Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Zabawa i jej rodzaje

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 61466 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

"Zabawa jest czymś uniwersalnym i przynależnym zdrowiu;
Bawienie się służy zdrowiu, gdyż sprzyja rozwojowi;
Bawienie się skłania dzieci do nawiązywania relacji grupowych i kontaktów;
Bawienie się może być dostępną każdemu dziecku formą komunikowania się..."

Donald W. Winnicott

Zabawa - w najogólniejszym tego słowa znaczeniu - to działalność wykonywania dla przyjemności. Obok pracy i uczenia się jest ona główną formą aktywności dzieci. Zdaniem wielu znawców zagadnienia zabawa pełni szereg funkcji, z których najważniejszą jest zaspokojenie indywidualnych i społecznych potrzeb dziecka, a także poznawanie rzeczywistości i dostosowywanie jej do własnych potrzeb. Zabawy przygotowują dziecko do dalszego życia. Zaspokajają potrzeby aktywności i poznawania rzeczywistości. Kształtują i rozwijają zmysły dziecka, wzbogacają jego wyobraźnię i życie uczuciowe, wpływają na rozwój społeczny. Zabawy rozwijają myślenie, spostrzegawczość, pamięć, uwagę, orientację, wyobraźnię i inteligencję twórczą. Uczą wytrwałości. Rozwijają poczucie koleżeństwa i przyjaźni. W zabawach i grach zespołowych dziecko dostrzega konieczność podporządkowania się regułom. Uczy się nie tylko wygrywać, ale i przegrywać. Zabawy rozwijają także sprawność fizyczną dziecka. Ćwiczą mięśnie, usprawniają działanie systemu nerwowego. Przez aktywność zabawową dziecko rozwija swój umysł, rozszerza swoje doświadczenia, doskonali sprawności i umiejętności psychiczne i fizyczne, rozwija się intelektualnie i emocjonalnie.

Zabawa jest wtedy dobra - atrakcyjna, gdy jej treść wzbudza w dzieciach zainteresowanie, przykuwa uwagę budzi chęć wzięcia w niej udziału, dostarcza radości i emocji. Zabawa musi być swobodna (może mieć reguły, ale może też ich nie mieć, w odróżnieniu od gry). Do zabawy nie wolno dzieci zmuszać. Z chwilą, gdy dziecku coś nakazujemy przestaje to być zabawą.

Wyróżnia się następujące rodzaje zabaw:

1. Zabawy manipulacyjne (nazywane też funkcjonalnymi lub czynnościowymi) polegają na wykonywaniu przez dziecko prostych czynności nie prowadzących do żadnych, wytworów, np. manipulowanie różnymi przedmiotami gaworzenie, przenoszenie różnych przedmiotów z miejsca na miejsce.
2. Zabawy konstrukcyjne polegają na budowaniu czy wytwarzaniu pewnych przedmiotów, zaspokajają one potrzebę wytwarzania.
3. Zabawy tematyczne nazywane także zabawami twórczymi, zabawami fikcyjnymi, iluzyjnymi i imaginacyjnymi, zabawami w role oraz zabawami symbolicznymi. Cechą charakterystyczną tego rodzaju zabaw jest fakt używania przez dziecko przedmiotów w specjalnej funkcji oraz przybierania przez dziecko pewnych ról - odzwierciedlających przeważnie normalne życie, pracę ludzi.
4. Zabawy badawcze - ten rodzaj zabaw polega na dokonywaniu na różnorodnym materiale najrozmaitszych doświadczeń. Zabawy te zaspokajają potrzeby poznawcze, a zwłaszcza ciekawość dziecka.
5. Zabawy ruchowe - polegają na wykonywaniu przez dziecko dużej ilości ruchów wymagających pewnego wysiłku, zręczności, siły, szybkości. Zaspokajają one potrzebę ruchu, nabywania zręczności.
6. Zabawy dydaktyczne - zasadniczo różnią się od poprzednio wymienionych. Różnica sprowadza się do tego, że nie są one wynikiem swobodnej twórczości dzieci, lecz są przygotowane, inicjowane i organizowane przez opiekuna dziecka powinny mieć zawsze wartości kształcące.

Ze względu na formalne kryteria wyróżnia się jeszcze takie rodzaje zabaw jak: swobodne, kierowane, samotne - indywidualne, grupowe, równoległe, wspólne, zespołowe. Wszystkie rodzaje zabaw są ze sobą bardzo powiązane, istnieje wiele zabaw mieszanych.

Pod pojęciem gra będziemy rozumieli odmianę zabawy polegającą na ścisłym respektowaniu ustalonych przepisów. Wśród gier wyróżniamy gry dydaktyczne, gry ruchowe i sportowe, gry terenowe. Gry mają duże wartości wychowawcze: uczą poszanowania przyjętych norm, sprzyjają uspołecznianiu, uczą umiejętności wygrywania i przegrywania.

Gry i zabawy terapeutyczne należą do szczególnych form i środków stosowanych w pracy z dziećmi wykazującymi mikrozaburzenia rozwojowe. Są one nastawione na odmienność nie tylko w organizacji pracy dzieci, ale także w realizacji samego materiału ćwiczeniowego. A zatem gry i zabawy terapeutyczne poprzez różnorodność zadań, urozmaiconą treść i zastosowanie reguły postępowania angażują równocześnie wiele różnych funkcji psychofizycznych w powiązaniu z dotychczasowym i nabywanym doświadczeniem osobistym dziecka, z jego wiedzą oraz umiejętnościami, nawykami, zdolnościami i zainteresowaniami. Można więc założyć, że gry i zabawy terapeutyczne pełnią funkcję integrująco - synchronizującą wobec całokształtu zdolności przystosowawczych organizmu dziecka, umożliwiających mu sprawne działanie. Pobudzanie i aktywizowanie jednych funkcji, czy nawet całych sfer, bodźcuje i wzmacnia inne, prowadząc do tworzenia się coraz bardziej skomplikowanych układów, gwarantujących pogłębione, precyzyjne, wyspecjalizowane działanie. W następstwie tak przebiegającego integrowania i synchronizowania dzieci poznają sposoby operatywnego stosowania własnej wiedzy i posiadanych umiejętności w różnych sytuacjach. Dzieci opanowują zgeneralizowaną zdolność przenoszenia utrwalonych umiejętności, doświadczeń czy wiadomości z jednych sytuacji na inne.

W rezultacie stosowania gier i zabaw synchronizująco - integrujących funkcje i procesy psychofizyczne można:

1. Dążyć do poprawy ogólnej sprawności i wydolności ruchowej
2. Usprawniać percepcję wzrokową
3. Uaktywniać i korygować percepcję słuchową
4. Tworzyć skojarzenia pozwalające współdziałać układom funkcji percepcyjno - motorycznych.

Aktywność twórcza przejawiająca się w zabawach dziecka, niezależnie od poziomu jego rozwoju psychofizycznego, wypływa z naturalnej potrzeby"bycia aktywnym". Zabawa jest formą ekspresji, przejawem potrzeby działania na rzecz swego rozwoju i doskonalenia (Elkonin 1984; Cieślikowski 1985; Dyner 1983 ; Minczakiewicz 1994, 1995). Aktywny udział dziecka w zabawie pozwala mu być wolnym od wszystkiego, co ogranicza, burzy, niepokoi czy wyzwala lęk. Zabawa pozwala zapomnieć o kalectwie, nieszczęściu, lęku, bólu i cierpieniu. Twórcza postawa bawiącego się dziecka jest wynikiem jego potrzeby poszukiwania, doznawania radości bawienia się, przeżywania osobistego sukcesu, który czasami jedynie za sprawą zabawy wydaje się możliwy.

Ispiratorami zabaw w przypadku dzieci niepełnosprawnych są w wielu przypadkach osoby dorosłe (rodzice, nauczyciele , wychowawcy, terapeuci), których zadaniem jest stworzenie takiej atmosfery, w której sensu i blasku nabierze życie dziecka niepełnosprawnego. Dorośli stają się czasem niezbędnymi dla dziecka przewodnikami po zabawie i facylitatorami. Stwarzają dziecku bezpieczny świat, w którym może zagościć prawdziwa radość. Zabawowy dziecięcy świat to świat idealny, przyjazny, znoszący wszelkie bariery, eliminujący wszelkie trudności i przeciwności losu.

Zabawa nie tylko umożliwia dziecku przeżycia sukcesu, którego być może nigdy jeszcze nie doświadczyło. Jest ona także"dziwnym" mechanizmem, który uruchamia dziecięce, jakże czasem bardzo niesprawne ciało, rozwija umysł, porządkuje i tonizuje emocje.

Kształtowanie aktywnej postawy dziecka niepełnosprawnego wobec poznawanej przez nie rzeczywistości odbywa się więc przede wszystkim przez odpowiednio zaprogramowane i zorganizowanego oddziaływania stymulacyjne. Warunkiem rozwijania aktywności zabawowej u dzieci niepełnosprawnych jest, z jednej strony, zapewnienie im swobody w działaniu i radości osiągnięć, a z drugiej - akceptacja przez nie samej formy zabawy i organizacji zaproponowanej im przez dorosłych. Umiejętne zasugerowanie formy zabawy, jej miejsca oraz - choćby w najogólniejszym zarysie - organizacji i propozycji samych organizatorów pozwala dzieciom niepełnosprawnym na tworzenie podstaw do eksponowania ich oryginalnych pomysłów, powoduje uwolnienie od ciążących i przygnębiających je przeżyć, rozbudzenie ufności do ludzi i świata, wybranie dla siebie odpowiedniej zabawowej roli, a tym samym dowartościowanie siebie jako liczącego się podmiotu.

Zrozumienie indywidualnego sensu zabawy dziecka wymaga bardzo uważnej obserwacji nie tylko treści formy, ale także towarzyszących jej gestów dziecka, wypowiadanych przez nie słów, a nawet uwidaczniających się ruchów ciała, a zwłaszcza mimiki. Wszystkie dzieci, niezależnie od osiąganego poziomu swego rozwoju, tak fizycznego, jak też intelektualnego , mają wrodzoną potrzebę bawienia się. Zabawa stwarza dziecku niezliczone okazje do podejmowania aktywności, doznawania przez radości, pewności siebie, poczucia przydatności, a nawet niezbędności uczestnictwa w jej przebiegu.

Zabawa zaciera granice pomiędzy dziećmi, jeśli idzie ich sprawność i wydolność. Znosi wszelkie w tym względzie podziały. Nie preferuje żadnej taksonomii. Nie dzieli uczestników zabawy na ładnych i brzydkich, aktywnych i pasywnych, śmiejących się i ponuraków. Wszystkim daje równe szanse w dostępie do zabawy, doznawaniu radości i przyjemności. Zaciera ona granice pomiędzy wyobraźnią a rzeczywistością . Uczeni amerykańscy prowadząc poważne badania naukowe zauważyli, że zabawa dziecka jest praktycznie lekarstwem na wszystko. Na rozwój mięśni i kośćca dziecka, uodpornienie jego organizmu na choroby i stres, a przede wszystkim lekarstwem na dobre samopoczucie dziecka i jego cudowny nastrój. Zabawa swą"władczą siłą" potrafi wymodelować ładną i zgrabną sylwetkę dziecka. Wyprostuje i wygładzi wszelkie zbędne krzywizny i załamania, które czasem bywają powodem trudności w poruszaniu się czy wykonywaniu innych istotnych funkcji. Uczy cierpliwości, wytrwałości, rzetelności, uczciwości, prawdomówności, odwagi, umiejętności podporządkowania się grupie, zgodności i współżycia i tolerancji. Uczy tego, jak samemu można zadbać o zabawkę, którą się można bawić, i jak stworzyć oprawę samej zabawy. Potrafi rewelacyjnie przysposabiać dziecko do życia, ucząc go rozmaitych spotykanych w życiu ról społecznych. Zabawa pozwala dziecku zapoznać się z różnymi, czasem nawet "niebezpiecznymi" narzędziami i poznawać ich funkcje. Zabawa wreszcie pozwala dokładnie zdiagnozować stan potrzeb i możliwości każdego dziecka. Pozwala poznać, jak dziecko z jakimkolwiek rodzajem niepełnosprawności funkcjonuje w swoim środowisku.

Swietłana Dbaj
PSP nr 12 w Kędzierzynie-Koźlu

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie