Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych

 

Rehabilitacja  osób  niepełnosprawnych -Rehabilitację zawodową i zatrudnienie osób niepełnosprawnych uznaje się za najważniejszy element w całym procesie ich powrotu do zdrowia i integracji ze społeczeństwem.


Jarosław Studziński
nauczyciel
Zespół Szkół Technicznych
Lipno

W świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań, przeprowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny w 2002 roku, w momencie badania było w Polsce 5 456 711 osób niepełnosprawnych, przy czym prawne potwierdzenie niepełnosprawności posiadało 4 450 139 osób. Z badań aktywności ekonomicznej ludności wynikało, że w 2003 roku liczba niepełnosprawnych była niższa i wynosiła 4 175 000. Wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych był bardzo niski – średnio w 2003 roku wynosił 13,7 proc., dla pozostałych osób było to 48,7 proc. Pod koniec grudnia 2003 roku zarejestrowano w urzędach pracy 69 778 niepełnosprawnych bezrobotnych (o 13 237 osób więcej niż na koniec 2002 roku) i  32 276 poszukujących pracy i niezatrudnionych (o 618 osób mniej niż na koniec 2002 roku).
Wg danych GUS w drugim kwartale 2004 roku w wieku produkcyjnym było ok.  2,4  mln osób niepełnosprawnych, z czego prawie 584 tys. deklarowało aktywność zawodową. Grupa ta stanowi ok. 24% populacji osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym i jest potencjalnym beneficjentem systemu wspomagania zatrudnienia i rehabilitacji zawodowej.
         Osoby niepełnosprawne stanowią grupę zróżnicowaną pod względem stopnia i rodzaju niepełnosprawności, co powoduje konieczność zróżnicowania i indywidualizowania pomocy adresowanej do tych osób. Osoby niepełnosprawne są statystycznie gorzej wykształcone, przejawiają niższą aktywność zawodową i  w  konsekwencji dotyka je zjawisko ubóstwa i wykluczenia społecznego. Nierówność szans na starcie drogi życiowej pogłębiona zostaje w dorosłym życiu, poprzez gorsze przygotowanie do życia zawodowego i społecznego, a zła sytuacja na rynku pracy dotyka w pierwszej kolejności właśnie te osoby. Polska    jak   i   inne    europejskie kraje dąży do stworzenia osobom niepełnosprawnym warunków umożliwiających im zaspokajanie potrzeb samodzielnie na równi z innymi obywatelami zarówno przez edukację jak i aktywizację zawodową. Świadczy o tym szereg aktów prawnych, wśród których należy wymienić: ustawę o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, ustawę o pomocy społecznej, ustawę o systemie oświaty, ustawę o ochronie zdrowia psychicznego, rządowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych i ich integracji ze społeczeństwem.
                  Rehabilitację zawodową i zatrudnienie osób niepełnosprawnych uznaje się za najważniejszy element w całym procesie ich powrotu do zdrowia i integracji ze społeczeństwem. Pozwala ona na osiągnięcie niezależności ekonomicznej, wzbogaca kontakty i formy uczestnictwa społecznego, pomaga w osiągnięciu poczucia przydatności społecznej. Może, zatem pełnić funkcję ekonomiczną i samorealizacyjną oraz zapobiegać, ze wszech miar destrukcyjnemu, procesowi wykluczenia społecznego.
Zasada ta jednak nie powinna być stosowana mechanicznie. Szansa, jaką daje rehabilitacja zawodowa i praca może być, bowiem różnie odbierana. Praca wywiera wpływ na całe życie człowieka bez względu na to, czy jest niepełnosprawny czy sprawny, jednocześnie jednak jej rola jest uzależniona od wielu cech charakteryzujących danego człowieka i kontekstu społecznego, w jakim żyje. Duże znaczenie mają tu takie czynniki, jak poziom wykształcenia, kwalifikacje zawodowe, rodzaj wykonywanej pracy, osiągnięcia i satysfakcje, jakie się czerpie z pracy, miejsce pracy w ogólnym systemie wartości danej osoby, znaczenie, jakie przypisuje pełnionej roli zawodowej i wiele innych. Samo uszkodzenie organiczne, czyli biologiczny aspekt niepełnosprawności decyduje o możliwościach pracy tylko w najcięższych przypadkach, gdzie naruszenie sprawności jest tak bardzo poważne, że praktycznie uniemożliwia pracę, a niekiedy także przekreśla wszystkie możliwości aktywnego, samodzielnego życia. Lecz takie przypadki stanowią zaledwie kilka procent ogółu ludzi niepełnosprawnych. Wśród pozostałych, o postawach wobec pracy decydują czynniki psychospołeczne i ekonomiczne, tak jak to ma miejsce w przypadku ludzi pełnosprawnych.
Stopień, w jakim uszkodzenie czy dysfunkcja jakiegoś układu zaczyna ograniczać czynności zawodowe zależy częściowo od przyczyny i rodzaju samego uszkodzenia, częściowo od charakteru pracy, częściowo – a niekiedy przede  wszystkim  –  od  znaczenia  i  wagi,  jaką  dany  człowiek przypisuje  pracy
w całokształcie swojego życia. Osoby posiadające relatywnie wyższe wykształcenie i pasjonujący ich zawód traktują zwykle swoją pracę jako jedną z najważniejszych ról i zadań życiowych. Nic innego nie jest w stanie im pracy zastąpić, a niemożność realizowania się w roli zawodowej jest dla nich wielką krzywdą.
Inaczej przedstawia się sytuacja wśród osób z niskim wykształceniem, wykonujących nisko kwalifikowaną i monotonną pracę, która nie daje żadnej satysfakcji poza, na ogół, niewielkimi gratyfikacjami finansowymi. Trudno, bowiem od tych osób oczekiwać, że po chorobie czy wypadku będą chciały wrócić do takiej pracy. Skutki niepełnosprawności z punktu widzenia rehabilitacji i  możliwości ponownego podjęcia zatrudnienia mogą, więc być w przypadku takich  osób  trudniejsze do zniwelowania, nawet, gdy znajdują się w pełni wieku produkcyjnego, a ich ograniczenia nie są znaczne.
Inna grupa czynników wiąże się z kontekstem społecznym miejsca pracy i  zatrudnienia. Ważne są postawy pracodawców i reakcje współpracowników, szczególnie, jeżeli zatrudnienie ma charakter integracyjny, w obrębie tzw. otwartego rynku pracy.
Techniczne przystosowanie stanowiska czy środowiska pracy do możliwości osoby niepełnosprawnej jest tylko jednym z elementów owego przystosowania, które winno uwzględniać także elementy przygotowania otoczenia społecznego.
         
          Wyniki badań socjologicznych wskazują (A. Ostrowska, 1994), że społeczeństwo nasze generalnie akceptuje rozwiązywanie problemów życiowych osób niepełnosprawnych w sposób zapewniający im integrację, jednocześnie jednak tak naprawdę niewiele wie o tych problemach i nieczęsto ma okazję do bliskich, osobistych kontaktów z ludźmi niepełnosprawnymi. W wyniku tego, zachowania i  oczekiwania wobec nich kształtowane są przez stereotypy i obiegowe, uproszczone informacje. Dominujący sposób postrzegania osób niepełnosprawnych orientuje się raczej na ich ograniczenia i słabości niż możliwości, w wyniku czego niejednokrotnie z góry pozbawia się je szans na osiągnięcia i dokonania znajdujące się często całkowicie w zasięgu ich możliwości. Pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne są na ogół zgodni, co do tego, że na wyznaczonych  stanowiskach pracują one nie gorzej od innych ludzi, a czasami ich motywacja do pracy, odpowiedzialność i zaangażowanie w to, co robią są nawet większe niż w  przypadku ludzi zdrowych (T. Szumlicz, 1994). Wiedzą o tym ci, którzy niepełnosprawnych już zatrudniają. Reszta pozostaje często pod wpływem stereotypu „zmniejszonych możliwości”, przyczyniającego się do obaw przed zatrudnieniem niepełnosprawnego pracownika. Wszystko to wskazuje na konieczność przygotowywania do pełnego uczestnictwa społecznego nie tylko osób niepełnosprawnych, ale także na potrzebę szerszej edukacji społeczeństwa: kolegów szkolnych, członków społeczności lokalnych, współpracowników, przełożonych itd.
Działania wspierające, prointegracyjną politykę społeczną powinny przejawiać się w tworzeniu, rozwijaniu i doskonaleniu odpowiednich struktur i instytucji. Można tu wymienić następujące ich rodzaje: (W. Pańków, 1994):
·  zakłady na otwartym rynku pracy zatrudniające osoby niepełnosprawne,
·  zakłady pracy chronionej,
·  instytucje pośredniczące znajdowaniu i tworzeniu miejsc pracy dla osób
  niepełnosprawnych, a przede wszystkim urzędy pracy i wojewódzkie ośrodki ds. zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych,
·  urząd i stanowisko Pełnomocnika ds. Osób Niepełnosprawnych, które wraz z Zarządem i Biurem Zarządu PFRON powinny spełniać funkcje koordynacyjno- -integracyjne składające się na całościowy system zatrudniania i pracy osób niepełnosprawnych.

Instytucje te powinny realizować działania, stanowiące, zgodnie z zaleceniami Komitetu Ministrów Rady Europy, priorytetowe zadania w  realizacji pomocy dla osób niepełnosprawnych (Aneks nr 1. Zalecenie nr R/92/6...). Najważniejsze z nich to:
– tworzenie, utrzymywanie i pomnażanie stanowisk pracy dostępnych dla osób niepełnosprawnych,
– ułatwianie osobom niepełnosprawnym dostępu do informacji o ofertach pracy i  pośrednictwie związanym z zatrudnieniem,
– poprawa warunków pracy, zapewnianie osobom niepełnosprawnym możliwości awansu i rozwoju,
– pomoc w zdobywaniu wykształcenia, kwalifikacji zawodowych, w  przekwalifikowaniach, doskonaleniu zawodowym, w uzyskiwaniu i podnoszeniu sprawności psychofizycznej.

         W 1991 roku wdrożono w Polsce system finansowego wspierania przez państwo rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, którego istotną częścią jest Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). System opiera się na obowiązkowych opłatach pracodawców za nie zatrudnianie określonej liczby osób niepełnosprawnych (w zakładach zatrudniających powyżej 25 osób 6 % powinny stanowić osoby niepełnosprawne), oraz z ulg i zachęt finansowych dla tych, którzy takie osoby zatrudniają. Celem tego systemu jest zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Rola PFRON polega na redystrybucji uzyskanych środków na działania, których cele związane są z aktywizacją zawodową i zatrudnianiem osób niepełnosprawnych. 
          Charakterystyczny dla Polski jest dominujący udział w rynku pracy osób niepełnosprawnych zakładów pracy chronionej, które w polskim systemie rehabilitacji korzystają z szeregu przywilejów w zamian za określone obowiązki. Polega on na tym, że pracodawca zobowiązuje się do zatrudnienia, co najmniej 40% osób niepełnosprawnych oraz zapewnienia im odpowiednich warunków pracy, rehabilitacji zawodowej, społecznej  i opieki medycznej w środowisku pracy. W zamian otrzymuje ulgi i zwolnienia podatkowe oraz wspomaganie ze środków PFRON, które powinny rekompensować  dodatkowe koszty pracodawcy wynikające z zatrudnienia i rehabilitacji tych osób. Należy tu także wspomnieć o zakładowym funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych tworzonym przez zakłady pracy chronionej właśnie z ulg i zwolnień podatkowych. Środki te mają charakter środków publicznych udostępnianych pracodawcom posiadającym status zakładu pracy chronionej. Możliwość ich rozdysponowania określają stosowne przepisy. Przeznaczane są dla osób niepełnosprawnych między innymi na poradnictwo zawodowe i szkolenia, opiekę medyczną i rehabilitacyjną, bazę rehabilitacyjną, pomoc indywidualną, przygotowanie miejsc pracy, dodatkowe wynagrodzenia, dowozy do pracy. Suma kwot gromadzona na kontach tych zakładowych funduszy w skali roku wynosi ok. 600 mln zł.
         Od 1999 roku następuje proces ograniczania i racjonalizowania ustawowych przywilejów dla zakładów pracy chronionej. Około 2 700 zakładów, jakie aktualnie funkcjonują, zatrudnia blisko 200  tys. osób niepełnosprawnych, przy czym 65% z nich ma orzeczony lekki stopień niepełnosprawności. System chronienia na rynku pracy zgodnie z zasadami obowiązującymi w Unii Europejskiej będzie ewoluował w Polsce w stronę wspierania najbardziej potrzebujących, a jej ograniczania, zwłaszcza pomocy stałej, dla osób o lekkim stopniu niepełnosprawności, których możliwości i kwalifikacje nie ustępują, albo ustępują minimalnie pracownikom w  pełni sprawnym.

          W 1997 roku znowelizowaną ustawą o rehabilitacji zawodowej wprowadzono w Polsce nową formę jednostek organizacyjnych na  chronionym rynku pracy –      – zakłady aktywności zawodowej. W odróżnieniu od zakładów pracy chronionej funkcjonują one wg zasady non profit. W strukturze załogi tych zakładów musi być, co najmniej 75% pracowników o znacznym stopniu niepełnosprawności. Dotychczas utworzono 16 takich zakładów w całości ze środków PFRON, z których także finansowana jest część działalności bieżącej.
W zakładach tych znalazło pracę ponad 500 osób najbardziej poszkodowanych przez los.

         Polskim osiągnięciem są także warsztaty terapii zajęciowej, które formalnie nie są zaliczane do rynku pracy. Ich zadaniem jest przede wszystkim rehabilitacja osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, które wg orzeczenia lekarskiego nie są zdolne do wykonywania pracy nawet na chronionym rynku, ale które mają szanse na uzyskanie zdolności do wykonywania pracy. Aktualnie działalność prowadzi 511 warsztatów terapii zajęciowej, do których uczęszcza 16 tys. uczestników. Każdego roku około 100 z nich podejmuje pracę zawodową.  

Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
INFORMACJE O PREZENTACJI

Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
IP autora: 83.21.195.174
Data utworzenia: 2008-09-01 22:15:21
Edycja: Edytuj prezentację.

HISTORIA PREZENTACJI

Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 22:15:21) - Edytuj prezentację.





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie