relacje z otaczającym światem.
III. Cele szczegółowe programu
Po zrealizowaniu programu uczeń:
- ma poczucie własnej wartości i odrębności
- różnicuje emocje – uświadamia sobie i nazywa emocje, jakie przeżywa na co dzień
- komunikuje się, aktywnie słucha
- zna i rozumie pojęcia: "asertywność" i "zachowanie asertywne"
- zna pojęcie konfliktu, potrafi rozwiązywać konflikty
- zna przyczyny stresu i sposoby zapobiegania i łagodzenia skutków stresu
- umie zapobiegać przemocy w szkole, szanuje innych ludzi
- ma podstawową wiedzę na temat alkoholu, papierosów, narkotyków i uświadamia sobie zagrożenia wynikające z uzależnień
- propaguje zdrowy styl życia
- świadomie i odpowiedzialnie korzysta ze środków masowej komunikacji (telewizji, komputerów, Internetu, prasy itp.)
- samodzielnie i odpowiedzialnie podejmuje decyzje
- wyszukuje, selekcjonuje i przetwarza informacje i materiały potrzebne przy omawianiu poszczególnych zagadnień
IV. Program szczegółowy – treści programu
- Asertywność – potrafię asertywnie wyrażać swoje uczucia, umiem powiedzieć NIE. (2 godz.)
- Emocje – świadome przeżywanie emocji i sposoby radzenia sobie z przykrymi emocjami.
- Stres – przyczyny stresu, zapobieganie, sposoby łagodzenia skutków stresu.
- Konflikty - pojęcie konfliktu, wyrabianie umiejętności rozwiązywania konfliktów.
- Agresja w szkole - przemoc w szkole i w naszym otoczeniu, zapobieganie przemocy, szacunek dla drugiego człowieka.
- Media – dobór programów telewizyjnych, komputerowych, literatury i prasy, dobre i złe strony korzystania z mediów, zalety i zagrożenia wynikające z korzystania z mediów, wpływ mediów na nasze postępowanie. (2 godz.)
- Uzależnienia – mechanizmy powstawania, rodzaje, wpływ reklamy na używanie szkodliwych substancji.
- Zagrożenia dla zdrowia – negatywne skutki używania alkoholu, papierosów i narkotyków. (2 godz.)
- Promocja zdrowia - wykorzystanie wolnego czasu, życie w zgodzie z naturą.
- Kreatywność – wyznaczanie i osiąganie celów, dążenie do realizacji zamierzonych planów, pozytywny obraz świata.
- Wkrótce gimnazjum – oczekiwania i obawy związane ze zmianą szkoły, środowiska itp., jak się odnaleźć w nowej sytuacji?
V. Metodyka prowadzenia zajęć
- opowiadanie
- pogadanka
- burza mózgów
- dyskusja
- praca w grupach
- scenki dydaktyczne
VI. Formy ewaluacji programu
Po każdych zajęciach ewaluacja w postaci rundki wypowiedzi lub kwiatka ewaluacyjnego. Na zakończenie cyklu lekcji w postaci ankiety.
Opis narzędzi ewaluacyjnych:
Rundka wypowiedzi – uczniowie po kolei wypowiadają się na temat zajęć (czy im się podobał przebieg zajęć, tematyka, sposób omówienia zagadnień, co było dla nich najważniejsze itp.).
Kwiatek ewaluacyjny – uczniowie otrzymują rysunek kwiatka z czterema płatkami, które oznaczają:
- ich aktywność na zajęciach
- sposób prowadzenia zajęć
- atmosferę zajęć
- ważność tematu
Uczniowie oceniają poszczególne elementy wpisane na płatkach w skali ocen szkolnych 1 – 6.
Na doniczce, w której jest kwiatek, mogą dodatkowo wpisać swoje wrażenia z zajęć.
Ankieta – uczniowie odpowiadają na pytania, swoją ocenę przedstawiają w skali 1 – 6, przy czym 1 jest oceną najniższą, 6 oceną najwyższą. Ostatnie pytanie ma formę otwartą, gdzie uczeń może opisać swoje wrażenia z zajęć:
- Jak oceniasz atrakcyjność godzin wychowawczych?
1 2 3 4 5 6
- W jakim stopniu godziny wychowawcze były dla ciebie pożyteczne?
1 2 3 4 5 6
- W jakim stopniu godziny wychowawcze wyczerpały poruszaną tematykę?
1 2 3 4 5 6
- W zajęciach wychowawczych podobało mi się/nie podobało mi się ..........................................................
Opracowała: Renata Bratek |
