Liptovská Mara –
zbiornik retencyjny
na rzece
Wag
na
Słowacji
, na zachód od
Liptowskiego Mikulasza
.
Zbiornik retencyjny Liptovská Mara powstał w latach
1970
-
1975
poprzez przegrodzenie rzeki Wag
zaporą
ziemną długości 1225 m i wysokości maksymalnej 45 m. Zapora, szeroka u podstawy na ok. 270 m, na lewym brzegu opiera się o
terasę
napływową Wagu w rejonie dawnej wsi Sokolče, natomiast na prawym brzegu o wschodnie stoki góry Úložisko (742 m n.p.m.), stanowiącej zakończenie grzbietu
Gór Choczańskich
, wysuniętego na południe, w głąb
Kotliny Liptowskiej
. Powierzchnia lustra wody wynosi 22 km², a maksymalna głębokość (przy zaporze) 45 m. Objętość zgromadzonej wody wynosi ok. 360 mln m³, co czyni Liptowską Marę największym zbiornikiem zaporowym Słowacji.
Tuż poniżej zapory, we wsi
Beszeniowa
, powstał niewielki zbiornik wyrównawczy
Beszeniowa
.
Podczas budowy Liptovskej Mary wysiedlono, a następnie zalano całkowicie szereg
liptowskich
wsi: Liptovská Mara, Liptovská Sielnica, Paludza (stojący tam
drewniany kościół ewangelicki
rozebrano i zrekonstruowano w innym miejscu), Parížovce, Sokolče, Vrbie. Kilka dalszych wsi zalano częściowo:
Bobrovník
, Liptovský Trnovec, Benice. Mieszkańcy tych miejscowości jedynie w niewielkiej części osiedlili się przy brzegach jeziora (w Liptowskiej Sielnicy i w Liptowskim Trnovcu). Większość z nich przeniosła się do niedalekich miast:
Rużomberku
i Liptowskiego Mikulasza. Część zabytkowych obiektów mieszkalnych i gospodarczych z terenów zalanych przeniesiono do
Muzeum Wsi Liptowskiej
w
Przybylinie
.
Głównym zadaniem zbiornika jest regulacja i wyrównywanie przepływów
Wagu
dla potrzeb niżej położonych elektrowni tzw. Kaskady Wagu. W zaporze zainstalowano także 4
turbiny wodne
, o łącznej mocy 200 MW, produkujące rocznie blisko 270 GWh energii elektrycznej. Równie ważna jest funkcja przeciwpowodziowa zbiornika. Jezioro jest również dopuszczone do użytkowania rekreacyjnego, jednak ogranicza się ono aktualnie jedynie do jednego ośrodka we wsi Liptovský Trnovec na północno-wschodnim brzegu zbiornika.
Linki zewnętrzne