www.szkolnictwo.pl

SCENARIUSZ LEKCJI KLASA VI SP, gimnazjum

TEMAT: Konstrukcja rysunku przestrzennego na podstawie architektury romańskiej. Operacyjne cele lekcji:

1. poziom wiedzy – uczeń zna pojęcie perspektywy zbieżnej; potrafi rozpoznać cechy budowli romańskich; nazywa poszczególne elementy architektoniczne; umie wykazać różnice w rodzajach użytej perspektywy,
2. poziom zrozumienia – uczeń rozumie znaczenie umiejętności stosowania perspektywy w rysowaniu budowli; pojmuje, że rysunek przestrzenny jest niezbędny dla przedstawienia dzieł architektury na dwuwymiarowej płaszczyźnie obrazu,
3. poziom zastosowania umiejętności – uczeń potrafi zastosować w konstrukcji rysunku wszystkie, poznane na wcześniejszych lekcjach rodzaje perspektywy zbieżnej; umie przy pomocy odpowiedniej kolorystyki uzyskać większe wrażenie głębi

Cele wychowawcze:

• poznawczy – rola i znaczenie budowli kościoła romańskiego dla architektury światowej i dziedzictwa naszej kultury (przykłady kościołów w Słupsku)
• emocjonalny – nastrój i charakter romańskich budowli sakralnych, a także nastrój pieśni i melodii średniowiecznych,
• motywacyjno-działaniowy – inspiracje do samodzielnej pracy ; zachęcanie do ilustrowania bryły kościoła lub ciekawych wnętrz kościelnych w perspektywie

Metody pracy :

• obserwacyjna – analiza dzieł architektury romańskiej na podstawie wybranych ilustracji,
• eksponująca – słuchanie i analiza utworów muzycznych „Bogurodzicy” i wybranych chorałów gregoriańskich, powiązanie cech muzyki z cechami architektury,
• inscenizacja – zbiorowa inscenizacja ruchowa: ustawienie się uczniów w formie arkad z zaznaczeniem nawy głównej, naw bocznych, transeptu i apsydy – czyli stworzenia wnętrza kościoła,
• praktyczna - wykonanie rysunku kościoła romańskiego w wybranym rodzaju perspektywy.

Środki dydaktyczne:

• albumy, ilustracje w podręczniku
• plansze z rzutami perspektywy bocznej, ukośnej, żabiej, z lotu ptaka
• płyta CD z nagraniami muzyki średniowiecznej
• narzędzia i materiały plastyczne

TOK LEKCJI:

1. Powitanie uczniów.
2. Przypomnienie wiadomości o perspektywie i jej rodzajach.
3. Podanie nowego tematu lekcji.
4. Analiza ilustracji pod względem form perspektywicznych, wykazanie różnic w rzutach budowli.
5. Wysłuchanie utworów muzycznych – głębia muzyki i głębia wnętrza kościoła.
6. Próba przedstawienia wnętrza kościoła z uwzględnieniem najważniejszych elementów architektury.
7. 7.Indywidualna praca uczniów – rysunki wnętrza kościoła lub jego bryły w wybranej perspektywie zbieżnej.
8. Pomoc n-la w konstrukcji rysunków.

AUTOR: Teresa Reksnis
nauczyciel plastyki i techniki w SP oraz wiedzy o kulturze w ZSP w Słupsku

PRZYKŁADOWY SCENERIUSZ LEKCJI

Temat: „Poławiacze wrażeń” – malarstwo impresjonizmu i postimpresjonizmu.

 OPERACYJNE CELE LEKCJI:
A. Poziom wiedzy – uczeń zna obrazy impresjonizmu i postimpresjonizmu, ich tytuły oraz autorów; zna cechy malarstwa impresjonistycznego, umie określić użytą technikę oraz rodzaje zastosowanej perspektywy, zna tło historyczne epoki i owe zasady kształtowania obrazu.
B. Poziom zrozumienia- rozumie znaczenie światła w malarstwie impresyjnym; rozumie pojęcie ekspresji i impresji oraz różnice pomiędzy nimi; rozróżnia tematykę dzieł ze względu na rodzaj malarstwa (malarstwo marynistyczne, pejzaż, malarstwo rodzajowe, martwa natura).
C. Poziom zastosowania umiejętności - wymienia cechy malarstwa impresyjnego i postimpresjonistycznego; wymienia nazwiska malarzy i ich dzieła; wyszukuje informacje zawarte w tekście i lustracjach; określa naukowe inspiracje impresjonizmu (rozczepienie światła białego, odkrycia w dziedzinie optyki); omawia tematykę obrazów i nowe zasady ich kształtowania; wyjaśnia pojęcie impresji, ekspresji, symbolizmu, podaje przykłady dzieł malarskich.

Cele wychowawcze:

• poznawczy – rola i znaczenie malarstwa w życiu człowieka (potrzeba ekspresji plastycznej); krajobrazy i sceny z życia ludzi.
• emocjonalny – nastrój i charakter malarstwa doby impresjonizmu i postimpresjonizmu
• motywacyjno-działaniowy – inspiracje do samodzielnej pracy ; zachęcanie do używania techniki impresjonistycznej we własnych pracach; zachęcanie do ekspresyjnego wyrażania siebie w wytworach plastycznych.

METODY PRACY:
· poszukująca – aktywny udział uczniów w opisie, czyli analizie dzieła malarskiego (odnajdywanie w obrazach charakterystycznych cech dla stylu impresji, ekspresji malarskiej i symboliki),
· obserwacyjna – podczas analizy dzieł malarskich,
· m. dyskusji – wymiana poglądów na temat obrazów,
· pogadanka – ciekawostki z życia artystów impresjonizmu i postimpresjonizmu.
· eksponująca – „występ” danej grupy.

FORMA PRACY – system klasowo-lekcyjny w połączeniu z formą pracy grupowej (analiza wybranego dzieła sztuki w małych grupkach); /żywy obraz – jeżeli wystarczy czasu na lekcji/ TOK LEKCJI:

1. Powitanie uczniów.
2. Sprawdzenie obecności.
3. Przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji.
4. Podanie nowego tematu.(zapisanie na tablicy)
5. Wprowadzenie do tematu: krótki zarys kierunku impresjonizmu i postimpresjonizmu w dziejach sztuki.
6. Dokonanie analizy wybranych obrazów pod względem tematu, formy dzieła, techniki, zastosowanej perspektywy i kompozycji oraz autorstwa (impresjonizm w Polsce).
7. Ciekawostki z życia wybranych artystów.
8. Praca domowa – rozwiązanie zadań w zeszytach ćwiczeń.
9. przygotowanie do następnej lekcji.

ANALIZA DZIEŁA SZTUKI

• tytuł, autor, rok powstania, dziedzina sztuki, wymiary, miejsce przechowywania,
• ikonografia oraz analiza porównawcza z innymi dziełami,
• formalna budowa dzieła:
  • rodzaje zastosowanej kompozycji – statyka, dynamika, równowaga linii, symetria, rytm, układ zamknięty lub otwarty,
  • układ postaci – centralny-scalony, rozproszony, pozy, mimika twarzy,
  • zastosowana perspektywa; forma przestrzenna dzieła; linie horyzontalne- pionowe, linie wertykalne- poziome; persp. pasowa, rzędowa, kulisowa, zbieżna (z lotu ptaka, żabia, boczna, ukośna), powietrzna, malarska,
  • zastosowane środki artystyczne: światłocień, walor, faktura, kolorystyka (gama barw, akcenty kolorystyczne),
  • technika i jej wpływ na wygląd dzieła,
  • struktura dzieła – zależność poszczególnych części od siebie.
  • analiza stylu, szkoły autora.

AUTOR: Teresa Reksnis
 nauczyciel plastyki i techniki w SP oraz wiedzy o kulturze w ZSP w Słupsku

SCENERIUSZ LEKCJI KLASA VI SP, gimnazjum
Temat: Malarstwo renesansu – analiza dzieł z uwzględnieniem perspektywy linearnej.

DZIAŁ PROGRAMU – dzieje sztuki w połączeniu z ćwiczeniami rysunkowymi

CELE LEKCJI:
D. Poziom wiedzy – uczeń potrafi nazwać obrazy, wymienić ich tytuły, określić autorów; wie co oznacza analiza dzieła malarskiego, umie określić użytą technikę oraz rodzaje zastosowanej perspektywy,
E. Poziom zrozumienia - uczeń potrafi dokonać analizy dzieła malarskiego, rozpoznaje postaci z obrazów ( historyczne, mitologiczne, religijne), potrafi odnaleźć wspólne cechy pomiędzy charakterem danego dzieła (perspektywa, światłocień, kompozycja), a tematem obrazu, potrafi rozróżnić dzieła pod względem rodzajów zastosowanej perspektywy;
F. Poziom zastosowania umiejętności - uczeń orientuje się, które dzieła malarskie należą do epoki renesansu, potrafi określić je pod wzgl. tematycznym – mitologia, batalistyka, malarstwo sakralne, religijne, rodzajowe, portrety, a także widzi różnice w sposobie wykonania- malarstwo tablicowe, płócienne, ołtarzowe.

METODY PRACY:
· poszukująca – aktywny udział uczniów w opisie, czyli analizie dzieła malarskiego (odnajdywanie w obrazach pewnych detali, co pozwala na wnikliwą analizę dzieła, np. liczenie stóp lub bród, czy nakryć głowy),
· obserwacyjna - przy analizie dzieła,
· m. dyskusji – wymiana poglądów na temat obrazów,
· m. działań praktycznych – uczniowie indywidualnie wykonują nakrycia głowy (na podstawie tych z obrazów),
· burza mózgów – problem ilości gołych stóp, nakryć głów, zarostów.

FORMA PRACY – system klasowo-lekcyjny w połączeniu z formą pracy grupowej oraz techniki dramy – „żywego obrazu”- na koniec lekcji chętni uczniowie ilustrują wybrane przez siebie fragmenty dzieł lub naśladują postaci .

TOK LEKCJI:

1. Powitanie uczniów.
2. Sprawdzenie obecności.
3. Przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji.
4. Podanie nowego tematu.(zapisanie na tablicy)
5. Wprowadzenie do tematu: krótki zarys epoki odrodzenia.
6. Podział uczniów na grupy dwuosobowe ( w ławkach), przydzielenie im zadań:

• liczenie nagich stóp
• liczenie zarostów
• określenie nakryć głów

7. Opis policzonych postaci, kto jest kim? 8 . Dokonanie analizy wybranych obrazów pod wzl. Ikonograficznym i plastycznym. 9. Wykonanie nakryć głów z gazety, nazwanie ich i pokaz. 10. Ilustrowanie dzieł sztuki na żywo. ANALIZA DZIEŁA SZTUKI - tytuł, autor, rok powstania, dziedzina sztuki wymiary, miejsce przechowywania, - ikonografia oraz analiza porównawcza z innymi dziełami - formalna budowa dzieła:

• rodzaje zastosowanej kompozycji – statyka, dynamika, równowaga linii, symetria, rytm, układ zamknięty lub otwarty,
• układ postaci – np. piramidalny przy jednoczesnym określeniu struktury szat, np. udraperowanych, pozy mimika twarzy,
• zastosowana perspektywa; forma przestrzenna dzieła; linie horyzontalne- pionowe, linie wertykalne- poziome; persp. Pasowa, rzędowa, kulisowa, zbieżna, powietrzna, malarska,
• zastosowane środki artystyczne: światłocień, walor, faktura,
• technika i jej wpływ na wygląd dzieła,
• struktura dzieła – zależność poszczególnych części od siebie.
• analiza stylu, szkoły autora.

AUTOR: Teresa Reksnis
 nauczyciel plastyki i techniki w SP oraz wiedzy o kulturze w ZSP w Słupsku

SCENARIUSZ LEKCJI KLASA I (gimnazjum)

TEMAT: „Wszyscy święci tańczą”- analiza dzieł architektury i rzeźby.

Operacyjne cele lekcji:

1. poziom wiedzy – uczeń zna pojęcie architektury; potrafi rozpoznać cechy budowli barokowych; nazywa poszczególne elementy architektoniczne; zna różnice w rodzajach użytej perspektywy (zdjęcia, plansze rysunkowe); wie na jakim planie wznoszono kościoły barokowe; zna nazwiska architektów i najsłynniejsze budowle oraz rzeźbiarzy baroku i ich dzieła; wie na czym polega zasada kontrapostu.
2. poziom zrozumienia – uczeń rozumie znaczenie umiejętności stosowania perspektywy w rysowaniu budowli; pojmuje, że rysunek przestrzenny jest niezbędny dla przedstawienia dzieł architektury na dwuwymiarowej płaszczyźnie obrazu; rozumie nowo poznane pojęcia architektoniczne; rozumie na czym polega zasada kontrapostu w rzeźbie;
3. poziom zastosowania umiejętności – uczeń potrafi określić wszystkie, poznane na wcześniejszych lekcjach rodzaje perspektywy zbieżnej; omawia charakter i mistyczną funkcję architektury oraz rzeźby barokowej (przejście od układów prostych do dynamicznych, wzbudzenie emocji w odbiorcy); omawia kształtowanie fasad, wnętrz, wyjaśnia pojęcie dynamiki, porównuje kościoły; analizuje rzeźbę barokową – pod względem formy i tematyki.
4. Cele wychowawcze:

• poznawczy – rola i znaczenie budowli kościoła barokowego oraz rzeźby dla kościoła (wiary); nowe pojęcia architektoniczne.
• emocjonalny – nastrój i charakter barokowych budowli sakralnych i świeckich
• motywacyjno-działaniowy – inspiracje do samodzielnej pracy ; zachęcanie do ilustrowania bryły kościoła lub ciekawych wnętrz kościelnych w perspektywie.

Metody pracy :

• obserwacyjna – analiza dzieł architektury baroku oraz rzeźby (na podstawie wybranych ilustracji w podręczniku i plansz przygotowanych przez nauczyciela.
• eksponująca – pokaz zdjęć budowli barokowych oraz plansz poglądowych dotyczących zastosowania trójwymiarowej perspektywy zbieżnej w rysunku budowli.
• inscenizacja – zbiorowa inscenizacja ruchowa: ustawienie się uczniów w formie arkad z zaznaczeniem nawy głównej, naw bocznych, transeptu i apsydy – czyli stworzenia wnętrza kościoła, albo ukazanie dynamiki w układzie rzeźby (postaci ludzkiej; porównanie układu statycznego z dynamicznym) /jeżeli pozostanie czas na zastosowanie tej metody/
• praktyczna - szkic budowli barokowej w wybranym rodzaju perspektywy.
• pogadanka – wyjaśnienie pojęć architektonicznych, analiza rzeźb.

Środki dydaktyczne:

• ilustracje w podręczniku, zdjęcia budowli,
• plansze z rzutami perspektywy bocznej, ukośnej, żabiej, z lotu ptaka
• plansze z rzutami wież kościelnych,
• albumy z architekturą barokową.

TOK LEKCJI:

1. Powitanie uczniów.
2. Przypomnienie wiadomości o perspektywie i jej rodzajach.
3. Podanie nowego tematu lekcji.
4. Analiza ilustracji pod względem form perspektywicznych, wykazanie różnic w rzutach budowli.
5. Analiza dzieł rzeźbiarskich oraz budowli barokowych.
6. Omówienie najważniejszych pojęć z zakresu architektury i rzeźby baroku
7. Indywidualna praca uczniów – rysunki wnętrza kościoła lub jego bryły w wybranej perspektywie zbieżnej.
8. Pomoc n-la w konstrukcji rysunków.
9. Praca domowa – rozwiązanie zadań w zeszytach ćwiczeń; dokończenie rysunku budowli barokowej.
10. Nawiązanie do następnej lekcji – co należy przygotować?

AUTOR: Teresa Reksnis nauczyciel plastyki i techniki w SP oraz wiedzy o kulturze w ZSP w Słupsku

SCENARIUSZ LEKCJI KLASA V

TEMAT: Sztuka islamu – ornamentyka architektury i rzemiosła artystycznego.

Cele lekcji:

1. poziom wiedzy – uczeń potrafi odróżnić sztukę islamu od pozostałych (greckiej, rzymskiej, egipskiej) sztuk w starożytności; umie określić cechy charakterystyczne dzieł islamskich, zna pojęcie rzemiosła artystycznego, ornamentu, arabeski, meczetu, minaretu, kopuły, kolumnady,
2. poziom zrozumienia – uczeń rozumie znaczenie ozdób w sztuce islamskiej, objaśnia starożytne techniki zdobienia elementów architektury i wyrobów rzemiosła artystycznego,
3. poziom zastosowania umiejętności – uczeń potrafi wykonać pracę plastyczną odzwierciedlającą islamskie ornamenty i arabeski stosowane w zdobnictwie dzbanów i minaretów świątynnych.

Metody pracy:

• pogadanka na temat sztuki islamskiej,
• eksponująca – oglądanie i analiza plansz i ilustracji przedstawiających islamskie meczety i wyroby rzemieślnicze,
• ćwiczenia praktyczne – uczniowie wykonują pracę plastyczną.

środki dydaktyczne – plansze poglądowe, ilustracje w albumach i podręcznikach, przykłady wzorów ornamentalnych islamskich i charakterystycznych dla innych krajów, plemion, czy regionów. , narzędzia i materiały plastyczne.

 TOK LEKCJI:

1. Powitanie uczniów.
2. Przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji.
3. Wprowadzenie do nowego tematu.
4. Poznanie nowych pojęć w architekturze islamskiej, poznanie wyrobów rzemiosła artystycznego.
5. Analiza dzieł architektury, wyrobów rzemieślniczych oraz przykładów arabesek i wzorów ornamentalnych.
6. Praca uczniów polegająca na zdobieniu wykonanych przez siebie minaretów lub dzbanów (do wyboru) ornamentami w stylu islamskim.

Wykonanie minaretu: wąska, długa butelka, oklejona precyzyjnie kolorową plasteliną, zakończona ostrą kopułą (również z plasteliny). Zdobienia z cekinów, guziczków, koralików wlepionych w plastelinę.
 Wykonanie dzbana: dzbanek lub słoik z doklejoną rączką, uszami, również oblepiony plasteliną i ozdobiony wyżej wymienionymi elementami.

 AUTOR: Teresa Reksnis
nauczyciel plastyki i techniki w SP oraz wiedzy o kulturze w ZSP w Słupsku