|
Morela pospolita
Morela pospolitaMorela pospolita, m. zwyczajna (Armeniaca vulgaris Lam.) –
gatunek
rośliny wieloletniej
należący do rodziny
różowatych
. Pochodzi z Azji, w stanie dzikim występuje od
Chin
poprzez środkową
Azję
po
Azję Mniejszą
. Jest uprawiany w wielu krajach świata, również w Polsce. Nazewnictwo Morfologia- Pokrój
- Drzewo lub krzew o wysokości nawet do 15 m.
-
Liście
-
Jajowate
, podwójnie pikowane
-
Kwiaty
- Rozwijają się przed
liśćmi
, są
białe
, rzadziej
różowe
. Mają 5-płatkową koronę, 1 żółty słupek omszony w dolnej części i liczne pręciki.
Pąki
kwiatowe powstają zarówno na
krótkopędach
, jak i na
długopędach
.
-
Owoce
- Kulisty i nieco spłaszczony
pestkowiec
o skórce pomarańczowej z niewielkim rumieńcem i pomarańczowym lub żółtym miąższem. Ma masę 30-70 g.
Zastosowanie- Jest owocem uprawianym od ponad 4000 lat. Miejscem jej pochodzenia są
Chiny
. Jednak do Europy dotarły z
Armenii
, barwa morelowa jest trzecim kolorem na fladze ormiańskiej.To bardzo ceniony owoc w Armenii, jego łacińska nazwa pochodzi właśnie od nazwy tego kraju. W 2010 roku na Konkursie Piosenki Eurowizji, reprezentantka Armenii,
Eva Rivas
wykonała utwór "Apricot stone" (Pestka moreli). Podczas wojen rzymskich i perskich w I w. p.n.e. morele trafiły na tereny
Włoch
i
Grecji
. Stamtąd w XIII wieku rozpowszechniły się w innych krajach europejskich.
Francja
i kraje Ameryki poznały morelę w XVII wieku.
-
Roślina uprawna
: główne ośrodki uprawy:
Chiny
,
USA
, rejony śródziemnomorskie, republiki środkowoazjatyckie, Argentyna, Chile. znajduje się w
rejestrze roślin uprawnych
Unii Europejskiej. W
Polsce
największe uprawy są w rejonie
tarnobrzeskim
.
Polska
leży na północnej granicy zasięgu upraw. Czynnikiem hamującym jest wrażliwość pączków kwiatowych na mróz w czasie zimy i na przedwiośniu. Z tego względu jej uprawa nie ma u nas większego znaczenia i występuje głównie w uprawach amatorskich w najcieplejszych rejonach kraju. W Chinach uprawia się ją od 4000 lat, w
Cesarstwie rzymskim
znana była już w I w. n.e. Obecnie uprawiane odmiany pochodzą od kilku dzikich gatunków.
-
Sztuka kulinarna
: jadalne owoce spożywa się zazwyczaj na surowo, ale również suszone lub w przetworach. Zawierają dużo witaminy C – szklanka soku wystarczy na pokrycie dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Zawierają też sporo żelaza. Jadalne
nasiona
słodkie lub gorzkie zastępują
migdały
.
-
Olej
z
nasion
używany jest w przemyśle farmaceutycznym i
perfumeryjnym
.
UprawaWymaga dużej ilości światła i ciepła, źle znosi długotrwałe opady, owoce wówczas masowo pękają i gniją. W zimie wytrzymuje mrozy do -30 °C, jednak rozwija się bardzo wcześnie na wiosnę i dlatego w Polsce jej kwiaty często przemarzają. W okres owocowania wchodzi w 4-5 roku po posadzeniu. Koronę prowadzi się w formie kulistej, lub szpalerowej, gdy morela uprawiana jest przy ścianie domu. Cięcie ogranicza się tylko do usuwania gałęzi chorych. Przypisy Bibliografia- zbiorowe: Sadownictwo i szkółkarstwo. Warszawa: PWRiL, 1995. .
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. .
Inne hasła zawierające informacje o "Morela pospolita":
Małże
...
Orzysz (jezioro)
...
Niegocin
...
Torfowisko
...
Bór sosnowy
...
Pijawki
...
Czerkasy
...
Słucz (dopływ Horynia)
...
Łuszczyca
...
Czortków
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Morela pospolita":
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13)
...
Rośliny użytkowe (plansza 4)
...
Rośliny użytkowe (plansza 21)
...
|
|
|
|