Zamek Książąt Pomorskich –
zamek
usytuowany na Wzgórzu Zamkowym w
Szczecinie
, w sąsiedztwie
Odry
.
Historia
Wieża Dzwonów (Skrzydło północne)
Przed
1124
rokiem na wzgórzu zamkowym znajdował się gród słowiański z drewnianym dworem księcia
Warcisława I
. Po przeniesieniu przez księcia
Barnima I
w
1235
roku stolicy księstwa zachodniopomorskiego z
Uznamia
do
Szczecina
dwór został rozbudowany.
Początki dzisiejszego zamku sięgają
1346
roku, kiedy
Barnim III
, łamiąc przywileje szczecińskiego patrycjatu rozpoczął wznoszenie na wzgórzu zamkowym tzw. kamiennego domu. Obok kamiennego domu stanęła kaplica
św. Ottona
oraz tzw. duży dom z wieżą więzienną. W
1428
roku w mieście wybuchł bunt wywołany przez biedotę i rzemieślników. W zamian za stłumienie buntu książę
Kazimierz V
otrzymał od Rady Miejskiej znaczną sumę na rozbudowę i umocnienie kamiennego dworu. Wybudowano wówczas utrzymane w stylu późnogotyckim skrzydło południowe.
Po pożarze w
1530
roku rozpoczęto przebudowę zamku. Trwała 7 lat, w jej trakcie kamienny dom przebudowano w stylu
renesansu
w dwupiętrową budowlę z dwuspadowym dachem i wieżą zegarową. Dobudowano także wschodnie skrzydło.
W latach
1573
−
1582
książę
Jan Fryderyk
dokonał generalnej przebudowy zamku. Zburzono kamienny dom i kościół św. Ottona. Pozostawiono gotyckie skrzydło południowe, podwyższono wschodnie i dobudowano do nich skrzydła północne i zachodnie, zamykając w ten sposób dziedziniec. Do zamku doprowadzono także wodociąg.
Na początku
XVII wieku
za panowania
Filipa II
i
Franciszka (I)
za skrzydłem zachodnim dobudowano dwupiętrowe piąte skrzydło (obecnie skrzydło muzealne), tworząc w ten sposób drugi, mały dziedziniec.
Po wymarciu dynastii
Gryfitów
, od
1637
roku zamek był siedzibą namiestnika szwedzkiego, a od roku
1720
− garnizonu pruskiego. W
1752
roku
Fryderyk II Wielki
założył w skrzydle muzealnym mennicę.
Podczas panowania pruskiego zamek wielokrotnie przebudowywano, dostosowując do mieszczącego się tam garnizonu. Usunięto wiele ozdób. Największej dewastacji zamku dokonał garnizon pruski w
XIX wieku
, kiedy to zburzono sklepienia w skrzydle wschodnim, całkowicie przebudowano skrzydło południowe, wyburzono
krużganki
, zaś wewnątrz zamku wymurowano klatki schodowe i korytarze.
Po opuszczeniu przez garnizon w
1902
roku, zamek popadał stopniowo w dewastację. Roboty renowacyjne mające przywrócić zamkowi wygląd dawnej rezydencji podjęto w
1925
roku, jednak zaprzestano ich rok później. Mimo wielu planów, władze niemieckie do wybuchu
II wojny światowej
nie podjęły się kompleksowej renowacji zamku. W
1944
roku zamek został poważnie zniszczony podczas nalotów.
Po II wojnie światowej
W
1946
roku rozpoczęto zabezpieczanie ruin zamku, odkrywając wówczas m.in. kryptę książęcą. W
1948
roku na dziedzińcu zamku rozpoczęły się prace archeologiczne.
W latach
1958
−
1980
zamek został odbudowany. Przywrócono mu XVI-wieczny, renesansowy wygląd.
Obecnie mieści się tam Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego,
Opera na Zamku w Szczecinie
, sala koncertowa (Sala Bogusława), sale wystawowe, kino "Zamek",
Teatr Krypta
i kabaret
Piwnica Przy Krypcie
, sala ślubów Urzędu Stanu Cywilnego, dwie restauracje i małe muzeum. Na Zamku odbywa się większość szczecińskich wystaw tymczasowych, a na dziedzińcu imprezy kulturalne oraz koncerty.
Na wieży zamku można podziwiać
wahadło Foucaulta
− doświadczalny dowód na ruch obrotowy Ziemi.
Zdjęcia
Elementy architektury zamku | | | |
| | | |
Wnętrza zamku | | Malowidła w Wieży Więziennej | Mechanizm zegara wieżowego |
Zobacz też
Linki zewnętrzne
(
pol.
•
ang.
•
niem.
)