Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Agresja i jej geneza

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 4045 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Większość psychologów przez agresję rozumie każde zamierzone działanie - w formie otwartej czy symbolicznej - mające na celu wyrządzenie komuś lub czemuś szkody, straty, bólu fizycznego lub cierpienia moralnego. Mówi się o agresji przejawianej w formie czynności fizycznych, werbalnych, symbolicznych, kierowanych złością, chęcią szkodzenia innym, dążeniem do sprawienia przykrości i cierpienia.
Do bezpośrednich zachowań napastliwych należą proste zachowania cechujące się stosunkowo krótkimi atakami fizycznymi, stosowanymi przy użyciu prostych narzędzi. Agresja w sensie ogólnym wyraża się często w formie złożonych zachowań napastliwych i przybiera wtedy postać bójek, zastraszania kogoś, niesprawiedliwego traktowania.
Pośrednie zachowania napastliwe występują zazwyczaj jako dokuczanie, przeszkadzanie, polegają także na niszczeniu lub uszkodzeniu rzeczy stanowiących własność osoby będącej przedmiotem agresji.
Na ogół jednak w definicjach agresji akcentowane są dwa zasadnicze elementy: agresywne zachowanie niesie ze sobą negatywne skutki dla ofiary oraz jest intencjonalne, przy czym sprawcę opisuje się jako pragnącego zranić bądź uszkodzić fizycznie lub psychicznie ofiarę.
Niektórzy mówią o agresji już w wieku niemowlęcym, traktując ją jako uwarunkowaną biologicznie cechę ludzką. Inni natomiast dopatrują się agresji dopiero w wieku późniejszym.
Światowe badania wykazują, że (Surzykiewicz, 2000. s.18) około 10% dzieci i młodzieży charakteryzuje się "ciągle na nowo powtarzającymi się objawami dyssocjalnych i napastliwych zachowań agresywnych", w tym blisko 9% stanowią chłopcy, 2% dziewczęta.
Rozmiar zjawiska zaburzeń czy społecznego niedostosowania dzieci i młodzieży stale wzrasta. Jeszcze w latach siedemdziesiątych w szkołach podstawowych kształtował się on na poziomie 2-3% (Konopnicki, 1979), a w domach dziecka 17% (Urban, 1982). Sondaże przeprowadzone w ostatnich latach sygnalizują gwałtowny wzrost tych wskaźników we wszystkich środowiskach wychowawczych. W szkołach podstawowych omawiane zjawisko dotyczy nawet kilkunastu procent uczniów, a w domach dziecka ponad 30% (Urban, 1998).
Najczęstszym aktem przemocy w szkole podstawowej jest bójka lub pobicie dla okazania wyższości. W miarę dorastania ta forma przemocy zanika, natomiast pojawiają się bójki pod wpływam alkoholu, co również może być związane z motywem dominacji w grupie rówieśniczej.

Agresja jako instynkt

Ten rodzaj agresji powstał w drodze ewolucji i jest potrzebny, a nawet konieczny do utrzymania gatunku. Tak rozumiana agresja nie została nabyta w toku życia. Człowiek rodzi się z nią, z gotowym instynktem.
Oceniając z pedagogicznego punktu widzenia, ta teoria nie jest zjawiskiem całkowicie szkodliwym społecznie. Zachowania agresywne mogą występować w formie dopuszczalnej, akceptowanej, a nawet wręcz korzystnej ze społecznego punktu widzenia.
Badania zoopsychologów i fizjologów wykazały wprawdzie, że agresywne zachowanie ma swoje podłoże fizjologiczne, nie potwierdziły jednak tezy o istnieniu instynktu agresji, który by jako czynnik endogenny pobudzał organizm do działania agresywnego.

Agresja jako reakcja na frustrację

Powstawanie i utrwalanie się zachowań agresywnych w wyniku frustracji można wyjaśnić, opierając się na podstawowych twierdzeniach dotyczących zmian w zachowaniu się osobnika pod wpływem uprzednich doświadczeń.
Osiągnięcie celu można traktować jako nagrodę wystarczającą do utrwalenia danego sposobu postępowania. Zachowania nieprowadzące do realizacji celu przez sam fakt ich nieskuteczności są karane.
Rozumienie zachowania agresywnego jako odpowiedzi na frustrację ma podstawy fizjologiczne. Fizjologowie twierdzą, że różne rodzaje reakcji, zarówno agresywnych jak i lękowych, podobnie jak uczucia, rozdrażnienie gniew, strach, muszą mieć swoje odpowiedniki fizjologiczne. Ogół skutków, które powstają w ustroju pod wpływem jakiegokolwiek czynnika określa się pojęciem stresu.

Agresja jako nabyty popęd

Istnieje kilka, nieznacznie różniących się od siebie koncepcji agresji jako nabytego popędu. Jedne z nich podkreślają rolę gniewu, drugie rolę konfliktowych oczekiwań dotyczących wzmocnienia zachowania agresywnego.
Według tej teorii gniew jest wyuczanym popędem. Szarpanie, bicie, kopanie oraz wewnętrzne reakcje trzewne są wrodzonymi reakcjami gniewnymi na pewne sytuacje. Ponieważ zachowanie agresywne bywa często konsekwencją gniewu, mogłoby więc być następstwem wystąpienia bodźców sygnałowych, które aktualnie wywołują gniew. Agresja wystąpi wtedy, kiedy jest najsilniej wyuczoną reakcją na gniew.

Agresja jako nawyk

Analizując agresję jako nawyk, przyjmujemy, że jest to zachowanie utrwalone, do tego stopnia, że jest już zautomatyzowane i realizowane bez pełnej kontroli świadomości.
Zachowania, które utrwaliły się musiały być poprzednio wielokrotnie wzmacniane bezpośrednio lub pośrednio. Wzmocnienie bezpośrednie to takie, kiedy nagroda dotyczy zachowań samego uczącego się. Natomiast wzmocnienie pośrednie odnosi się do zachowania innych osób, które są "modelami" dla uczącego się.
Już utrwalone zachowania agresywne mogą być likwidowane także drogą uczenia. Takie uczenie, a raczej oduczanie, może polegać na konsekwentnym odmawianiu nagrody albo na aktywnym karaniu.

Złożone postaci agresji

Siła, częstość występowania agresji, rodzaj manifestowanych zachowań zależą, tak jak w ogóle osobowość człowieka, od zadatków wrodzonych, aktywności własnej, wpływów środowiska i od wychowania. W każdym przypadku agresji można by więc teoretycznie wyróżnić kilka czynników:
1. Czynnik wrodzony - u wszystkich ludzi występuje mniej więcej w jednakowym stopniu.
2. Czynnik aktywnościowy - stwarzający różne możliwości w zakresie zdobywania przez dziecko doświadczeń.
3. Czynnik frustracyjny - zależy w dużym stopniu od środowiska i postaw rodzicielskich.
4. Czynnik naśladowczy - zależy głównie od środowiska. Można go modyfikować przez wychowanie dostarczające odpowiednich wzorców.
5. Czynnik instrumentalny - w szczególnie dużym stopniu zależy od pozostałych czynników oraz od wpływów wychowawczych.

Wszystkie wymienione czynniki są dynamicznie ze sobą powiązane zwłaszcza przez powszechnie funkcjonujące mechanizmy uczenia się Pozwala to sądzić, że nie istnieje zarówno u dzieci jak i u ludzi dorosłych agresja w postaci prostej.

Bibliografia:

  • Danilewska J. Agresja u dzieci - szkoła porozumienia. Warszawa WSiP 2002.
  • Kono[pnicki J.(red.) Problemy niedostosowania społecznego i formy działalności profilaktyczno-resocjalizującej. Zielona Góra Kuratorium Oświaty i Wychowania 1979.
  • Radziwiłłowicz W., Radziwiłłowicz P. Formy i funkcja agresji u dzieci i młodzieży. "Psychologia Wychowawcza" 1997 nr3.
  • Surzykiewicz J. Agresja i przemoc w szkole. Warszawa Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej 2000.
  • Urban B. Niedostosowanie społeczne w domach dziecka. Kraków Wydawnictwo UJ 1982.
  • Urban B. Zachowania dewiacyjne młodzieży. Kraków Wydawnictwo UJ 1998.
  • Elżbieta Kwapińska
    Szkoła Podstawowa w Łubiance

    Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

    X


    Zarejestruj się lub zaloguj,
    aby mieć pełny dostęp
    do serwisu edukacyjnego.




    www.szkolnictwo.pl

    e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
    - największy w Polsce katalog szkół
    - ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




    Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

    Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie