Słownik geograficzny Królestwa Polskiego
Słownik geograficzny Królestwa PolskiegoSłownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich – monumentalny
słownik
encyklopedyczny
wydany w latach
1880
–
1902
w
Warszawie
przez
Filipa Sulimierskiego
i Władysława Walewskiego; rejestrował
toponimy
z obszaru
Rzeczpospolitej Obojga Narodów
[1] oraz niektórych terenów ościennych (np. Śląska); wielokrotnie wznawiany, stanowi cenne źródło wiadomości
geograficznych
,
historycznych
,
gospodarczych
,
demograficznych
i
biograficznych
. Inicjatorem i głównym redaktorem słownika był
Filip Sulimierski
– redaktor "
Wędrowca
", magister nauk fizyczno-matematycznych b.
Szkoły Głównej Warszawskiej
[2]. Razem z nim współredagowali dzieło
Bronisław Chlebowski
- magister nauk filologiczno-historycznych b. Szkoły Głównej Warszawskiej oraz Władysław Walewski - ziemianin, kandydat nauk dyplomatycznych
Uniwersytetu Dorpackiego
. Praca została opublikowana w dużym stopniu dzięki funduszom
Witolda Zglenickiego
uzyskanym za pośrednictwem
Kasy Mianowskiego
. Poszczególne tomy ukazywały się w latach
1880
-
1902
i były dostępne w prenumeracie pod postacią szczupłych zeszytów, których kilkanaście składało się na każdy tom. Dzieło to, wydane pod tytułem pozwalającym uniknąć represji
cenzury
carskiej, stanowi opis prawie wszystkich miejscowości i innych toponimów z terenów, które obejmowała pierwsza Rzeczpospolita. W ten sposób hasła obejmują zarówno regiony, miasta, wsie i osady, jak i rzeki, jeziora i szczyty górskie. Zakresem geograficznym Słownika jest
Królestwo Polskie
(Kongresówka); ale również
rosyjskie
gubernie nadbałtyckie, zachodnie i część południowych; ziemie
Prus Zachodnich
i
Wschodnich
;
Wielkiego Księstwa Poznańskiego
i
Śląska
pruskiego i austriackiego,
Galicji
,
Moraw
,
słowackich
części
Węgier
i
Bukowiny
. Hasła zawierają położenie geograficzne i administracyjne, dane statystyczno-demograficzne (w tym często wyznaniowe) oraz wiele informacji o szkołach, przemyśle i handlu, transporcie, rolnictwie. Często wiedza ta jest wzbogacona o krótki rys historyczny, nazwiska kolejnych właścicieli i urzędników (państwowych, samorządowych i wyznaniowych) lub znanych mieszkańców. Całość jest wzbogacona o cenną bibliografię. Redaktorzy postawili przed sobą zadanie połączenia w całość danych pochodzących z trzech zaborów. Wykorzystywali do tego dane urzędowe, a także nadsyłane od amatorów lokalnej historii angażujących się dobrowolnie lub odpłatnie. Ich wkład w tworzenie dzieła jest znaczny i to redaktorzy Słownika bardzo mocno podkreślają. Materiały, które przysyłali do redakcji z wielu miejscowości, odznaczają się niejednolitą wartością merytoryczną. Sporym utrudnieniem dla redaktorów Słownika były podziały administracyjne, różnice w stopniu kultury i metodach statystyki urzędowej spotykane na byłych obszarach Rzeczypospolitej. Uniemożliwiły one jednolite opisanie haseł, wykorzystanie map i publikacji urzędowych[3]. Indeks haseł | - - - | - - | - - - | - - | - - - | - | - | | - |
|
Opracowanie w miarę spójnych haseł pochodzących z tak niejednolitych źródeł wymagało od redaktorów zweryfikowania i dopełnienia. W tym celu korzystali z wydawnictw dawniejszych. Pomimo to hasła nie są równomiernie zredagowane ani też wolne od opuszczeń i błędów. Już z chwilą wydania dzieło to stanowiło wyjątkowo cenny - na skalę światową - przykład pracy encyklopedycznej. Z czasem jednak coraz bardziej doceniano ogrom pracy redaktorskiej i wydawniczej. W 1977 roku nakładem Wydawnictw Artystycznych i Filmowych wydano, wykonany techniką fotooffsetową, reprint w limitowanej, numerowanej serii 800 egzemplarzy. Dziś Słownik jest jednym z głównych źródeł do prac nad
XIX
wiekiem dla wielu nauk, takich jak
geografia historyczna
,
genealogia
,
kulturoznawstwo
,
etnologia
. Wiele wydawnictw kartograficznych po
1989
roku odwoływało się do Słownika dla ustalenia kresowych nazw mniejszych miejscowości. Stąd i dziś wydawane są nowe indeksy do tego dzieła oraz nowe edycje całości pod postacią reprintu lub CD-ROM. Lista współpracownikówLista bezinteresownych stałych i okresowych współpracowników redakcji Słownika została sporządzona w oparciu o informacje zamieszczone w przedmowie do pierwszej części dzieła[3], napisanej przez Filipa Sulimierskiego 20 listopada 1879, oraz w sporządzonym w czerwcu 1897 zakończeniu tomu 14, w którym redaktorzy Słownika dodali, że ogólnie w pracy nad Słownikiem uczestniczyło przeszło 150 osób[4]. Lista współpracowników sporządzona przez Zygmunta Paruckiego uzupełnia listę Słownika o kilkanaście osób, a także hierarchizuje autorów artykułów[5]. Zygmunt Parucki wymienia tylko 38 nazwisk, a Słownik geograficzny 80. Nazwiska oznaczone gwiazdką „*” podaje również Słownik. Lista Paruckiego- 1.
Wacław Nałkowski
– zamieścił w Słowniku artykuł „Obszar geograficzny Polski historycznej” oraz artykuły o Dnieprze i Dźwinie.
- 2.
Eugeniusz Romer
* ze Lwowa – pracował w końcowym okresie wydawania Słownika. Dostarczył wiele notatek o niektórych dolinach, szczytach i potokach w Karpatach (Waksmundzka Dolina, Walecka Dolina, Walecki Potok, Wapienna Góra i in.).
- 3.
Ludwik Krzywicki
– artykuł Czerwony Bór oraz wiele miejscowości na Kurpiach (np. Dobrylas, Gontarze, Grabownica, Gruszka, Grudzic, Gzowo, Gawrychy, Gibałka)
- 4.
Aleksander Jabłonowski
– artykuły: Ukraina, Wołyń, Wołoszczyzna, Zadnieprze i Zaporoże
Królestwo Polskie- 5.
Bronisław Chlebowski
– artykuły dotyczące Królestwa Polskiego
- 6.
Józef Bliziński
* – znany autor dramatyczny, przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika. Dostarczył opisy poszczególnych rzek, strumieni i potoków, zwłaszcza na obszarze Kielecczyzny.
- 7. Jan Chorąży* – przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika. Sporządzał opisy miejscowości w powiecie konińskim i tureckim.
- 8.
Michał Witanowski
* – przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika. Autor monografii Łęczycy, Kłodawy i Piotrkowa. Opracował szereg miejscowości w okolicach Łęczycy, Łowicza, Łodzi i Kielecczyzny.
- 9. R. Oczykowski* – przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika. Opracował niektóre miejscowości w Łowickim, np. Walewice nad Bzurą, Gzinka, pow. łowicki.
- 10. Al. Palmirski* – stały współpracownik redakcji Słownika. Opracował m.in. Chmielnik, Chmielów, Chocimów (pow. opatowski), Chociszewo (pow. kolski), Gozdowo (Sierpc).
- 11. W. Winkler – opracował miejscowości znajdujące się w powiecie wieluńskim
- 12. Stanisław Majerski* (lub St. Majewski) – przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika. Opracował m.in. miasta: Woronce, (dopływ Bystrzycy), Wiejski Potok.
- 13. Robert Przegaliński* – przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika. Opracował miejscowości w powiecie janowskim.
- 14. R. Bruhl – opisał miejscowości podwarszawskie.
Ziemie zaboru austriackiego- 15.
Bronisław Gustawicz
* – nauczyciel geografii i historii w
Gimnazjum św. Anny w Krakowie
, przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika.
- 16. Maurycy Maciszewski* (1847-1917) – nauczyciel historii i geografii, stały współpracownik redakcji Słownika. Opracował m.in. Kraków, Nowy Sącz, Myślenice, Rzeszów, Krosno, Kolbuszową, Łańcut, Mielce i in.
- 17. Ludwik Dziedzicki* (1844-1903) – profesor ze Lwowa, stały współpracownik redakcji Słownika. Opracował artykuły o Przemyślu i Rudkach, Wołczkowcach, Wołczuchach,
Olesku
.
Wielkie Księstwo Poznańskie- 18.
Edmund Callier
* – przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika. Opracował główny artykuł o Wielkim Księstwie Poznańskim oraz miejscowości w porządku alfabetycznym od M do W.
- 19. Maksymilian Studniarski* (1828-1889) – starszy nauczyciel geografii w Poznaniu. Przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika. Opracował miejscowości w porządku alfabetycznym od A do M.
- 20. Władysław Łebiński* (1840-1907) – działacz polityczny, społecznik, dziennikarz, powstaniec styczniowy, przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika. Opracował artykuły rozpoczynające się od litery W. Pochowany na
Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan
.
Pomorze, Mazury i Warmia Górny i Dolny Śląsk- 23. Anna Nałkowska* (1862-1942)
- 24. Walerian Heck* (lub Hech) – nauczyciel historii i geografii w Gimnazjum św. Anny w Krakowie, autor historycznej mapy Polski. Przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika.
- 25.
Filip Sulimierski
– opisał wiele miejscowości w pierwszych tomach Słownika.
- 26. J. Parczewski – opisał niektóre miejscowości na Dolnym Śląsku.
Obszary leżące poza obecną RP- 27.
Edward Rulikowski
* z guberni kijowskiej – historyk, archeolog, etnograf, członek Komisji Antropologicznej Akademii Umiejętności w Krakowie, a także członek Komisji Archeograficznej w Kijowie. Urodził się w 1825 w Motowidłówce na Ukrainie w zamożnej rodzinie ziemiańskiej. W 1880 Rulikowski podjął stałą współpracę z redakcją Słownika geograficznego. Dla tego wydawnictwa opisał szereg miejscowości na Ukrainie i Białorusi. Zmarł w roku 1900[6].
- 28.
Aleksander Jelski
*, obywatel guberni mińskiej, stały współpracownik redakcji Słownika. Dostarczał dane z Polesia i Białorusi.
- 29.
Gustaw Manteuffel
* (1832-1916) z Rygi – baron, historyk i etnolog polski. Ze znanej inflancko-pomorskiej rodziny Manteufflów. Badacz dziejów
Inflant polskich
. Przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika. Dostarczał dane z Łotwy i Estonii.
- 30.
Józef Krzywicki
– dostarczał dane z
dawnej Litwy
, w szczególności odnośnie
Wołynia
oraz o niektórych miejscowościach leżących w innych regionach ówczesnej Rosji.
- 31. Aleksander Dowojna-Sylwestrowicz* (1857-1911) z Łapkaś – opracowywał Litwę.
- 32. Józef Bieliński - opracowywał Litwę.
- 33. A.T. Parczewski – dostarczał informacje z Łużyc.
Pomocnicy redakcji Słownika Lista współpracowników redakcji Słownika- 39.
Jan Banzemer
- 40. Ludwik Bryndza z Woroblina
- 41. Adam Chmara – obywatel z guberni mińskiej
- 42. Chmurzyński z Radomska
- 43.
Aleksander Czołowski
ze Lwowa
- 44. Emilia Dobrzańska urodziła się w
Rożenku
i była wychowywana w dworku należącym do rodziny jej ojca Franciszka Karczewskiego. Uczęszczała do
pensji
sióstr Emilii i Felicji Krzywickich, działającej od 1856 w gmachu przy ulicy Kaliskiej (obecnie Słowackiego 11) w Piotrkowie. Gdy w 1881 kurator
Apuchtin
zamknął szkołę dla dziewcząt, jeszcze w tym samym roku zorganizowała na jej miejsce czteroklasową szkołę żeńską. Funkcjonowanie tej placówki od samego początku budziło trwogę władz zaborczych i w konsekwencji doprowadziło do jej zamknięcia po dwóch latach działalności. W 1883 pod pretekstem utworzenia stancji dla dziewcząt Dobrzańska zorganizowała prężnie działający zakład wychowawczy dla dziewcząt, w którym odbywało się ich tajne nauczanie[7].
- 45. Stanisław Eliasz-Radzikowski (1869-1935) – syn Walerego, lekarz, z zamiłowania badacz historii oraz folkloru Tatr i Podhala
- 46. Władysław Federowicz z Okna
- 47. ks. M. Gapiński z
Nawry pod Chełmżą
- 48. Karol Gerlach
- 49. C. Haller
- 50. Karol Hoffmann (lub Hofman) z Suwałk
- 51. Bolesław Kamiński Żyłłok z guberni wołyńskiej
- 52.
dr Wojciech Kętrzyński
ze Lwowa
- 53.
Władysław Korotyński
- 54. Adam Kosmowski z Wilna
- 55.
Kajetan Kraszewski
- 56. Kazimierz Król
- 57. Józef Kuczyński
- 58. Kurtzman spod
Rawicza
- 59. Michał Kuściński z guberni witebskiej
- 60. Wojciech Leppert
- 61. Józef Łabuński
- 62. Józef Łazowski z
Sawina
- 63. Adam Łopaciński przez dłuższy czas stale pracował dla Słownika
- 64. Edward Maliszewski 1875-1928 – dziennikarz; krajoznawca; historyk
- 65. M. Marassé z Krosna
- 66. dr Eugeniusz Maryański z
Jarmoliniec
– stały współpracownik redakcji Słownika
- 67. hrabia Tadeusz Miączyński z
Wielgiego
- 68. Ildefons Mroczkowski z Wyszek
- 69. Henryk Müldner – literat z Krakowa, autor takich pozycji: Kąpiele Schwarzenberg, węgierski Gräfenberg na Spiżu: wspomnienia z podróży odbytéj w lecie 1878 r., Warszawa: Gebethner i Wolff, 1879; Szkice z podróży po Słowacyi: z dodaniem krótkiego przewodnika, Kraków 1877; Bibliografia karpacka, „Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego”, tom I, rok 1876
- 70.
Adam Napieralski
– przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika
- 71. J.J. Ossowski z Czerwonej (pod Ełkiem)
- 72. ks. Ostaszewski – stały współpracownik redakcji Słownika
- 73. Ostrołęcki z Lubartowa
- 74.
Juliusz Ostrowski
- 75.
Kazimierz Plebański
z
Izdebna
- 76. Klaudyusz Przedrzymirski z guberni kijowskiej
- 77. Klemens Przedrzymirski z Wołynia
- 78.
Antoni Rehman
ze Lwowa
- 79. Ludwik Rokossowski z guberni wołyńskiej
- 80. Bronisław Rozwadowski z Brzeżan
- 81. Zygmunt Różycki z guberni wołyńskiej
- 82. Ignacy Rychlik z Jarosławia
- 83. Adam Rzążewski (1844-1885) – historyk literatury i publicysta. Urodził się 3 listopada 1844 w
Cieleśnicy
na Podlasiu. W 1862 ukończył Gimnazjum Lubelskie. Do roku 1869 studiował historię i filozofię w Warszawskiej Szkole Głównej. Osiadł następnie na wsi i zajął się gospodarstwem. Zmuszony do wyjazdu za granicę przebywał w Paryżu i pod pseudonimem Aër prowadził działalność literacką jako krytyk studiów literackich oraz korespondent i współpracownik różnych pism polskich. Autor wielu rozpraw, powieści, nowel i poematów. Zmarł 8 listopada 1885 w Paryżu.
- 84. Jan Sembrzycki – przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika
- 85. hrabia Józef Skarbek z Osięcin w pow. nieszawskim
- 86. Stanisław Skrzyński
- 87. Tytus Sopodźko (lub Sopoćko) (1845-1896) – obywatel z gub. mińskiej
- 88. Gustaw Szpilewski z Białegostoku
- 89. Edward Śląski (lub Slaski) z Janowa lubelskiego
- 90. Aleksander Tyszyński (1811-1880) – krytyk literacki; współzałożyciel (1841) i współredaktor
„Biblioteki Warszawskiej”
; 1866-1869 wykładowca Szkoły Głównej; od 1873 członek Akademii Umiejętności; przedstawiciel krytyki romantycznej (m.in. w zbeletryzowanym traktacie filozoficzno-estetycznym Amerykanka w Polsce), ewoluował ku programowi pozytywistycznemu.
- 91. E. Uściński z Maryampola
- 92.
Józef Wejssenhof
- 93. Władysław Wiśniewski z Krakowa
- 94. Konstanty Wójciechowski
- 95. Tytus Żukowski – przez dłuższy czas stale pracował dla redakcji Słownika
Opis bibliograficznySłownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, wyd. pod red. F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego, J. Krzywickiego i W. Walewskiego, Warszawa 1880-1902, t. 1-15. - T. I Aa - Dereneczna, 1880, 960 s.
- T. II Derenek - Gżack, 1881, 943 s.
- T. III Haag - Kępy, 1882, 960 s.
- T. IV Kęs - Kutno, 1883, 963 s.
- T. V Kutowa Wola - Malczyce, 1884, 960 s.
- T. VI Malczyce - Netreba, 1885, 960 s.
- T. VII Netrebka - Perepiat, 1886, 960 s.
- T. VIII Perepiatycha - Pożajście, 1887, 960 s.
- T. IX Poźajście - Ruksze, 1888, 960 s.
- T. X Rukszenice - Sochaczew, 1889, 960 s.
- T. XI Sochaczew - Szlubowska Wola, 1890, 960 s.
- T. XII Szlurpkiszki - Warłynka, 1892, 960 s.
- T. XIII Warmbrun - Worowo, 1893, 960 s.
- T. XIV Worowo - Żyżyn, 1895, 930, 8 s.
- T. XV, cz. 1 Abablewo - Januszowo, 1900, 640 s.
- T. XV, cz. 2 Januszpol - Żyżkowo, Aleksin - Wola Justowska, 1902, 741, [2] s.
Nazwy niektórych jednostek administracyjnychSłownik odwołuje się do nazw powiatów według poniższego spisu. Podział regionalny oraz pisownia według skorowidzu[8]. Galicya
Powiaty:
bialski
,
bóbrecki
,
bohorodczański
,
borszczowski
,
brodzki
,
brzeski
,
brzeżański
,
brzozowski
,
buczacki
,
chrzanowski
,
cieszanowski
,
czortkowski
,
dąbrowski
,
dobromilski
,
doliniański
,
drohobycki
,
gorlicki
,
gródecki
,
grybowski
,
horodeński
,
husiatyński
,
jarosławski
,
jasielski
,
jaworowski
,
kałuski
,
Kamionka Strumiłowa
,
kolbuszowski
,
kołomyjski
,
kossowski
,
krakowski
,
krośnieński
,
limanowski
,
Lisko
, lwowski,
łańcucki
,
mielecki
,
Mościska
,
myślenicki
,
nadworniański
,
nisko
,
nowosądecki
,
nowotarski
,
pilzeński
,
podhajecki
,
przemyski
,
przemyślański
,
Rawa Ruska
,
rohatyński
,
ropczycki
,
Rudki
,
rzeszowski
,
samborski
,
sanocki
,
skałacki
,
stanisławowski
,
staromiejski
,
stryjski
,
śniatyński
,
tarnobrzeski
,
tarnopolski
,
tarnowski
,
tłumacki
,
trębowelski
,
turka
,
wadowicki
,
wielicki
,
zaleszczycki
,
zbaraski
,
złoczowski
,
żółkiewski
,
żydaczowski
,
żywiecki
Gubernia grodzieńska-
Powiaty
czy też
ujezdy
:
białostocki
,
bielski
,
brzeski
,
grodzieński
,
kobryński
,
prużański
,
słonimski
,
sokólski
,
wołkowyski
Gubernia kaliska-
Powiaty
czy też
ujezdy
:
kaliski
,
kolski
,
koniński
,
łęczycki
,
sieradzki
,
słupecki
,
turecki
,
wieluński
Gubernia kielecka-
Powiaty
czy też
ujezdy
:
jędrzejowski
,
kielecki
,
miechowski
,
olkuski
,
pińczowski
,
stobnicki
(stopnicki),
włoszczowski
Gubernia kijowska-
Powiaty
czy też
ujezdy
:
berdyczowski
,
czehryński
,
czerkaski
,
humański
lub umański,
kaniowski
,
kijowski
,
lipowiecki
,
radomyski
,
skwirski
,
taraszczański
,
wasylkowski
,
zwinogródzki
Gubernia kowieńska-
powiaty
czy też
ujezdy
:
kowieński
,
nowoaleksandrowski
,
poniewieski
,
rossieński
,
szawelski
,
telszewski
,
wiłkomierski
Gubernia kurlandzka
powiat mitawski
Gubernia lubelska-
powiaty
czy też
ujezdy
:
powiat biłgorajski
,
powiat chełmski
,
powiat hrubieszowski
,
powiat janowski
,
powiat krasnostawski
,
powiat lubartowski
,
powiat lubelski
,
powiat nowoaleksandryjski
,
powiat tomaszowski
Gubernia łomżyńska-
powiaty
czy też
ujezdy
:
powiat kolneński
,
powiat łomżyński
,
powiat makowski
,
powiat mazowiecki
,
powiat ostrołęcki
,
powiat ostrowski
,
powiat pułtuski
,
powiat szczuczyński
Gubernia mińska-
powiaty
czy też
ujezdy
:
borysowski
,
ihumeński
,
mozyrski
,
miński
,
nowogródzki
,
piński
,
rzeczycki
,
słucki
Gubernia mohylewska-
powiaty
czy też
ujezdy
:
czausowski
,
czerykowski
,
homelski
,
horecki
,
horodecki
,
klimowicki
,
mohilewski
,
mścisławski
,
orszański
,
rohaczewski
,
sieński
lub sienneński,
starobychowski
Gubernia piotrkowska
powiat będziński
,
powiat brzeziński
,
powiat częstochowski
,
powiat łaski
,
powiat łódzki
,
powiat noworadomski
,
powiat piotrkowski
,
powiat rawski
Gubernia płocka
powiat ciechanowski
,
powiat lipnowski
,
powiat mławski
,
powiat płocki
,
powiat płoński
,
powiat przasnyski
,
powiat rypiński
,
powiat sierpecki
Gubernia podolska-
powiaty
czy też
ujezdy
:
bałcki
,
bracławski
,
hajsyński
,
jampolski
,
kamieniecki
,
latyczowski
,
lityński
,
mohylowski
,
olhopolski
,
płoskirowski
lub proskurowski,
uszycki
lub nowouszycki,
winnicki
Gubernia radomska
powiat iłżecki
,
powiat konecki
,
powiat kozienicki
,
powiat opatowski
,
powiat opoczyński
,
powiat radomski
,
powiat sandomierski
Gubernia siedlecka
powiat bialski
,
powiat garwoliński
,
powiat konstantynowski
,
powiat łukowski
,
powiat radzyński
,
powiat siedlecki
,
powiat sokołowski
,
powiat węgrowski
,
powiat włodawski
Gubernia smoleńska-
powiaty
czy też
ujezdy
:
bialski
,
krasnowski
Gubernia suwalska
powiat augustowski
,
maryampolski
,
powiat sejneński
,
powiat suwalski
,
władysławowski
,
wiłkowiski
a właściwie Wyłkowyski Gubernia warszawska
powiat błoński
,
powiat gostyński
,
powiat grójecki
,
powiat kutnowski
,
powiat nieszawski
,
powiat nowomiński
,
powiat radziejowski
,
powiat radzymiński
,
powiat skierniewicki
,
powiat sochaczewski
,
powiat warszawski
,
powiat włocławski
Gubernia wileńska
dzisieński
,
lidzki
,
oszmiański
,
święciański
,
trocki
,
wilejski
,
wileński
Gubernia witebska-
powiaty
czy też
ujezdy
:
drysieński
,
dyneburski
,
lepelski
,
lucyński
,
newelski
,
połocki
,
rzeżycki
,
siebieski
,
suraski
wieliski
(
Wieliż
), Gubernia wołyńska-
powiaty
czy też
ujezdy
:
dubieński
,
kowelski
,
krzemieniecki
,
łucki
,
zwiahelski
lub nowogradwołyński,
ostrogski
,
owrucki
,
rówieński
,
starokonstantynowski
,
zasławski
Prusy wschodnie
powiat braniewski
lub brunsberski (Bransberg),
darkiański
,
powiat ełcki
lub łecki (Lyck),
fiszhuski
,
frydlądzki
albo frylądzki (fyrlądzki),
gąbiński
albo głąbiński,
gierdawski
,
powiat gołdapski
,
powiat pasłęcki
czyli holądzki (Preussich-Holand),
powiat iławski
(Preussich-Eylau),
powiat piski
lub jańsborski (Johannisburg),
Kłajpedzki
(Memel),
królewiecki
,
labiewski
v. labiawski albo Łabiewski (Labiau),
lecki
(Loetzen),
powiat licbarski
albo świętogórski (Heiselberg),
olecki lub margrabowski
(Oletzko),
żuławski
lub nizinowy (Niederung),
powiat olsztyński
(Allenstein),
powiat ostródzki
(Osterode),
pilkaleński
(Pilkallen),
ragnecki
(Ragnit),
rastemborski
,
powiat reszelski
(Roessel),
stołupiański
(Stallupoehnen),
powiat suski
(rosenberg),
powiat szczycieński
lub szczycki (Ortelsburg),
szyłokarczemski
(Heydekrug),
świętomiejski
lub świętosiekierski (Heiligenbeil),
tylżycki
,
węgoborski
(Angerburg),
wystrucki
(Insterburg),
ządzborski
lub sąsborski (Sensburg) Prusy zachodnie
powiat brodnicki
(Strasburg),
powiat chełmiński
(Culm),
powiat człuchowski
(Schlochau),
powiat elbląski
,
powiat gdański
,
grudziąski
,
powiat kartuski
,
powiat kościerski
(Berent),
powiat kwidzyński
(Marienwerder),
powiat lubawski
(Loebau),
powiat malborski
,
niborski
albo nidborski (Neidenburg),
starogrodzki
(Stargardt),
powiat sztumski
,
powiat świecki
(Schwetz),
powiat toruński
,
powiat tucholski
,
powiat wałecki
(Deutscherone),
powiat wejherowski
(Neustadt),
powiat złotowski
(Flatow) Szląsk austryacki
powiat bielski
,
bogumiński
(Oldenberg),
powiat cieszyński
,
frydecki
,
frysztacki
,
frywałdzki
,
skoczowski
,
strumieński
Szląsk pruski
bolesławski
(Bunzlau),
bolkowicki
(Bolkenhayn),
powiat brzeski
(Brieg),
powiat bystrzycki
(Habelschwerdt),
powiat bytomski
(Beuthen),
powiat gliwicki
albo toszecki (Tost-Gleiwitz),
powiat głogowski
,
głupczycki
(Leobschutz),
górski
(Guhrau),
powiat grotkowski
,
powiat jaworski
(Jauer),
powiat jeleniogórski
(Hirschberg),
kamienogórski
(Landshut),
powiat kluczborski
(Crenzburg),
kładzki
(Glatz),
powiat kozielski
(Kosel),
powiat kożuchowski
(Freistadt),
powiat lignicki
,
powiat lubański
(Lauban),
powiat lubiński
(Lueben),
powiat lubliniecki
(Lublinitz),
lwowski
(Loewenberg),
mielicki
(Militsch),
powiat namysłowski
(Namslau),
niemczyński
(Nimptsch),
powiat niemodliński
(Falkenberg),
nissański
(Neisse),
nowotarski (Neumarkt)
,
olawski
(Ohlau),
olesiński
(Rosenberg),
powiat oleśnicki
,
powiat opolski
(Oppeln),
powiat prądnicki
(Neustadt),
powiat pszczyński
,
powiat raciborski
(Ratibor),
rozbórski
(Rothenburg),
powiat rybnicki
,
rychbachowski (Reichenbach)
,
starohucki (Neurode)
,
powiat strzeliński
(Strehlen),
strzygłowski (Striegau)
,
stynawski (Steinau)
,
powiat sycowski
(Wartenberg),
szprotowski
(Sprottau),
szunowski (Schoenau)
,
powiat świdnicki
,
walbrzyski
(Waldenburg),
wojrecki
lub wojrowicki (Hoyerswerda),
powiat wołowski
,
powiat wrocławski
,
powiat ząbkowicki
(Frankenstein),
powiat zgorzelecki
(Goerlitz),
ziębicki
(Münsterberg),
powiat zielonogórski
(Grunberg),
złotoryjsko-hajnowski
(Goldberg-Haynau),
żegański
Wielkie Księstwo Poznańskie
babimoski
,
bukowski
,
powiat bydgoski
(Bromberg),
powiat chodzieski
,
powiat czarnkowski
,
powiat gnieźnieński
,
powiat inowrocławski
,
powiat kościański
,
krobski
,
powiat krotoszyński
,
powiat międzychodzki
(Birnbaum),
powiat międzyrzecki
(Meseritz),
powiat mogilnicki
,
powiat obornicki
,
powiat odolanowski
,
powiat ostrzeszowski
,
powiat pleszewski
,
powiat szamotulski
,
szremski
,
powiat szubiński
,
powiat średzki
,
powiat wągrowiecki
,
powiat wrzesiński
,
powiat wschowski
,
powiat wyrzyski
Przypisy- ↑
Urbańczyk S.
, Słowniki i encyklopedie : ich rodzaje i użyteczność, Kraków–Katowice 1991, s. 46.
- ↑ zob.
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XIV/931
- ↑ 3,0 3,1 zob.
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/5
- ↑ zob.
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XIV/937
i Z. Parucki, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego jako źródło do badań rozmieszczenia sił wytwórczych kapitalizmu w Polsce, „Dokumentacja Geograficzna” 1955, z. 5, s. 16
- ↑ Z. Parucki, Słownik geograficzny..., s. 16-18
- ↑ O Joachimie Śliwie Edwardzie Rulikowskim patrz
http://www3.uj.edu.pl/alma/alma/57/01/10.html
, a także por. Z. Parucki, Słownik geograficzny..., s. 18. Ów autor podaje, że Rulikowski dostarczał informacje o Wołyniu i Ukrainie
- ↑ Więcej informacji można znaleźć w Biuletynie okolicznościowym wydanym z okazji 150-lecia istnienia II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Piotrkowie Trybunalskim (1856–2006), zamieszczonym na stronie
http://liceum2.no-ip.org/2lo/downloads.php?cat_id=6
- ↑
ze stron 929 - 935 tomu II słownika
Bibliografia- E. Callier, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Ateneum, Warszawa 1880 (marzec)
- A.W., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Biblioteka Warszawska, Warszawa 1880 (listopad), s. 313
- W. Sabowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Przewodnik Naukowy i Literacki, Lwów 1881
- E. Callier, Uwagi krytyczne nad słownikiem geograficznym Królestwa Polskiego, Poznań 1882
- B. Korwin, Pomnikowe dzieło, s. 665, „Wędrowiec” 1897, nr 34
- S. Czarnecki, Dawny i nowy słownik geograficzny ziem polskich, Warszawa 1934
- Z. Parucki, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego jako źródło do badań rozmieszczenia sił wytwórczych kapitalizmu w Polsce, „Dokumentacja Geograficzna” 1955, z. 5
Zobacz też Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego":
Wszystkich Świętych
...
Rodzimy Kościół Polski
...
Biegun południowy
...
II wiek
...
Biegun północny
...
Wag
...
Nadciśnienie tętnicze
...
Wincenty Okołowicz
...
Adwentyzm
...
Oddychanie komórkowe
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego":
210 Przewrót majowy i sanacja (plansza 9)
...
144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 15)
...
202 System wersalski. Europa po I Wojnie Światowej (plansza 7)
...
|