Scenariusz dwugodzinnych zajęć języka polskiego dotyczących "Przypowieści o synu marnotrawnym" z wykorzystaniem aktywizujących metod nauczania.
KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO PRZEPROWADZONEJ W KLASIE II GIMNAZJUM
Opracowała Ewa Gajda
TEMAT: Czego uczy nas „Przypowieść o synu marnotrawnym”?
CELE OPERACYJNE:
Uczeń:
· poznaje „Przypowieść o synu marnotrawnym”
· czyta tekst przypowieści ze zrozumieniem
· charakteryzuje elementy świata przedstawionego
· rozpoznaje cechy przypowieści
· wyjaśnia znaczenie słowa „marnotrawny”
· rozpoznaje i nazywa przeżycia bohaterów
· rozpoznaje i nazywa cechy bohaterów, zalety i wady
· wciela się w rolę postaci, ukazując jej przeżycia
· ocenia grę kolegów
· zabiera głos w dyskusji
· odczytuje przesłanie przypowieści
· interpretuje obraz
· współpracuje w grupie
METODY I FORMY PRACY:
· praca z tekstem
· ukierunkowana rozmowa
· drama
· dyskusja
· „dywanik pomysłów”
· praca indywidualna i w grupach
POMOCE:
· podręcznik „Świat w słowach i obrazach” W. Bobińskiego lub tekst przypowieści z innego źródła
· reprodukcja obrazu Rembrandta pt. „Powrót syna marnotrawnego”
· karty pracy
· karteczki samoprzylepne i duży arkusz papieru
CZAS: 2 godziny lekcyjne
PRZEBIEG LEKCJI:
I. CZĘŚĆ WSTĘPNA
1. Nauczyciel prosi uczniów o wymienienie postaci występujących w tekście, który mieli przeczytać w domu. Pyta, co wiemy o tych postaciach (czy wiemy, jak się nazywali, jak wyglądali, ile mieli lat, gdzie mieszkali itp.). Dlaczego nie mamy informacji na ten temat?
U.: Tekst jest przypowieścią, a więc nie zawiera szczegółowych informacji o postaciach czy miejscu i czasie zdarzenia (uczniowie znają cechy przypowieści z klasy I).
2. N.: Jaki charakter ma przypowieść, co jest jej celem?
U.: Przypowieść ma charakter dydaktyczny, zawiera jakieś pouczenie, ważną myśl.
3. Zapisanie tematu :
Czego uczy nas „Przypowieść o synu marnotrawnym”?
II. CZĘŚĆ GŁÓWNA
A. Praca z tekstem
1. N.: Czyja postać jest wyeksponowana w tytule? Co to znaczy„marnotrawny”? Uczniowie ustalają znaczenie wyrazu, korzystając ze słownika języka polskiego i zapisują (np. w postaci graficznej) na tablicy i w zeszytach.
marnotrawny - rozrzutny, nieoszczędny, lekkomyślnie gospodarujący, szafujący czymś, trwoniący coś
2. Ustalenie przebiegu wydarzeń. Któremu wydarzeniu narrator poświęca najwięcej uwagi? (powrót syna)
3. N.: Za chwilę spróbujecie zainscenizować ten fragment tak, aby wyeksponować uczucia postaci. Proponuję, abyście najpierw w grupach zastanowili się, co przeżywają bohaterowie w momencie powrotu młodszego syna. Uczniowie zostają podzieleni na 6 grup, każda grupa otrzymuje karty pracy i losuje postać, której będzie dotyczyło polecenie (jedną postacią będą się zajmowały dwie grupy). Uczniowie wykonują zadanie 1, pracując z tekstem.
4. Prezentacja wyników pracy grup. Uczniowie zapisują na swoich kartach efekty pracy pozostałych grup.
B. Inscenizacja
1. Nauczyciel wspólnie z uczniami dokonuje przydziału ról.
2. Przygotowanie się „aktorów” do występu:
- wyznaczenie miejsca akcji, ewentualnie zmiana ustawienia stolików,
- wprowadzenie drobnych zmian w tekście (słowa narratora „...co by to miało znaczyć” będzie wypowiadał starszy syn w postaci „Co to ma znaczyć?”,
- zwrócenie uwagi na sposób ukazania uczuć postaci.
3. Nauczyciel prosi uczniów, którzy nie biorą udziału w inscenizacji,
aby uważnie obserwowali występ, zwracając uwagę na to, czy koledzy dobrze odegrali przeżycia postaci.
4. Odegranie scenki.
6. Ocena gry aktorów.
(Jeśli będzie więcej chętnych, scenkę można powtórzyć i porównać grę aktorów).
C. Ocena postaci
1. Uczniowie ponownie dzielą się na 6 grup i wykonują zadanie 2.
2. Prezentacja wyników pracy grup. Uczniowie zapisują na swoich kartach efekty pracy pozostałych grup.
N.: Którą postać możemy ocenić jednoznacznie pozytywnie, a którą negatywnie?
U.: Postacią pozytywną jest ojciec, natomiast nie ma postaci jednoznacznie negatywnej.
(Uczniowie wklejają wypełnione karty pracy do zeszytu).
D. Dyskusja
1. Nauczyciel wyjaśnia, że w dalszej części lekcji odbędzie się dyskusja nieformalna. Prosi o przypomnienie zasad obowiązujących uczestników dyskusji. Uzupełnia wypowiedzi i zwraca uwagę na ważne elementy.
2. Sformułowanie tematu dyskusji – stworzenie sytuacji problemowej:
Czy ojciec postąpił słusznie, najpierw pozwalając synowi odejść z częścią majątku, a potem wybaczając mu? Dlaczego tak postąpił?
3. Dyskusja.
4. Podsumowanie dyskusji.
E. Odczytanie przesłania przypowieści
1. Nauczyciel prosi uczniów, aby przedstawili swoje propozycje odpowiedzi na pytanie postawione w temacie, zapisując je na karteczkach samoprzylepnych i przyklejając na dużym arkuszu (dywanik pomysłów).
2. Odczytanie, zapis najciekawszych, najtrafniejszych do zeszytu.
3. N.: Jak można jeszcze inaczej odczytać ten tekst, jeśli weźmiemy pod uwagę, że pochodzi z „Biblii”? Kim mogą być postacie z przypowieści?
Zapisanie na tablicy i do zeszytu:
Ojciec - Bóg
Starszy syn – wierny wyznawca
Młodszy syn - nawrócony grzesznik
5. N.: Przypowieści biblijne często były inspiracją dla twórców. Obejrzyjcie reprodukcję obrazu Rembrandta pt. „Powrót syna marnotrawnego” i spróbujcie odpowiedzieć na pytanie: czy jest to tylko ilustracja fragmentu przypowieści, czy ilustracja połączona z interpretacją.
III. ZAKOŃCZENIE
1. Nauczyciel podsumowuje lekcję i ocenia pracę uczniów.
2. Sformułowanie tematu pracy domowej, przypomnienie cech i sposobu zapisania wywiadu prasowego.
Praca domowa:
Wyobraź sobie, że jesteś dziennikarzem i zredaguj wywiad prasowy z wybraną postacią z „Przypowieści o synu marnotrawnym”.
KARTA PRACY
Zadanie nr1
Przeczytajcie jeszcze raz uważnie fragment dotyczący powrotu młodszego syna i wypiszcie nazwy uczuć, które towarzyszyły wylosowanej przez was postaci w czasie tego zdarzenia.
nazwy uczuć
|
młodszy syn
|
starszy syn
|
ojciec
|
lęk
obawa
wstyd
skrucha
żal
|
gniew
złość
zazdrość
zdziwienie
zaskoczenie
|
wzruszenie
radość
|
Zadanie nr2
Spróbujcie scharakteryzować wylosowaną postać, wypisując jak najwięcej cech jej charakteru. Kierujcie się tym, jak postępuje i dlaczego tak czyni. Uwzględnijcie całą przypowieść.
Następnie wśród wypisanych cech wyszukajcie wady i podkreślcie je.
nazwy cech
|
młodszy syn
|
starszy syn
|
ojciec
|
beztroski
rozrzutny
marnotrawny
lekkomyślny
nieposłuszny
samowolny
nawrócony
skruszony
|
wierny
oddany
pracowity
posłuszny
zazdrosny
zawistny
|
kochający
wyrozumiały
mądry
roztropny
miłosierny
dobry
sprawiedliwy
litościwy
|
|
