Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Ocena opisowa

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 3770 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

  Problem oceniania osiągnięć uczniów należy do najbardziej złożonych i dyskusyjnych zagadnień.

      Najwięcej trudności sprawia nauczycielom ocenianie uczniów na etapie edukacji wczesnoszkolnej. Do niedawna powszechnie stosowana ocena cyfrowa nie sprawdziła się w szkolnej rzeczywistości, bowiem nie oddawała ona w dostateczny sposób faktycznego, pełnego stanu wiadomości edukacyjnych i umiejętności ucznia, jego zachowań oraz nie informowała rzetelnie o poziomie jego rozwoju. Nie spełniała zatem w sposób optymalny żadnej ze swoich funkcji.

      Wprowadzona do polskich szkół ocena opisowa, choć z pozoru wydaje się spełniać wszelkie postawione jej warunki, to wciąż jeszcze budzi wiele kontrowersji. W związku z reformą polskiej oświaty przeprowadza się szereg różnorodnych badań mających na celu ustalenie, jak ocena ta sprawdza się w praktyce szkolnej i jak jest odbierana. Wyniki tych badań w dalszym ciągu nie są jednoznaczne, mimo że zarówno uczniowie, nauczyciele jaki i rodzice zaczynają doceniać zalety oceny opisowej.

      Ocenianie jest „czynnością bardzo złożoną, trudną dla samego nauczyciela, a dla rodzica często kontrowersyjną”. Konieczne jest uwzględnienie w ocenianiu aspektów obiektywizmu, sprawiedliwości. Wieloznaczne się również okazuje samo pojęcie oceny. Wszystko to wywołuje dodatkowo wiele emocji i dyskusji.

      Do obowiązków zawodowych nauczyciela należy kontrolowanie i ocenianie. Każdy zatem nauczyciel tego dokonuje, niezależnie od tego, czy jest przekonany o konieczności istnienia systemu oceniania, czy nie. Sposób zaś, w jaki to czyni, ma długotrwałe konsekwencje.

      System oceniania - jak podaje A. Komorowska - Zielony- „składa się z dwóch podstawowych elementów: kontroli i oceny. W literaturze możemy spotkać różne określenia systemu oceniania i jego elementów”.

      Wielka encyklopedia powszechna wyjaśnia kontrolę „jako porównanie wykonania z wyznaczeniami, stanu faktycznego ze stanem wymaganym. Służą temu wcześniej przygotowane normy lub plany, a sama część kontroli może występować w formie inspekcji, rewizji, weryfikacji lub innych podobnych czynności” .

      Podobne rozumienie tego pojęcia można znaleźć w Słowniku języka polskiego pod redakcją W. Doroszewskiego, według którego kontrola to „sprawozdanie, przegląd czego, skrupulatne badanie, rozpatrywanie czego, dochodzenie czego, wnikanie w co, nadzór nad czym, kim, wgląd w co”.

      Przytoczone definicje wykazują, że kontrola nie tylko spełnia zadanie sprawdzenia, ale przede wszystkim daje przegląd sprawy, ułatwia nadzór, zapewnia porównanie zamierzonych rezultatów z faktycznymi osiągnięciami. J. Półturzycki jest zdania, że „to encyklopedyczne i leksykograficzne znaczenie terminu pozwala rozszerzyć zakres poszukiwań i propozycji na całość procesu kształcenia, a nie odnosić kwestii kontroli tylko do jej fazy końcowej” .

      B. Nawroczyński stwierdza, że „kontrola jest istotnym elementem nauczania i bez niej proces ten ulega dezintegracji, przekształca się w mówienie i dobrowolne słuchanie” .

      Potrzeba i konieczność kontroli pracy ucznia znajduje pedagogiczne uzasadnienie wynikające - jak stwierdza R. Więckowski - z samej istoty kształcenia, które traktowane jest jako świadoma, planowana, celowa działalność. Dlatego też, aby mieć pewność, że działalność ta przebiega zgodnie z obranym celem, szczególnie w pracy z dzieckiem w klasach I - III powinna podlegać systematycznemu sprawdzaniu.

      Materiały uzyskane w toku kontroli służą do ustalenia oceny i opinii. Na ich podstawie dokonuje się porównania działania - jego organizację, plan, metody - z pewnym wzorcem tego działania oraz osiągniętych wyników z zamierzonym celem. „Rezultaty tegoż porównania ujmujemy w formę słowną lub liczbową, co właśnie nazywamy oceną”. Lista zarzutów pod adresem stopni szkolnych jest bardzo długa. Dla zwięzłości posłużę się zestawieniem dokonanym przez jednego z amerykańskich pedagogów:

Stopnie nie mają głębszego sensu:
Ocenianie przebiega zgoła inaczej w różnych szkołach i u różnych nauczycieli.
Wiele szkół nie dba o politykę ocen.
Pojedynczy symbol w żaden sposób nie może dokładnie przedstawić złożonych osiągnięć pedagogicznych.
Nauczyciele często oceniają przypadkowo i niedbale.

      Stopnie są często stosowane jako kary lub środki dyscyplinujące, a niejako właściwe miary osiągnięć.
Stopnie są pedagogicznie błahe:
Stopnie są tylko symbolami.
Najważniejsze wyniki są nieuchwytne , nie można ich więc ani wycenić, ani ustopniować.
Ocena nauczyciela jest mniej ważna dla ucznia niż jego własna samoocena.
Stopnie nie pozwalają poprawnie przewidzieć późniejszych osiągnięć.
Powinno się oceniać szkoły, a nie uczniów.

      Wymagania na oceny muszą być opracowane w oparciu o przyjęty w szkole system oceniania. W ocenianiu bieżącym „możliwe są pewne odmienności wynikające zarówno ze specyfiki przedmiotu, indywidualnych koncepcji dydaktycznych danego nauczyciela, jak i potrzeb danego oddziału, pod warunkiem przestrzegania ogólnych przepisów rozporządzenia”. Opisowy stopień ze wszystkich przedmiotów nauczania powinien uwzględniać rzeczywisty poziom wiedzy uczniów, umiejętności, ich wysiłek, postępy lub braki i trudności w przyswajaniu wiedzy:

I Pisanie:

  • poziom graficzny pisma ( kształt, łączenie liter, mieszczenie w liniaturze, proporcjonalność)
  • tempo pisania ( wolne, szybkie, umiarkowane)
  • pisanie pod kierunkiem nauczyciela ( przepisywanie, pisanie z pamięci)
  • pisanie samodzielne ( spontaniczne, pisanie ze słuchu)
II Czytanie:
  • Poziom analizy i syntezy wzrokowo – słuchowej(rozpoznawanie liter)
  • Technika czytania głośnego (głoskowanie, sylabowa, globalna)
  • Rozumienie pojęć : głoska, litera, sylaba, wyraz, zdanie)
  • Rozumienie i stosowanie znaków interpunkcyjnych
  • Zainteresowania czytelnicze (uczeń zdolny)
III Mówienie:
  • Poprawność artykulacji głosek (seplenienie, nie wymawianie „r” lub innych głosek)
  • Wady wymowy (jąkanie, brak uzębienia i inne)
  • Tempo i wyrazistość mówienia
  • Umiejętność zamykania myśli w formie zdania, swobodne wypowiadanie się na różne tematy
  • Zasób słownictwa (słownik bierny i czynny)
IV Liczenie:
  • Rozumienie pojęcia liczby naturalnej i jego zapis w zakresie 10
  • Dodawanie i odejmowanie jako działania odwrotne
  • Sprawność techniki rachunkowej w zakresie 10
  • Poziom samodzielnego i logicznego myślenia (konstruowanie i rozwiązywanie prostych zadań tekstowych)
  • Czytanie i rozumienie tekstów matematycznych , znaków i symboli
V Sprawność manualna i ruchowa:
  • Dokładność, wytrwałość, estetyka wykonanych zadań
  • Tempo pracy
  • Aktywność ruchowa (refleks, spostrzegawczość, orientacja)
  • Koordynacja ruchowa, zręczność manualna, podzielność uwagi
      Dobre ocenianie ma bezpośredni wpływ na wdrażanie dziecka do samooceny i samokontroli. W życiu każdego człowieka refleksja nad własnym działaniem spełnia ważną rolę, bowiem przyczynia się ona do rozwijania i doskonalenia różnych umiejętności, a także do zmiany własnych zachowań i postaw.

      Na szczeblu edukacji wczesnoszkolnej rozpoczyna się dopiero proces wdrażania do samokontroli i samooceniania. Planując zajęcia, należy przewidzieć sytuacje, w których dzieci będą miały okazję do dokonywania tychże procesów. Ułatwieniem z pewnością staną się jasno sprecyzowane kryteria. Przed przystąpieniem do realizacji zadań uczniowie muszą być świadomi kryteriów oceny. Początkowo ustala je sam nauczyciel, następnie włącza w to wychowanków. Umiejętność ustalania kryteriów i odniesienia ich do realizowanych zadań stanowi gwarancję właściwie dokonanej samooceny. Taka samoocena zaś wyrabia krytycyzm wobec siebie, wobec własnych działań, zachowań oraz postaw i staje się stymulatorem osobistego rozwoju.

      Dobre ocenianie musi zatem spełniać określone warunki sprzyjające rozwojowi ucznia:
  • ma podawać dziecku informację o tym, co już umie, nad czym musi popracować, jak daleko jest na drodze do osiągnięcia celu
  • ma uwzględniać możliwości dziecka; nie wszyscy przecież w tym samym czasie są w stanie opanować jakąś umiejętność, a niektórzy nigdy nie będą biegli w danym zakresie
  • ma brać pod uwagę wkład pracy dziecka, jego wysiłek włożony w wykonanie jakiegoś zadania
  • ma nie etykietować dzieci
  • ma zachęcać do dalszej pracy, uświadamiać, że wysiłek się opłaca
  • ma nie pełnić funkcji kary czy nagrody
  • ma nie zawierać krytyki osoby
  • ma uwzględniać postęp, jaki dokonał się w dziecku.
      K. Rau twierdzi, iż „oceny wyrażone cyframi nie są w stanie spełnić wszystkich warunków dobrego oceniania, a niekiedy nawet są ich zaprzeczeniem. Nie spełniają także przypisywanych im funkcji: informacyjnej, korekcyjnej i motywacyjnej”.

      Uczeń powinien mieć pewność, że w toku uczenia się ma prawo do popełniania błędów, za które nie może być karany złą oceną. Równocześnie posiada on prawo do rzetelnej informacji, z której jasno wynika, co zrobił dobrze, co źle, a co musi zmienić, żeby było lepiej. Taka informacja wywołuje motywacje do dalszego wysiłku w celu dokonania korekty poprzez kolejne działania.

Jolanta Karbowska

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie