www.szkolnictwo.pl

Scenariusz spotkania z rodzicami.

Temat: Jak rozpoznać i radzić sobie w sytuacji uzależnienia dziecka od narkotyków?

Cele spotkania:
rodzic
- zrozumie niebezpieczeństwo zniewolenia przez narkotyki
- pozna objawy w zachowaniu dziecka, które sięgnęło po narkotyki
- dowie się, gdzie szukać pomocy i jak nakłonić dziecko do leczenia
- dostrzeże ogromną rolę miłości rodzinnej, potrzebę rozmawiania z dziećmi, czułości.
Środki dydaktyczne:
- teksty artykułów: „Zniewoleni przez nałogi”, „Oto typowa historia życia narkomana”, „Zapobieganie”
- książki o narkomanii
- broszury
- informacje z adresami i telefonami instytucji, ośrodków zajmujących się tym problemem
- arkusze z sygnałami ostrzegawczymi
- ankieta ewaluacyjna
Metody:
- praca z tekstem
- dyskusja
Formy:
- wykład
- rozmowa

PRZEBIEG SPOTKANIA

1. Rozpoczęcie spotkania:
a. powitanie
b. przedstawienie porządku spotkania
c. podanie celu spotkania.

2. Nawiązanie do tematu. Ćwiczenie wprowadzające.
a. wychowawca czyta artykuł „Zniewoleni przez nałogi” (załącznik nr 1)
b. rodzice są proszeni o napisanie na kartkach (przed spotkaniem wychowawca umieszcza na stołach małe kartki dla każdego rodzica) kilku skojarzeń ze słowem „narkomania”. Po ok. 3 minutach następuje odczytanie tych skojarzeń. Wychowawca informuje rodziców o podobnej pracy uczniów i odczytuje skojarzenia, które napisali uczniowie.

3. Powody, dla których młodzież sięga po narkotyki.
a. uświadomienie rodzicom zagrożenia, jakie niosą narkotyki. W tym celu wychowawca odczytuje sam (lub prosi o przeczytania rodzica, bądź odtwarza z magnetofonu wcześniej nagrany na taśmę) tekst artykułu „Oto typowa historia życia narkomana. Smutna, chociaż zakończona „happy endem” (załącznik nr 2).
b. próba wspólnego dojścia do powodów sięgania przez dzieci i młodzież po narkotyki
- chęć zapomnienia o kłopotach,
- w celu odurzenia się, przeżywania przyjemnych wrażeń,
- z ciekawości,
- z nudy,
- ze względu na wpływ grupy rówieśniczej,
- ponieważ naśladują dorosłych, a ci nieraz też sięgają po narkotyki.
Wspólne dojście do tych powodów z rodzicami jest bardzo ważne, ponieważ zmusza rodziców do myślenia i realnego oceniania sytuacji własnych dzieci.

4. Oznaki używania narkotyków.
a. wychowawca kieruje do rodziców pytanie: jakie zachowanie dziecka potraktowaliby jako oznakę , że dziecko zaczyna się odurzać?
Próba odpowiedzi na to pytanie.
b. wychowawca wywiesza planszę i odczytuje z niej (lub przedstawia na foliogramach) sygnały, które mogą świadczyć o tym, że dziecko bierze narkotyki (załącznik nr 3).

5. Jak pomóc i ochronić dziecko uzależnione od narkotyków?.
a. próba odpowiedzi na powyższe pytanie
b. każdy rodzic otrzymuje skserowany artykuł „Zapobiegaj” (załącznik nr 4) i zapoznaje się z jego treścią
c. wychowawca podkreśla rolę mądrej obserwacji przez rodziców, potrzebę rozmów z dziećmi, czułości wobec nich. Proponuje rodzicom, aby rozmawiając z dziećmi, przeprowadzali z nimi ćwiczenie umiejętności odmawiania w różnych sytuacjach, np. takich:
- koleżanka chce pożyczyć książkę, a wiesz, że rzadko oddaje i po bardzo długim czasie;
- odmawiasz wypicia piwa na przyjęciu;
- odmawiasz pożyczenia grzebienia itd.

6. Gdzie szukać pomocy dla siebie i swoich dzieci.
- podanie literatury
- rozdanie broszur
- rozdanie informacji z adresami i numerami telefonów instytucji, stowarzyszeń, organizacji zajmujących się problematyką uzależnień – terapią, leczeniem, profilaktyką.

7. Ankieta ewaluacyjna.
Wychowawca prosi rodziców o krótką ocenę spotkania na rozdanych kartkach.
(załącznik nr 5)

8. Zakończenie spotkania.
Podziękowanie za aktywny udział. Wychowawca podaje też informację, że kolejne spotkanie będzie poświęcone kolejnemu problemowi – nie tylko dorosłych – alkoholizmowi.
Pożegnanie rodziców.

załącznik nr 1
Zniewoleni przez nałogi

Po narkotyki sięgają najczęściej osoby w wieku 17-20 lat, ale biorą też i dziesięciolatki. Najmłodszy w kraju alkoholik ma 9 lat – uzależnił się jeszcze jako sześciolatek. W poradniach odwykowych leczą się nastoletni hazardziści, seksoholicy, telemaniacy...
Nałogi stały się plagą XX wieku. Socjologowie szacują, że w krajach wysoko uprzemysłowionych 16-18 procent społeczeństwa jest od czegoś uzależniona. W Polsce statystyka wygląda podobnie.
Na początku zwykle tłumaczymy sobie – robię to, bo lubię, sprawia mi to przyjemność. Przychodzi jednak taki moment, gdy uświadamiamy sobie, że nie potrafimy już żyć bez naszego nałogu. Sami nie wiemy, jak i kiedy popadamy w uzależnienia. Najgroźniejsze z nich to alkoholizm i narkomania, ale lista nałogów jest długa, a kuracja odwykowa nieraz trwa latami.
Od początku lat 90 liczba narkomanów systematycznie rośnie. Środki odurzające są coraz łatwiej dostępne. Niemal wszystkie znane na świecie używki są już w Polsce.

załącznik nr 2
Oto typowa historia życia narkomana.
Smutna, chociaż zakończona „happy end’em”.

Bartek zażywał narkotyki przez 6 lat. Odurzać się zaczął w ósmej klasie. Do wąchania kleju namówił go kolega z ławki. Wkrótce razem zaczęli palić marihuanę. W pierwszej klasie liceum Bartek nie potrafił odnaleźć się w nowej grupie kolegów, dodatkowo nie najlepiej radził sobie z nauką. Zaczął więc eksperymentować z amfetaminą. Ostatecznie skończył na „kompocie”. Musiał porzucić naukę w ogólniaku. Przez rok oszukiwał matkę. Codziennie rano „wychodził do szkoły”. Przesiadywał pod kinem „Moskwa”. Zimą urzędował na Dworcu Centralnym. Nie nudził się, tak jak jego rówieśnicy. Nie miał na to czasu. „Organizowanie” kolejnych porcji narkotyku nieraz zajmowało mu cały dzień. Matka zorientowała się, że „bierze”, gdy z domu zaczęły ginąć drobne przedmioty i ubrania. Dowiedziała się też, że Bartek porzucił naukę. Przez cztery lata przekonywała syna, żeby przestał „brać”. W końcu, po kilku nieudanych próbach, Bartkowi udało się zerwać z narkotykami. Od trzech lat chłopiec nie miał z nimi kontaktu. Nie pije nawet alkoholu. Jego matka nie kryje jednak obaw.
- Narkomania to obrzydliwa choroba. Oczami wyobraźni widziałam już mojego syna w grobie. Obiecywał, że przestanie, po czym brał dalej. Ciągle mnie oszukiwał. Nigdy nie przestałam go kochać i cieszę się z tego, że zerwał z nałogiem. Jednak boję się, że kiedyś wszystko zacznie się od nowa – mówi pani Barbara.

Dziś matka Bartka wie, jak zachowuje się dziecko, które zażywa narkotyki. Gdyby miała taką wiedzę kilka lat temu, być może udałoby się jej porozmawiać z synem i zapobiec jego uzależnieniu od heroiny. Wtedy jednak nie wiedziała, że zażywający narkotyki nastolatek staje się drażliwy, wybuchowy i nerwowy, a stany pobudzenia występują u niego na przemian ze stanami depresji. Dzieci uzależnione od narkotyków unikają rozmów z rodzicami. W rozmowie na temat narkomanii, jeśli do niej dochodzi, bronią prawa do wolnego dostępu do narkotyków. Porzucają stare znajomości i jednocześnie nie przedstawiają swoich nowych kolegów rodzicom. Kłamią, nawet z błahych powodów. Notorycznie się spóźniają. Używają zwrotów sloganowych i przekleństw, a ich mowa staje się niespójna i chaotyczna. Kradną z domu drobne przedmioty. Nie sprzątają swego pokoju, natomiast często go wietrzą, żeby rodzice nie wyczuli zapachu palonych w nim narkotyków.
Zmianom ulega stan ich zdrowia i wygląd. Następuje spadek masy ciała. Narkomani przestają dbać o higienę. Mają kłopoty z cerą. Latem noszą koszulki z długim rękawem, aby ukryć ślady po igłach. Nie opalają się. W ich pokoju można znaleźć służące do palenia marihuany fajki i szklane fifki. Puste opakowania po lekach przeciwbólowych, łagodzących objawy „ponarkotycznego kaca” igły i strzykawki. W dodatku zaczynają się kolizje z prawem: posądzenie o kradzież, oskarżenia o handel i używanie narkotyków.
Zażywający środki odurzające nastolatkowie są mistrzami w wykręcaniu się od trudnych rozmów. Dlatego rodzice przed dyskusją z dzieckiem na temat narkotyków, powinni skontaktować się ze specjalistą zajmującym się leczeniem uzależnień lekowych. To, czy dorośli dowiedzą się prawdy o problemach swojego dziecka, zależy od prawidłowego przebiegu rozmowy.

załącznik nr 3
SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE

- OKRESY UTRATY PAMIĘCI
- TRUDNOŚCI ZE SKUPIENIEM WZROKU
- BLIZNY
- ROZSZERZONE ŹRENICE (KOKAINA)
- ZWĘŻONE ŹRENICE (HEROINA)
- DONIESIENIA INNYCH OSÓB, ŻE DZIECKO UŻYWA ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH
- PRZYŁAPANIE DZIECKA NA WDYCHANIU, PALENIU PODEJRZANYCH ŚRODKÓW
- PRZYSYPIANIE
- POZOSTAŁOŚĆ BIAŁEGO PROSZKU NA GÓRNEJ WARDZE (KOKAINA)
- CHRONICZNE ZACZERWIENIENIE OCZU (MARIHUANA)
- UTRATA PRZYTOMNOŚCI
- DRESZCZE, DRGAWKI
- NAGŁA ZMIANA PRZYJACIÓŁ
- KRWOTOKI Z NOSA, ZATKANY NOS
- NAPIĘCIE, PODDENERWOWANIE
- BRĄZOWE PLAMY NA PALCACH (MARIHUANA)
- POPADANIE W PANIKĘ, PRZESADNY STRACH
- NIEOPANOWANE RUCHY, NIEMOŻNOŚĆ USIEDZENIA NA MIEJSCU
- CHRONICZNA OSPAŁOŚĆ
- NADMIERNE ZWIĘKSZENIE LUB ZMNIEJSZENIE WAGI CIAŁA
- ZNIKANIE DOMOWYCH ŚRODKÓW USPAKAJAJĄCYCH LUB UŚMIERZAJĄCYCH
- PODEJRZANE PRZEDMIOTY:
CELOFANOWE TOREBKI Z PODEJRZANĄ ZAWARTOŚCIĄ
ŻYLETKI O PROSTYCH OSTRZACH
MAŁA FIOLKA
FIFKA, FAJKA Z PODWÓJNĄ GŁÓWKĄ
BIBUŁKI
KADZIDEŁKA
PODEJRZANE PIGUŁKI
STRZYKAWKA
PINCETA
BUTAPREN
ŚWIECA
KROPLE DO OCZU
ROZPUSZCZALNIK
GAZ DO ZAPALNICZEK
INNE RZECZY, O KTÓRYCH ZAPYTANIE WYWOŁAĆ MOŻE
ZAKŁOPOTANIE DZIECKA

załącznik nr 4
Zapobiegaj

tak wcześnie, jak to tylko możliwe – od chwili narodzin. Twoja miłość i mądrość to najpewniejszy sposób, aby uchronić dziecko przed narkotykami.
Jeżeli mimo najlepszych starań, uwagi i miłości zdarzy się, że Twoje dziecko spróbuje narkotyku:
- najskuteczniejsza forma zapobiegania to profilaktyka,
- nie wpadaj w panikę i nie działaj pochopnie,
- zastanów się, dlaczego sięgnęło po ten narkotyk,
- pomyśl, jak najlepiej pomóc swojemu dziecku.
Bardzo dużo młodych ludzi sięga po narkotyki przez ciekawość, często pod wpływem nacisków ze strony grupy rówieśniczej bądź też z powodu problemów, o których nic nie wiesz.
Ważne, byś w porę zauważył pierwsze oznaki używania, abyś umiał wysłuchać i spokojnie porozmawiać ze swoim dzieckiem. Jeżeli dziecko samo przyjdzie do Ciebie z tym problemem, doceń, jakim zaufaniem Cię darzy.
Jeżeli uznasz, że sam nie poradzisz sobie, nie wahaj się poszukać specjalistycznej pomocy, bo zwlekanie w tym przypadku działa na niekorzyść.

Mamo, Tato! O wiele bardziej wolę, gdy:
- słuchasz uważnie, kiedy coś opowiadam. Odkładasz gazetę, wyłączasz telewizor.
- zwracasz się do mnie twarzą.
- starasz się zrozumieć, co przeżywam, co się ze mną dzieje, co też mi się nowego przydarzyło i cieszysz się tym lub smucisz razem ze mną.
- zauważasz mnie w różnych sytuacjach: kiedy jestem smutny lub wesoły, nie tylko wtedy, kiedy coś zbroję.
- rozmawiasz ze mną i pytasz, co myślę o niektórych sprawach, nie okłamujesz mnie, myśląc, że i tak nic nie rozumiem.
- razem ze mną ustalasz, co w domu należy do moich obowiązków.

Rozmowy z dziećmi: Przytulanie:
- uczą jak wyrażać własne - pomaga zasnąć,
uczucia i potrzeby, - wzmacnia odporność,
- przerywają ich samotność, - redukuje stres,
- dodają im wiary w siebie, - daje poczucie bezpieczeństwa,
- zmniejszają napięcie. - pomaga odnaleźć swoje
miejsce w świecie.
załącznik nr 5
Ankieta ewaluacyjna

Dzięki dzisiejszemu spotkaniu

zrozumiałem, że ............................................................................................................

zadbam o ...................................................................................................

Co w spotkaniu było dla mnie:
interesujące................................................................................................. nudne ........................................................................................................

Opracowanie: Joanna Kowalska