Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Podstawowe wiadomości o dysleksji w młodszym wieku szkolnym

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 7005 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

W ostatnich latach zauważa się wzrost ilości uczniów z dysleksją. Zastanawiając się nad tym faktem, chcąc doszukać się przyczyn tej sytuacji możemy stwierdzić, że wśród społeczeństwa jest coraz większa świadomość i znajomość tematu, dlatego też rodzice i nauczyciele chcący pomóc dziecku chętnie zasięgają porad psychologów i pedagogów z poradni psychologiczno – pedagogicznych, szukają informacji w różnych publikacjach książkowych lub internetowych.

Od lat w powszechnym nauczaniu występuje tendencja do wcześniejszego rozpoznawania i diagnozowania dysleksji. Większość dzieci dobrze przyswaja sobie umiejętności czytania i pisania, lecz według opublikowanych badań w 1978 roku w Wielkiej Brytanii około 20% nie potrafi dostosować się do wymagań programu nauczania obowiązującego w szkołach. Wynika z tego, że w każdej klasie dwudziestopięcio-osobowej, co najmniej 4 do 5 uczniów potrzebuje specjalistycznej pomocy w nauce. Są to dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, mające ze względu na nietypowy rozwój większe trudności w uczeniu się niż ich rówieś-nicy. Do tej grupy zalicza się dzieci niepełnosprawne intelektualnie, fizycznie, uczniów o inteligencji niższej niż przeciętna, dzieci z wadami narządów zmysłów, zaburzeniami mowy oraz ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. W związku z tym należy prowadzić z uczniami szereg ćwiczeń korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, które mają na celu eliminację zaburzeń i wspieranie funkcji uczestniczących w czytaniu, pisaniu i liczeniu.
Do prawidłowego prowadzenia pracy korekcyjnej nie wystarczy dysponowanie dużym zestawem różnorodnych ćwiczeń. Osiągnięcie pozytywnych wyników jest możliwe tylko wtedy, gdy ćwiczenia są właściwie stosowane. Dlatego też terapeuta pracujący z dzieckiem mającym trudności w nauce nie może być biernym odtwórcą gotowych ćwiczeń. Musi je stosować z pełną świadomością celu swojego działania. W razie potrzeby musi umieć przekształcić ćwiczenie, dostosowując je do potrzeb pracy z danym dzieckiem, a nawet znajdować nowe sposoby przezwyciężania trudności i utrwalania prawidłowych nawyków.
Mówiąc o uczniach ze specyficznymi trudnościami w nauce mamy na myśli niepowodzenia szkolne dotyczące tylko niektórych zakresów uczenia się i występujące przy, co najmniej przeciętnej inteligencji, czasami nawet przy wysokiej sprawności intelektualnej, sprawnych narządach ruchu oraz zmysłach wzroku i słuchu, właściwej opiece wychowawczej i dydaktycznej.
Jeżeli dostrzeżono pierwsze symptomy dysleksji we wczesnym dzieciństwie mówimy wówczas o dysleksji rozwojowej, która niekorzystnie wpływa na naukę czytania i pisania. Trudności także można zaobserwować w uczeniu się innych umiejętności, które są nam potrzebne w życiu codziennym. Tak, więc w czasie całego życia możemy zauważyć kolejno pojawiające się problemy, np: z czytaniem nut, z uczeniem się układów tanecznych lub rytmicznych, rzucaniu piłką do celu, z utrzymaniem równowagi, z opanowaniem znaków drogowych, kierunków przestrzennych oraz z prowadzeniem samochodu itp.
Według prof. Marty Bogdanowicz przyczyną specyficznych trudności w uczeniu się jest nieharmonijny rozwój psychoruchowy, przejawiający się opóźnieniem rozwoju określonych funkcji: wzrokowo-przestrzennych, słuchowo-językowych, motorycznych. Występowanie zaburzeń wymienionych funkcji zakłóca uczenie się czynności, z którymi funkcje te są związane. Oznacza to, że trudne będzie nauczanie każdej złożonej czynności wymagającej udziału prostszych funkcji, których rozwój jest nieprawidłowy.
Inną formą dysleksji jest dysleksja nabyta. Dotyczy ona przypadków utraty już opanowanych umiejętności na wskutek uszkodzenia mózgu w wyniku choroby lub nieszczęśliwego wypadku.
W ramach całego syndromu specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu wyróżniono trzy ważne terminy: dysleksja, dysortografia i dysgrafia.
Tłumaczona przez prof. Martę Bogdanowicz definicja dysleksji opublikowana w 1994 r. przez Międzynarodowe Towarzystwo Dysleksji imienia Ortona w USA brzmi: „Dysleksja jest jednym z wielu różnych rodzajów trudności w uczeniu się. Jest specyficznym zaburzeniem o podłożu językowym, uwarunkowanym konstytucjonalnie. Charakteryzuje się trudnościami w dekodowaniu pojedynczych słów, co najczęściej od-zwierciedla niewystarczające zdolności przetwarzania fonologicznego. Trudności w dekodowaniu pojedynczych słów są zazwyczaj niewspółmierne do wieku oraz innych zdolności poznawczych i umiejętności szkolnych; trudności te są wynikiem ogólnego zaburzenia rozwoju a nie zaburzeń sensorycznych. Dysleksja manifestuje się różnorodnymi trudnościami w odniesieniu do różnych form komunikacji językowej, często oprócz trudności w czytaniu dodatkowo pojawiają się poważne trudności w opanowaniu sprawności w zakresie czynności pisania i poprawnej pisowni” .
Streszczając powyższą definicję za:
dysleksję uważa się specyficzne trudności w czytaniu, którym towarzyszą trudności w pisaniu,
dysortografię – to specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni, szczególnie pod względem ortograficznym,
dysgrafię – to trudności w opanowaniu właściwego poziomu graficznego pisma.
Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu rozpoznaje się tylko w wypadku stwierdzenia prawidłowego rozwoju umysłowego. Dysleksji rozwojowej nie rozpoznaje się, gdy niepowodzenia szkolne spowodowane są zaniedbaniami środowiskowymi lub dydaktycznymi. Nie diagnozuje się jej też w wypadku złego funkcjonowania narządów zmysłu (duża wada wzroku, niedosłuch lub zaburzony rozwój funkcji językowych).

Symptomy dysleksji rozwojowej u dzieci w wieku wczesnoszkolnym.

Objawy dysleksji ujawniają się w formie opóźnienia rozwoju funkcji wzrokowych, słuchowo-językowych, ruchowych i lateralizacji oraz orientacji w schemacie ciała, przestrzeni i w czasie. Zaburzenia te powodują to, że dziecko czyta bardzo wolno, głównie głosuje, przekręca wyrazy, nie rozumie przeczytanego tekstu. Podczas pisania zdarza się, że cyfry i litery pisze w sposób zwierciadlany, podczas przepisywania tekstów popełnia dużą ilość błędów, trudności sprawia zapamiętanie kształtu liter F, H, Ł, G; myli litery podobne pod względem kształtu, np. l – t – ł, m – n, u – y, o – a – e, a – ą, e - ę, myli litery p – b – g – d, w – m, n – ń, kłopoty ma z zapisywaniem liter odpowiadającym głoskom podobnym pod względem słuchowo-artykulacyjnym np. z – s, w – f, d – t, k – g, problemem dla dziecka dyslektycznego jest zapisywanie spółgłosek miękkich, myli głoski j-i, popełnia błędy w zapisie głosek ą - om, ę – em. Pod względem graficznym pismo jest niekształtne, nie przestrzega liniatury, nieprawidłowo łączy litery, zdarza się, że pismo jest mało czytelne. Tempo pisania jest wolne, często uczeń nieprawidłowo trzyma pióro. W pracach pisemnych pomimo znajomości zasad pisowni pojawiają się liczne błędy ortograficzne. Wyżej wymienione symptomy są przykładowe. Nie muszą występować wszystkie, aby stwierdzić problem specyficznych trudności w nauce.

Według prof. Marty Bogdanowicz już w pierwszych latach życia dziecka można dostrzec symptomy dysleksji prognozujące możliwość występowania pełnych objawów niepowodzeń w szkole.

Wiek niemowlęcy (0 – pierwszy rok życia),

· dziecko nie raczkuje, gorzej utrzymuje równowagę w pozycji siedzącej i stojącej, ma obniżony tonus mięśniowy, długo utrzymują się pierwotne odruchy wrodzone.

Wiek poniemowlęcy (2 – 3 lata),

  • opóźniony rozwój ruchowy: trudności z utrzymaniem równowagi; później zaczyna chodzić i biegać;
  • słaba motoryka rąk: dziecko jest nieporadne w samoobsłudze;
  • opóźnienie rozwoju grafomotorycznego: nie rysuje, nie naśladuje rysunku linii pionowej i poziomej, nie rysuje koła, później wypowiada pierwsze słowa, zdania, zdarza się opóźniony rozwój mowy.
Wiek przedszkolny

  • dziecko słabo biega, ma kłopoty z utrzymaniem równowagi, jest niezdarne w ruchach, z trudem uczy się jeździć na rowerku trzykołowym, nie wiąże sznurowadeł, nie zapina guzików, nie nawleka korali na sznurek, ma trudności z budowaniem z klocków, nie lubi rysować, nieprawidłowo trzyma w palcach ołówek, źle rysuje proste figury geometryczne (koło, trójkąt, kwadrat), nie potrafi rysować wzorków, rysunki są ubogie w szczegóły, kłopoty ma z układaniem mozaiek, nieprawidłowo artykułuje niektóre głoski, często przekręca wyrazy, nie rymuje wyrazów, ma trudności z zapamiętaniem i przypominaniem np. pór dnia, nazwy posiłków, krótkich wierszyków i piosenek, ma mały zasób słownictwa, nie przejawia dominacji jednej ręki, nie potrafi wskazać prawej ręki.
Wiek szkolny (klasa I – III)

  • ma małą sprawność ruchową całego ciała, czyli nie opanował jazdy na hulajnodze, rowerze, łyżwach, wrotkach,
  • niechętnie uczestniczy w zabawach ruchowych,
  • z zakresu funkcji językowych ma wadliwą wymowę, przekręca złożone wyrazy poprzez przestawianie głosek i sylab, używa niepoprawne formy gramatyczne, błędnie wyraża stosunki przestrzenne: nad – pod, za – przed, wewnątrz – na zewnątrz,
  • ma kłopoty z zapamiętywaniem: nazw pór roku, nazw miesięcy, czy też nazw dni tygodnia,
  • ma kłopoty z prawidłowym określeniem czasu: dziś, wczoraj, pojutrze, treści wierszyków i piosenek, szeregów cyfrowych, liter alfabetu, tabliczki mnożenia,
  • ma wolne tempo nazywania szeregu prostych obrazków,
  • ma problemy ze wskazywaniem na sobie części ciała i określeniem kierunku prawo – lewo,
  • czasami pisze litery i cyfry zwierciadlanie lub zapisuje wyrazy od prawej do lewej strony,
  • czyta bardzo wolno (sylabizuje lub głoskuje),
  • czyta szybko, lecz popełnia wiele błędów,
  • niewłaściwie i słabo rozumie treść czytanego tekstu.
Rozpatrując problem dysleksji wynikającej z nieprawidłowej koordynacji wzrokowo-ruchowej dziecko w młodszym wieku szkolnym:

  • ma trudności z rzucaniem do celu i chwytaniem,
  • brzydko, niechętnie rysuje i pisze, nie mieści się z pismem w liniaturze,
  • nieprawidłowo trzyma ołówek, zbyt mocno go przyciska,
  • ma trudności z rysowaniem szlaczków w liniaturze zeszytu, odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych,
  • wykazuje trudności z wyróżnianiem elementów różniących dwa obrazy,
  • z trudem odróżnia podobne kształty liter np. m – n, b – d,
  • myli wyrazy od” i „do”,
  • pisze wolno i niestarannie.
W Polsce diagnozowaniem dysleksji rozwojowej i nabytej zajmują się poradnie psychologiczno-pedagogiczne. W placówkach tych, na wniosek rodziców badane są dzieci już od pierwszej klasy szkoły podstawowej. Ważne jest wczesne zdiagnozowanie dziecka, bo tylko w ten sposób uczeń może szybko otrzymać właściwą pomoc terapeutyczną.


opracowała Mariola Świercz


Bibliografia :

Bogdanowicz M, Adryjanek A: Uczeń z dysleksją w szkole. Operon, Gdynia 2005.
Bogdanowicz M: Ryzyko dysleksji. Problem diagnozowania. Harmonia, Gdańsk 2004.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie