Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Trudności w nauce czytania

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 5369 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Czytanie to proces przyporządkowania określonym jednostkom graficznym (literom ) określonych jednostek fonicznych (głosek) języka naturalnego. Czytanie wymaga umiejętności szybkiego, płynnego przechodzenia z fonemu (głoski) na fonem. Jeśli literze przyporządkowany jest jeden fonem, to czytanie sprowadza się do podstawiania określonych fonemów danym literom i łączenia ich w ciąg stanowiący wypowiedzenie lub tekst. Jeśli tej samej literze odpowiada w zależności od kontekstu różna ilość fonemów, to czytanie wymaga znajomości reguł odczytywania liter w danych kontekstach. Dużym zagrożeniem dla czytania jest literowanie (głoskowanie). Dzieci słabo znające litery są nakłaniane do ich wiązania z fonemami. Do syntezy także często nie dochodzi, ponieważ u wielu dzieci umiejętność ta nie jest dobrze opanowana. Istotną przeszkodą jest również dodawanie do spółgłosek samogłoski -y. I tak np. uczeń zamiast przeczytać "mama", czyta "myamya". Usuwanie literowania powinno być jednym z ważniejszych zadań podczas nauki czytania. Według B. Rocławskiego głoskowanie nie jest techniką czytania, jest jej karykaturą i powinno być zakazane. Dobrym startem do płynnego czytania jest technika "ślizgania się" z litery na literę bez czynienia pauz między wymawianymi głoskami

1. IDENTYFIKACJA PROBLEMU

     Analiza dotyczy uczennicy, której jestem wychowawczynią. Agata pochodzi z rozbitej rodziny. Jest jedynaczką. Ojciec próbował założyć nową rodzinę utrzymując kontakty z córką Nie wpływało to korzystnie na zachowanie i naukę dziecka. Po każdym pobycie u ojca dziewczynka była nieswoja, rozdrażniona, dużo opowiadała o dniu spędzonym z tatą i podkreślała, że chciałaby, aby rodzice byli razem. Ojciec nie przywiązywał większej uwagi do pracy dydaktycznej z dzieckiem i starał się tylko zapewnić jej opiekę. Matka starała się w miarę swoich możliwości pomagać córce w nauce. Mimo tego, Agata miała problemy w nauce, szczególnie odnoszące się do czytania, poprawnego pisania wyrazów i zdań oraz liczenia. Nie chciała czytać zarówno w domu, jak i w szkole.

     Obserwując dziecko od pierwszych dni pobytu w szkole zauważyłam, że nie zna ono wszystkich liter, nie potrafi przeprowadzić syntezy nawet krótkich wyrazów, popełnia więc mnóstwo błędów podczas czytania.

     Postanowiłam pomóc Agatce wykorzystując coraz częściej wykorzystywaną w szkole przez nauczycieli technikę nauki czytania "ślizganie się" promowaną przez prof. B. Rocławskiego.

2. GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA

     Biorąc pod uwagę fakt, iż nauka czytania odgrywa ogromną rolę w nauce i w funkcjonowaniu człowieka w życiu, postanowiłam zebrać jak najwięcej informacji o Agatce, które mogłyby pomóc w zaplanowaniu odpowiednich działań. Na podstawie wywiadu dowiedziałam się, że Agata urodziła się o czasie, z prawidłowej ciąży. Od małego dziecka była zawsze ruchliwa, interesowała się żywo otaczającym środowiskiem. Przebywała pod opieką rodziców i babci. Czasami była świadkiem konfliktów między rodzicami. Od trzeciego roku życia uczęszczała do przedszkola. Chwalono ją zawsze za wielką samodzielność i umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach życiowych. Mniej pozytywnych informacji dotyczyło postępów dydaktycznych dziewczynki. Z chęcią i łatwością opowiadała o codziennych sprawach. Z niechęcią uczyła się wierszyków, bez większego udziału i aktywności uczestniczyła w zajęciach umysłowych. Zapominała nazw liter, nie opanowała syntezy wzrokowo-słuchowej, z pomocą dokonywała podziału wyrazów na sylaby, bardzo słabo radziła sobie z odczytywaniem krótkich wyrazów, liczyła oczekując pomocy. Najchętniej uczestniczyła w zajęciach ruchowych i plastycznych.

     Podobne spostrzeżenia poczyniłam, gdy Agata zaczęła chodzić do szkoły. Brakowało jej pewności podczas wykonywania wielu zadań. Zawsze oczekiwała pomocy i podpowiedzi. Była czuła na reakcje klasy i często wycofywała się, gdy tylko popełniła jakiś błąd. Dziewczynka miała kłopoty z zapamiętywaniem wprowadzanych liter, zapominała jakiej literze odpowiada głoska, występowały problemy z syntezą i analizą wyrazów, zapominała jaki znak graficzny (pisany) odpowiada znakowi drukowanemu lub wypowiedzianemu. Nie potrafiła skoncentrować się przez określony czas na wykonywanym zadaniu. Posługiwała się bardzo ubogim słownictwem, czasami niegramatycznie. Wypowiadała się krótko, jednym słowem. Nie potrafiła wypowiedzieć się na podstawie przeczytanego przez nauczyciela tekstu nawet ukierunkowana pytaniami.

     Przeprowadziłam rozmowę z matką , która była świadoma trudności jakie dotknęły jej córkę. Dziecko zostało skierowane na badania do Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, która potwierdziła orzeczeniem moje wcześniejsze spostrzeżenia. Ustaliłyśmy z mamą wspólny front działań naprawczych.

3. ZNACZENIE PROBLEMU

     Sytuacja Agaty, jej wolne tempo pracy, brak motywacji do nauki oraz nieznaczne postępy w nauce bardzo mnie zaniepokoiły. Nie ulegało wątpliwości, że uczennica potrzebuje pomocy, dodatkowych ćwiczeń wspomagających jej rozwój, które pozwoliłyby jej na zdobywanie nowych wiadomości i umiejętności. Brak pomocy ze strony dorosłych na pierwszym etapie nauczania miałby niekorzystny wpływ na funkcjonowanie dziewczynki w klasach wyższych. Zniechęcona własnymi niepowodzeniami i brakiem jakichkolwiek osiągnięć zatraciłaby wiarę we własne możliwości. Sytuacje niepowodzeniowe rodzą stres, niezadowolenie z własnej osoby, a także grożą przełożeniem się na złe zachowanie.

     Uznałam, że Agatce trzeba pomóc. Za cel postawiłam sobie wyrównywanie braków w edukacji oraz umożliwienie jej osiągania sukcesów na miarę własnych możliwości dziecka.

4. PROGNOZA

     Na podstawie własnych doświadczeń, obserwacji i przestudiowanej literatury ( B.Sawa, "Jeżeli dziecko źle czyta i pisze" ; H. Pętlewska, "Przezwyciężanie trudności w czytaniu i pisaniu" ; B.Rocławski, " Nauka czytania i pisania", " Podstawy wiedzy o języku polskim dla pedagogów i logopedów", "Poradnik fonetyczny dla nauczycieli", "Syntetyzowanie i analizowanie wyrazów" ; B. Zakrzewska, "Moje dziecko źle czyta i pisze")
postawiłam –

  1. prognoza negatywna
    Nie podejmując działań naprawczych :
    • narażę uczennicę na zwiększające się systematycznie niepowodzenia szkolne,
    • może pogłębić się brak motywacji do nauki,
    • dziewczynka straci wiarę w siebie i w swoje możliwości,
    • odsunie się od grupy rówieśniczej,
    • obniżony poziom umiejętności i wiedzy przełoży się na złe zachowanie dziecka.
  2. prognoza pozytywna
    Po wdrożeniu działań naprawczych w szkole i w domu spodziewam się, że uczennica :
    • zacznie pokonywać trudności w nauce,
    • usprawni technikę czytania,
    • wzbogaci swoje słownictwo oraz udoskonali wypowiedzi słowne,
    • będzie bardziej samodzielna podczas wykonywania ćwiczeń i zadań,
    • odzyska poczucie własnej wartości,
    • będzie potrafiła odważnie zaprezentować swoją wiedzę i umiejętności na forum klasy,
    • opanuje wiadomości i umiejętności określone podstawą programową, niezbędne w dalszej edukacji.
5. PROPOZYCJE ROZWIĄZANIA PROBLEMU

     Przyjęłam następujące propozycje rozwiązań :
  • objęcie uczennicy zajęciami wyrównawczymi,
  • zastosowanie metody "ślizgania" w nauce czytania w celu pokonania trudności w czytaniu,
  • nawiązanie ścisłego kontaktu z matką i informowanie jej o sposobach pracy z dzieckiem podczas nauki czytania z zastosowaniem nowej metody, informowanie o postępach i niepowodzeniach córki,
  • dostosowanie zadań do możliwości uczennicy i tempa jej pracy,
  • mobilizowanie dziewczynki do wykonywania zadań poprzez stosowanie różnorodnych form ćwiczeń, metod aktywizujących, zabaw,
  • dbałość na zajęciach o przyjazną atmosferę, sprzyjającą dobremu samopoczuciu,
  • dostrzeganie najdrobniejszych postępów i konsekwentne nagradzanie, co podnosi wiarę ucznia we własne możliwości.
6. WDRAZANIE ODDZIAŁYWAŃ

     W klasie I uczennica została włączona do zespołu wyrównawczego, którego zajęcia odbywały się 1 raz w tygodniu. W klasie II i III nie zaplanowano zajęć wyrównawczych dla mojej klasy, jednak prowadziłam je nieodpłatnie. Zdawałam sobie sprawę z tego, iż przerywając zaplanowane w klasie I przedsięwzięcia odnoszące się do pomocy uczniom w nauce, skazuję ich na powrót niepowodzeń i nieumiejętność pokonywania trudności.

     Zaczynając pracę z Agatą wiedziałam, że do nauki "ślizgania" musi być odpowiednio przygotowana. Czas ślizgania nie powinien być dwu- , trzykrotnie dłuższy od czasu, w jakim dziecko wymawia swobodnie wyrazy.
  • Nauczyłam ją rozpoznawać głoski trwałe, które można wydłużać podczas wymowy. To na nich dziecko zatrzymuje się, gdy jest mu potrzebny czas na rozpoznanie następnych liter w odczytywanym wyrazie.
  • Sporo czasu poświęciłyśmy na szybkie rozpoznawanie liter. U dziecka powinna występować biegła identyfikacja fonemu (głoski) z literą.
  • Prowadziłam zabawy z zakresu syntezy, a w międzyczasie także analizy sylabowej i fonemowej. Są to bardzo ważne elementy przygotowujące do nauki czytania. Ćwiczyłyśmy syntezę: sylabową, morfemową, logotomową, logotomowo-fonemową i fonemowo-logotomową, dochodząc do syntezy fonemowej.
  • Wiązałyśmy litery z odpowiadającymi im literami. Najpierw ćwiczenia przeprowadzane były na sylabach, później na krótkich wyrazach, wyrazach dłuższych, aby w końcu przejść do czytania krótkich i długich zdań. Po przeczytaniu zdań zawsze następowało sprawdzenie stopnia zrozumienia ich sensu.
  • W pracy z dzieckiem nagradzałam każde poprawnie wykonane ćwiczenie. Uwzględniałam wolne tempo pracy. Nie krytykowałam nawet wtedy, gdy jakieś polecenie było wykonane źle.
  • Zadania zawsze były dostosowane do możliwości dziecka. Agata w każdej chwili mogła skorzystać z dodatkowych objaśnień nauczyciela.
  • Na wykonanie określonej pracy sprawdzającej umiejętności i wiadomości miała przeznaczoną większą ilość czasu.
  • Uczniowie żywo reagowali w sytuacjach, gdy Agatka pomyślnie wykonywała określone zadania. Podnosili ją w ten sposób na duchu i mobilizowali do dalszej pracy.
  • Gdy tylko dziewczynka zgłaszała chęć do odpowiedzi lub wykazywała własną inicjatywę zostawała dopuszczana do głosu i działania.
  • Mama bardzo zaangażowała się w udzielanie pomocy swojej córce. W miarę swoich możliwości przygotowywała ćwiczenia i przeprowadzała zabawy z dzieckiem. Ćwiczyła czytanie tekstów , czytała razem z córką książki i czasopisma w celu wzbogacania słownictwa. Systematycznie kontaktowała się z nauczycielem, aby uzyskiwać informacje dotyczące sposobów pracy, a także omawiać postępy lub drobne niepowodzenia Agatki.
7. EFEKTY ODDZIAŁYWAŃ

     Oczekiwanym efektem podjętych przeze mnie działań wobec Agaty było pokonanie przez nią trudności w nauce czytania. Dzięki zastosowaniu niezbyt popularnej w szkołach metody "ślizgania" w nauce czytania, promowanej na studiach podyplomowych przez jej autora prof. B. Rocławskiego, udało mi się przełamać opór i niechęć dziewczynki do czytania jakichkolwiek tekstów. Nadal doskonalimy technikę czytania, szczególnie płynność. Postęp w czytaniu nie jest jeszcze taki, jakiego można by było oczekiwać, ale wielkim sukcesem Agatki jest chęć obcowania z literaturą i samodzielne korzystanie z książek.

     Dziewczynka sama, ze zrozumieniem czyta polecenia, krótkie teksty literackie i teksty zadań. Często zgłasza się do głośnego czytania na forum klasy. Nie zraża się pomyłkami i błędami, które pojawiają się podczas czytania. Czyta coraz płynniej.

     Gdy wykonuje sprawdzian, nie podchodzi już tak często do nauczyciela z pytaniami. Potrafi skupić się na wykonywaniu poleceń, samodzielnie je czyta i rozwiązuje. Rozumie, że jak się zmobilizuje, może osiągnąć sukces. Zmienił się również jej sposób wypowiadania się. Agata układa proste zdania, logicznie wiąże je w określoną całość. Przywiązuje przy tym uwagę do poprawności gramatycznej używanych słów i zwrotów. Stara się posługiwać bogatszym niż kiedyś słownictwem. Zachęcona licznymi pochwałami nauczyciela i dzieci w klasie potrafi zaprezentować przeczytaną wcześniej książkę lub czasopismo. W kontaktach z rówieśnikami jest odważniejsza i pewniejsza siebie. Ma wyższe poczucie własnej wartości. Czasami próbuje włączać swoje pomysły współdziałając z grupą.

     Cieszyć może również pomyślna współpraca z matką dziewczynki, która z dużym zaangażowaniem pomagała swojemu dziecku opanowywać kolejne etapy nauki czytania metodą "ślizgania". Niekiedy natrafiała na opór i niechęć ze strony córki, ale konsekwentnie wymagała opanowania opracowanych ćwiczeń.

     Uważam, że podjęte przeze mnie działania, których celem była pomoc uczennicy w przezwyciężaniu trudności w opanowaniu techniki czytania przyniosły zadowalające efekty. Cieszy mnie to, że mogłam wykorzystać zdobytą podczas studiów podyplomowych z glottodydaktyki wiedzę i umiejętności .

Opracowała: Krystyna Sawicka
Nauczyciel nauczania zintegrowanego
SP 2 w Gryfinie

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie