Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Współczesne pojęcie dojrzałości szkolnej i sposoby jej oceniania

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2220 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Dojrzałość szkolna oznacza, że dziecko jest gotowe do rozpoczęcia nauki, podoła wymaganiom szkoły i będzie się uczyć chętnie. Współczesne pojęcie dojrzałości szkolnej obejmuje wszechstronny rozwój dziecka, nie tylko psychiczny, ale również fizyczny, do którego tak często zależy powodzenie w nauce, samopoczucie dziecka, zdolności do wysiłku, odporność na zmęczenie i choroby. Dojrzałość umysłowa wyraża się w zainteresowaniu dziecka otaczającym światem, ciekawości i chęci uczenia się.

Przed wstąpieniem dziecka do szkoły, korzystając z pomocy specjalistów, należy dążyć do usunięcia wad wymowy, które mogą być źródłem późniejszych trudności w nauce. Dziecko w wieku przedszkolnym powinno dużo rysować, lepić, wycinać, majsterkować, aby wraz z rozwojem umysłu i wyobrażeń wyćwiczyć zręczność rąk, od której zależą postępy w pisaniu. Od pierwszoklasisty szkoła oczekuje również pewnej równowagi i opanowania uczuciowego. Nie powinien on już tak łatwo okazywać grymasów, płaczliwości. Wymaga się od niego pewnej dojrzałości społecznej: powinien być możliwie śmiały, chętnie nawiązywać kontakt z dorosłymi i innymi dziećmi. Ważne jest, aby umiał słuchać i rozumieć to z czym się do niego zwracają dorośli, skupić uwagę, okazywać wytrwałość, podporządkować się wymaganiom, umieć wypełniać proste polecenia, dotrzymywać słowa. Praca szkolna wymaga również od dziecka samodzielności i zaradności życiowej, sprawnego ubierania się, dbałości o swoje rzeczy itp. Praca wychowawcza tak w przedszkolu, jak i w rodzinie powinna prowadzić do osiągnięcia przez dziecko dojrzałości szkolnej. Wstąpienie dziecka do szkoły może być dla niego silnym przeżyciem, wiąże się bowiem ze zmianą dotychczasowych warunków życia, przystosowaniem społecznym. Problemem gotowości szkolnej zajmowano się do wielu lat, o czym świadczy obszerna literatura, która ukazała się dotychczas na temat. Opisując sylwetkę dziecka rozpoczynającego naukę w klasie I, w literaturze pedagogicznej psychologicznej spotykamy pojęcie dojrzałości szkolnej, a jako bliskoznaczne z nim „ dojrzałości”. Pojęcia te zazwyczaj traktowane są jako tożsame i używane zamiennie. Powoduje to szereg nieścisłości, nie tylko w określaniu zakresu pojęć, ale także w wyznaczaniu składników ich struktur.
W Polsce najbogatszą koncepcję dojrzałości szkolnej stworzył S. Szuman. Uważał on, że „osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego, który czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowanie w klasie I szkoły podstawowej, pozwala na rozpoczęcie nauki”. Według S. Szumana dojrzałość szkolna jest to odpowiedni poziom rozwoju. W. Okoń objaśnia pojęcie „dojrzałości szkolnej” (gotowości) jako „osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego, jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym i opanowanie treści programowych w klasie I”.1 Dojrzałość szkolna rozumiana jest jako moment równowagi między psychofizycznymi właściwościami dziecka a wymaganiami szkoły. B. Wilgocka – Okoń mówiąc o dojrzałości szkolnej, ma na myśli „taki stopień rozwoju dziecka, który pozwala mu podjąć obowiązki szkolne”.2 Tak więc ważne są tutaj dwa momenty wyznaczające i określające ową dojrzałość: właściwości rozwojowe dziecka oraz odpowiednie wymagania szkoły stawiane dziecku.

Problem dojrzałości szkolnej i sposoby jej oceniania.

