Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
O tolerancji ...

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 24605 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Generalnie można stwierdzić, że integracja dzieci zdrowych i niepełnosprawnych w znacznym stopniu przyczynia się do rozwoju postawy tolerancji. „Można się różnić – tylko trzeba się różnić pięknie”,to motto powinno przyświecać każdemu, kto jest tolerancyjny i uczy innych tolerancji.

Mgr Anna Pahl
SP nr 6 Integracyjna
Bielsko-Biała


O TOLERANCJI…

„Nie porównuję dziecka z innym dzieckiem,
ale każde z nim samym.”


Jest początek września. W klasie pierwszej uczniowie rozmawiają o nowych obowiązkach w szkole. Wszyscy są bardzo zaangażowani, tylko Jacuś* stoi przy drzwiach. Chce wracać do domu. Nikt się temu nie dziwi, tak jest codziennie.

Nagle chłopak zaczyna miotać się i krzyczeć, pada szereg niecenzuralnych słów i przekleństw. W klasie następuje konsternacja, dzieci zaczynają się śmiać, ktoś już zgłasza się i skarży - proszę pani, a Jacek powiedział...

Zajęcia zostały przerwane. Jedna z nauczycielek szybko wyprowadza rozhisteryzowanego chłopaka na korytarz. Druga prosi dzieci o przejście na wykładzinę. Wszyscy siadają w kole i omawiają zaistniałą sytuację. Pani tłumaczy, że Jacek ma problemy z opanowaniem emocji i boi się nowych sytuacji. Źle postąpił i nie należy go naśladować. Nie wolno go jednak odtrącać, trzeba mu pomóc w zaaklimatyzowaniu się w szkole. Po dłuższej chwili wraca Jacek. Dzieci, zachęcone przez panią, wołają go do siebie, każde chce powiedzieć mu coś miłego, ważnego... To pierwsza lekcja tolerancji w tej klasie i zapewne nie ostatnia.

Tolerancja to pojęcie obecnie bardzo popularne i zarazem szerokie. Wielu autorów pokusiło się o zdefiniowanie go. Samo słowo tolerancja (łac. tolerantio) oznacza wyrozumiałość, wykazywanie cierpliwości pobłażanie. W Encyklopedii Powszechnej czytamy, że „jest to uznawanie prawa innych do posiadania poglądów, gustów itp. odmiennych od poglądów oceniającego”.[1] Kopaliński twierdzi, że jest to „wyrozumiałość, liberalizm w stosunku do cudzych wierzeń, praktyk, poglądów, postępów, postaw choćby się różniły od własnych, albo były z nimi sprzeczne”.[2] Zjawisko tolerancji może więc występować w relacjach międzyludzkich, kiedy to osoby różnią się między sobą, ale szacunek istniejący pomiędzy nimi sprawia, że odmienności te nie dzielą ich, ale wzajemnie ubogacają. Najbardziej ogólna definicja głosi, że „tolerancja to postawa lub zachowanie polegające na uznawaniu prawa innych ludzi do posiadania przekonań, postaw i zachowań różnych od naszych, a nawet sprzecznych lub też nisko cenionych.”[3] Istotą tolerancji jest prawo ludzi do zachowań zgodnych z ich pozycją, statusem i przekonaniami nawet, gdy nie odpowiada to innym. Nie można wywierać nacisków na ich zmianę, ale trzeba dążyć do wzajemnej akceptacji. Człowiek tolerancyjny to taki, który z wyrozumiałością traktuje poglądy innych, potrafi je uszanować i nie dyskredytuje ludzi tylko za odmienny wygląd, czy sposób bycia.

Tolerancja to pożądana cecha i do niej człowiek powinien być przyuczany i przygotowywany. Wychowanie w tolerancji to jedno z ważniejszych zadań współczesnej pedagogiki. Jednakże kształtowanie postawy tolerancji powinno rozpocząć się już w okresie wczesnego dzieciństwa poprzez okazywanie dziecku bezwarunkowej miłości i stosowanie łagodnych i ciepłych metod wychowawczych. Najważniejszym jednak jest dawanie pozytywnego, własnego przykładu, spójność słów i czynów, konsekwencja w postępowaniu i oddziaływaniu wychowawczym. „Sprzymierzeńcem w kształtowaniu u siebie i innych ludzi postaw tolerancyjnych jest samodzielne myślenie. W ten sposób może uda się zapobiec nietolerancji. To jest też główna droga do pokonania uprzedzeń, które już częściowo zniekształciły nasze widzenie świata.”[4]

Pełna tolerancja jest utopią. Nie jest możliwa ani wskazana tolerancja absolutna wobec wszystkiego. Jej wysoki poziom świadczy o kulturze i moralności społeczeństwa i jednostki. Należy jednak zakreślić pewne granice akceptacji wobec innych ludzi i ich zachowań. Nie może być mowy o tolerancji wobec agresywnych zachowań, nastawania na życie i zdrowie innych, wobec bandytyzmu, terroryzmu, przemocy i szantażu. Nie może być akceptowane chamstwo, brak taktu, brak poszanowania intymności, prywatności, psychiczne i fizyczne znęcanie się nad innymi i wiele innych negatywnych postaw i zachowań. Trudno wyznaczyć jest konkretne granice tolerancji i nietolerancji, gdyż są to pojęcia nieostre i rozmyte. Łatwo popaść z jednej skrajności w drugą. Każdy człowiek musi sam wyznaczyć sobie granice akceptacji wobec innych ludzi.

„Granicą tolerancji czyichś poglądów jest zatem kryterium prawdy. Granicą tolerancji wobec postaw, poglądów i przekonań jest osobowe, biologiczne, ekonomiczne i duchowe zagrożenie.”[5] Mogą ją wyznaczać ludzkie potrzeby czyli tzw. miłość bliźniego, a także szacunek do drugiego człowieka i własna moralność. Trudno jednak wyznaczyć tę cienką granicę między tolerancją i nietolerancją, gdyż moralność każdego człowieka jest inna. Można przyjmować ogólne normy i powszechnie stosowane stereotypy jako pewną granicę tolerancji, ale i tak jej niuanse pozostaną nie wyznaczone i będą indywidualnie rozstrzygane przez każdego człowieka.

„Nietolerancja, jako zespół uprzedzeń jest negatywną i arbitralną postawą, opartą na niekompletnych lub fałszywych informacjach, nadmiernie uproszczoną, często nielogiczną, sztywną i niezwykle odporna na zmiany.”[6] Jest to nieakceptowanie „inności”, cudzych zachowań, poglądów, stylu życia, wyglądu zewnętrznego, a także sfery światopoglądowej i ideowej drugiego człowieka. To dążenie do zniszczenia lub zmiany odmienności, obcości i tego, co nieznane.

Nietolerancja może przybierać różne formy, w zależności od siły, z jaką występuje. Może to być dezaprobata, z reguły nieuzewnętrzniona, a także dyskryminacja słowna i czynna. Do przejawów nietolerancji zaliczamy uwagi słowne, przytyki, nagany, obrazę publiczną, bojkot, unikanie kontaktów, izolowanie osób i grup w tworzonych gettach, dyskryminację, czyli odmawianie praw, nacisk na asymilację osób różniących się od większości, a także wszelkiego rodzaju akty agresji.

Przyczyn nietolerancji i uprzedzeń jest wiele. Można zaliczyć do nich poczucie zagrożenia osobistego lub grupowego, głęboko ukryte poczucie własnej wyższości, mocy oraz pychy, przyswojenie sobie stereotypów kulturowych, presja opinii publicznej, osobowość autorytatywna, niezaspokojenie ważnych potrzeb i wiele innych. Niektóre z nich człowiek myślący i wrażliwy potrafi sam wyeliminować. Inne otaczają nas i tylko od nas zależy, czy spowodują one skutki w postaci postępowania nietolerancyjnego. Ważnym jest, by w życiu ustanowić względną równowagę pomiędzy tolerancją a nietolerancją.

Problem tolerancji i nietolerancji jest bardzo ważnym zjawiskiem w świecie dorosłych. Szczególnej jednak powagi nabiera wtedy, gdy chodzi o środowisko szkolne, dziecięce. Dzieci muszą dopiero nauczyć się postępowania zgodnego z zasadami tolerancji. W szkole integracyjnej akceptacja względem niepełnosprawnych kolegów i koleżanek jest punktem wyjścia do rozwijania postawy tolerancji w szeroko rozumianym zakresie. Codzienne kontakty dzieci zdrowych i niepełnosprawnych sprzyjają poznawaniu siebie nawzajem. Dzieci, które znają się od przedszkola nie odczuwają uprzedzeń wobec defektów zdrowotnych swoich rówieśników, ich niecodziennego wyglądu czy odmiennych zachowań. Dzieci uczą się tolerancji i akceptacji wobec odmienności, uwalniają się od przesądów, stają się bardziej wrażliwe na cudzą krzywdę. W klasach integracyjnych postawy nietolerancji w znacznym stopniu przejawiają się wobec sytuacji niezgodnych z ogólnie przyjętymi normami. Należą do nich używanie przemocy, brak kultury słowa, zaniedbania w higienie osobistej, a także nadmierna ruchliwość. Dodać należy, że wobec dzieci niepełnosprawnych, które zwykle darzone są większą wyrozumiałością, zdarzają się też przejawy odrzucenia i nietolerancji. Jednak w tym wypadku powodem nie jest zwykle kalectwo dziecka, ale jego charakter, roszczeniowy styl bycia i sposób traktowania innych.

Generalnie można stwierdzić, że integracja w znacznym stopniu przyczynia się do rozwoju postawy tolerancji u dzieci. „Można się różnić – tylko trzeba się różnić pięknie”,[7] to motto powinno przyświecać każdemu, kto jest tolerancyjny i uczy innych tolerancji.


* Imię zostało zmienione

[1] Encyklopedia Powszechna PWN – t. IV, Warszawa 1987, s. 500
[2] Wł. Kopaliński: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa 1983, s. 427
[3] Słownik Psychologiczny. Red. Szewczuk. Warszawa 1985, PWN,s. 323
[4] Z. Chlewiński: Stereotypy: Struktura, funkcje, geneza. Analiza interdyscyplinarna. W: Stereotypy i uprzedzenia. Warszawa 1992, Instytut Psychologii PAN, s. 309
[5] Adam Węgrzecki: Tolerancja jako wartość osobowa. W: Edukacja aksjologiczna. Tom 3. O tolerancji; red. Katarzyna Olbrycht, Wyd. Uniwersytetu Sląskiego, Katowice 1995,s. 17
[6] Hanna Hammer: Demon nietolerancji. Warszawa 1994, WsiP, s. 49
[7] Jadwiga Bińczycka: Dziecko i tolerancja. Nowa Szkoła 1981 nr 8, s. 485

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie