Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Doskonalenie umiejętności czytania i pisania z dziećmi

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 67284 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Doskonalenie umiejętności czytania i pisania u dzieci  ze specyficznym trudnościami w nauce z klas I- III
Program terapeutyczny


Poziom umiejętności czytania i pisania stanowi o karierze szkolnej ucznia. Jeżeli w okresie nauczania zintegrowanego dziecko nie nauczy się dobrze czytać będzie miało trudności z pisaniem, a także w najbliższej przyszłości kłopoty z przyswajaniem wiedzy z innych przedmiotów. Jeżeli uczeń nie jest w stanie nauczyć się czytać pomimo intensywnej pracy, stymulującego środowiska rodzinnego oraz pod wpływem prawidłowego oddziaływania szkoły, należy wówczas wyeliminować wady wzroku i słuchu oraz przeprowadzić badanie psychologiczno- pedagogiczne w poradni.
Specyficzne trudności w nauce czytania i pisania są wynikiem nieprawidłowego funkcjonowania analizatorów wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno- ruchowego oraz koordynacji między nimi; często towarzyszą również wady wymowy. Aby zmniejszyć te problemy konieczna jest terapia ucznia na terenie poradni lub w zespole korekcyjno- kompensacyjnym na terenie szkoły prowadzona przez pedagoga korekcyjnego.

Cel programu :

Rozwijanie umiejętności czytania i pisania dziecka ze specyficznymi trudnościami w nauce:

 Cele szczegółowe to :

-         usprawnianie pracy analizatora słuchowego, wzrokowego i kinestetyczno- ruchowego
-         ćwiczenie techniki czytania
-         ćwiczenie techniki pisania

Sposoby realizacji, formy i zasady pracy terapeutycznej.

W trakcie realizacji programu terapeutycznego należy  wykorzystać metody wspierające, stymulujące, aktywizujące i usprawniające ucznia:

-         ćwiczenia oddechowe, artykulacyjne
-         elementy kinezjologii edukacyjnej Dennisona( np.: leniwe ósemki, punkty na myślenie, ruchy naprzemienne, krążenie szyją, kołyska, oddychanie przeponowe, motylek na suficie)
-         ćwiczenia rozwijające percepcję wzrokową Frostig – Horn
-         ćwiczenia koordynacji wzrokowo- ruchowej H. Tymichowej
-         zestaw wyrazów dla dzieci z trudnościami czytania wg J. Baran
-         dyktanda graficzne wg Z. Hendzel

 Należy wykorzystać :

-         zestawy ćwiczeń doskonalących zaburzone funkcje wg własnych opracowań
-         loteryjki obrazkowe- sylabowo- wyrazowe, historyjki obrazkowe, mozaiki geometryczne, układanki o różnym stopniu trudności i tematyce( obrazkowe, literowe, sylabowe, wyrazowe; z serii Puss, wg A. Smoleńskiej)
-         programy multimedialne typu: „ Czytam i piszę”, „Socrates”, Dyslektyk II”, „Sposób na dysleksję” , „Klik uczy czytać” , „ABC”, itp.
-         różnorodne zestawy pomocy wspomagających pracę terapeutyczna
     z dzieckiem mającym trudności w czytaniu i pisaniu

Poziom ćwiczeń powinien być dostosowany do rozwoju, indywidualnego tempa pracy  i możliwości dziecka. Powinny obowiązywać następujące zasady:

-zasada stopniowania trudności,
-zasada akceptacji
-zasada poczucia bezpieczeństwa,
-zasada pozytywnej atmosfery,
-zasada aktywności,
-zasada samodzielności,
-zasada systematyczności
-zasada korygowania zaburzeń.

Spodziewane efekty:

1. Usprawnienie pracy analizatorów.

2. Podniesienie poziomu sprawności językowej w zakresie:
    
- techniki czytania
- techniki pisania
- mówienia

Należy uwzględnić potrzeby dziecka, możliwości rozwojowe oraz poziom zdobytych już umiejętności; starać się wyeliminować powstałe nieprawidłowe nawyki.

Działania na materiale nieliterowym.

  1. Percepcja słuchowa:

  • rozwijanie umiejętności rozpoznawania dźwięków( z najbliższego otocznia, ze środowiska, poznanych wcześniej melodii, osób po głosie, odszukiwanie ukrytego dźwięku )
  • wystukiwanie podanego rytmu
  • sylabowa i ruchowa analiza rytmu
  • dźwiękowe odtwarzanie struktur rytmicznych
  • elementy rytmiki
  • odgadywanie usłyszanego rytmu przez wyszukiwanie go wśród graficznych układów
  • powtarzanie usłyszanych pojedynczych wyrazów
  • powtarzanie prostych zdań
  • określanie liczby wyrazów w zdaniu, miejsca tych wyrazów w strukturze zdania
  • samodzielne układanie zdania a podanym wyrazem- analiza zdania.
  • graficzne odzwierciedlenie poszczególnych wyrazów w zdaniu
  • określanie miejsca danej głoski po wysłuchaniu wyrazu.
  • wybrzmiewanie głosek w nagłosie, wygłosie i śródgłosie
  • tworzenie nowych wyrazów poprzez dodanie lub odjecie sylaby
  • układanie nowych wyrazów z pierwszych głosek innych wyrazów
  • układanie „łańcuszka” wyrazów- ostatnia głoska jednego wyrazu pierwszą następnego
  • tworzenie sylab poprzez podstawianie spółgłosek do stałej samogłoski
  • wymienianie jak największej liczby wyrazów zaczynających się na określoną głoskę lub sylabę
  • opowiadanie ilustracji, historyjek obrazkowych, różnych zdarzeń, usłyszanych bajek, przeczytanych opowiadań

  1. Percepcja wzrokowa i koordynacja wzrokowo- ruchowa:
  •  uzupełnianie brakujących elementów rysunkach, obrazkach
  • rozpoznawanie figur płaskich w dowolnym czasie, w krótkich ekspozycjach
  • segregowanie obrazków w grupy tematyczne
  • rozpoznawanie treści obrazków w dowolnym czasie, w krótkich ekspozycjach
  • układnie obrazków wg wzoru, po zapamiętaniu, bez wzoru
  • rozpoznawanie obrazków po określeniu ich położenia lub określanie położenia obrazka nazwanego
  • odtworzenie z pamięci eksponowanych przedmiotów i wskazanie po krótkiej przerwie miejsca, na którym leżały
  • dobieranie jednakowych figur
  • dobieranie do konturów takich samych figur i nałożenie ich na wzór
  • graficzne odtworzenie krótko eksponowanej figury
  • dzielenie większej figury na mniejsze
  • różnicowanie i układanie figur geometrycznych pod względem kształtu, wielkości, koloru, położenia, itp.
  • odtwarzanie prostych układanek przestrzennych
  • różnicowanie figur płaskich i przestrzennych
  • kreślenie w powietrzu różnych kształtów
  • kopiowanie rysunków przez kalkę
  • rysowanie linii prostych
  • pogrubianie i odwzorowywanie różnych wzorów
  • rysowanie po śladzie i z pamięci
  • rysowanie po zaznaczonej linii, w ograniczonym polu
  • wodzenie palcem lub kredką po śladzie konturów
  • obrysowywanie szablonów ( na zewnątrz i we wnętrz)
  • kończenie podanego wzoru
  • łączenie punktów
  • zamalowywanie ograniczonych powierzchni płaszczyzn( mazakiem kredą, węglem, pędzlem)
  • wypełnianie konturów kreskami pionowymi, poziomymi, skośnymi
  • prowadzenie linii ciągłych ( labirynty, tunele, między elementami graficznymi)
  • stosowanie pomocy przygotowanych do usprawniania ruchów rąk

Działania na materiale literowym.

Ćwiczenia spostrzegawczości wzrokowej

  • segregowanie liter, rozpoznawanie i nazywanie liter
  • dobieranie wielkich do małych
  • dobieranie drukowanych do pisanych
  • utrwalanie kształtu liter
  • wyszukiwanie takich samych sylab i ich segregowanie
  • takich samych, o takiej samej liczbie liter, z samogłoska w środku,z określona spółgłoską
  • wyodrębnianie liter w  wyrazach
  • różnicowanie liter najczęściej mylonych
  • tworzenie wyrazów rozpoczynających się taką samą literą
  • dobieranie wyrazów różniących się tylko jedną literą ( w nagłosie, wygłosie, śródgłosie)
  • tworzenie wyrazów rozpoczynających się taką samą sylabą
  • wyszukiwanie takich samych wyrazów
  • uzupełnianie brakujących liter, sylab
  • uzupełnianie zdań z lukami
  • dobieranie zdania do obrazka
  • uzupełnianie zdań obrazkami, wyrazami
  • układanie zdań z rozsypanki wyrazowej
  • tworzenie krótkich tekstów składających się z 2, 3  zdań z rozsypanki wyrazowej jako odtworzenie tekstu słyszanego lub jako opis ilustracji

Ćwiczenia orientacji przestrzennej

- ćwiczenia orientacji w schemacie własnego ciała, poruszania  się w przestrzeni
- ćwiczenia spostrzegania położenia przedmiotów w przestrzeni,
- ćwiczenia w określaniu położenia przedmiotów względem siebie, utrwalanie pojęć:   góra – dół, prawo –lewo, obok, pod, nad, przy itp.
- odwzorowywanie kształtów graficznych na polecenie z zastosowaniem pojęć  przestrzennych,
- rozwiązywanie labiryntów
- utrwalanie prawidłowego kierunku rysowania linii pionowych, poziomych oraz   okręgów.

Ćwiczenia rozwijające ogólną sprawność ruchową ze szczególnym uwzględnieniem grafomotoryki:


- usprawnianie ogólnej koordynacji ruchów i kontroli nad własnym ciałem
- wyrabianie kontroli nad ruchami mięśni dłoni i drobnych mięsni palców
- doskonalenie dokładności, szybkości, plastyczności i celowości ruchu( wycinanki, wydzieranki, lepienie, pogrubianie konturów, obrysowywanie konturów, kreślenie kształtów graficznych w przestrzeni, kopiowanie przez kalkę itp.
Ćwiczenia w obrębie liter i sylab:

-         przypomnienie poznanych głosek i liter alfabetu
-         ćwiczenia na sylabach otwartych
-         ćwiczenia na wyrazach o sylabach otwartych jedno-, dwu-
           i wielosylabowych
-         ćwiczenia na sylabach zamkniętych bez grupy spółgłoskowej w ich struktu
-         ćwiczenia na wyrazach  dwusylabowych o różnej strukturze sylab
-         ćwiczenia na wyrazach wielosylabowych o różnym typie i układzie sylab ( bez grup spółgłoskowych)


 Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu wyrazów z głoskami charakterystycznymi dla języka        polskiego:

-         dwuznaki (sz, cz, dz, dż, dź)
-         zmiękczanie przez „ i”  lub znak diakrytyczny
-         różnicowanie samogłosek ą, ę z układami om, on, em, en
 
Ćwiczenia w różnicowaniu liter o podobnym kształcie: b -d, d -p, b - p, m - w, w –u,   b - d - p - g; m -w -u –n( m.in. zasada morfologiczna)

 Ćwiczenia w różnicowaniu głosek brzmieniowo podobnych: p- b, t- d, k- g, f- w, s- z, sz- ż, c- dz, s- sz.

  Wprowadzenie typowych trudności ortograficznych:

-         dzielenie wyrazów przy przenoszeniu
-         zasady pisowni: ó, u, ch, h, rz. ź
-         wytwarzanie czujności ortograficznej polegającej na zastanowieniu się jaką trudność ortograficzną może zawierać dany wyraz.
-         kształcenie spostrzegawczości ortograficznej polegającej na łatwości   zauważenia błędu w zapisie własnym

 Doskonalenie tempa i techniki czytania przez stosowanie treningu w zakresie czytania poprawnego, płynnego, wyrazistego, ze zrozumieniem poprzez:
·       czytanie całościowe sylab i wyrazów sylabami  z wydłużaniem samogłosek
  • czytanie sylab i wyrazów w krótkich pozycjach
  • czytanie sylabami wyrazów i zdań.
  • czytanie głośne i ciche/ „trzymanie” ołówkiem lub palcem czytanych wyrazów/
  • czytanie z przesłonką (w okienku) wybranych sylab , wyrazów i zdań
  • dziecko czyta na głos - zależnie od możliwości: od jednej lub kilku linijek tekstu do 1/2 strony.
  • dziecko czyta razem z dorosłym na głos ("chórem", dorosły nieco ciszej) - dwa razy więcej, np. od dwóch linijek do l strony.
  • dorosły czyta dziecku na głos - trzy razy więcej, np. od trzech linijek do 3 stron.
  • dziecko czyta samo po cichu - cztery razy więcej, np. od 4 linijek do 4 stron; powtórka całego cyklu (pkt 1-4)
  • streszczenie przeczytanego tekstu (ustne - opowiadanie lub pisemne - w formie planu czy wypracowania) lub dyskusja nad tekstem.
 Usprawnianie techniki pisania poprzez doskonalenie precyzji ruchu, plastyczności, szybkości i trwałości ruchu, a także:
-         przepisywanie
-         pisanie z pamięci szeregów sylab, prostych wyrazów, pojedynczych zdań
-         wprowadzanie pisania ze słuchu ( po wcześniejszej analizie występujących trudności)

 Pobudzanie aktywności dziecka poprzez udział w różnych zajęciach służących relaksowi( wg Denisona) oraz  stosowanie ćwiczeń oddechowych w formie relaksu mających na celu:

-pogłębianie oddechu,
-rozruszanie przepony,
-wyrabianie umiejętności pełnego i szybkiego wdechu i wydłużenie fazy wydechowej,
-dostosowanie długości wydechu do czasu trwania wypowiedzi.

Ćwiczenia rozwijające mowę i wzbogacające słownik.
- zachęcanie do opowiadania na określony temat
- opowiadanie historyjek obrazkowych
- dopowiadanie zakończeń historyjek
- wymyślanie wyrazów bliskoznacznych do podanych
- niedokończone wyrazy, „zakończ zdanie”

Korygowanie nawyku zbyt powolnego wykonywania czynności zwłaszcza pisania, zwiększanie tempa pracy przy zachowaniu precyzji działań.

Przygotowanie do nauki czytania powinno mieć charakter polisensoryczny, czyli
z zaangażowaniem wielu zmysłów. Nauka pisania powinna być poprzedzona długim okresem usprawniania motoryki rąk i koordynacji wzrokowo- ruchowej. Należy stworzyć odpowiedni nastrój, który będzie sprzyjał nauce. Budować atmosferę życzliwości.
Nauczyciel powinien znać wyniki badań diagnostycznych ( za zgodą rodzica)
i w miarę możliwości dostosować wymagania do możliwości percepcyjnych dziecka. Powinien również wziąć pod uwagę udział dziecka w terapii i wspomagać ucznia:

  • posadzić w ławce bliżej nauczyciela
  • zwrócić uwagę na miejsce dziecka w ławce ( leworęczne po lewej stronie kolegi )
  • nie odpytywać z głośnego czytania na forum klasy
  • częściej podchodzić do dziecka, czuwać nad jego postępami( tłumaczyć , pokazywać na co ma zwrócić uwagę )
  • doceniać nawet najmniejsze starania
  • nawiązać kontakt z terapeutą, wspomagać środowisko rodzinne


Literatura:
Bogdanowicz M.: Specjalne trudności w nauce czytania i pisania. "TOPOS", Gdańsk 1990
Kujawa E. Kurzyna M.: Reedukacja dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu metodą 18 struktur wyrazowych, WSiP W- wa, 1994
Mickiewicz J.: Ćwiczenia ułatwiające naukę czytania i pisania, TNOiK Toruń 1999
Zakrzewska B.: Trudności w czytaniu i pisaniu- modele ćwiczeń, WSiP W- wa 1999
Materiały własne i z kursów doskonalących

opracowała Magdalena Remisz

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie