|
Smak (fizjologia)
Smak (fizjologia)Smak – jeden z podstawowych
zmysłów
dostępnych
organizmom
, służący do
chemicznej
analizy składu
pokarmu
. U wielu organizmów smak i
węch
nie są oddzielone. Odczuwany smak pokarmów zależy nie tylko od
receptorów
smakowych, ale również węchowych. Ludzie mają 5 rodzajów
receptorów
smakowych, odpowiadających z grubsza ważnym grupom
substancji chemicznych
znajdujących się w pożywieniu: - słodki -
węglowodany
, głównie cukry proste i dwucukry - największe zagęszczenie receptorów słodkiego smaku jest na koniuszku
języka
;
- słony -
sole
sodu
i
potasu
, a dokładnie
kationy
tych metali. Receptory rozrzucone są równo po całym języku;
- kwaśny -
kwasy organiczne
i nieorganiczne. Najwięcej receptorów smaku kwaśnego jest na bokach języka;
- gorzki -
alkaloidy
i wiele soli nieorganicznych. Najwięcej receptorów smaku gorzkiego występuje u nasady języka (tył języka);
-
umami
- wykrywa obecność
kwasu glutaminowego
, składnika większości
białek
, wyczuwalny np. w
pomidorach
.
Od niedawna postulowana jest też zdolność do wykrywania smaku niektórych
kwasów tłuszczowych
. Ciekawostka: Osoby, które podczas eksperymentów medycznych były poddawane działaniu słabego prądu elektrycznego przepływającego przez język, odczuwały smak określany jako "metaliczny". Prawdopodobnie źródłem tego odczucia był jednak nie kolejny typ receptorów smakowych, lecz sam fakt podrażnienia receptorów przez przepływający prąd elektryczny. Domniemana mapa smaków. 1 - gorzki, 2 - kwaśny, 3 - słony, 4 - słodki Wskutek błędnej interpretacji wyników badań przeprowadzonych pod koniec XIX wieku, przez wiele lat uważano, że różne części języka odpowiadają za czucie różnych smaków i powstała tzw. mapa rozmieszczenia kubków smakowych. W rzeczywistości wszystkie rodzaje kubków smakowych są rozmieszczone na całej powierzchni języka i każdy fragment języka może odczuwać każdy ze smaków. Zdarza się jednak, że niektóre rejony języka różnią się wrażliwością na różne bodźce smakowe. Smak człowieka w liczbach[1] |
---|
Liczba smaków | 5 | Liczba kubków smakowych | ~10000 | Liczba receptorów smakowych w każdym kubku | 50-150 | Próg wrażliwości na smak słony (
NaCl
) | 0,5 g/dm³ | Czas reakcji na smak słony | ~0,3 s | Próg wrażliwości na smak słodki (
sacharoza
) | 4 g/dm³ | Próg wrażliwości na smak kwaśny (
HCl
) | 0,02 g/dm³ | Próg wrażliwości na smak gorzki (
chinina
) | 0,0003 g/dm³ | Czas reakcji na smak gorzki | ~1 s |
Przypisy- ↑ Tablice Biologiczne. praca zbiorowa pod redakcją W. Mizerskiego. Warszawa:
Adamantan
, 2004. .
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Smak (fizjologia)":
Nadciśnienie tętnicze
...
Oddychanie komórkowe
...
Fruktoza
...
Ciałko nerkowe
...
Objętość oddechowa
...
Jarząb pospolity
...
Zoologia
...
Pliniusz Starszy
...
Neurotyczność
...
Bodziec (psychologia)
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Smak (fizjologia)":
Układ mięśniowy (plansza 20)
...
Układ limfatyczny i odporność organizmu (plansza 20)
...
Krew i choroby układu krwionośnego (plansza 18)
...
|
|
|
|