ZAŁOŻENIA PROGRAMU Edukacja regionalna, której celem jest zakrzewienie człowieka w jego regionie, ma swój narodowy wymiar w dobie „europeizacji". Jest źródłem wiedzy o jego najbliższej okolicy, tradycjach, ludziach tu żyjących. Daje poczucie tożsamości, wartości narodowej, a także możliwość lepszego zrozumienia ludzi innych kultur. Powszechnie wiadomo również, że dziedzictwo kulturowe, jest silnym źródłem inspiracji do działań artystycznych. Stąd zrodził się pomysł edukacji regionalnej uczniów o szczególnych potrzebach edukacyjnych-edukacji poprzez twórczość własną i praktyczne działanie. Powstały program zakłada odejście od systemu klasowo – lekcyjnego i encyklopedycznego przekazu wiadomości oraz wykorzystanie bogactwa i tradycji regionu podczas zajęć z uczniami niepełnosprawnymi umysłowo. Edukacja regionalna stwarza sytuacje stymulujące rozwój uczniów upośledzonych umysłowo. Bogactwo technik działania umożliwia rozwijanie sprawności manualnej uczniów, usprawnianie zaburzonych funkcji w zależności od indywidualnych potrzeb i możliwości, kształtowanie wyobraźni przestrzennej i rozwijanie indywidualnych uzdolnień. Zainteresowanie obiektem swoich działań pozwala na wyrabianie u uczniów cierpliwości i wytrwałości w dążeniu do doprowadzenia pracy do końca. W programie uwzględnione zostały elementy ścieżki „Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie" – zawarte w podstawie programowej kształcenia ogólnego ( Dz.U.Nr 61 z dnia 19.06.2001 r. poz.625). Program pozostaje w ścisłym związku ze szkolnym programem wychowawczym i planem rozwoju szkoły – jest odpowiedzią na zapotrzebowanie środowiska szkolnego, aby aktywnie włączać się w życie kulturalne społeczności lokalnej, a także promować osiągnięcia naszych uczniów na zewnątrz. CELE EDUKACYJNE CELE OGÓLNE :
- Wzbogacanie wiadomości ucznia na temat tradycji kulturowych własnego regionu.
- Rozbudzanie zainteresowań twórczością artystyczną kultywowaną w regionie.
CELE OPERACYJNE: Dzięki uczestnictwu w zajęciach, uczeń powinien:
- zapoznać i zainteresować się kulturą i tradycjami regionu w powiązaniu z tradycjami własnej rodziny;
- utożsamiać się z miejscem, w którym żyje;
- znać różne dziedziny rękodzieła i sztuki ludowej;
- rozwijać zdolności manualne;
- poznać różne środki wyrazu artystycznego i możliwości wykorzystania różnego rodzaju materiałów;
- poznać miejsca będące ostoją tradycji (muzea, skanseny, ośrodki kultury);
- uczestniczyć w życiu kulturalnym społeczności lokalnej poprzez udział w konkursach, wystawach itp.;
SZCZEGÓŁOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA ORAZ SPOSÓB ICH REALIZACJI . 1. „MOJE MIEJSCE NA ZIEMI"
| Zagadnienia |
Cele szczegółowe |
Sposób realizacji |
Przewidywane osiągnięcia uczniów |
Uwagi |
- Historia, miasta, w którym mieszkamy i uczymy się.
