We wrześniu 2002 roku rozpoczęłam naukę w klasie, w której znalazła się uczennica niedosłysząca. Na początku towarzyszył mi strach i przerażenie, bo bałam się, że sobie nie poradzę. Zdałam sobie wówczas sprawę, że uczenie dziecka z wadą słuchu wymaga czasu, cierpliwości i zmian metod nauczania, a efekty mojej pracy mogą być niewspółmierne do wysiłku, jaki należy włożyć w uczenie. Wiedziałam również, że należy podjąć ten trud, gdyż w ten sposób przyczyniam się do jej rozwoju intelektualnego i społecznego oraz wyboru własnej drogi życiowej.
Żeby osiągnąć zamierzone cele przede wszystkim zapoznałam się z orzeczeniem Poradni – Psychologiczno - Pedagogicznej, które zawierało opis diagnozy lekarskiej, wyniki badań oraz wskazówki i zalecenia dotyczące pracy z dzieckiem. Stwierdzono u niej obustronne uszkodzenie słuchu typu czuciowo- nerwowego w stopniu średnio-ciężkim. Zespół Orzekający określił jej sprawność umysłową w dolnej granicy normy intelektualnej, prawidłową percepcję wzrokową, szybkie tempo uczenia się nowego materiału w oparciu o spostrzeżenia wzrokowe, zdolność myślenia przyczynowo-skutkowego wykształconego na poziomie przeciętnych możliwości uczennicy, obniżoną wyobraźnię przestrzenną oraz wzmożoną pobudliwość emocjonalną w sytuacjach trudnych.
Zalecono kształcenie specjalne dla ucznia z wadą słuchu i dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości uczennicy. Oto zalecenia poradni:
- kształcenie specjalne dla dziecka z wadą słuchu
- preferowanie prac w oparciu o funkcje analizatora wzrokowego
- rozwijanie umiejętności czytania ze zrozumieniem
- powtarzanie pytań zwracając się bezpośrednio do uczennicy z odległości nie większej niż 0,5 m
- przy ocenie prac pisemnych, branie pod uwagę zawartości merytorycznych a nie błędy wynikające z wady słuchu
- opracowanie zagadnień w postaci tabel, schematów w celu lepszego zrozumienia i zapamiętania pojęć matematycznych
- podkreślanie osiągnięć uczennicy, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i orientacji,
Dzieci z wadami słuchu mają szansę być dobrymi matematykami. Wymagają jednak dodatkowej pomocy dydaktycznej, która pomoże im zapamiętać podstawowe pojęcia matematyczne i zrozumieć treści zadań matematycznych. Pomagając dziecku z wadą słuchu pokonywać trudności matematyczne, należy pamiętać o tym, żeby odwoływać się do modeli graficznych, rysunków, schematów i tabel. Uczeń z wadą słuchu potrafi np. nie odrobić lekcji, zapomnieć przynieść podręcznika, zeszytu, czy spóźnić się na lekcje. Są to specyficzne problemy związane z pracą z dzieckiem niedosłyszącym.
W pracy często zauważałam, że uczennica nie rozumie treści zadań, zależności matematycznych, słów określających pojęcie matematyczne oraz nie umie sformułować odpowiedzi do postawionego pytania. Starałam się wówczas przedstawić treści zadań w postaci schematu, zapisywać w zeszycie przedmiotowym słowa określające pojęcia matematyczne, wskazywać rodzicom ćwiczenia kształcące umiejętność formułowania odpowiedzi ustnych i pisemnych.
Wiedziałam, że ogromnym stresem dla uczennicy są prace klasowe, odpowiedzi ustne i egzamin gimnazjalny. Terminy prac klasowych zapisywałam na tablicy, omawiałam z nią dokładnie tematykę prac pisemnych a podczas pisania podchodziłam do uczennicy by sprawdzić jak rozwiązuje zadania bądź dowiedzieć się, dlaczego ich nie rozwiązuje. Zapoznałam także uczennicę z przebiegiem egzaminu gimnazjalnego. Rozwiązywałyśmy również wspólnie wiele zadań przykładowych, a przed egzaminie próbnym i końcowym rozmawiałam z przewodniczącym komisji egzaminacyjnej. Starłam się informować uczennicę, że będzie pytana na lekcji a podczas jej odpowiedzi ustnych powtarzałam pytania, dawałam jej dłuższy czas do namysłu oraz od klasy wymagałam, aby panowała bezwzględna cisza.
Ocena prac pisemnych, ustnych ucznia niedosłyszącego powinna uwzględniać przede wszystkim zawarte w odpowiedziach wiadomości merytoryczne, widoczne postępy w stosowaniu terminów, a także rozwój umiejętności wypowiadania się, ale przede wszystkim powinna to być ocena zindywidualizowana.
Pomocna w pracy okazała się także przyjazna atmosfera, jaką wprowadzałam na zajęciach, nawiązanie dobrego kontaktu z uczennicą, motywowanie jej do wysiłku intelektualnego przez pochwałę i zapewnienie poczucia akceptacji i bezpieczeństwa.
Podczas trzyletniej pracy z uczniem z wadą słuchu uświadomiłam sobie, że wymaga ona niezmiernej cierpliwości i wysiłku. Musiałam dobrze poznać Paulinę - jej słabe i mocne strony. Podczas pracy z takim uczniem, trzeba mu pokazać, że się go lubi a przede wszystkim, że lubi się go uczyć. Niezmiernie pomocna była również postawa innych syczących uczniów- stwarzanie sytuacji pomagania Pulinie prze kolegów. Porażki traktowałam jako mobilizację do dalszej pracy a postępy uczennicy dodawały mi sił. Zdarzały się momenty zwątpienia, ale ocena dobra na zakończenie nauki w gimnazjum oraz zadowalający wynik z egzaminy gimnazjalnego potwierdziły sens mojej pracy i dały mi osobistą satysfakcję.
opracowała:
Krystyna Socha |
