Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Wpływ zachowań rodziców na wychowanie prozdrowotne dzieci

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2768 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Każdy z nas chciałby jak najdłużej zachować piękno, zdrowie i radość życia. Przeważnie jednak tylko czasami myślimy o tym, czy na starość będziemy sprawni i w miarę możliwości samodzielni. Chociaż mamy na to wpływ, nie zawsze świadomie planujemy swoje codzienne życie. Istnieją pewne warunki, których należałoby przestrzegać chcąc prowadzić „zdrowy styl życia”: właściwe odżywianie, unikanie używek, stresu oraz aktywność fizyczna. Wysiłek fizyczny jest nieodzownym czynnikiem sprzyjającym utrzymywaniu organizmu w sprawności i zdrowiu. Aby jednak aktywność ruchowa towarzyszyła nam przez całe życie ważne jest wytwarzanie od najmłodszych lat zamiłowania do aktywności ruchowej. Istotne jest też podejmowanie różnych form aktywności ruchowej dzieci i młodzieży w czasie wolnym.

Każdy z nas chciałby jak najdłużej zachować piękno, zdrowie i radość życia. Przeważnie jednak tylko czasami myślimy o tym, czy na starość będziemy sprawni i w miarę możliwości samodzielni. Chociaż mamy na to wpływ, nie zawsze świadomie planujemy swoje codzienne życie. Istnieją pewne warunki, których należałoby przestrzegać chcąc prowadzić „zdrowy styl życia”: właściwe odżywianie, unikanie używek, stresu oraz aktywność fizyczna. Wysiłek fizyczny jest nieodzownym czynnikiem sprzyjającym utrzymywaniu organizmu w sprawności i zdrowiu (Karski 1994). Aby jednak aktywność ruchowa towarzyszyła nam przez całe życie ważne jest wytwarzanie od najmłodszych lat zamiłowania do aktywności ruchowej. Według Guryckiej (1978, s. 52) zamiłowanie są to „właściwości psychiczne, które charakteryzują pozytywny stosunek do wykonywanych przez osobnika czynności, tzn. że ktoś lubi czymś się zajmować czyli mamy do czynienia z pozytywnym stosunkiem emocjonalnym”. Istotne jest też podejmowanie różnych form aktywności ruchowej dzieci i młodzieży w czasie wolnym.
Definicją najczęściej wykorzystywaną w badaniach nad czasem wolnym jest ta, którą jeszcze w latach sześćdziesiątych sformułował na potrzeby UNESCO wybitny francuski socjolog Dumazedier (1974, s. 890). Mówi ona, że czas wolny to „wszelkie zajęcia, którym jednostka oddawać się może z własnej chęci bądź dla odpoczynku, bądź dla rozrywki, bądź dla rozwoju swoich wiadomości lub swego kształcenia bezinteresownego, swego dobrowolnego udziału w życiu społecznym, po oswobodzeniu się ze swoich obowiązków zawodowych i rodzinnych.” Natomiast według Wujka (1960, s. 169) czas wolny to „… taki czas, który pozostaje uczniowi po wypełnieniu przez niego obowiązków szkolnych i domowych, w którym może on wykonać czynności według swego upodobania, związane z wypoczynkiem, rozrywką i zaspokojeniem swoich szczególnych zainteresowań.” Aktywność fizyczna w różnych etapach rozwoju człowieka pełni odmienne funkcje i w wieloraki sposób oddziałuje na organizm. Znamienne jest również, że w zależności od wieku i płci ludzie uczestniczą w czasie wolnym w różnych rodzajach aktywności fizycznej. W okresie dzieciństwa i młodości aktywność fizyczna spełnia przede wszystkim funkcje prospektywno-rozwojową. Jej znaczenie polega głównie na korzystnej stymulacji rozwoju fizycznego poprzez kształtowanie czynnościowych i morfologicznych cech ustroju warunkujących jego zdolności adaptacyjne (Janikowska – Siatka 1996). W procesie dojrzewania i rozwoju organizmu aktywność fizyczna wpływa na poziom komórkowy (czynnościowe i enzymatyczne przygotowanie, adaptacja) tkanki mięśniowej jako całości (architektonika i wzajemne uporządkowanie włókien, pasm i całych grup mięśniowych). Dotyczy również układu włókien więzadłowych i architektoniki kostnej, oddziałuje na układ sercowo – krążeniowy, oddechowy oraz psychikę i bezpośrednio na metabolizm (Lehmann 1980). Ruch jest więc dla człowieka podstawowym czynnikiem stymulującym rozwój oraz utrzymującym wewnętrzną równowagę organizmu. W wieku dorosłym ruch kompensuje duże obciążenia pracą umysłową, unieruchomienie, nadmiar stresów, zapobiega występowaniu zaburzeń ruchu, otyłości, zmniejsza ryzyko wczesnego rozwoju miażdżycy (sprzyjając obniżeniu stężenia cholesterolu, trójglicerydów we krwi, ciśnienia tętniczego krwi i masy ciała), jest ważnym elementem korekcji, terapii różnych chorób jest dla wielu źródłem radości i sukcesów.
Aktywność fizyczna jest więc jedną z podstawowych potrzeb człowieka w każdym okresie życia, jest jednym z warunków pozytywnego pojmowania zdrowia. Pod pojęciem aktywności fizycznej rozumiemy każdy rodzaj ruchu wywołany skurczem mięśni i wydatnie zwiększającym wydatek energetyczny (Kozłowski, Nazar 1995). Aktywność fizyczna to również obciążenia, którym poddana jest osoba podczas codziennej pracy, w czasie wolnym lub też łącznie. Do aktywności fizycznej zalicza się więc wiele prac zawodowych, domowych, a także ćwiczeń fizycznych. Aktywność fizyczna, jej intensywność i preferowane rodzaje, zależy od wielu czynników. Według Kucera (1983, s. 324) na aktywność fizyczną wpływają następujące czynniki: 1) podstawowe:
  • wiek,
  • płeć,
  • stan zdrowia,
  • przebyte choroby,
  • aktywność ruchowa (obecna, wcześniejsza, w dzieciństwie).
2) uzupełniające:
  • środowisko rodzinne,
  • środowisko mieszkalne,
  • zawód,
  • możliwości wykonywania ćwiczeń,
  • rozkład dnia i posiłki,
  • wystrój i wyposażenie,
  • możliwość ćwiczeń w grupie,
  • pora roku,
  • warunki klimatyczne.
Ludzie podejmują aktywność fizyczną z różnych powodów: dla zabawy, jako wyzwanie, w celu zmniejszenia stresu, jako sposób na schudnięcie, ze względu na korzyści psychiczne i fizyczne (Szczeklicki 1997). Stąd zachęcanie do podejmowania aktywności ruchowej powinno opierać się na indywidualnych predyspozycjach danej osoby. Decydujący wpływ na przygotowanie dziecka do pełnego uczestnictwa w życiu mają procesy wychowania intencjonalnego oraz procesy socjalizacyjne przebiegające w rodzinie, grupie rówieśniczej i szkole. Szczególnie ważna jest siła z jaką poszczególne środowiska będą oddziaływały na wychowanka na różnych szczeblach edukacji szkolnej. Kształtowanie pozytywnych postaw wobec podejmowania udziału w różnorodnych formach aktywności ruchowej jest efektem oddziaływań wychowawczych, które można podzielić na trzy grupy. Mogą tu zachodzić zarówno procesy naśladownicze i odwzorowywania (mechanizm wpływu osób znaczących), karania i nagradzania wychowawczego, jak i wpływu grupy na jednostkę (Strzyżewski 1986).
Do istotnych czynników zaliczane będą: oddziaływanie środowiska rodzinnego i szkolnego. Rodzice w różny sposób przygotowują swoje dzieci do podejmowania uczestnictwa w aktywności ruchowej. Jedną z dróg oddziaływań są wzory jakich dostarczają swoim synom i córkom. Obejmują one nie tylko zachowanie, ale także przekaz norm postępowania. Im młodsze dziecko tym większą rolę w tym procesie odgrywają najbliżsi dorośli, szczególnie rodzice, choć w wielu przypadkach mogą to być też dziadkowie lub inni członkowie rodziny zajmujący się dzieckiem. W rankingu sposobów oddziaływania na dzieci przez rodziców w szkole podstawowej na pierwszym miejscu znalazło się dawanie przykładu własnym zaangażowaniem w uczestnictwo w aktywności ruchowej i wspólne zajęcia ruchowe. Ważne wydaje się również nakłanianie do uczestnictwa w aktywności ruchowej, organizacja dnia dziecka i zakup sprzętu sportowego. Wspólne uczestnictwo w różnych formach aktywności fizycznej dzieci i rodziców podejmowane jest w czasie wolnym. Sposób spędzania wolnego czasu to nie cecha wrodzona, z którą człowiek się rodzi to proces nabyty na drodze planowej i zorganizowanej działalności dydaktyczno-wychowawczej. Nie bez znaczenia staje się wyraźna dysproporcja między nauką, a wypoczynkiem oraz zmiany zachodzące we wzorach spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież pod wpływem środków masowego przekazu (Walczak 1994). Dzieci coraz więcej czasu poświęcają na odrabianie lekcji, oglądanie telewizji, prace z komputerem, kontakty towarzyskie, jednocześnie zmniejsza się ilość czasu poświęcana zajęciom rekreacyjno-sportowym. Na podstawie badań prowadzonych przez Wojnarowską (1995, s. 3) pod patronatem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), badających zależności pokrewieństwa i analogie stwierdzono, że polska młodzież szkolna wykazuje niewystarczające zachowania prozdrowotne.
Według materiałów Narodowego Programu Zdrowia 1996 na lata 1996 – 2005 stwierdzono że zadawalający poziom aktywności fizycznej cechuje: 70% dzieci 6 – 7 letnich, a już tylko 20% – 30% uczniów w wieku 11 – 15 lat, a w wieku dorosłym tylko 10%. Są to wyniki niepokojące i dlatego tak ważne staje się wyrabianie nawyków świadomego uczestnictwa w kulturze fizycznej przez całe życie. W związku z tym ważna jest rola rodziców w zaszczepianiu dzieciom aktywnego spędzania czasu wolnego. Aktywność fizyczna powinna być realizowana zarówno w oparciu o dostępne formy w ośrodkach rekreacyjno-sportowych i klubach, jak również w warunkach domowych, na placu zabaw, w ogrodzie i w parku. Zagadnienia związane z wykorzystaniem czasu wolnego wydają mi się istotne w wychowaniu zdrowego, sprawnego fizycznie i psychicznie zadowolonego społeczeństwa. Aby jednak we właściwy sposób wdrażać prozdrowotne zachowania należy zastanowić się nad obecnym stanem świadomości aktywnego wykorzystania wolnego czasu.
Musimy sobie zadać pytanie, czy w XXI wieku, zdominowanym przez zdobycze cywilizacji typu telewizja, Internet i gry komputerowe, ludzie (rodzice, nauczyciele) zajęci pogonią za pieniędzmi są w stanie przekonać dzieci i młodzież do aktywnego i świadomego zagospodarowania czasu wolnego? Czy świat ludzi dorosłych jest w stanie rozbudzić zamiłowanie do wysiłku, ruchu, aktywności, której towarzyszyć będzie radość i zadowolenie? Jak przekonać wychowanka, że aktywność fizyczna jest mu niezbędna dla prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego?

Bibliografia
Dumazedier J., Socjologie empirique du loisir?, Edition du Seuil, Paris 1974
Gurycka A., Rozwój i kształtowanie zainteresowań, WSiP, Warszawa 1978
Janikowska-Siatka M., Materiały pomocnicze do ćwiczeń z metodyki wychowania fizycznego, AWF, Kraków 1996
Karski J. B., Promocja zdrowia - wprowadzenie do zagadnień krzewienia zdrowia, SANMEDIA, Warszawa 1994
Kozłowski S., Nazar K., Wprowadzenie do fizjologii klinicznej, PZWL, Warszawa 1995
Kucera M., Ilościowa ocena potrzeb ruchowych dzieci, „Wychowanie Fizyczne i Higiena Szkolna”, 8, 1983
Lehmann W., Breuer H., Steingart K. M., Beziehungen zwischen Motorik und Verbodensorik im Vorschulalter, „Arzt. Jugendkd.”, 71, 1980
Szczeklicki R., Aktywność fizyczna, a samoocena zdrowia, sprawności fizycznej, osiągnięć sportowych oraz zadowolenia z życia u dzieci i młodzieży w Polsce, „Wychowanie Fizyczne i Sport”, 3, 1997
Strzyżewski S., Proces wychowania w kulturze fizycznej, WSZiP, Warszawa 1986
Walczak M., Wychowanie do czasu wolnego, WSP TK, Zielona Góra 1994
Wojnarowska B., Burzańska I., Oblacińska A., Zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej w wieku 11 – 15 lat w Polsce 1990 – 1994, „Lider”, 11, 1995
Wujek T., Z badań nad budżetem czasu wolnego młodzieży szkolnej w środowisku wielkomiejskim, „Kwartalninik Pedagogiczny”, 3, 1960

Opracował:
mgr Joachim Lukosek
nauczyciel wych.-fiz.
ZSP w Kochcicach

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie