W związku z zainteresowaniem młodzieży tematyką ekologii, chęcią spędzania wspólnie czasu, postanowiłyśmy zorganizować "Zieloną Szkołę". Chciałyśmy zapoznać uczniów z bogactwem i różnorodnością świata roślinnego i zwierzęcego naszego regionu, ale nie tylko. Każdy nauczyciel jest świadomy, ze wszelkie formy wspólnych wyjazdów szkolnych odgrywają szczególną rolę w szkolnym programie wychowawczym. Pozwalają na realizacje celów, które są trudne do podjęcia w szkolnych warunkach. Są również szansą dla wychowawców na głębsze, bardziej wszechstronne poznanie swoich wychowanków, ich zainteresowań, problemów, predyspozycji. Oderwanie od systemu klasowego umożliwia nauczycielom-wychowawcom poznanie uczniów w sytuacjach pozaszkolnych, sprzyja ich otwartości i pozwala na integrację uczniów i nauczycieli. Wiemy też, że nadrzędnym celem pracy edukacyjnej jest intelektualny, emocjonalny i etyczny rozwój młodego człowieka. Edukacja szkolna polega na harmonijnej realizacji przez nauczyciela zadań w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania. Zadania te uznałyśmy za priorytetowe konstruując program "Zielona Szkoła".
Program "Zielona Szkoła" zrealizowany został w dniach 4-8 maja 2004r. w Ośrodku Kolonijnym w Junoszynie. Objęto nim 30 uczniów klasy Ic i Ib Gimnazjum nr1 w Nowym Dworze Gd.. Podstawowym celem programu była integracja przez naukę, wypoczynek i zabawę, zachęcenie do aktywnego, zdrowego stylu życia, wyrabianie postaw przyjaznych środowisku, zwiększenie samoświadomości młodzieży, rozwijanie wrażliwości estetycznej oraz wdrożenie programu edukacyjnego i wychowawczego. Realizacji tych celów sprzyjało miejsce pobytu - ciekawe pod względem turystyczno-krajoznawczym tereny nadmorskie, a przede wszystkim różnorodność zaproponowanych uczestnikom Zielonej Szkoły zajęć rekreacyjno-rozrywkowych i edukacyjno-wychowawczych. Założone w programie cele zostały przetworzone na konkretne działania. Uczestnicy Zielonej Szkoły poznali tereny Mierzei Wiślanej podczas wycieczek do Rezerwatu Kormorana Czarnego i Czapli Siwej oraz Rezerwatu "Mewia Łacha" i ujścia Wisły.
Towarzyszący nam przewodnik wprowadził w tematykę dotyczącą ukształtowania terenu i ochrony środowiska. Uzyskane informacje młodzież wykorzystała opracowując w zespołach scenki związane z ekologią.
Oferując młodzieży każdego dnia bogaty repertuar zajęć chciałyśmy przede wszystkim wdrożyć ich do "innego" - aktywnego spędzania czasu. Stąd obok wycieczek i codziennych spacerów nad morzem zorganizowane były różnorodne zajęcia rekreacyjno-rozrywkowe: basen, ognisko połączone z dyskoteką, tenis stołowy, koszykówka, siatkówka.
Istotnym, nieodłącznym elementem programu "Zielona Szkoła" był program działań wychowawczych i edukacyjnych z języka polskiego i ekologii. Dobór tematów i sposób przekazywania treści miał przede wszystkim wywołać aktywność uczniów, pomóc im w uzupełnieniu wiedzy i doskonaleniu posiadanych umiejętności oraz w rozwijaniu samodzielności myślowej. Starałyśmy się to osiągnąć stosując aktywizujące metody, takie jak krzyżówki, ankiety, burza mózgów, proponując obok ćwiczeń indywidualnych pracę w grupach i mniejszych zespołach uczniowskich.
O przychylnym przyjęciu przez uczestników "Zielonej Szkoły" zaproponowanych form pracy świadczy ich zaangażowanie i wkład w pracę grupową oraz systematyczność, z jaką podchodzili do zadań, czego realnym efektem są wypracowane przez nich, w ramach pracy pozalekcyjnej, scenki dramatyczne.
Realizacji programu działań dydaktycznych towarzyszyło również inne zadanie - odejście od stereotypowych, banalnych tematów i pokazanie młodzieży, że nauka może być nie tylko ciekawa, ale również bliska typowym problemom dnia codziennego, zjawiskom ważnym dla każdego. Dążyłyśmy do tego, by zdobywaną wiedzę uczniowie wyprowadzali z indywidualnych obserwacji zjawisk współczesnego świata oraz z czytania rozmaitych tekstów. Program edukacyjny korelował z programem działań wychowawczych, który celowo - ze względu na dewaluację pewnych wartości wśród młodzieży - skoncentrowany został właśnie wokół pojęcia wartości. Aranżacja różnych sytuacji wychowawczych miała służyć przede wszystkim rozwojowi osobowościowemu młodych ludzi, ukierunkowaniu ich postaw, wyznaczeniu priorytetów. Podczas zajęć wychowawczych uczestnicy "Zielonej Szkoły" mogli podzielić się swoimi emocjami, sądami, refleksjami, zarówno w trakcie otwartej dyskusji, jak i w formie anonimowej ankiety.
Zajęcia dydaktyczno-wychowawcze oraz wspólne spędzanie wolnego czasu były doskonałą okazją do integracji całego zespołu, sprzyjały wytworzeniu korzystnych relacji nauczyciel - uczeń, a wychowawcom dały możliwość głębszego, bardziej wszechstronnego poznania swoich wychowanków, ich zainteresowań, problemów, predyspozycji. Przede wszystkim oderwanie od systemu klasowego umożliwiło nauczycielom-wychowawcom poznanie uczniów w sytuacjach pozaszkolnych, sprzyjało ich otwartości, budowaniu wzajemnego zaufania.
Rozmowy z uczniami i ich rodzicami oraz przeprowadzona wśród uczestników Zielonej Szkoły ankieta ewaluacyjna wskazują na zadowolenie młodzieży z tej formy wypoczynku. Na uwagę zasługuje fakt, że 80% uczniów oceniło na ocenę celującą i bardzo dobrą tezę, iż nauka poprzez odpoczynek i zabawę sprzyja rozwojowi intelektualnemu i osobowościowemu. Akceptację młodzieży zyskały metody prowadzenia zajęć oraz dobór tematów, co zresztą znalazło odzwierciedlenie w wysokim zaangażowaniu uczniów, ich wkładzie w pracę grupową oraz systematyczności, z jaką podchodzili do zadań. W sumie uczniowie wystawili organizatorom "Zielonej Szkoły" ocenę 4,63.
Biorąc pod uwagę pozytywną opinię uczniów i ich rodziców celowe wydaje się organizowanie tego typu przedsięwzięć w latach następnych.
Program "Zielona Szkoła" stwarza możliwość realizacji tych celów, które trudne byłyby do podjęcia w normalnych szkolnych warunkach, jest prowokacją do odejścia od schematyzmu i sztampy, a przede wszystkim sprzyja temu, co najważniejsze w pracy edukacyjnej - "rozbudzeniu ducha".
Opracowany przez nas program autorski "Zielona Szkoła" został zaakceptowany przez Radę Pedagogiczną i wpisany do szkolnego zestawu programów. Opracowując ten program wykorzystywałyśmy internet oraz zbiory biblioteki szkolnej i pedagogicznej. Uzyskane informacje związane z ekologia i promocją zdrowego stylu życia wykorzystuję w swojej pracy wychowawczej. Opracowywane przeze mnie coroczne plany wychowawcze przewidują realizację przedsięwzięć zawartych w opracowanym programie.
Zajęcia "Zielonej Szkoły" stanowią ważną ofertę szkoły i wzbogacają różnorodność prowadzonych w niej działań. Program nasz jest także wykorzystywany przez wychowawców innych klas.
(...)
mgr Iwona Baranowska
mgr Ewa Kopyt Gimnazjum nr 1 w Nowym Dworze Gdańskim |
