ordynacja wyborcza
ordynacja wyborcza - zbiór przepisów regulujących sposób przeprowadzenia wyborów.
W Polsce termin ten jest używany w odniesieniu do wyborów parlamentarnych (do Sejmu i do Senatu) oraz wyborów samorządowych (do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw); w przypadku wyborów Prezydenta RP oraz wyborów wójta (burmistrza, prezydenta miasta) używa się sformułowania "ustawa o (...) wyborze (...)"; dla zwięzłości wykładu będzie używany jednolicie termin "ordynacja".
Ordynacje wyborcze regulują zasady: -
tworzenia i działalności komitetów wyborczych,
-
zgłaszania kandydatów,
-
finansowania, prowadzenia oraz rozliczenia kampanii wyborczych.
-
powoływania i działalności komisji wyborczych bądź innych organów przeprowadzających lub nadzorujących wybory,
oraz (budzącego najwięcej kontrowersji i często utożsamianego z pojęciem "ordynacja wyborcza")
-
sposobu przeliczania głosów na mandaty, co ma szczególne znaczenie w wyborach parlamentarnych.
Często odmienne regulacje stosuje się w tym samym kraju w wyborach do poszczególnych izb parlamentu, a także w wyborach prezydenckich i samorządowych. W Polsce w wyborach do rad gmin liczących mniej niż 20 000 mieszkańców stosuje się system większościowy (większości względnej, ang. FPTP), podobnie w wyborach do Senatu. W wyborach do pozostałych organów stanowiących samorządu terytorialnego, w wyborach do Sejmu oraz w wyborach posłów do Parlamentu Europejskiego używa się formuł proporcjonalnych; w wyborach Prezydenta oraz w bezpośrednich wyborach organów wykonawczych gmin (wójtów, burmistrzów i prezydentów miast) głosowanie odbywa się według zasady większości bezwzględnej (w dwóch turach, o ile w pierwszym głosowaniu żaden z kandydatów nie otrzyma większości głosów).
Dwa najważniejsze rodzaje ordynacji to ordynacja większościowa i ordynacja proporcjonalna. Pierwsza wywodzi się z tradycji Wielkiej Brytanii i przyjęta jest m.in. w większości krajów anglosaskich. Jej zwolennikami byli John Locke i J. J. Rousseau. Pierwsza odmiana ordynacji proporcjonalnej, jaką był system pojedynczego głosu przechodniego, została zaproponowana w 1821 roku przez Thomasa Wrigthta Hilla i po raz pierwszy zastosowana w wyborach do duńskiego Riksdagu w 1856. Najczęściej stosowaną metodę d`Hondta po raz pierwszy zastosowano w niektórych szwajcarskich kantonach (m.in. w 1890 w kantonie Ticino), następnie w 1900 w Belgii. W ramach obu ordynacji istnieje wiele wariacji (np. większościowa z głosem alternatywnym w Australii czy proporcjonalna z systemem głosu przechodniego w Irlandii), a także kilka modeli pośrednich (np. system mieszany w Japonii i Korei Południowej).
Inne hasła zawierające informacje o "ordynacja wyborcza":
Diakon
...
Romeo and Juliet
...
Maciej Słomczyński
...
Teatr Nasz
...
Lednica 2000
...
Tadeusz Boy-Żeleński
...
Stepan Bandera
...
Tadeusz Pieronek
...
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność"
...
Bolesław V Wstydliwy
...
Inne lekcje zawierające informacje o "ordynacja wyborcza":
210 Przewrót majowy i sanacja (plansza 12)
kwestiach, jednakże nie był już reprezentatywny dla społeczeństwa. Decydowała o tym nowa ordynacja wyborcza, która likwidowała wolne wybory, wprowadzając głosowanie na ustalone wcześniej przez ...
41. Organizacje pozarządowe i systemy ochrony praw człowieka (plansza 21)
instrumentami gwarantującymi te prawa są:
Konstytucja RP
ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych
ordynacja wyborcza
ustawy o języku polskim
ustawy o systemie oświaty
ustawy o ...
16. Organy władzy Rzeczypospolitej Polskiej ? sejm i senat (plansza 7)
...
|