www.szkolnictwo.pl

Rodzina i szkoła są środowiskami, które mają niewątpliwie największy wpływ na rozwój dzieci, powinny więc współdziałać ze sobą dla dobra tychże dzieci, aby mogły się one prawidłowo rozwijać.W praktyce bywa często tak, że rodzina i szkoła częściej zajmują się dzieckiem równolegle lub nawet konkurują ze sobą, rzadziej działają wspólnie, a tylko efektywna współpraca może przynieść korzyści, zarówno nauczycielom, rodzicom, lecz przede wszystkim samym dzieciom.
Rodzice są nieocenionym źródłem informacji o swoich dzieciach, o ich słabych i mocnych stronach, potrzebach, zainteresowaniach, stresach. Dzięki rodzicom nauczyciel ma szansę spojrzeć na ucznia z szerszej perspektywy, lepiej zrozumieć jego szkolne funkcjonowanie. Jest to niezwykle ważne wtedy, gdy dziecko ma jakieś kłopoty w nauce lub swoim zachowaniem przysparza nauczycielowi trudności. Trudno sobie wyobrazić skuteczne rozwiązywanie problemów wychowawczych z uczniami bez udziału rodziców. Ważna też jest rola rodziców w procesie nauczania. Rodzice mogą wspierać pracę dydaktyczną nauczyciela, kontrolując postępy dziecka, motywując je do systematycznej pracy, pomagając dziecku w przezwyciężaniu trudności, zapewniając odpowiednie warunki do uczenia się i wytwarzając pozytywne nastawienie do nauki, oraz nauczycieli i szkoły. Z punktu widzenia rodziców kontakt z nauczycielami też może być niezwykle korzystny i owocny. Wiedza na temat szkolnego funkcjonowania dziecka pozwala rodzicom lepiej poznać jego rzeczywiste możliwości i dzięki temu formułować bardziej adekwatne wymagania i oczekiwania wobec niego, skuteczniej mu pomagać wtedy, gdy ma trudności. Współpraca ze szkołą może dać rodzicom poczucie wpływu na to, co dzieje się z ich dzieckiem w szkole, czego i w jaki sposób jest uczone, jak jest traktowane.
Brak właściwego przepływu informacji między nauczycielami a rodzicami rodzi wiele niedomówień. Uczeń przejawia zachowanie dozwolone w domu, np. wulgarne słownictwo, nie wypełnianie poleceń; zachowania te są karane przez nauczyciela. Ponieważ uczeń nie rozumie, dlaczego jest karany, podaje w domu informację, że nauczyciel uwziął się na niego. Mama w obronie własnego dziecka, wygłasza kilka krytycznych uwag pod adresem nauczyciela, uczeń przez to utwierdza się w przekonaniu, że nauczyciel ,,czepia się” i pozwala sobie na dalsze niestosowne zachowanie w szkole. Tworzy się sytuacja prowadząca do niezadowolenia wszystkich uczestników tego zdarzenia.
Rodzice, którzy nie mają przygotowania psychologicznego, nie wiedzą od czego zależy powodzenie w nauce ich dzieci. Wydaje im się, że jeśli dziecko nie odnosi sukcesów, to nauczyciel jest winien, gdyż nie umie nauczyć. W wielu przypadkach rodzice mają rację lecz nie wiedzą, że to oni są bezpośrednio odpowiedzialni za rozwój motywacji do nauki i ukierunkowanie zainteresowań ich dzieci. Małe dziecko w wieku 7 lat często jeszcze nastawione jest zabawowo do życia. Lekcje sprawiają mu radość, zwłaszcza w pierwszych tygodniach nauki, gdyż jest to coś nowego. Może jednak szybko się zniechęcić widząc, że musi odrobić zadanie, przygotować wszystko do następnego dnia w szkole. Rozwój zainteresowania nauką i motywacją do spełniania obowiązków szkolnych w pierwszych tygodniach nauki zależy głównie od zainteresowania się rodziców tym , co dziecko robi w szkole. Jeśli rodzice będą pytać co ciekawego robiono w szkole, podziwiać zapisy w zeszycie, prosić aby przeczytało fragment, którego się nauczyło, wtedy mały uczeń będzie czuł satysfakcję z własnych osiągnięć i chętniej będzie pogłębiał wiedzę.
Początkowo dzieci nie potrafią same zaplanować dnia, zorganizować sobie pracy tak ,aby mieć czas na naukę i zabawę. Rodzice powinni im to zorganizować pokazując, jak można sprostać obowiązkom i znaleźć czas na relaks. Bez zainteresowania się rodziców nauką uczeń szybko się zniechęca, gdyż nie radzi sobie z organizacją czasu. Ignorując naukę będzie nawarstwiał zaległości i coraz bardziej zniechęcał się do obowiązku. Mając zaległości będzie otrzymywał negatywne oceny. Spowoduje to niezadowolenie rodziców i często krytykę metod szkolnych. Nauczyciel bez pomocy rodziców niewiele może osiągnąć w dziedzinie edukacji. Parogodzinny pobyt w szkole nie nauczy dzieci mobilizacji do obowiązków szkolnych, nie umożliwi organizacji dnia. Podstawowych zasad spełniania obowiązku szkolnego muszą nauczyć rodzice. Nauczyciel może ich do tego przygotować włączając w proces edukacji.
W pracy wychowawczej ważną rolę odgrywa przekazanie rodzicom wiadomości z dziedziny pedagogiki i psychologii, które ułatwią nawiązanie kontaktu z dziećmi i zaspokojenie podstawowych potrzeb psychicznych i emocjonalnych. Stworzenie poczucia szczęścia, miłości i zrozumienia oraz zapewnienia atmosfery życzliwego towarzyszenia dziecku w jego drodze życiowej jest możliwe tylko w rodzinie. Do prawidłowego rozwoju konieczne jest zaspokojenie potrzeb takich jak:
- potrzeby fizjologiczne
- potrzeby bezpieczeństwa
- potrzeba przynależności i miłości
- potrzeba prestiżu i uznania
- potrzeba samorealizacji.
Realizacja tych potrzeb na gruncie rodziny zapewni dziecku harmonijne budowanie osobowości i właściwą motywację do wzrostu osobowego. Nauczyciel ma okazję wspomóc rodziców w procesie wychowania poprzez uświadomienie im konieczności dostrzegania i zaspokajania potrzeb psychicznych i uczuciowych dzieci. Wspomagając działania wychowawcze rodziców, nauczyciele mogą wzmacniać pozytywne zachowania systemem nagród oraz budowaniem poczucia wartości ucznia. Dokonuje się to poprzez obserwację dziecka w szkole i stosowanie odpowiednich metod pracy z nim oraz informacje uzyskane od rodziców na temat różnych przejawów postaw, oczekiwań i zachowań dziecka. Rodzice oczekują od wychowawców informacji dotyczących zachowania się dziecka, oraz liczą na wskazówki, jak z nim postępować. Nauczyciel powinien bardziej koncentrować się na pozytywnych cechach ucznia, budując w dziecku i w rodzicach wiarę w możliwości rozwojowe na własnym poziomie.
Co powinni wiedzieć rodzice?
1. Powinni znać podstawy programowe klasy. Z reguły czynią to we wrześniu nauczyciele, ale częściej wychowawcy na pierwszym zebraniu z rodzicami..
2. Rodzice powinni zdawać sobie sprawę z tego, że dziecko spełnia ważny obowiązek społeczny. Stąd tak ważne są rozmowy z dzieckiem, które rozwijają i pogłębiają jego zainteresowania. Nauczyciele muszą uzmysławiać rodzicom ważność rozmów, zwłaszcza przy oglądaniu audycji telewizyjnych czy przy wykonywaniu codziennych zajęć. Dziecko nie może być pozostawione samo sobie. Zainteresowania rozwijamy także przez czytelnictwo, gdzie dodatkowo kształci się czytanie ze zrozumieniem. Wspólna dyskusja nad przeczytanym tekstem rozwija umiejętność poprawnego mówienia.
3. Rozwijaniu samodzielności dziecka sprzyja wyposażenie go w przybory dobrej jakości oraz słowniczki ortograficzne, encyklopedie itp.
4. Stworzenie odpowiednich warunków pracy, a więc stałego miejsca odrabiania lekcji. Ustalenie określonych godzin pracy w domu sprzyja przyzwyczajaniu dziecka do zorganizowanego trybu życia. Rodzice powinni przejawiać zainteresowanie nauką i jednocześnie musza sobie zdawać sprawę z tego, że każde dziecko uczy się według swoich możliwości. Rodziców nie powinna cechować nadgorliwość przejawiająca się odrabianiem lekcji za dzieci, dyktowaniem gotowych rozwiązań, pytanie kolegów co było zadane.
Rodzice powinni:
a) Nauczyć dziecko obowiązkowości.
b) Uczyć zapamiętywania zadanych zadań.
c) Przejawiać zainteresowanie nauką poprzez rozmowę dotyczącą tematu lekcji.
d) Nie wtrącać się do odrabiania lekcji, ale przypilnować jej dokończenia, naprowadzać na rozwiązywanie problemów.
e) Udzielać pochwał za dobrze wykonaną pracę.
f) Utrwalać umiejętność wykorzystania zdobytych wiadomości w praktyce.
g) Utrwalać wiadomości poprzez zabawę, gdzie występuje przypominanie i zapamiętywanie.
h) Uczyć rozumienia treści.
Szkoła i rodzina powinny ze sobą współpracować i stale tę współpracę rozwijać, doskonalić i urozmaicać. Harmonijne współdziałanie między nauczycielami a rodzicami uczniów jest jednym ze sposobów przeciwdziałania problemom dydaktycznym, a także wychowawczym.