Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Takt - jako wartość w pracy nauczyciela

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 6556 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

W wielu koncepcjach pedagogicznych zaliczanych do nurtu tzw. nowego wychowania akcentuje się nie tyle wywieranie bezpośredniego wpływu na wychowanków, ile wspomaganie ich w naturalnym i spontanicznym rozwoju. W rozumianym w ten sposób wychowaniu podkreśla się doniośle znaczenie współdziałania i współpracy pomiędzy wychowawcą i wychowankiem, a nade wszystko rolę wzajemnego ich porozumiewania się w warunkach autentycznego partnerstwa i demokratyzmu.

,,Spośród rozmaitych zawodów, potrzebnych do tego, aby społeczeństwo mogło normalnie żyć i rozwijać się na pewno najważniejsza jest funkcja nauczyciela, w którego rękach spoczywa przyszłość narodu". (1 s.26)
Nauczyciel musi być świadomy celów i swoich zadań. To on bowiem decyduje w dużej mierze o jakości nauczania i wychowania.
W wielu koncepcjach pedagogicznych zaliczanych do nurtu tzw. nowego wychowania akcentuje się nie tyle wywieranie bezpośredniego wpływu na wychowanków, ile wspomaganie ich w naturalnym i spontanicznym rozwoju. Zgodnie z tym, co napisał M. Łobocki „,wychować oznacza wyzwalać, dodawać odwagi, uwalniać od ubezwłasnowolnienia, usuwać wpływy zagrażające naturalnemu i spontanicznemu rozwojowi dzieci i młodzieży, przygotowywać ich do przyszłego życia przez mobilizację do własnej aktywności, pobudzać do zachowań zgodnych z oczekiwaniami społecznymi, zasadami moralności.... . W rozumianym w ten sposób wychowaniu podkreśla się doniośle znaczenie współdziałania i współpracy pomiędzy wychowawcą i wychowankiem, a nade wszystko rolę wzajemnego ich porozumiewania się w warunkach autentycznego partnerstwa i demokratyzmu”.(4 s.11)
Janusz Korczak pierwszy w literaturze pedagogicznej żądał przestrzegania praw dziecka. Mówił w szczególności o prawach dziecka do szacunku, prawach do radosnego dzieciństwa, prawach do współdecydowania o własnym losie, prawach do niepowodzeń, prawach do posiadania rzeczy i tajemnic.
Aleksander Kamiński, twórca „Szarych Szeregów”, uważał, że skuteczność procesu dydaktyczno-wychowawczego zależy od osobowości nauczyciela, której „…siła oddziaływania (…) jest proporcjonalna do jego życzliwości wobec uczniów …”. (4 s.65)
Nauczyciela powinna cechować życzliwość, opanowanie, radość, optymizm i odpowiedzialność. Człowiek wykonujący zawód nauczyciela powinien mieć wrodzoną cechę wczuwania się w to, co przeżywa drugi człowiek. Zrozumienie tego drugiego człowieka, którym dla nauczyciela jest jego uczeń jest konieczne, aby podejmować skierowane na niego zabiegi dydaktyczne i wychowawcze.
Nauczyciel powinien budzić u uczniów zaufanie, być powiernikiem ich problemów dotyczących nie tylko nauki, ale nawet spraw osobistych i nie zostawiać ich bez rozwiązania. Jego opiekuńczość powinna uzupełniać zadania rodziców, czy prawnych opiekunów. Zadaniem nauczyciela jest wdrażanie ucznia do samodzielnego poszukiwania prawdy, inspirowanie jego poczynań poznawczych i społecznych.
Bardzo ważna cechą nauczyciela jest jego takt pedagogiczny.
Słownik pedagogiczny wyjaśnia to pojęcie jako „umiejętność zachowania się wychowawcy wobec wychowanków w sposób opanowany, świadczący zarazem o stosowaniu wobec nich wysokich wymagań, przy równoczesnym okazywaniu im maksimum szacunku. Takt pedagogiczny pozwala uniknąć zadrażnień i konfliktów między wychowawcami i wychowankami, podnosi autorytet wychowawcy i zwiększa jego wpływ na młodzież”. (7 s.309)
Nie wystarczy fakt, że wychowawca odnosi się życzliwie w stosunku do wychowanka, ale musi czynić to w poprawnej pod względem obyczajowo-kulturowej formie.
Nauczyciela, wobec wychowanka obowiązuje zawsze wierne, choć nie przesadne trzymanie się przepisów pełnienia roli wychowawcy. Wykracza poza tę rolę ten nauczyciel, który dopuszcza do nadmiernego zmniejszania dystansu między sobą a wychowankiem, a ich stosunek cechuje poufność i zażyłość.
Źle pełni swą rolę nauczyciel, który nadmiernie zwiększa dystans wobec ucznia, niepotrzebnie daje mu odczuć jego zależność, traktuje go lekceważąco lub go poniża. Złym nauczycielem jest ten, kto w kontaktach z wychowankiem przejawia zachowania odbiegające od ogólnie obowiązujących form bycia – trywialność, nieuprzejmość, brak taktu.
H. Muszyński zaznacza, że na takt wychowawcy „... składają, się także przejawy właściwego stosunku wychowawcy do samego siebie, jak przede wszystkim skromność, umiar i dyskrecja w eksponowaniu wobec wychowanków własnej osoby. Z tego punktu widzenia wszelkie zachowania podnoszące własną wartość lub zasługi, jak też zachowania wykorzystujące stosunek wychowawcy do odsłaniania przed wychowankiem spraw osobistych z motywów pozawychowawczych należy uznać za niezgodne z wymaganiami taktu wychowawczego ".(6 s.408)
Nauczyciel powinien uważnie i cierpliwie wysłuchać wszystkich, okazać zrozumienie i zainteresowanie dla osobistych spraw uczniów, koncentrować się bardziej na tym, co w nich pozytywne, niż na tym, co negatywne.
Nauczyciel odnosząc się do uczniów taktownie nie narusza jego sfery intymnej, ogranicza zadawanie pytań do niezbędnego minimum i skrupulatnie przestrzega podstawowych zasad etyki zawodowej, np. „... nie przypisuje sobie kompetencji, których nie posiada, nie zdradza zaufania swego rozmówcy”.(5 s.107)
Nauczyciel postępując taktownie łatwiej nawiązuje kontakty z dziećmi, a tym samym wzbrania się przed wyzwalaniem u nich lęku, stwarza wychowankom możliwość samodzielnego rozwiązywania nurtujących ich problemów, przy czym nie odmawia osobistej pomocy i wsparcia, chętnie odwołuje się do ich inicjatywy i pomysłowości, respektuje ich zamierzenia i decyzje.
Taktownym zachowaniem nauczyciel przejawia humanistyczne podejście do wychowanków, a więc okazywanie swej akceptacji oraz dbałość o autentyczność własnych zachowań i tzw. rozumienie empatyczne.
Akceptacja okazywana wychowankom polega na uznawaniu ich takimi, jakimi są naprawdę, a więc bez uprzedzeń, poszanowaniu ich prawa do własnej odrębności. "Każdego z wychowanków uważa się za niepowtarzalną w swoim rodzaju istotę ludzką stanowiącą swoisty świat przeżyć, myśli i uczuć".(4 s.86)
Autentyczność to zgodność z samym sobą. Dzięki temu, że nauczyciel jest sobą wychowankowie pełniej odczuwają jego obecność jako człowieka godnego zaufania.
Rozumienie empatyczne jako przejaw humanistycznego podejścia do wychowanków „.... jest to umiejętność wczucia się w przeżycia drugiej osoby na podstawie tego co mówi, jak się zachowuje, jak wygląda. Pozwala na zobaczenie świata drugiej osoby jej oczami". (8 s.10) Dzięki temu nauczyciel jest w stanie lepiej poznać i rozumieć swoich uczniów, a jest to jedna z dróg prowadzących do sukcesów wychowawczych.
Mając na uwadze słowa,,Dowartościowujmy nasze dzieci ! Wychowanie to budowanie dobra w człowieku, to podnoszenie jakości człowieka” (2 s.7), pragnę na zakończenie przytoczyć dziesięć punktów, o których powinien pamiętać każdy nauczyciel:

1. Jeśli dziecko zaprzecza lub sprzeciwia się Tobie - zatrzymaj się pomyśl, może to nie Ty, lecz Ono ma rację.
2. Dziecko spontanicznie odrzuca przemoc i sztuczność - niech Jego bunt i słowa krytyki będą dla Ciebie wskazówką, iż idziesz błędną drogą.
3. Nie ponaglaj dziecka - Ono spełni każdą swoją powinność i każdą Twoją prośbę, bez pośpiechu i bez nerwowości.
4. Nie myl spokoju z lenistwem i opieszałością; urodą każdego dziecka jest spokój i umiłowanie wolności i one to - nie opieszałość i lenistwo -najlepiej charakteryzują Jego działania.
5. Uważnie słuchaj refleksji, odczuć i spostrzeżeń dziecka, znajdziesz tam tyle świeżości, prawdy i uroku młodości. Nawet, jeśli się z nim nie zgadzasz, uszanuj Jego zdanie.
6. Spostrzeżenia i intuicje dziecka na temat ludzi są zadziwiająco trafne i na tyle głębokie, iż spokojnie możesz im zaufać.
7. W chwilach słabości i zwątpienia dziecko potrzebuje Twojej serdeczności; nie okazuj Mu niezadowolenia zwłaszcza wtedy, kiedy wydaje się niemile i niesympatyczne w swoich zachowaniach - Ono też ma powody do zmartwień.
8. Nie lekceważ rozterek duchowych i dylematów dziecka - u ich podstaw tkwi, bowiem silne u Niego poczucie winy za wszelkie zło w rodzinie. Szukaj w rodzicach sprzymierzeńców i bądź bardzo powściągliwy i ostrożny w swoich sądach na ich temat.
9. Jeśli zranisz dziecko ostrym słowem, małostkowością lub zdenerwowaniem - miej przynajmniej odwagę przyznać się do tego przed samym sobą.
10. Wspomagaj dziecko miłością i dobrym słowem, nie naginaj Go i nie krytykuj - Ono i tak pójdzie własną, drogą, drogą tworzenia. " (3 s.51)

Bibliografia

1. Andres M., Piotrowicz M. ,,Uczmy właściwego stosunku do pracy" - ,,Wychowawca" nr 1, 1994
2. Biernat T. ,,Dowartościowanie - druga zasada mądrego wychowania" – „Wychowawca" nr 9, 1995
3. Bukowski J. „Dekalog MJ. Kaweckiego" - czasopismo ,Społeczeństwo Otwarte” nr 1, 1991
4. Łobocki M. ,,ABC wychowania" Warszawa 1992, WS i P
5. Łobocki M. ,,Trudności wychowawcze w szkole" Warszawa 1989, WS i P
6. Muszyński H. ,,Zarys teorii wychowania" Warszawa 1977, PWN
7. Okoń W. ,,Słownik pedagogiczny" Warszawa 1987, PWN
8. Rylke H., Klimowicz G. ,,Szkoła dla ucznia" Warszawa 1992, WS i P

Opracowała: Bożena Nowak

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie