Ten konspekt mozna wykorzystać dla realizacji zagadnień edukacji czytelniczej i medialnej na lekcjach przedmiotowych (historia, język polski, plastyka, muzyka) - zobacz uwagi w konspekcie.
Opracowała Edyta Sendal
Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN „WOM”
Filia w Kłobucku
POZNAJEMY KRÓLÓW POLSKI ZA POMOCĄ RÓŻNYCH ŹRÓDEŁ INFORMACJI. TWORZYMY KALENDARIUM.
Lekcja dla klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
Czas trwania: 2 x 45 minut (1 zajęcia - zbieranie materiałów; 2 zajęcia - opracowanie kalendarium).
Cel główny: Umiejętność poszukiwania informacji w różnego typu źródłach informacji.
Cele operacyjne:
Wiadomości: Uczeń zna i potrafi omówić różne źródła informacji (nie tylko piśmiennicze); potrafi określić różnice między tymi źródłami i między sposobem zapisu w nich informacji (hipertekst w wydawnictwach multimedialnych i Internecie, zapis linearny w wydawnictwach piśmienniczych).
Umiejętności: Uczeń potrafi znaleźć informacje w książkach, wydawnictwach multimedialnych i Internecie, potrafi je krótko zanotować i usystematyzować tu: w formie kalendarium.
Postawy: Uczeń świadomie korzysta z różnorodnych źródeł informacji, wybierając najodpowiedniejsze dla siebie.
Metody pracy: metody podające (objaśnienie, praca ze źródłem drukowanym), ćwiczenia praktyczne,
Środki dydaktyczne: książki, encyklopedie, słowniki, „Poczet królów i książąt polskich”, programy multimedialne (encyklopedie, słowniki, atlasy historyczne),
Formy pracy: zajęcia w pracowni multimedialnej.
Uwagi: W takiej formie można zorganizować także powtórzenia np. z języka polskiego (poznajemy pisarzy polskich, poznajemy pisarzy pozytywizmu), z plastyki – poznajemy malarzy itp.
Tok lekcji:
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel po powitaniu uczniów podaje temat zajęć i ich cel. Następnie przypomina dzieciom, np. metodą „burzy mózgów”, jakie są piśmiennicze i niepiśmiennicze źródła informacji.
Omawia zapis informacji w dokumentach piśmienniczych – jest to zapis linearny, to znaczy hasło jest napisane jako tekst. Wszelkie dodatkowe informacje, uzupełniające informację pierwotną są opracowywane w formie następnych haseł (uzupełniających), które są umieszczone w odpowiednim miejscu encyklopedii; w haśle głównym podane są zaś do nich odpowiednie odsyłacze. Potem omawiany jest sposób zapisu w dokumentach multimedialnych – hipertekst (hiperłącze), jest to komputerowa metoda prezentacji powiązanych ze sobą informacji tekstowych. Hasło główne i hasła uzupełniające opracowywane są w postaci tekstów, ale są ze sobą połączone za pomocą odsyłaczy, zwanych hiperłączem. W haśle głównym nie ma odsyłacza (zob.), hasła uzupełniające są wydrukowane innym kolorem, a kliknięcie na nie powoduje rozwinięcie się tekstu hasła uzupełniającego. Tak napisany tekst nazywamy hipertekstem.
Faza realizacji:
1. Nauczyciel dzieli klasę na 10 grup.
2. Każda grupa losuje kartkę z nazwiskiem jednego z 10 wybranych królów Polski: Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk, Zygmunt III Waza, Zygmunt Stary, Kazimierz Wielki, August II Mocny, Bolesław Chrobry, Stanisław August Poniatowski, Mieszko I, Bolesław Krzywousty (wybrano władców panujących najdłużej).
3. Nauczyciel wyjaśnia, jakich informacji mają szukać uczniowie i w jakim celu. Kalendarium powinno zawierać: daty urodzin i śmierci, lata panowania, portret króla, nazwiska poprzednika i następcy, nazwy szkół, jeśli takie ukończyli, bitwy, traktaty pokojowe itp. (można także podać nazwiska rodziców, żon i dzieci) Data musi być uzupełniona krótką notatką tekstową na temat wydarzenia.
4. Uczniowie poszukują informacji i ilustracji dotyczących wylosowanego króla i spisują je (na fiszkach, w Wordzie – tekstowo lub tabelarycznie, w Excelu) w taki sposób, by mogli je wykorzystać do stworzenia kalendarium.
5. Na kolejnych zajęciach uczniowie szeregują znalezione informacje chronologicznie wg opisanych w nich wydarzeń.
6. Uczniowie przygotowują kalendarium życia wylosowanego przez siebie króla. Kalendarium może mieć formę tabeli, plakatu lub osi czasu – decyzję powinni podjąć uczniowie. Należy zwrócić uwagę, na elementy obowiązujące w każdym kalendarium (daty urodzin i śmierci, lata panowania). Może być przygotowane ręcznie, jako wydruk komputerowy itp..
Faza podsumowująca:
Nauczyciel przedstawia prace uczniów na forum klasy i omawia je wraz ze wszystkimi uczniami. Tak przygotowane kalendaria można później wykorzystać jako pomoce naukowe do prowadzenia lekcji. |
