Police (do 1945
niem.
Pölitz) –
miasto
w północno-zachodniej Polsce, w
woj. zachodniopomorskim
, siedziba
powiatu polickiego
i
gminy miejsko-wiejskiej Police
,
miasto satelickie
Szczecina
, położone nad
Łarpią
i
Odrą-Domiążą
na
Równinie Wkrzańskiej
.
Port wodny
na lewym brzegu ujściowego odcinka
Odry
. Police otacza
Puszcza Wkrzańska
.
Według danych z 31 grudnia 2009 roku miasto miało 34 120 mieszkańców[1]., co lokuje na 7. miejscu w województwie pod względem liczby mieszkańców.
W Policach znajduje się
port morsko-rzeczny
na Odrze (4. pod względem przeładunku w Polsce).
Położenie
Police znajdują się w zachodniej części
woj. zachodniopomorskiego
, we wschodniej części
powiatu polickiego
. Miasto wchodzi w skład
aglomeracji szczecińskiej
.
Według danych z 1 stycznia 2010 powierzchnia miasta wynosi 37,31 km²[2].
Police są położone na
Równinie Wkrzańskiej
nad
Odrą
i
Gunicą
(
Dolina Dolnej Odry
). Południowe krańce miasta wraz z osiedlem
Mścięcino
leżą na północnych zboczach
Wzgórz Warszewskich
.
Miasto graniczy administracyjnie ze
Szczecinem
(około 15 km od centrum miasta),
gminą Goleniów
i wiejską częścią
gminy Police
.
Przez Police przebiega
droga wojewódzka nr 114
,
linia kolejowa nr 406
oraz
tor wodny Szczecin-Świnoujście
.
Warunki naturalne
W granicach administracyjnych miasta Police znajduje się ujście
Odry
do
Roztoki Odrzańskiej
.
Ze
Wzgórz Warszewskich
, na których położone są południowe krańce miasta oraz osiedle
Mścięcino
, płyną do Polic
Przęsocińska Struga
i
Grzybnica
. Przy wschodniej granicy miasta ograniczonej wschodnim brzegiem Odry znajduje się ujście
Iny
. Inne cieki wodne:
Domiąża
,
Wietlina
, ujście
Gunicy
.
W granicach administracyjnych miasta znajduje się 6 wysp:
Dawna wyspa Kiełpiński Ostrów została poprzecinana siecią kanałów, a odgradzający ją od stałego lądu
Policki Nurt
poprzegradzano w kilku miejscach.
Przyroda
Ujściowy odcinek
Odry
należący do Polic, znajduje się w specjalnym obszarze ochrony siedlisk "
Ujście Odry i Zalew Szczeciński
". We wschodniej części miasta utworzono także obszar ochrony siedlisk "
Police - kanały
".
Na wyspach i terenach nadrzecznych występują trawiaste zbiorowiska roślinne. Występują tu
trzcinowiska
, będące siedliskiem wielu gatunków ptaków i ryb.
Pochodzenie nazwy
Nazwa miasta pochodzi od słowa
polskiego
: pole w liczbie mnogiej występującej jako
pol.
police (oznacza to samo co
Polska
). Wersja
niemiecka
jest zgermanizowaną formą wcześniejszej nazwy
polskiej
(
pomorskiej
)[3].
Historia
Tablica w 700. rocznicę nadania Policom praw miejskich.
Najwcześniejsze dzieje
W
1260
r. książę zachodniopomorski
Barnim I
nadał Policom
prawa miejskie
. Bujny rozwój, usytuowanych tuż przy ujściu Odry zagroził głównemu ośrodkowi
Pomorza Zachodniego
–
Szczecinowi
[4]. W celu zahamowania rozwoju Polic, w 1321 r. książę
odebrał miastu prawa miejskie
i włączył Police w obręb Szczecina. Prawa miejskie zostały przywrócone dopiero w
1808
r.[5][6]
Okres pruski i niemiecki
W latach
1816
-
1939
w
powiecie Randow
[7]. Na przełomie XIX i XX wieku w Policach istniała
stocznia
rzeczna. W
1898
r. Police uzyskały
kolejowe
połączenie ze Szczecinem, prowadzące wówczas do
Jasienicy
. 12 lat później linię przedłużono do
Trzebieży
. Powstanie kolei przyczyniło się do rozwoju przemysłu. W
1938
r. zbudowana została fabryka
benzyny syntetycznej
(
niem.
Hydrierwerke Pölitz). Fabryka miała ogromne znaczenie dla przemysłu wojennego
III Rzeszy
[8].
15 października
1939
r. miasto zostało włączone w granice
Wielkiego Miasta Szczecina
.
Okres II wojny światowej
Na okres
II wojny światowej
na podstawie uchwały
rządu
niemieckiego
15 października
1939
roku Police zostały włączone w obręb
Wielkiego Miasta Szczecin
[9]. Działała tu wielka
fabryka benzyny syntetycznej
(niem. Hydrierwerke Pölitz AG). Przy produkcji
benzyny syntetycznej
pracowało około 30.000 niewolników różnych narodowości (m.in. Polacy, Jugosłowianie, Francuzi, Belgowie)[10]. Na terenie fabryki założono filię
obozu koncentracyjnego
Stutthof
. Fabryka i miasto były kilkakrotnie celem ataków sił powietrznych aliantów.
Miasto zostało zdobyte 26 kwietnia
1945
r. wraz ze
Szczecinem
przez wojska
radzieckie
(
2 Front Białoruski
-
2 Armia Uderzeniowa
-116 Korpus Armijny-321 dywizję piechoty dow. Iwan Fieduński) i
polskie
a we wrześniu
1946
r. zostało przekazane administracji
polskiej
, po likwidacji tzw.
Enklawy Polickiej
. Istnienie Enklawy Polickiej opóźniło powojenną odbudowę i rozwój Polic oraz przyczyniło się do lokalizacji siedziby powiatu ziemskiego w Szczecinie (
powiat szczeciński
obejmował tereny obecnego
powiatu polickiego
)[11].
Okres po II wojnie światowej
W
1945
r. Police ponownie stały się samodzielnym
miastem
, powiększonym w
1954
r. o wieś
Mścięcino
. W tym czasie osiedlono tu kolonię
greckich
uchodźców, którzy szukali schronienia w Polsce po
greckiej wojnie domowej
1946
-
1948
. Podobnie uczyniono w
Zgorzelcu
w
woj. dolnośląskim
. Do
1975
r. Police wchodziły w skład
powiatu szczecińskiego
[12].
W
1964
r. rozminowano teren na północ od
Starego Miasta
i rozpoczęto budowę
azotowo
-
fosforowych
zakładów nawozów sztucznych, uruchomionych w
1969
r. Działają one do dziś pod nazwą
Zakłady Chemiczne Police
. Teren pod budowę fabryki zajął m.in. powierzchnię dawnego osiedla
Kuźnice
, od którego powstała nazwa ulicy, przy której znajduje się fabryka. Dla robotników pracujących w Z. Ch. "Police" powstało
osiedle mieszkaniowe Chemik
[13].
Po
reformie administracyjnej i likwidacji powiatów w 1975
r. utworzono
gminę Police
. W
1999
r. po
kolejnej reformie
Police zostały miastem
powiatowym
.
Demografia
Ludność miasta Polic na przestrzeni lat, źródła[14][5][4][15]:
Według danych z
30 czerwca
2007
miasto miało 34 220 mieszkańców (7. miejsce w województwie i 4. miejsce w
aglomeracji szczecińskiej
)[17].
Osoby związane z miastem
-
Ludwig Giesebrecht
(1792-1873) – historyk, filozof, pedagog i poeta pruski, w latach 1866-1873 mieszkał w obecnej dzielnicy Polic – Jasienicy (
Jasenitz
), gdzie został pochowany;
-
Paul Holz (rysownik)
(1883-1938) – rysownik niemiecki, uczył się w szkole podstawowej w Policach, wykonał ilustracje wielu zakątków Polic;
-
Modrow Hans
(ur. 1928) –
niemiecki
polityk, ostatni komunistyczny
premier
NRD
(od
13 listopada
1989
do
3 marca
1990
), urodził się w
Jasenitz
, obecnej północnej dzielnicy Polic (
Jasienicy
);
-
Aleksander Doba
(ur. 1947) – polski podróżnik, kajakarz i odkrywca, policzanin;
-
Krzysztof Toboła
(1963-2008) – plastyk, rysownik, karykaturzysta, satyryk. Wielokrotnie nagradzany nagrodami za swoją twórczość. Od 2007 do 2008 roku radny Rady Miejskiej w Policach;
-
Eleni Tzoka
(ur. 1956) – piosenkarka
greckiego
pochodzenia, mieszkała i tworzyła wraz z mężem przez dwa lata w Policach[18].
Honorowi obywatele Polic
Tytuł nadawany ludziom szczególnie zasłużonym dla miasta[19]:
Architektura
Układ urbanistyczny
Miasto podzielone jest na cztery nieformalne
dzielnice
(
zespoły osiedli
):
Osiedla
nowomiejskie
to:
Dawne miejscowości włączone w granice administracyjne Polic to:
Bardo (Szaniec)
,
Czapliniec
,
Duchowo
,
Kołpin
,
Kuźnica
.
Zabytki
|
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP. |
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP.
|
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (wejście główne). |
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (wejście główne).
|
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (krzyż nad wejściem głównym). |
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (krzyż nad wejściem głównym).
|
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (krzyż przykościelny). |
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (krzyż przykościelny).
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (wnętrze).
|
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (prezbiterium). |
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (prezbiterium).
|
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (witraż w ścianie południowej). |
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (witraż w ścianie południowej).
|
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Policach (ściania zachodnia). |
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Policach (ściania zachodnia).
Zieleń miejska
- Parki i skwery
- Park Solidarności – znajduje się w
Nowym Mieście
między
ul. Piłsudskiegoa
ul. Wyszyńskiego. Park utworzono z części lasów Puszczy Wkrzańskiej. Drzewostan sosnowy,
Turystyka i rekreacja
Szlaki turystyczne
Szlaki w Policach i
Puszczy Wkrzańskiej
[20]:
Obecnie na terenie dawnej
fabryki benzyny syntetycznej
wytyczona jest ścieżka dydaktyczno-turystyczna, którą opiekuje się Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Polickiej „Skarb”.
W Policach znajdują się dwie
drogi rowerowe
:
- od ulicy Roweckiego łączy ona ulicę Tanowską, dalej biegnie do ulicy Kuźnickiej, następnie wzdłuż ZCH Police do ulicy Jasienickiej i do skrzyżowania z ulicą Kamienną gdzie kończy swój bieg,
- z ul. Wyszyńskiego do
Siedlic
.
Kultura
Teatr, kino, muzeum
Najważniejszą instytucją kulturalną w Policach jest
Miejski Ośrodek Kultury
przy ul. Siedleckiej w dzielnicy
Nowe Miasto
. W nim właśnie mieszczą się galerie i sala
kinowo
-
teatralna
. W
MOK-u
działa Kino MOK,
Teatr Elipsa
i Policka Grupa Teatralna Fabryka Chmur[21].
W
MOK-u
działa Galeria Historyczna Polic. Galeria o tematyce związanej z historią ziemi polickiej, została założona przez
Jana Maturę
w
1997
roku. GHP organizuje zajęcia dydaktyczne i wycieczki terenowe. W zbiorach galerii znajdują się: eksponaty obrazujące osadnictwo na ziemi polickiej na przełomie
mezolitu
i
neolitu
, makiety dawnych a nie istniejących współcześnie budynków miasta, pamiątki dotyczące historii Polic i Pomorza[21].
W budynku ośrodka kultury znajduje się także Galeria "OBOK" będąca ośrodkiem skupiający artystów
Pomorza Zachodniego
,
Meklemburgii – Pomorza Przedniego
i
Berlina
. Galeria prowadzi również działalność edukacyjną[21].
Biblioteka
W
1948
roku powołano w Policach bibliotekę, której pod koniec
lat 60. XX wieku
nadano imię
Marii Skłodowskiej-Curie
. Główna siedziba Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Marii Skłodowskiej-Curie znajduje się w kamienicy na
Rynku Starego Miasta
przy ul. Wojska Polskiego 15[22].
Media
W Policach wydawany jest "
Magazyn Policki
", prywatny ilustrowany miesięcznik o profilu społeczno-kulturalno-politycznym. Ukazuje się w
gminie Police
i
gminie Nowe Warpno
. Jego nakład to 1200 egzemplarzy[].
Lokalny dwutygodnik polityczno-kulturalny "
Wieści Polickie
" istnieje od
1999
roku. Ukazuje się w nakładzie 1000 egzemplarzy[].
W Policach działają dwie lokalne stacje telewizyjne "VECTRA" S.A. Telewizja Kablowa i TV Kab Police[].
Imprezy cykliczne
Lista imprez cyklicznych odbywających się w Policach:
- Dzień Kultury Greckiej - corocznie, marzec,
- Międzynarodowy Festiwal Piosenki Morskiej i Folk (Łarpia Sail Festival), początek maja,
- Międzynarodowe Dni Polic – Dni Chemika, corocznie, wiosna,
-
Jarmark Augustiański w Policach-Jasienicy
, corocznie, pod koniec sierpnia,
- Polickie Dni Muzyki "Cecyliada" od 1996, corocznie, listopad[23].
Sport
Stadion Miejski w Policach
Kluby sportowe działające w Policach:
Sportowe imprezy cykliczne
Lista imprez sportowych odbywających się cykliczne w mieście:
- Gryf Ogólnopolski Bieg na Orientację – maj, corocznie,
- Ogólnopolski Bieg Uliczny Policka Piętnastka – czerwiec,
- Międzynarodowy Turniej Szachowy im. T. Gniota,
- Ogólnopolski Ćwierćmaraton Policki – październik,
- Memoriał im. T. Iwańca w Podnoszeniu Ciężarów (Otwarte Mistrzostwa Polic w Wyciskaniu Leżąc) – listopad,
- Memoriał im. Sebastiana Mindziula (turniej piłki nożnej pamięci tragicznie zmarłego piłkarza Chemika Police) – corocznie, przeważnie w okresie jesienno-zimowym.
Oświata
W Policach znajdują się 4 gimnazja, 5 szkół podstawowych, 7 przedszkoli publicznych, 1 miejski żłobek. Największą placówką oświatową w mieście jest Zespół Szkół im.
Ignacego Łukasiewicza
, który oprócz gimnazjum obejmuje liceum ogólnokształcące, technikum, policealne studium zawodowe, zasadniczą szkołę zawodową, zasadniczą szkołę zawodową dla dorosłych. W mieście działa także Pierwsza Prywatna
Szkoła Muzyczna
I stopnia „Tosca”, będąca szkołą publiczną.
Wspólnoty religijne
Miasto posiada 3 parafie
rzymskokatolickie
, należące do
dekanatu Police
. Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzi także w swoim zborze
Kościół Zielonoświątkowy w RP
. Miejscowy
zbór
Świadków Jehowy
posiada
Salę Królestwa
[24].
Gospodarka
Największym przedsiębiorstwem przemysłowym miasta są
Zakłady Chemiczne Police
, wokół którego rozciągają się tereny inwestycyjne
Parku Przemysłowego Police
.
Główne gałęzie:
Służba zdrowia
Przy ul. Siedleckiej znajduje się część klinik Samodzielnego Publicznego Szpitala Kliniczny im. prof. Tadeusza Sokołowskiego PAM w Szczecinie. Jest to pierwsza placówka szkoły wyższej w historii miasta[25]. Znajduje się tu 5 klinik szpitala: klinika neonatologii, klinika
diabetologii
i klinika
ginekologii
, klinika ginekologii i uroginekologii, klinika medycyny matczyno-płodowej i ginekologii, klinika diabetologii i chorób wewnętrznych.
Transport i komunikacja
Transport drogowy
Droga wojewódzka nr 114
odchodząca w
Tanowie
od
drogi wojewódzkiej nr 115
przechodzi przez Police, następnie biegnie w kierunku
Trzebieży
i
Nowego Warpna
. Droga przebiega w granicach miasta Police przez
Nowe Miasto
(ul. Tanowska),
Stare Miasto
(ul. Grunwaldzka i ul. Kościuszki) oraz osiedle
Jasienica
(ul. Jasienicka, ul. Dworcowa, ul. Piastów).
Pozostałe drogi wylotowe prowadzą do następujących miejscowości:
Istnieją plany budowy przeprawy mostowej Police –
Święta
przez Odrę nad
Domiążą
. Most ma łączyć Police oraz północną część
powiatu polickiego
,
Lubieszyn
i lewobrzeżną część
Szczecina
z węzłem komunikacyjnym w
Goleniowie
.
Komunikacja miejska
Komunikację miejską w Policach
zapewnia
Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne
oferując 13 linii autobusowych (w tym 8 łączących ze Szczecinem). Istnieje także linia samorządowa (LS) Police –
Trzebież
. Komunikacja miejska umożliwia przemieszanie się do kilku wsi gminy Police m.in.
Trzeszczyn
,
Tanowo
,
Pilchowo
,
Siedlice
,
Leśno Górne
,
Przęsocin
.
Kolej
Do 2002 r. czynna była linia kolejowa ze Szczecina do
Trzebieży
. Na terenie Polic jest 5 stacji / przystanków kolejowych:
Police
,
Police Zakład
(ob. zamknięta), Police Chemia i
Jasienica
a dla podzielonego między Police i Szczecin osiedla
Mścięcino
przystanek kolejowy
Szczecin Mścięcino
włączony do Polic z początkiem 2008 roku.
Transport wodny
Police to miasto portowe. Znajdują się tu dwa porty:
port morski Police
(4. pod względem przeładunku w Polsce) i
port rzeczny Police
na Odrze. Przez miasto przebiega
tor wodny Szczecin-Świnoujście
.
Urzędy pocztowe
W mieście czynne są 4 urzędy pocztowe: Police 5 (kod 72-009) (
Nowe Miasto
), Police 1 (kod 72-010) (
Stare Miasto
), Police 4 (kod 72-011) (Nowe Miasto), Police 3 (kod 72-015) (
Jasienica (Police)
).
Administracja
Miasto podzielone jest administracyjnie na 7
osiedli
, będących
jednostkami pomocniczymi gminy
. Każde z osiedli posiada swoją radę osiedla i zarząd. Do osiedli wliczamy:
Stare Miasto
,
Jasienicę
,
Mścięcino
, a także 4 osiedla mieszkaniowe znajdujące się w dzielnicy
Nowe Miasto
, mianowicie
Os. Anny Jagiellonki
,
Os. Dąbrówka
,
Os. Gryfitów
,
Os. Księcia Bogusława X
.
Policzanie wspólnie z mieszkańcami terenów wiejskich
gminy Police
wybierają do swojej
rady miejskiej
21
radnych
. Organem wykonawczym władz jest
burmistrz
. Siedzibą władz jest urząd miejski przy ul. Stefana Batorego 3. Miasto jest członkiem
Związku Miast Polskich
. W Policach znajduje się także
starostwo polickie
.
Mieszkańcy Polic wybierają radnych do
sejmiku województwa w okręgu I
. Parlamentarzystów wybierają z
okręgów wyborczych z siedzibą komisji w Szczecinie
, a posłów do
Parlamentu Europejskiego
z
okręgu wyborczego nr 13
.
W Policach znajdują się także 2 biura poselskie:
Joachima Brudzińskiego
(
PiS
) oraz
Mirosławy Masłowskiej
(niezrzeszona)[].
Miasta partnerskie
Zobacz też
Przypisy
- ↑
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.)
. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-06-11.
ISSN
1734-6118
.
- ↑
Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.
. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-08-20.
ISSN
1505-5507
.
- ↑ Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin:
Uniwersytet Szczeciński
, 2000, s. 102. . (
pol.
)
- ↑ 4,0 4,1
Jan Matura
: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 68. . (
pol.
)
- ↑ 5,0 5,1 Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin:
Uniwersytet Szczeciński
, 2000, s. 101. . (
pol.
)
- ↑
Jan Matura
: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 81. . (
pol.
)
- ↑ Provinz Pommern 1845, s.1 (de); Provinz Pommern 1849, Neuster Zeitungs Atlas, J. Meyer, 1855, s. 1. (de); Preussische Provinz Pommern 1:600 000, Geographisches Institut, Heinrich Kiepert, Weimar 1856 s. 1 (de); Karte der historischen preussischen Provinz Pommern 1905 1:600 000, Deutsches Verlaghaus Bong & Co, Berlin 1905, s.1 (de)
- ↑ Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin:
Uniwersytet Szczeciński
, 2000, ss. 101-102. . (
pol.
)
- ↑ Pomorze Zachodnie w tysiącleciu : praca zbiorowa / pod red. Pawła Bartnika i Kazimierza Kozłowskiego ; Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Szczecinie, Kuratorium Oświaty w Szczecinie, Urząd Miejski w Szczecinie., Szczecin 2000, str.159
- ↑
Jan Matura
: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 138. . (
pol.
)
- ↑
Jan Matura
: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, ss. 153-154. . (
pol.
)
- ↑
Jan Matura
: Powojenne Dzieje Polic 1945 – 2004. Police: Urząd Gminy w Policach, 2004, ss. 87-98, 109-120. . (
pol.
)
- ↑
Jan Matura
: Powojenne Dzieje Polic 1945 – 2004. Police: Urząd Gminy w Policach, 2004, ss. 109-120. . (
pol.
)
- ↑ Statistiches Jarbuch der Stadt Stettin. Stettin. (
niem.
)
- ↑
Jan Matura
: Powojenne Dzieje Polic 1945 – 2004. Police: Urząd Gminy w Policach, 2004, s. 40. . (
pol.
)
- ↑ W tym 6323 Niemców, stan na
2 października
1945
- ↑
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2008 r.)
. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008-10, s. 107. [dostęp 2008-01-23].
- ↑
Ryba po grecku (i nie tylko) według Eleni
(
pol.
). 2008-10-06. [dostęp 2009-07-07].
- ↑
Honorowi obywatele
.
- ↑ Okolice Szczecina: 1:75 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2007, ss. 1-2. . (
pol.
)
- ↑ 21,0 21,1 21,2
MOK Police
- ↑
Biblioteka im. Marii Skłodowskiej - Curie w Policach - O Bibliotece
- ↑ Encyklopedia Szczecina. T. Suplement 2 A-Ż. Szczecin:
Uniwersytet Szczeciński
, 2007, s. 226. . (
pol.
)
- ↑ Sala Królestwa Świadków Jehowy, ul. Robotnicza 9a
- ↑
Historia Oddziałów
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. Tadeusza Sokołowskiego PAM w Szczecinie
- ↑
bip.police.pl
(
pol.
). [dostęp 2009-07-07].
- ↑
bip.police.pl
(
pol.
). [dostęp 2009-07-07].
- ↑
bip.police.pl
(
pol.
). [dostęp 2009-07-07].
- ↑
bip.police.pl
(
pol.
). [dostęp 2009-07-07].
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin:
Uniwersytet Szczeciński
, 2000, ss. 100-102. . (
pol.
)
- Encyklopedia Szczecina. T. Suplement 2 A-Ż. Szczecin:
Uniwersytet Szczeciński
, 2007, ss. 224-226. . (
pol.
)
-
Jan Matura
: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002. . (
pol.
)
-
Jan Matura
: Powojenne Dzieje Polic 1945 – 2004. Police: Urząd Gminy w Policach, 2004. . (
pol.
)
- 2008 Police, Gmina Zielona. Police: Urząd Gminy w Policach, 2008. . (
pol.
)
- Wiesław Gaweł: Rys historyczny Polic. Police: Gazeta Policka, 1993. (
pol.
)
- Bogdan Frankiewicz, Andrzej Łazowski: Police i okolice na starej fotografii. Police: Urząd Miejski, 2008. . (
pol.
)
- Pomorze Zachodnie w tysiącleciu : praca zbiorowa / pod red. Pawła Bartnika i Kazimierza Kozłowskiego ; Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Szczecinie, Kuratorium Oświaty w Szczecinie, Urząd Miejski w Szczecinie.. Szczecin: Wydawnictwo Archiwum Państwowego "Dokument" w Szczecinie, 2000. . (
pol.
)
Linki zewnętrzne