Jarosław I Mądry (
ukr.
Ярослав Мудрий,
ros.
Ярослав Мудрый) (ur.
978
– zm.
20 lutego
1054
) – pochodził z dynastii
Rurykowiczów
, syn i następca
Włodzimierza Wielkiego
i
Rognedy
, wielki książę
Rusi Kijowskiej
od
1016
.
W
1018
pokonany przez
Bolesława Chrobrego
podczas
wyprawy kijowskiej
, w
1019
pokonał ostatecznie swojego starszego brata
Świętopełka I
w walce o sukcesję po ojcu. Panowanie Jarosława było dla Rusi czasem szybkiego rozwoju i sukcesów militarnych. Książę w latach 20. i 30.
XI wieku
prowadził wojny z
Jaćwingami
,
Litwinami
i
Polską
. W
1036
roku rozbił pod
Kijowem
Pieczyngów
. Wspomógł też
Kazimierza Odnowiciela
w walce z powstaniem pogańskim. Zadarł nawet z
Bizancjum
: w latach
1043
–
1046
prowadził wojnę z cesarstwem.
Za jego rządów rozbudowano wiele miast ruskich, a w szczególności
Kijów
. Stolica Rusi została wyniesiona w
1037
r. do rangi
metropolii
– w tym samym roku rozpoczęto budowę
katedry Mądrości Bożej (Sofijskiej)
, gdzie można znaleźć najstarsze w sztuce Rusi
mozaiki
i
freski
. W
1051
r. powstał pierwszy na Rusi
klasztor
Ławra Peczerska
, w kijowskich
jaskiniach
nad
Dnieprem
.
Za jego panowania opracowano zbiór staroruskich i słowiańskich
praw zwyczajowych
oraz
bizantyńskiego
prawodawstwa, zwany
Prawda Ruska
.
W
1031
r. zajął on
Grody Czerwieńskie
i pomógł objąć władzę
Bezprymowi
w Polsce.
Po jego śmierci Ruś weszła w okres rozbicia dzielnicowego. Jarosław Mądry wprowadził seniorat, ale niedługo po jego śmierci senior Izjasław musiał opuścić Kijów, który stał się miejscem walk o władzę.
Przodkowie
Żony
Potomstwo
Córki Jarosława Mądrego: Anna, Anastazja, Elżbieta, Agata.
z pierwszego małżeństwa:
-
Ilia
– ks. wielko-nowogrodzki
z drugiego małżeństwa:
-
Włodzimierz
– ks. wielko-nowogrodzki
-
Izjasław I
–
wielki książę kijowski
-
Światosław II
– ks. czernihowski,
wielki książę kijowski
-
Wsiewołod I
– ks. perejasławski,
wielki książę kijowski
, ks. czernihowski, ks. rostowski, suzdalski
-
Elżbieta
– żona
Haralda III
,
króla Norwegii
, później
Swena II
,
króla Danii
-
Anna
– żona
Henryka I
,
króla Francji
-
Anastazja
– żona
Andrzeja I
króla Węgier
-
Wiaczesław
– ks. smoleński
- Igor – ks. włodzimierski-wołyński, ks. smoleński