- Folklor wsi regionu łowickiego:
- gwara,
- strój regionalny (projekt pasiaka łowickiego w postaci kilimka),
- tańce,
- przyśpiewki,
|
- kontakt ze środowiskiem lokalnym;
- rozbudzanie zainteresowań tradycją naszego miasta;
- uświadomienie konieczności przechowywania eksponatów, które stanowią wartość historyczną;
- uświadomienie zmienności słownictwa i kultury z biegiem czasu
- zapoznanie uczniów z tradycjami wsi regionu łowickiego
|
a)wycieczka:
- Izba Historii Skierniewic,
- obiekty zabytkowe w mieście b)konkurs:
„Symbol miasta Skierniewice" (herb lub inny symbol)
a) prezentacja fragmentu filmu „Chłopi" na podstawie powieści Wł. St. Reymonta dotyczących wesela wiejskiego,
b) spotkanie z artystkami z zespołu ludowego „Lipconki":
- gawęda,
- prezentacja stroju regionalnego,
- krótki występ wokalno – taneczny,
c) „Taniec dawniej a dziś":
popis taneczny uczniów naszej szkoły,
d)wykonanie kilimka na ramkach szkolnych(podstawowy instruktaż) |
Uczeń:
- zna miejsca, które są ostoją tradycji miasta,*
- umie odpowiednio zachować się w muzeum i w środkach komunikacji miejskiej,
- potrafi wykonać pracę konkursową techniką dowolną,**
- potrafi rozpoznać regionalny strój łowicki;*
- zna pojęcia z zakresu tkactwa: wątek i osnowa;*
- potrafi zastosować splot podstawowy w tkactwie;**
- potrafi wykonać kilimek na ramkach szkolnych w kolorach pasiaka;**
|
- umiejętności nie są wymagane od uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym
- uczniowie upośledzeni umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym mogą wykonać zadanie z pomocą
| 2. WYPOSAŻENIE I WYSTRÓJ IZBY ŁOWICKIEJ.
| Zagadnienia |
Cele szczegółowe |
Sposób realizacji |
Przewidywane osiągnięcia uczniów |
Uwagi |
- Wnętrze izby łowickiej,
- Spotkania warsztatowe z twórcami rzemiosła tradycyjnego (garncarstwo, plecionkarstwo, tkactwo ręczne) i artystami ludowymi (np.hafciarka, bibułkarka, wycinankarka)
- Wycieczki – muzea, pracownie artystów ludowych.
|
- zapoznanie z wyposażeniem i wystrojem izby łowickiej
- poznanie sposobu wytwarzania przedmiotów sztuki użytkowej i ozdób ludowych,
- rozwijanie wrażliwości estetycznej,
- poszerzanie możliwości twórczych uczniów,
- rozwijanie zdolności manualnych i umiejętności rękodzielniczych uczniów,
- kontakt ze środowiskiem lokalnym
- rozwijanie wrażliwości estetycznej ucznia,
- zwrócenie uwagi na praktyczne zastosowanie przedmiotów sztuki użytkowej w gospodarstwie domowym naszych przodków, elementy zdobnictwa izby
|
- projekcja fragmentów filmu „Chłopi", prezentujących wnętrze izby
a) spotkania warsztatowe z twórcami ludowymi:
- pokaz wyrobów rękodzielniczych
- instruktaż i wykonanie prostych prac,
- wystawy powarsztatowe w pracowni,
b)rozwijanie
podczas zajęć lekcyjnych, umiejętności zdobytych na spotkaniach warsztatowych (udział prac wykonanych przez uczniów w ewentualnych konkursach, wystawach)
Proponowane wycieczki:
- Muzeum im. Wł. St. Reymonta w Lipcach
- Muzeum w Łowiczu (oraz skansen Maurzyce),
- Muzeum w Sromowie,
- Pracownia garncarstwa,
- wystawy prac artystów ludowych organizowane przez ośrodki kultury;
|
Uczeń:
- potrafi wymienić kilka przedmiotów codziennego użytku w izbie,*
- umie wskazać elementy dekoracji izby,*
- uczestniczy aktywnie w spotkaniach z twórcami ludowymi
- potrafi wskazać materiały potrzebne do wykonania prac z zakresu poszczególnych technik rękodzielniczych**
- potrafi wykonać prostą pracę (wyrób) według instruktażu**
- ćwiczy zdobyte umiejętności
- umie zachować się w miejscach użyteczności publicznej,
- zna miejsca będące w regionie ostoją tradycji i kultury ludowej,*
- zna praktyczne zastosowanie przedmiotów wykonywanych przez rzemieślników i artystów ludowych w dawnych gospodarstwach domowych*
|
*,**
jw.
Spotkania warsztatowe mają charakter zajęć otwartych i integracyjnych, ze względu na konieczność wsparcia uczniów mniej sprawnych przy wykonywaniu prac, przez osoby sprawniejsze. | 3. ZWYCZAJE I OBRZĘDY KULTYWOWANE W REGIONIE.
| Zagadnienia |
Cele szczegółowe |
Sposób realizacji |
Przewidywane osiągnięcia uczniów |
Uwagi |
- JESIEŃ.
Kompozycje z suchych roślin i zbóż, stroiki stylizowane na ludowo (inspiracją mogą być wieńce dożynkowe).
- ZIMA.
Zwyczaje i obrzędy związane ze świętami Bożego Narodzenia.
- WIOSNA.
Zwyczaje i obrzędy związane ze Świętami Wielkanocy.
- LATO.
Obrzęd procesji Bożego Ciała. |
- zwrócenie uwagi na powiązanie zmian zachodzących w przyrodzie z życiem i działalnością człowieka,
- kultywowanie tradycji religijnych,
- zainteresowanie uczniów tradycjami regionu w powiązaniu z tradycjami własnej rodziny,
- wdrażanie do aktywnego uczestnictwa w życiu lokalnej społeczności poprzez udział w konkursach, wystawach ;
jw.
jw. |
- komponowanie bukietów, stroików
- ekspozycja wykonanych prac
a)projekcja fragmentów filmu pt. "Chłopi"dotyczących zwyczajów związanych z Bożym Narodzeniem
b)spotkanie z zespo- łem ludowym "Lipconki":
- gawęda na temat zwyczajów i symboli Świąt Bożego Narodzenia
- wspólne kolędowanie
c)wykonywanie podczas zajęć lekcyjnych prac o tematyce świątecznej, inspirowanych m.in. wzornictwem ludowym ( np.: stroiki, kartki świąteczne, ozdoby choinkowe ).
d)udział w konkursach i wystawach okolicznościowych;
a)omówienie zwyczajów świątecznych-spotkanie z artystkami z zespołu "Lipconki";
b)wykonywanie prac, wiążących się z nadejściem wiosny i Świętami Wielkanocy: pisanki, palmy wielkanocne, bazie, stroiki, kwiaty itp. (wykorzystanie motywów ludowych)
c)udział prac w wystawach i konkursach okolicznościowych;
- omówienie obrzędu procesji i odpustu
- wykonanie techniką dowolną pracy o tematyce religijnej np. obraz, kapliczka, postać świętego itp.
- ekspozycja prac uczniów
|
Uczeń:
- zna wybrane zwyczaje i obrzędy związane z rokiem przyrodniczym i liturgicznym,*
- potrafi samodzielnie lub z pomocą nauczyciela wykonać pracę tematyczną;**
jw.
jw. |
*,**
jw.
jw. | 4."PRZEPISY KULINARNE NASZYCH BABĆ".
| Zagadnienia- proponowane potrawy |
Cele szczegółowe |
Sposób realizacji |
Przewidywane osiągnięcia uczniów |
Uwagi |
- Śniadania :
- chleb ze smalcem i z ogórkiem kiszonym (przygotowanie smalcu własnej roboty)
- twaróg ze śmietaną i szczypiorkiem (wykonanie twarogu metodą tradycyjną)
- Obiady :
- rosół z kluskami
- kapuśniak
- krupnik
- zupa ogórkowa
- placki ziemniaczane
- ziemniaki ze skwarkami i żurek
- ziemniaki z zsiadłym mlekiem
- kluski "kładzione"
- kopytka
- pyzy ziemniaczane
- Kolacje :
- ziemniaki w mundurkach
- jajecznica
- Potrawy okolicznościowe i desery :
- śledzie wigilijne
- mazurek wielkanocny
- pączki, chrusty
- ciasto drożdżowe
- sernik
|
- zapoznanie uczniów z potrawami kuchni staropolskiej i regionalnej (nawiązanie do tradycji rodzinnych),
- ustalenie kolejnych czynności podczas przygotowywania poszczególnych potraw,
- zwrócenie uwagi na zachowanie zasad bezpieczeństwa pracy
- uwrażliwienie na estetykę przygotowania i spożycia posiłku, oraz kulturalne zachowanie się przy stole,
|
- organizacja zajęć z gospodarstwa domowego,
- przyrządzanie potraw wg instruktażu ( ko- rzystanie z przepisu, dobór produktów,etapy wykonywania potrawy )
- degustacja
|
Uczeń:
- zna potrawy kuchni staropolskiej,*
- przygotowuje i spożywa posiłki z zachowaniem zasad estetyki
- zna kolejne etapy przygotowania potraw**
- zachowuje bezpieczeństwo podczas pracy
|
*,**
jw. | I V. OCENA PRACY UCZNIA. Oceniając pracę ucznia, bierzemy pod uwagę:
- wysiłek i zaangażowanie ucznia podczas pracy
- końcowy efekt pracy: dokładność, staranność, estetykę
V. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW. Osiąganie założonych celów następuje poprzez:
- praktyczne, aktywne działanie ucznia;
- wdrażanie ucznia do myślenia i działania zgodnie z określonym planem i celem , co uczy podejmować decyzje i odpowiadać za wyniki;
- uwzględnianie indywidualnych możliwości i zainteresowań uczniów;
- wycieczki;
- organizacja spotkań z twórcami ludowymi;
- udział uczniów w wystawach, konkursach itp. na terenie miasta i okolicy;
VI. METODY I FORMY PRACY. Podczas realizacji programu wykorzystujemy następujące metody pracy:
- podające (pogadanka, opis, objaśnienie)
- eksponujące(film, ekspozycja)
- oparte na obserwacji(pokaz, demonstracja, wycieczki)
- operatywne(praktycznego działania)
- interaktywne(metody wykorzystujące relacje zachodzące między członkami grupy)
- aktywne metody pracy wychowawczej(zajęcia warsztatowe, integracyjne, wycieczki tematyczne, uczestnictwo w życiu kulturalnym)
Podczas zajęć wykorzystujemy następujące formy pracy:
- praca zbiorowa
- praca w małych grupach
- praca indywidualna
VII.OGÓLNE ZASADY PROWADZENIA ZAJĘĆ.
- Istotą programu jest duża dowolność jego wdrażania(w zakresie czasu, kolejności realizacji haseł programowych).
- Zagadnienia i tematyka zajęć nie są ujęte w sztywne ramy(są tylko propozycjami). Można je modyfikować w zależności od potrzeb. Istnieje również możliwość doboru treści nauczania w zależności od zainteresowań uczniów.
- Treści programu mogą być realizowane na zajęciach technicznych, plastycznych, pozalekcyjnych (i innych). Adresatami są uczniowie znajdujący się w II i III etapie kształcenia, upośledzeni umysłowo w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym.
- Przy wykonywaniu prac przez uczniów głębiej upośledzonych uwzględnia się pomoc nauczyciela lub dzieci bardziej sprawnych.
VIII. EWALUACJA PROGRAMU. Zbieranie, analiza i interpretacja danych dotyczących wartości programu odbywa się w sposób systematyczny i jawny na podstawie zgromadzonych dokumentów. Metody badawcze:
- analiza dokumentów
- obserwacja
- ankieta
- test pedagogiczny
Wykaz narzędzi badawczych:
- Arkusz obserwacji(hospitacji) wypełniany przez nauczyciela hospitującego zajęcia.
- Arkusz obserwacji i oceny zajęć własnych nauczyciela.
- Kwestionariusz ankiety ewaluacyjnej dla nauczyciela.
- Arkusz ewaluacyjny dla ucznia.
- Karta osiągnięć ucznia.
Opracowały: mgr Renata Tarnowska mgr Joanna Bolimowska |
