Jules Henri Poincaré (ur.
29 kwietnia
1854
w Cité Ducale niedaleko
Nancy
,
Francja
, zm.
17 lipca
1912
w
Paryżu
) (
IPA
: [
pwɛ̃kaˈʀe
]) – francuski
matematyk
,
fizyk
,
astronom
i
filozof nauki
.
Został
profesorem
Uniwersytetu
w
Paryżu
w
1881
roku. Od
1886
profesor fizyki matematycznej na
Sorbonie
. Od
1887
członek francuskiej Akademii Nauk i 22 innych akademii nauk oraz doktor honorowy 8 uniwersytetów. Z zawodu był inżynierem górnictwa.
Osiągnięcia
Był prekursorem
teorii względności
i miał do Einsteina nawet żale o zawłaszczenie swego intelektualnego dorobku w tej sferze. Przyjętą w świecie nauki jest zasada powoływania się na badania poprzednika czego Einstein nie uczynił. Swoje badania Poincare zaczął od studiowania praw Izaaka Newtona, stwierdzając, że są one wyjątkiem od innych przyjętych zasad. Obliczenia którymi się zajmował nigdy nie zostały ukończone, a teorię względności upowszechnił
Albert Einstein
. Zajmował się niemal wszystkimi ówcześnie znanymi dziedzinami matematyki, w wielu osiągając znaczące wyniki, m.in. w
równaniach różniczkowych
, jest również współtwórcą współczesnej topologii kombinatorycznej. Jako pierwszy opublikował pracę z topologii kombinatorycznej.
Autor wielu prac z
fizyki matematycznej
,
termodynamiki
,
elektromagnetyzmu
,
teorii potencjału
,
analizy matematycznej
, zajmował się również
mechaniką nieba
.
Prace
Prace jego z fizyki dotyczyły między innymi zagadnienia równowagi obracającego się ciała płynnego (
1885
), a także zagadnienia trzech ciał (
1889
). Prace z dziedziny astronomii: Methodes nouvelles de la mecanique celeste (
1892
-
1899
), Lecons de la mecanique celeste (
1905
-
1910
), Lecons sur les hypotheses cosmogoniques (
1911
).
Wydał szereg dzieł, m.in.: „Les méthodes nouvelles de mécanique céleste” (
1892
—
1899
, 3 t.), „La Science et l'Hypothèse” (
1902
), „La Valeur de la Science” (
1905
), „Science et Méthode" (
1908
). W przekładzie polskim wyszły: „Nauka i Hipoteza” (
1908
), „Wartość nauki” (
1908
), „Nauka i Metoda” (
1911
).
Poglądy Poincarégo z zakresu filozofii nauki cechuje
konwencjonalizm
(którego był twórcą) wyrażający się przede wszystkim w ujęciu języka
nauki
jako zespołu umownych znaków, których zadaniem jest interpretacja
danych
doświadczenia (
empiryzm
).
Hipoteza Poincarégo
Znany jako autor
hipotezy Poincarégo
, problemu sformułowanego w roku
1904
. Rozwiązanie problemu ukończono w roku
2002
, do
2006
trwało porządkowanie związanych z nim prac. Głównym autorem dowodu jest matematyk rosyjski,
Grigorij Perelman
. Sformułował też tzw.
lemat Poincarégo
.
Nagrody i wyróżnienia
Zobacz też
Linki zewnętrzne