W praktyce rozwiązanie problemu dojrzałości szkolnej sprowadzało się przede wszystkim do selekcji negatywnej, wyrażającej się w niedopuszczeniu do szkoły tych dzieci, które nie ujawniły właściwości uznanych za niezbędne. W wyniku badań odraczano tym dzieciom termin rozpoczęcia nauki w systemie szkolnym do momentu, kiedy staną się dojrzałe. Taki sposób postępowania, aczkolwiek nie był rozwiązaniem zadawalającym, przynosił niewątpliwie pewne korzyści. Z jednej strony chroniło to niekiedy dzieci przed niepowodzeniami, z drugiej zaś – ułatwiało nauczanie zbiorowe. Efektem ubocznym, i to bardzo znacznym, były jednak także skutki ujemne. Odroczenie rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego w przypadku dzieci ze środowisk zaniedbanych prowadziło do dalszego pogłębiania się różnic między tymi dziećmi a ich nie opóźnionymi w rozwoju rówieśnikami. W konsekwencji było to więc stwarzanie gorszych warunków tym, którzy już ze względów środowiskowych znajdowali się w sytuacji mniej korzystnej. Te względy sprawiły, że zaczęto poszukiwać nowych rozwiązań, istotę problemu upatrując nie w dokonywaniu selekcji, lecz w zapewnieniu dzieciom ze wszystkich środowisk dobrego startu w szkole. W przypadku stwierdzenia ogólnych lub fragmentarycznych opóźnień dzieci poddawane są odpowiednim zabiegom, których cel stanowi przyspieszenie opóźnionego lub wyrównanie nieharmonijnego rozwoju. Zmierza się do tego, by odchylenia będące efektem niekorzystnych warunków rozwoju zlikwidować przed wstąpieniem dziecka do szkoły. Badanie odbywające się na 6 miesięcy lub na rok przed rozpoczęciem nauki jest zbyt późne, by podjęte w jego wyniku, nawet najlepiej zorganizowane oddziaływania mogły prowadzić do pełnego sukcesu. Niezbędna okaże się znacznie wcześnie zainicjowana, systematyczna opieka psychologiczna nad rozwojem dzieci. Opieka ta musi odpowiadać konkretnym warunkom społecznym i być do nich należycie dostosowana. Zależnie od tego, jaką wartość mają środowiska rodzinne ze względu na stymulację rozwoju dzieci, opieka ta w mniejszej lub większej mierze powinna obejmować różnego rodzaju ingerencję. W przypadkach istniejących zaniedbań niezbędne okazją się oddziaływania zmierzające do przekształcenia środowiska dziecka. Jeśli zaś stymulacja poprzez środowisko okazuje się niewystarczająca, konieczne jest wprowadzenie dodatkowych bodźców, które kompensowałyby braki występujące w najbliższym otoczeniu dziecka. W naszym kraju – w związku ze znacznym zróżnicowaniem środowisk rodzinnych pod względem zapewnienia dzieciom korzystnych warunków rozwoju – dużą rolę w wyrównywaniu startu przywiązuje się do upowszechnienia przedszkola. Wieś różni się znacznie od środowiska wielkomiejskiego, stwarzając na skutek uboższej stymulacji mniej korzystne warunki dal rozwoju umysłowego dziecka. Rozwarstwienie społeczne nie sprowadza się z interesującego nas punktu widzenia do odmienności warunków rozwoju stwarzanych przez miasto i wieś. Również i w obrębie każdego z tych środowisk istnieją duże różnice. Ważny okazuje się na przykład zespół indywidualnych cech najbliższego otoczenia różniących w wielkim mieście niektóre dzielnice. W przypadku gdy dzieci uczęszczają do przedszkola różnice te są w pewnym stopniu niwelowane, gdy jednak tak nie jest, prowadzi to w konsekwencji do bardzo niejednolitego poziomu dzieci rozpoczynających naukę w szkole. Zagadnienie nie sprowadza się jednak do upowszechnienia przedszkola. Trudności w początkowym okresie nauki szkolnej ujawniają nierzadko również te dzieci, które uczęszczały do przedszkola. Różnice między dwiema instytucjami są niekiedy tak duże, że samo przejście z jednej do drugiej może stwarzać problemy. Sprawą istotna jest dokonanie stopniowego przejścia do działań charakterystycznych dla przedszkola do działań znamiennych dla szkoły. Jeśli to przejście zostanie złagodzone, obniżony będzie próg trudny do przekroczenia dla niektórych dzieci w chwili rozpoczęcia nauki w szkole. Trzeba sobie zresztą zdać sprawę, że próg ten nie wynika z rozwojowych właściwości dzieci, a jeśli istnieje, to został sztucznie utworzony poprzez nadanie omawianych instytucjom znacznie różniących się form organizacyjnych. Miedzy przedszkolem i szkołą tradycyjnie istniały duże różnice programowe. W każdej z tych instytucji czego innego oczekiwano od dzieci. W przedszkolu pozostawiono znacznie większą swobodę, w szkole zaś wprowadzono ograniczenia. Radykalnej zmianie uległy także przy przejściu z przedszkola do szkoły podstawowe czynności. W przedszkolu dzieci programowo bawiły się, a w szkole uczyły się w sposób zamierzony. Bawiąc się – podejmowały działania ze względu na związaną z nimi przyjemność, ucząc się zaś – wykonywały czynności z uwagi na cel dydaktyczny: poznanie oraz przyswojenie przewidzianych programem wiadomości i umiejętności. Mając na uwadze rozwijającego się ucznia przechodzącego z jednej instytucji do drugiej, nie zaś to, co typowe dla tradycyjnego przedszkola i szkoły, można sprawić, że najstarsza grupa przedszkola i szkoły, może sprawić, że najstarsza grupa przedszkola niewiele więcej będzie różniła się od klasy pierwszej, niż różnią się między sobą kolejne grupy przedszkolne i kolejne klasy szkolne. Temu celowi powinien służyć coraz wyraźniej formułowany postulat ścisłej współpracy i instytucjonalnego powiązania przedszkola ze szkołą. Chodzi przy tym nie tylko o związki organizacyjno – programowe, ale także o bezpośrednią współpracę poszczególnych instytucji, a nawet o dość ścisłe współdziałanie personelu przedszkola i szkoły, szczególnie tych osób, które bezpośrednio zajmują się dziećmi przechodzącymi z jednej instytucji do drugiej.

Opracowała: Aniela Piątek

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie