Scenariusz zrealizowany został z udziałem klasy IV i VI. Historyczny „obrazek ” poświęcony rocznicy 11 listopada oparty jest na kilku piosenkach historycznych i wierszach poświęconych tym wydarzeniom. Całość oparta jest na kanwie wierszy patriotycznych połączonych pieśniami.
Opracowała mgr Agnieszka Długosz
Szkoła Podstawowa w Łaznowie.
e-mail: agnieszka.dlugosz@apb-broker.pl
Wstęp: Scenariusz zrealizowany został z udziałem klasy IV i VI. Historyczny „obrazek ” poświęcony rocznicy 11 listopada oparty jest na kilku piosenkach historycznych i wierszach poświęconych tym wydarzeniom. Całość oparta jest na kanwie wierszy patriotycznych połączonych pieśniami.
Cele:
- rozwijanie uczuć patriotycznych
- zapoznanie się z wydarzeniami z historii Polski
- pielęgnowanie tradycji narodowych
Scenografia: Na frontowej ścianie korytarza umieszczono dekorację z biało-czerwonej flagi a na niej godło i hasło „Kocham Cię Polsko”
Przebieg uroczystości:
1. Utwór muzyczny: Polonez A – dur w końcowej części ściszony
2. Recytator 1, Wiersz: „Opowiedz nam Ojczyzno”
Opowiedz nam, moja Ojczyzno,
Jak matka ciekawym dzieciom,
O latach znaczonych blizną,
Na wiekach chwały i sławy.
O wojnach Mieszka nam powiedz,
O słupach nad Odrą stawianych,
Niech niesie nas Twoja opowieść,
Wiatr halny i morskie szkwały.
Matczynej ucz nas miłości,
Jak ojciec w życie wprowadzaj,
Nie żałuj serdecznej troski,
Za trudy szczodrze nagradzaj.
Biel śniegu i żar czerwieni,
I orły dumne, piastowskie,
To wieczne symbole tej ziemi,
Najbliższej sercu, bo polskiej.
Wytłumacz nam tak jak umiesz,
Skąd czerwień i biel sztandarów,
Niech ludzie żyją tu w dumie,
Że taki wydał ich naród.3. Piosenka „Żeby Polska” 1 zwrotka – wysłuchanie nagrania.
Z głębi dziejów, z krain mrocznych,
Z puszcz odwiecznych, pól i stepów,
Nasz rodowód, nasz początek,
Hen od Piasta, Kraka, Lecha,
Długi łańcuch ludzkich istnień,
Połączony myślą prostą:
Żeby Polska, żeby Polska,
Żeby Polska była Polską.
4. Recytator 2.
Zanim nadszedł upragniony dla Polaków dzień niepodległości, 11 listopada 1918 roku, kraj nasz znajdował się 123 lata pod zaborami rosyjskim i pruskim, austriackim. Przez tyle lat zaborcy narzucali Polakom swoją kulturę, obyczaje, religie. A dzięki patriotycznym sercom naszych pradziadków, najcenniejsze wartości zostały uratowane. Polacy swoją postawą wnieśli olbrzymi wkład w kształtowanie dwu wielkich i ważnych epok: romantyzmu i pozytywizmu.
5. Recytator 3. Recytacja na tle „Mazurka Dąbrowskiego”
Być Polakiem – romantykiem to nie tylko marzyć o wolnej Polsce. Wówczas to znaczyło walczyć o nią, a często i oddać życie. I szli młodzi chłopcy na śmierć, byśmy mieli dziś wolny i własny kraj. Tysiące Polaków często kilkunastoletnich chłopców ginęło na obcych ziemiach w Legionach Polskich służąc Napoleonowi. On to w 1807 roku utworzył Księstwo Warszawskie ale to nie była nasza wolna Ojczyzna.
Tu melodia „Mazurka Dąbrowskiego” cicho od słów „I szli młodzi chłopcy” oraz głośniej po skończeniu teksu .... „Wolna Ojczyzna”
6. Recytator 3 – ciąg dalszy
Potem nastąpiły dalsze powstania: Listopadowe i Styczniowe, które zakończyły się klęską. Polacy zrozumieli że są słabi a zaborcy zbyt silni.
7. Recytator 4
Trzeba czekać, ale jak? Jeśli czekać to pozytywnie, być poddanym, ale mieć honor. Chodzić do niemieckiej czy rosyjskiej szkoły, ale w domu uczyć się języka polskiego i polskiej historii. A historię Polska miała piękną, choć trudną. Całe dziesiątki lat walki z Niemcami i Szwedami, Rosjanami, Turkami i Austriakami. Pozytywny Polak to taki, który dobrze wykonywał swoją pracę i dużo od siebie wymagał, był uczynny i uczciwy.
8. Piosenka „Żeby Polska”
Zrzucił uczeń portret cara,
Ksiądz Ściegienny wznosił modły,
Opatrywał wóz Drzymała,
Dumne wiersze pisał Norwid,
I kto szable mógł utrzymać,
Ten formował legion, wojsko,
Żeby Polska, żeby Polska
Żeby Polska była Polską.9. Recytacja zbiorowa
Dziecko 1: To rodzic, który był przykładem dla swoich dzieci.
Dziecko 2: To nauczyciel, który uczył polskiego mimo zakazów zaborców.
Dziecko 3: To ksiądz, który dbał o wiarę chrześcijańską.
Dziecko 4: To żołnierz, który musiał służyć w obcej armii, ale pamiętał, że jest Polakiem.
10. Recytator 5.
To wszystko było dla nich wówczas skarbem narodowym. Polacy wtedy byli biedni, nie mieli własnego państwa, ale mieli polską kulturę. To dzięki niej wytrzymali lata w niewoli. Polska, wykreślona z mapy Europy, istniała. 11. Piosenka „Rota” – wysłuchanie nagrania
12. Recytator 5. Wiersz „Ta co nie zginęła”
O Polsko! Święte twe imię,
Po cichu i po kryjomu,
Z trwogą za siebie i innych,
Szeptano w ojców moich domach.
Prawdziwe jakieś nieprawdy,
Opowiadają o Tobie
Mówiono, że jesteś święta
Mówiono, leżysz w grobie.
13. Recytator 6.
Kiedy 1 sierpnia 1914 roku wybuchła wojna pomiędzy Rosją, Niemcami i Austrią, w sercach Polaków zapłonęła nadzieja że nadchodzi godzina wyzwolenia. Trzy państwa zaborcze rozpoczęły między sobą wojnę . Polacy musieli walczyć w szeregach wrogich armii. Ci, którzy żyli w zaborze rosyjskim walczyli po stronie Rosji. Ci z zaborów niemieckiego, austriackiego, walczyli po stornie przeciwnej. Polacy odziani w mundury wrogich armii zmuszeni byli strzelać do siebie.
14. Recytator 7. Wiersz „Z doli niedoli”
Na tle utworu muzycznego „Etiuda A-mol” Chopina.
Podzieli nas mój bracie,
Zły los i trzyma straż,
W dwóch wrogich sobie szańcach,
Patrzymy śmierci w twarz.
W okopach, pełnych jęku, Wsłuchani w armat huk,
Stoimy na wprost siebie,
Ja – wróg twój, ty – mój wróg!
Las płacze, ziemia płacze,
Cały świat w ogniu drży.
W dwóch wrogich sobie szańcach,
Stoimy – ja i ty.
15. Recytator 8.
Zaledwie wczesnym rankiem
Armaty zaczną grać
Ty świstem kul morderczym
O sobie dajesz znać
I wołasz mnie i mówisz,
To ja, twój brat, twój brat.16. Recytator 9.
A gdy mnie z daleka ujrzysz
Od razu bież mnie na cel
I do polskiego serca,
Moskiewską kulą strzel,
Bo wciąż na jawie widzę
I co noc mi się śni,
Że ta co nie zginęła,
Wyrosła z naszej krwi. 17. Piosenka: „Piechota”
Nie noszą lampasów, lecz szary ich strój,
Nie noszą nie srebra ni złota,
Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój,
Piechota, ta szara piechota,
Ref. Maszerują chłopcy, maszerują,
Karabiny błyszczą, szary strój,
A przed nami drzewa salutują,
Bo za naszą Polskę idą w bój.
[Bis] Ref.
Idą a w słońcu kołysze się stal
Dziewczęta zerkają zza płota,
A oczy ich dumne utkwione są w dal,
Piechota, ta szara piechota.
Ref. Maszerują chłopcy, maszerują,
....................
[Bis] Ref.
Nie grają im surmy, nie huczy im róg,
A śmierć im pod stopy się miota,
Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój,
Piechota, ta szara piechota.
Ref. Maszerują chłopcy, maszerują,
....................
[Bis] Ref.
18. Recytator 9.
Szli na wojnę, wierząc że spełnią się ich marzenia. Polacy chcieli mieć ojczyznę niepodległą, tylko nie bardzo wiedzieli jak uzyskać tę wolność. W dodatku byli rozbici na partie i stronnictwa różniące się poglądami. Dążyli też odmiennymi drogami do niepodległości. Działało wielu patriotów a wśród nich politycy i wojskowi.
19. Recytacja zbiorowa:
Uczeń 1. Wojciech Korfanty
Uczeń 2. Józef Piłsudski
Uczeń 3. Wincenty Witos
Uczeń 4. Ignacy Daszyński
Uczeń 5. Roman Dmowski
Uczeń 6. Ignacy Paderewski
Uczeń 7. Kazimierz Sosnkowski
Uczeń 8. Józef Haller
Uczeń 9. Edward Rydz-Śmigły
20. Recytator 10.
Dziś nie zdajemy sobie sprawy jak ogromne i trudne problemy stanęły przed Polakami u progu wolności. Jak wiele potrzeba było do ich rozwiązania pracy i pieniędzy, myśli politycznej, ekonomicznej i technicznej, inicjatywy i codziennego trudu.
21. Recytator 11.
Dziś w dniu rocznicy odzyskania niepodległości warto zwrócić się wdzięczną myślą ku naszym dziadkom i pradziadkom. Wspomnieć jak z patriotyzmu, entuzjazmu, z walki i idei wyłoniła się Polska. Naczelnikiem Polski został lubiany wówczas przez Polaków Józef Piłsudski, któremu 11 listopada rząd zwany rada regencyjną powierzył władzę.
22. Piosenka: 3 zwrotka „Pierwszej Brygady”
O ile mąk, ile cierpienia,
O ile krwi wylanych łez,
Pomimo to nie ma zwątpienia,
Dodawał sił wędrówki kres.
Krzyczeli, żeśmy stumanieni,
Nie wierząc nam że chcieć to móc,
Leliśmy krew osamotnieni.
A z nami był nas drogi wódz.
23. Recytator 12.
Tak wspominał pierwszy dzień wolności 1918 roku Antoni Słonimski.
24. Recytator 13.
Ach jakże mi nie mówić o tych dniach radości,
O tej chmurnej jesieni,
Gdy w szumiącym wietrze,
Szedł nad miastem rodzinnym pierwszy powiew wolności.
Kiedyśmy pełną piersią pili to powietrze.
Nocą w ciemnych alejach stłoczeni szpalerem,
Czekając aż zapłonie świt nad Belwederem,
Jakże Ciebie przywitać swobodną – radosną,
Czym uczcić najpiękniej – chyba tym uśmiechem,
I młodzieńczej poezji burzliwą urodą.
Co szła śpiewem przez miasto i wracała echem.
25. Recytator 14.
Naród mógł powiedzieć, że wrócił cudem na ojczyzny łono.
Jedna jest Polska – jak Bóg jeden w niebie.
Wszystkie me siły składam w ofierze,
Na całe życie, które wziąłem z Ciebie.
Cały do Ciebie ojczyzno należę,
Wiem, że nie ucisk i chciwe podboje,
Lecz wolność ludu szła pod twoim znakiem,
Że nie ma dziejów piękniejszych niż twoje.
I większej chluby niż być Polakiem.
26. Piosenka: „Piękna nasza Polska cała”
Piękna nasza Polska cała,
Piękna żyzna i nie mała,
Wiele krain wiele ludów,
Wiele stolic wiele cudów,
Lecz najmilsze i najzdrowsze,
Przecież człeku jest Mazowsze,27. Recytator 15. „Ballada o miłości ziemi ojczystej”
Bez tej miłości można żyć,
Mieć serce suche jak orzeszek,
Malutki los naparstkiem pić,
Z dala od zgryzot i pocieszeń,
Na własną miarę mieć nadzieję,
W mroku kryjówkę sobie uwić,
O blasku próchna mówić dnieje,
O blasku słońca nic nie mówić.
Jakiej miłości brakło im.
Że są jak okno wypalone,
Rozbite szkło, rozwiany dym,
Jak drzewo z nagła powalone,
Które za płytko wrosło w ziemię,
Któremu wyrwał wiatr korzenie.
I jeszcze żyje cząstką czasu,
Ale już traci swe zielenie,
I już nie szumi w chórze lasu.
Ziemia ojczysta, ziemio jasna,
Nie będą powalonym drzewem,
Codziennie mocniej w Ciebie wrastam,
Radością, smutkiem, dumą, gniewem.
Nie będę jak zerwana nić,
Odrzucam pusto brzmiące słowa,
Można nie kochać cię i żyć,
Ale nie można owocować.
28. Piosenka: „Kocham się Polsko”
Kocham Cię Polsko za twą przeszłość sławną,
Którą przyniosły miecze twe waleczne,
Za chrobre dzieje co minęły dawno,
Lecz będą w pieśni aż po czasy wieczne,
Kocham Cię Polsko za wiek sztuki złoty,
Światło Kuźnicy i znicz Oświecenia,
Za miasta stare przepysznej urody,
Co kryją skarby, których czas nie zmieni.
Kocham cię Polsko za doliny, góry,
Bure kominy, miasta twe wysokie,
Jasne obłoki i przelotne chmury,
Co czasem wchodzą w szyby naszych okien.
Kocham Cię Polsko za przeszłość twą jasną,
Drogę szczęśliwą aż przez pokolenia,
Za zdrową młodzież co czci ziemię własną,
Za to co trwałe i to co się zmienia.
