|
Pierwsza Republika Estońska
Pierwsza Republika EstońskaZmiany terytorialne Łotwy i Estonii Pierwsza Republika Estońska (
est.
Eesti Vabariik) - okres w historii państwa
estońskiego
w latach
1918
–
1940
, pomiędzy ogłoszeniem niepodległości i włączeniem
ZSRR
. Pod koniec
I wojny światowej
zajęta była przez wojska niemieckie.
24 lutego
1918
roku został utworzony komitet, który proklamował Niepodległość Estonii. Pierwszym premierem został
Konstantin Päts
. Rząd nie został uznany przez Niemców i formalnie rozpoczął pracę po kapitulacji Niemiec na Zachodzie. Pod koniec listopada Estonia została zaatakowana przez wojska bolszewickie, które próbowały ustanowić w niej prosowiecki rząd. Rozpoczęła się
wojna estońsko-bolszewicka
. W styczniu i lutym
1919
roku udana kontrofensywa wojsk estońskich pod dowództwem
Johana Laidonera
wyparła
bolszewików
z terytorium Estonii i udzieliła pomocy
Łotwie
. W maju i czerwcu tego samego roku odparła atak Niemców od południa. W tym samym miesiącu biali pod dowództwem
Nikołaja Judenicza
zaatakowali Estonię. W
traktacie pokojowym z Tartu
2 lutego
1920
Rosja sowiecka uznała niepodległość Estonii, a
26 stycznia
1921
została uznana przez państwa
Ententy
.
22 września
tego samego roku została przyjęta do
Ligi Narodów
. Po przewrocie prawicowym w
1934
rządzona
autorytarnie
. Na mocy
paktu Ribbentrop-Mołotow
w czerwcu
1940
powstała parlamentarna
Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka
włączona do
Związku Radzieckiego
jako
republika związkowa
. Kalendarium-
24 lutego
1918
– deklaracja niepodległości
-
1918
-
20
–
wojna estońsko-bolszewicka
(wojna o niepodległość Estonii)
-
2 lutego
1920
– traktat z
Tartu
,
Rosja
radziecka uznaje niepodległość Estonii i rezygnuje z "eksportu rewolucji". Pierwsze wybory do Riigikogu. Uchwalenie konstytucji na wzór szwajcarski: silna pozycja parlamentu, brak głowy państwa, zmiany w prawie uchwalane w referendum. Główne siły polityczne to: socjaldemokraci, prawicowy Związek Ludowy oraz centrowe partie drobnomieszczańskie. Większość mieszkańców to Estończycy (86%), ponadto Rosjanie (9%), oraz Niemcy. Liczna mniejszość szwedzka. Wyznaniowo kraj zdominowany przez
Kościół luterański
.
-
1924
–
powstanie
komunistyczne w
Tallinnie
inspirowane przez
ZSRR
-
1933
– nowy projekt konstytucji przygotowany przez ELV i zatwierdzony w referendum. Wprowadzenie systemu prezydenckiego: rząd i parlament wykonawcami jego woli. Ostatecznie
konstytucja
nie wchodzi w życie.
-
1934
–
Konstantin Päts
ze "Związku Ludowego" obejmuje urząd premiera, pracuje nad zmianami w konstytucji, zawiesza działalność parlamentu, stowarzyszeń i partii politycznych (w tym faszystowskiego ruchu wabsów).
-
1934
– Estonia liczy 1 126 416 mieszkańców, w tym 93% Estończyków.
- Polityka zagraniczna: Kraj przyłącza się do powstałej 12.09 w
Genewie
"Ententy Bałtyckiej". Ponadto utrzymuje dobre stosunki z
Polską
,
Wielką Brytanią
i krajami skandynawskimi. Poprawnie układają się relacje z
ZSRR
.
-
1938
– reforma ustrojowa. Nowa konstytucja. Wybory do dwuizbowego parlamentu. Konstantin Päts zostaje prezydentem.
-
23 sierpnia
1939
–
pakt Ribbentrop-Mołotow
. Estonia w radzieckiej strefie wpływów.
-
28 września
1939 – Estonia godzi się na stacjonowanie Armii Czerwonej na swym terytorium. Liczba ich przewyższa prawie dwukrotnie liczbę wojska estońskiego (25 tys: 15 tys).
-
1940
17 czerwca
– Rosjanie wkraczają do Estonii. Następuje zmiana rządu na żądanie Żdanowa (emisariusza ZSRR w Estonii), nowym premierem zostaje
Johannes Vares-Barbarus
.
6 sierpnia
kraj przyłączony do ZSRR, śmierć ok. 15.000 Estończyków w wyniku eksterminacji.
Literatura- Toomas Karjahärm, Väino Sirk. Vaim ja võim: Eesti haritlaskond 1917-1940. Tallinn: Argo, 2001.
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Pierwsza Republika Estońska":
Dziady (zwyczaj)
...
II wiek
...
Biegun północny
...
Biskup
...
Brescia
...
Tiumeń
...
Adwentyzm
...
Oddychanie komórkowe
...
Brno
...
1972
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Pierwsza Republika Estońska":
23 Pierwsza pomoc (plansza 1)
...
206 Kultura, nauka i sztuka okresu międzywojennego (plansza 3)
...
010b. Rzym (plansza 4)
...
|
|
|
|