Alina Centkiewicz (ur.
5 grudnia
1907
w Hłuszkach na
Ukrainie
, zm.
11 marca
1993
w
Warszawie
) – literat, autorka (wraz z mężem
Czesławem Centkiewiczem
) książek podróżniczych, głównie o tematyce polarnej.
W
1918
roku jej rodzina przeniosła się do
Warszawy
. W
1925
Alina Centkiewicz ukończyła gimnazjum żeńskie Związku Nauczycielstwa Polskiego. Studiowała na Uniwersytecie w Grenoble we Francji, gdzie uzyskała tytuł mgr prawa.
Swoją pierwszą podróż (do
Brazylii
) odbyła w
1923
r. wraz z ojcem, który pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Opieki nad Emigracją. Na studia prawnicze wyjechała do
Grenoble
.
4 grudnia
1926
r. w czasie jednej z wycieczek w Alpy poznała swego przyszłego męża. Dyplom magistra prawa uzyskała w
1929
roku i wróciła do Warszawy by opiekować się chorymi rodzicami (sparaliżowany ojciec).
Po ukończonym kursie bibliotekarskim przy Uniwersytecie Warszawskim, zaczęła, w
1932
roku, pracować jako Kierownik Biblioteki
Państwowego Banku Rolnego
w Warszawie. Ślub z Czesławem Centkiewiczem odbył się w czasie wojny, w listopadzie
1939
r.
Nagrobek Aliny i Czesława Centkiewiczów, Warszawa, Cmentarz Powązkowski (d. Wojskowy)
Po
powstaniu warszawskim
trafiła do
obozu w Ravensbrück
a pod koniec wojny do
Stuttgartu
. W
1946
r. powróciła do kraju i odnalazła męża. Zamieszkali w
Jeleniej Górze
.
W latach 1946-1950 była wiceprzewodniczącą
Ligi Kobiet
w Jeleniej Górze i członkiem
Towarzystwa Przyjaciół Dzieci
. W
1949
wyszła drukiem pierwsza napisana wspólnie z mężem książka Odarpi syn Egigwy. W
1950
powrócili do Warszawy i zamieszkali na
Saskiej Kępie
przy ulicy Zakopiańskiej.
W
1958
roku była pierwszą Polką (szóstą kobietą na świecie), która stanęła na
Antarktydzie
.
Odznaczona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1956), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1962), Orderem Tysiąclecia (1968), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1969), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974).
W
1970
roku została
Kawalerem Orderu Uśmiechu
.
Z mężem wydała m.in.:
-
Odarpi, syn Egigwy
(
1949
)
- Zdobywcy bieguna północnego (
1950
)
- Na podbój Arktyki (
1952
)
- W lodach Eisfiordu (
1953
)
- Radiostacja zamilkła (
1953
)
- Znowu na Wyspie Niedźwiedziej (
1954
)
- Arktyka, kraj przyszłości (
1954
)
- Niezwykła podróż (
1955
)
- Bohaterski szturman (
1956
)
- Na białym szlaku (
1956
)
- Pułkownik Orvin mylił się (
1959
)
- Wyspy Mgieł Wichrów (
1959
)
- Tajemnice szóstego kontynentu (
1960
)
- Opowieści spod bieguna (
1960
)
- Kierunek - Antarktyda (
1961
)
-
Fridtjof, co z ciebie wyrośnie?
(
1962
)
- Zaczarowana zagroda (
1963
)
- Mufti – osiołek Laili (
1964
)
- Tumbo z Przylądka Dobrej Nadziei (
1964
)
- Czy foka jest biała (
1965
)
- Piotr w krainie białych niedźwiedzi (
1965
)
- Człowiek, o którego upomniało się morze (
1966
)
- Okrutny biegun (
1969
)
- Osaczeni wielkim chłodem (
1970
)
- Tumbo nigdy nie zazna spokoju (
1977
)
- Nie prowadziła ich Gwiazda Polarna (
1977
)