Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Wczesna terapia logopedyczna

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 1524 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Człowiek komunikuje się z otoczeniem za pomocą mowy. To dzięki niej zdobywa wiedzę o świecie  i nawiązuje kontakty z innymi ludźmi. To jak mówią nasze dzieci, jakim posługują się słownictwem w dużej mierze wpływa na osiągnięcie przez nich  sukcesu najpierw w szkole, później w miejscu pracy. Mowa jest głównym środkiem porozumiewania się między ludźmi, a prawidłowy jej rozwój stanowi podstawę kształtowania się osobowości dziecka. Jeśli proces rozwoju mowy przebiega prawidłowo, dziecko prawidłowo myśli, rozwija swoje słownictwo, rozwija myślenie abstrakcyjne, prawidłowo stosuje zasady gramatyczne.

Rodzice w wieku przedszkolnym często zastanawiają się, czy ich dziecko mówi poprawnie, czy też rozwój mowy jest opóźniony lub zaburzony.
Przedstawię państwu etapy rozwoju mowy, aby uzmysłowić co jest normą w danym wieku.
Normą rozwojową jest, jeśli dziecko w wieku:
·         0 –1 roku - komunikuje się z dorosłymi za pomocą krzyku, głuży, gaworzy, wymawia pierwsze wyrazy: mama, tata, baba, lala;
·         1 – 2 lat – Używa prawie wszystkich samogłosek, z wyjątkiem nosowych (ą, ę) oraz wymawia niektóre spółgłoski ( p, b, m, t, d, n, k, ś, ź, ć dź, ch). Pozostałe zastępuje innymi. Wypowiada się jednowyrazowo: np.: kaczka – kaka,, pomidor – midol;
·         3 lat – porozumiewa się prostymi zdaniami, wymawia wszystkie samogłoski i spółgłoski (p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, n, l, li, ś, ź, dź, j, k, ki, g, gi, ch);
·         4 lat – wymawia głoski / s, z, c, dz /;
·         5 – 6 lat – wymawia głoski / sz, ż, cz, dż, r /;
·         7 lat – ma utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz opanowaną technikę mówienia.
W zasadzie około siódmego roku życia rozwój mowy powinien być zakończony i dzieci powinny mówić już prawidłowo. Należy jednak podkreślić , że rozwój mowy nie przebiega u wszystkich jednakowo. Każde dziecko ma swój indywidualny rytm i tempo rozwoju, dlatego też jedne dzieci rozwijają się wolniej, inne szybciej. Niejednakowa jest również kolejność przyswajania sobie przez dziecko poszczególnych głosek.
Często jednak u dzieci w tym okresie występują zaburzenia mowy, toteż powinno się możliwie wcześnie rozpocząć jej usuwanie. Wczesne stosowanie ćwiczeń i prowadzenie zabaw połączonych z czytaniem stymuluje i motywuje wiele dzieci do mówienia.
Opóźniony rozwój mowy w znacznym stopniu utrudnia dziecku osiąganie sukcesów w szkole.
            Dziecko, u którego występuje wada wymowy, może mieć problemy z nawiązaniem prawidłowych kontaktów z rówieśnikami (gdy dziecko, zda sobie sprawę, że  mówi inaczej niż inni, może wstydzić się swojej mowy i zacząć izolować się od innych, lub być przez inne dzieci odrzucanym). Mowa ściśle jest związana z pisaniem i czytaniem, dlatego to jak mówimy w dużej mierze wpływa na powodzenie naszego dziecka w nauce. Ważne jest więc, aby  mowa naszych pociech nie odbiegała od normy. Nie zawsze jednak rozwój mowy przebiega prawidłowo.
Aby dowiedzieć się, czy nasze dziecko prawidłowo mówi należy udać się do logopedy. Logopeda po rozmowie z matką, badaniu logopedycznym dziecka orzeka, czy mowa dziecka rozwija się prawidłowo, czy rozwija się z opóźnieniem. Określa także, czy rozwój mowy jest zaburzony i zaleca stosowanie określonego programu stymulującego rozwój mowy lub korygującego jego wadliwy przebieg.
Najczęściej spotykanymi wadami wymowy dzieci w wieku przedszkolnym są:
·        sygmatyzm (seplenienie),
·        rotacyzm,
·        ubezdźwięcznianie (głowa – kłowa),
·        jąkanie.
Terapia logopedyczna nie boli. Postawienie diagnozy przez logopedę jest pierwszym krokiem w określeniu rozwoju dziecka na płaszczyźnie językowej.  Kolejny krok to ustalenie indywidualnego programu terapii i dobranie odpowiednich ćwiczeń, które będą wspomagać i usprawnić narządy artykulacyjne i usuną nieprawidłową wymowę. Niezmiernie ważna jest tu systematyczność w ćwiczeniach i rzetelność pracy ze strony rodzica i to właśnie ona  w decydującej mierze decyduje o długości i skuteczności terapii.
Jeśli proces rozwoju mowy przebiega w sposób odmienny od obrazu prawidłowego,  mówi się o zaburzeniach rozwoju mowy.
            Jakie mogą być  tego przyczyny? Otóż:
·        Słaba, niska sprawność narządów artykulacyjnych (warg, języka, podniebienia, policzków, zębów – wada zgryzu).
·        Uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego.
·        Niesprawność aparatu fonacyjnego (krtań, tchawica, jama nosowa i gardłowa).
  • Zbyt długie karmienie butelką.
  • Zbyt długie ssanie smoczka.
  • Ssanie kciuka.
  • Dłużej utrzymujący się katar.
  • Przerośnięty trzeci migdał.
  • Problemy z przerośniętymi migdałkami podniebiennymi.
  • Niemowlęcy sposób połykania.
  • Wada zgryzu.
  • Zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe lub wędzidełka wargowe.
  • Wczesna próchnica zębów mlecznych.
  • Rozszczep podniebienia lub /i warg.
  • Nieprawidłowe oddychanie.
  • Niedosłuch. Słuch ma ogromny wpływ na rozwój mowy i jego upośledzenie może być przyczyną występowania wielu zaburzeń. Najbardziej  zauważalna wada mowy , powstała w wyniku uszkodzenia słuchu ,polega na opuszczaniu lub zamianie głosek końcowych.
  •  Dostarczanie nieprawidłowych wzorców wymowy (mówienie zdziecinniałe do dziecka).       
O wadzie mowy mówi się wtedy, gdy odbiega ona od normy fonetycznej, ogólnie przyjętej w danym języku.
Dzieci z zaburzeniami mowy bez względu na rodzaj i przyczynę wady, znajdują się w sytuacji niezwykle dla nich trudnej, bowiem zaburzeniu uległa podstawowa funkcja – komunikacja. Rozwój mowy jest nierozerwalnie związany z rozwojem całej świadomości dziecka i jego osobowości.
                     
Zaburzenia mowy, współwystępując często z innymi zaburzeniami psychoruchowego rozwoju, pozostają z nimi w różnych relacjach. Istnieją takie zaburzenia, które we wczesnym okresie wywołują u dziecka różnego typu trudności komunikacyjne, a w późniejszym czasie utrudniają mu naukę w szkole, przede wszystkim zaś naukę czytania i pisania.    
Aby usunąć niektóre przyczyny wad wymowy logopeda współpracuje ze specjalistami takimi jak:                          
·        psycholog - określa poziom rozwoju wszystkich funkcji poznawczych i rozległości ewentualnych deficytów,
·        ortodonta - zbada budowę zgryzu i ustali program ewentualnego leczenia (aparat ortodontyczny, ćwiczenia, zabiegi),
·        laryngolog - zbada budowę jamy ustnej, nosowej, pomoże usunąć przyczyny problemów z oddychaniem (trzeci migdał, skrzywiona przegroda, katar, polipy), podetnie skrócone wędzidełko, zbada słuch,
·        foniatra - zdiagnozuje ewentualne problemy z głosem i ustali rodzaj leczenia,
·        pedagog - bada poziom umiejętności szkolnych dziecka: pisania (ortografia), czytania, rozumienia przeczytanych treści oraz podejmie pracę w celu wyrównania deficytów w zakresie wyżej wymienionych umiejętności,
·        pediatra - służy rodzicowi pomocą, w dotarciu do wszystkich w/w specjalistów.
Niezbędna jest ścisła współpraca rodziców z logopedą i specjalistami.
Po każdorazowych ćwiczeniach w gabinecie logopedycznym przekazywane są dokładne wskazówki do pracy z dzieckiem w domu. W znacznej mierze od stosowania się do tych zaleceń zależne są efekty terapii logopedycznej.
            Rodzice mają za zadanie utrwalenie z dzieckiem opracowanego w gabinecie logopedycznym materiału, gdyż tylko wtedy, gdy materiał ten jest dobrze utrwalony, można przejść do następnego etapu  ćwiczeń.
            W ramach ćwiczeń domowych bardzo ważna  jest systematyczność. Lepsze i szybsze efekty osiąga się, gdy ćwiczenia domowe prowadzone są codziennie przez 15-20 minut, aniżeli raz czy dwa razy w tygodniu po godzinie.
Rodzice pamiętajcie, że jesteście domowymi terapeutami swoich dzieci.
Zapobieganie i korekcja wad wymowy, to również w prostej zależności zapobieganie ewentualnym trudnościom czy niepowodzeniom szkolnym, bowiem zawsze  dziecko źle mówiące popełnia błędy w pisaniu, a kiedy słabo czyta może mieć trudności w  rozumieniu tekstów lub przejawiać zahamowania w spontanicznym wypowiadaniu się.
Terapię logopedyczną należy traktować bardzo  poważnie, nie bagatelizować ćwiczeń i zaleceń logopedy. Utrzymujące się u dziecka wady lub zaburzenia mowy mogą doprowadzić do zaburzeń w kontaktach z  rówieśnikami, wyobcowania, osamotnienia, spowodować niższą samoocenę czy też spowodować poważne problemy szkolne .
 Prawidłowy rozwój mowy stanowi, obok właściwego poziomu funkcji intelektualnych, percepcyjnych i motorycznych, bardzo istotny element dojrzałości szkolnej dziecka. Od ucznia rozpoczynającego naukę w klasie I oczekujemy swobodnego wypowiadania się na bliskie mu życiowo tematy, umiejętności powtórzenia usłyszanego opowiadania, słownego opisu obrazków, powiedzenia z pamięci wierszyka czy też tekstu piosenki. Normalnie rozwinięte dziecko w tym wieku powinno mówić pełnymi zdaniami, poprawnie zbudowanymi pod względem gramatycznym oraz prawidłowo wymawiać wszystkie dźwięki ojczystego języka.
Taki stan wyjściowy jest niezbędnym warunkiem sprostania dalszym wymaganiom, jakie stawiać będzie przed uczniem program szkolny w poszczególnych klasach.
Większość badaczy zajmujących się zaburzeniami mowy u dziecka zgodnie stwierdza, że uczniowie przejawiający tego typu zaburzenia natrafiają na różnorakie trudności w opanowaniu umiejętności szkolnych i częściej od swych rówieśników doznają niepowodzeń w nauce.
Stwierdzono, że zaburzenia mowy występują o wiele częściej u dzieci doznających niepowodzeń w nauce, niż u ogólnej populacji szkolnej. Związek zaburzeń mowy z trudnościami w nauce ma charakter dwustronny. Z jednej strony zaburzenia mowy przyczyniają się do powstawania trudności w nauce, z drugiej strony przedłużające się niepowodzenia w nauce powodują powstawanie zaburzeń mowy.
Wpływ zaburzeń mowy na trudności w nauce przejawia się w przedmiotach, które wymagają od dziecka poprawnego pisania i czytania oraz wypowiadania się. Zwrócono uwagę, że dzieci z wadami artykulacyjnymi popełniają nie tylko w czytaniu ale i w pisaniu te same błędy, które wykazują w mowie spontanicznej.
Okres przedszkolny jest najlepszym czasem na wyrównywanie ewentualnych braków w sferze mowy oraz na rozpoczęcie i prowadzenie terapii logopedycznej w przypadku istnienia zaburzeń mowy.
Od efektywnej opieki logopedycznej w tym okresie zależy prawidłowy start i powodzenie dziecka w szkole.
Podczas pracy w przedszkolu  zaobserwowałam u dzieci z wadą wymowy lękliwość i zawstydzenie. Dzieci te nieśmiało nawiązują kontakty z rówieśnikami. Rzadko biorą udział w dyskusji, ponieważ odczuwają obawę przed ustnym wystąpieniem na forum.
            U dzieci mających problemy z mową zauważono także zwiększone ryzyko dysleksji. Jest to trudność w czytaniu i pisaniu przejawiająca się  zaburzeniem zarówno tempa i techniki czytania, jak i stopnia rozumienia treści oraz pisania.
Dysleksję rozpoznajemy po symptomach, objawach tzw. ryzyka dysleksji .
Cechy charakterystyczne dysleksji w poszczególnych okresach rozwoju.
                                                                                                                                                                                        
 Wiek przedszkolny  ( 3 -5 lat )
·        Mała sprawność ruchowa rąk i całego ciała,
·        Niechęć do samoobsługi ,
·        Mała precyzja ruchów ,
·        Słaba koordynacja wzrokowo - słuchowa ,
·        Niechęć do zabaw manualnych ,
·        Opóźniony poziom lateralizacji (brak sprecyzowania określonej strony),
·        Zaburzenia w rozwoju spostrzegania wzrokowego i pamięci wzrokowej,
·        Opóźniony rozwój mowy, nieprawidłowa artykulacja głosek ,
·        Trudności w budowaniu wypowiedzi , zapamiętywaniu nowych nazw i pojęć,
·        Wydłużony okres posługiwania się neologizmami .
 
Wiek klasy zerowej  (6 - 7 )
·        Obniżona sprawność ruchowa,
·        Trudności w wykonywaniu precyzyjnych ruchów w zakresie samoobsługi,
·        Opóźnienie rozwoju lateralizacji , dziecko jeszcze jest oburęczne,
·        Trudności w określaniu stosunków przestrzennych,
·        Trudności w rysowaniu   i  w ćwiczeniach manualnych,
·        Wadliwa wymowa , przekręcanie trudnych wyrazów,
·        Trudności w zapamiętywaniu wierszy , piosenek , nazw,
·        Trudności z koncentracją,
·        Trudności w nauce czytania i pisania .
Uwarunkowania tych zaburzeń są wielorakie tj. dziedziczność, mikrouszkodzenia lub niedokształcenie układu nerwowego z okresu ciąży, porodu i pierwszych miesięcy życia. Zaniedbania środowiskowe i dydaktyczne pogłębiają zaburzenia i trudności dziecka.
Dysleksja nie ustępuje samoistnie, należy ją spostrzegać jako problem całego życia.
           Przy nauce czytania dziecko uporczywie literuje, ma kłopoty z łączeniem liter i głosek w wyrazy, potem z przejściem od głosowania do czytania sylabami i wyrazami.
W czytaniu opuszcza ,  przestawia lub dodaje różne głoski i sylaby , zamienia
wyrazy o podobnym brzmieniu , zniekształca ich treść . Gubi przy tym intonację i akcent .
              Trudnościom w mówieniu i czytaniu towarzyszą kłopoty w pisaniu. Jako specyficzne błędy należy traktować brak dobrej orientacji w posługiwaniu się dwuznakami, spółgłoskami miękkimi , dźwięcznymi i bezdźwięcznymi.
 
          Aby ułatwić pracę z dzieckiem w wieku przedszkolnym, którego mowa rozwija się nieprawidłowo, zgromadzono i opracowano zestaw ćwiczeń dotyczący najczęściej zamienianych lub deformowanych głosek.
Przykładowe ćwiczenia można włączyć jako zabawy do zajęć w przedszkolu lub wykorzystać do pracy indywidualnej z dzieckiem.
           Opracowane zabawy i ćwiczenia proponowane są przede wszystkim dla nauczycieli i rodziców, którzy chcą wpływać na prawidłowy rozwój mowy dziecka lub wspomagać zaburzony rozwój mowy. Zanim jednak nauczyciel lub rodzice rozpoczną ćwiczenia ze swoimi dziećmi, konieczne jest zbadanie dziecka przez logopedę. Nauczyciel lub rodzice bez pomocy logopedy w przypadku gdy jest ona konieczna mogą często pogłębiać wadę przez niewłaściwie prowadzone ćwiczenia.
Pamiętajmy drodzy rodzice i wychowawcy o współpracy z logopedą.

Justyna Kuberska

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie