Ścięcie (lub dekapitacja) – metoda zadawania śmierci poprzez oddzielenie
głowy
od reszty ciała. Zazwyczaj jest to sposób wykonania
wyroku śmierci
lub
morderstwa
, choć znany jest przypadek z Wielkiej Brytanii (
2003
), gdy mężczyzna popełnił
samobójstwo
na własnoręcznie wykonanej domowej gilotynie.
W porównaniu do innych metod uśmiercania, dekapitacja jest stosunkowo łagodna - ofiara, jeśli wyrok został wykonany poprawnie, ginie, praktycznie nie czując bólu.
Ścięcie odbywa się za pomocą broni ręcznej (
topór
,
miecz
,
maczeta
) lub na
gilotynie
, bądź rodzajach pregilotyny.
Prawdopodobnie głowa po ścięciu przez 2-3 sekundy zachowuje
świadomość
, naukowcy obliczyli także że we krwi znajdującej się w głowie znajduje się dostatecznie dużo tlenu aby podtrzymywać metabolizm przez około 7 sekund. Śmierć mózgu z powodu niedotlenienia następuje prawdopodobnie około 60 sekund po egzekucji.
Antoine Lavoisier
podczas śmierci przeprowadził swój ostatni eksperyment - umówił się z przyjaciółmi, że po ścięciu będzie próbował mrugać oczami tak długo jak to możliwe, wg relacji mrugał przez 15 sekund co jest jednak mało prawdopodobne.
Dekapitacje w historii
Ameryka
Nie odnotowano żadnego przypadku legalnych egzekucji przez dekapitację na terenie
USA
, choć
gilotyna
stosowana była m.in. w dawnej francuskiej
Luizjanie
. Po wielkim powstaniu w latach nastych XIX wieku wielu Murzynów zostało straconych, także przez ścięcie, ale nie były to sądowe egzekucje.
Przez pewien czas w
Gwatemali
w XIX wieku stosowano ścięcie
maczetą
.
Azja
W dawnych
Chinach
, aż do czasu
rewolucji
komunistycznej
, najbardziej rozpowszechnioną metodą wykonywania najwyższego wymiaru kary było ścięcie (mieczem, choć i zdarzało się, że na
gilotynie
). Ścięcie było karą w tym kraju hańbiącą, ponieważ wierzono, iż komu odcięto głowę, tego dusza się tułała po świecie i nie dostawała sie do krainy umarłych.
W
Japonii
stosowano tę metodę do końca XIX wieku, kiedy zastąpiono je
powieszeniem
. Były odnotowane przypadki egzekucji jeńców przez ścięcie nawet w czasie
II wojny światowej
.
Ścięcie głowy było najpowszechniejszą metodą egzekucji w
starożytnym Bliskim Wschodzie
i została przejęta przez
szariat
. Dziś jedynym krajem na świecie, gdzie regularnie przeprowadza się ścięcia jest
Arabia Saudyjska
. Kara ta wymierzana jest w Arabii Saudyjskiej za zabójstwo, gwałt oraz handel narkotykami. Wyrok śmierci przez ścięcie wykonano w roku
2003
także w
Iranie
, jednakże był to pierwszy przypadek od bardzo wielu lat. Dekapitację przeprowadzają również członkowie
al-Kaidy
m.in. w
Iraku
.
Europa
Ścięcie jako metoda wykonywania
kary śmierci
było stosowana od tysiącleci. Dawniej stosowano ją prawdopodobnie we wszystkich krajach Europy.
Wielka Brytania
Do czasów inwazji
normańskiej
jedyną metodą egzekucji w
Anglii
było powieszenie.
Wilhelm Zdobywca
wprowadził też ścięcie. Ostatnia egzekucja przez ścięcie (toporem, choć np.
Anna Boleyn
została zgładzona mieczem) odbyła się w
Tower of London
w roku
1747
.
Francja
Ścięcie mieczem bądź toporem dla różnych klas społecznych stosowano do roku
1792
, kiedy to wprowadzono gilotynę, która była stosowana aż do
1977
. Formalnie NWK (najwyższy wymiar kary) zniesiono w roku
1981
.
Gilotyna funkcjonowała też w
Belgii
,
Szwecji
,
Grecji
,
Wietnamie
, innych koloniach francuskich, niektórych landach
Niemiec
i na
Grenlandii
.
Zobacz:
Kara śmierci we Francji
Kraje skandynawskie
W krajach skandynawskich najbardziej rozpowszechnioną metodą było ścięcie toporem. Ostatnią taką egzekucję wykonano w
Norwegii
w roku
1876
,
Danii
w
1892
,
Finlandii
w
1825
, zaś
Szwecji
w
1903
(wtedy topór zastąpiła gilotyna, używana do roku
1910
).
Zobacz:
Kara śmierci w Danii
Niemcy
W roku
1871
w zjednoczonej
Rzeszy
ustanowiono, że wszystkie egzekucje mają się odbywać przez ścięcie. Wykonywano je toporem (
Prusy
) lub na gilotynie (
Bawaria
,
Saksonia
,
Wirtembergia
, miasta hanzeatyckie itd.). Ostatnie ścięcie toporem wykonano w roku
1938
. Od tej pory, dekretem Hitlera, obowiązywała gilotyna i
szubienica
. Ostatnie ścięcie na gilotynie w
RFN
wykonano w roku
1949
(dwa lata później zniesiono ostatecznie NWK), a w
NRD
w
1968
.
Zobacz:
Kara śmierci w Niemczech
Słynne osoby poddane dekapitacji
Porewolucyjna Francja
- Beatrice Cenci i jej
macocha
Lukrecja
Bibliografia
- W. Maisel: Archeologia prawna Europy. Poznań, 1982.
- W. Maisel: Archeologia prawna Polski. Poznań, 1982.
- Sz. Wrzesiński: Krwawa profesja. Rzecz o katach i ich ofiarach. Kraków, 2006.
- H. Zaremska: Niegodne rzemiosło. Kat w społeczeństwie Polski XIV-XVI wieku. Warszawa, 1986.